ÖĞRETMEN ADAYLARININ OKUL KAVRAMINA İLİŞKİN ALGILARI

Yıl 2012, Cilt: 13 Sayı: 1, 239 - 258, 01.01.2012

Ahmet Nalçacı Fatih Bektaş

Öz

Bu araştırmada, öğretmen adaylarının okul kavramına ilişkin sahip oldukları metaforları ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2010-2011 öğretim yılında Atatürk Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümünde öğrenim gören 664 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Verilerin analizinde frekans, yüzde hesaplamaları ve nitel yöntemler arasında yer alan içerik analizi çözümleme tekniği kullanılmıştır. Katılımcılar “okul… gibidir, çünkü...” ifadesi aracılığıyla toplam 83 metafor üretmişlerdir. Bu metaforlar ortak özellikleri dikkate alınarak on bir farklı kategori altında toplanmıştır. Elde edilen bulgular katılımcılar tarafından üretilen ve ilk beş sırada yer alan metaforlar; aile, hayat, hapishane, fabrika ve toplum olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Metafor, okul, öğretmen adayı

Teacher Candidates’ Perceptions Regarding the Concept of School

Öz

This study aims to find out teacher candidates’ metaphors regarding concept of ‘school’. The study group of the research is composed of 664 teacher candidates who study in the Department of Elementary Education at Faculty of Education, Atatürk University in 20102011 academic year. Content analysis method, which is among frequency, percentage calculations and qualitative methods, has been used in analyzing the data. Participants have developed a total of 83 metaphors via the expression “school is like..., because...”. These metaphors have been classified under eleven different categories by taking their common traits into account. In view of the obtained data, it has been observed that the first five metaphors developed by the participants are family, life, prison, factory and society

Anahtar Kelimeler

Metaphor, school, teacher candidates

Kaynakça

• Ada, Ş. ve Küçükali, R. (2009). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Aydın, M. (2005). Eğitim yönetimi. Ankara: Hatipoğlu Yayınları.
• Aydoğdu, E., 2008, ‘İlköğretim okullarındaki öğrenci ve öğretmenlerin sahip oldukları okul algıları ile ideal okul algılarının metaforlar yardımıyla analizi’, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Baker P.J. (1991). Metaphors of mindful engagement and a vision of beter schools. Educational Leadership, 48(6), 32-35.
• Balay, R. (2008). Okula toplumsal katılım (Okul-çevre ilişkileri). (ed. H.B. Memduhoğlu ve K. Yılmaz) Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Ankara: Pegem A Akademi.
• Balcı, A. (2007). Etkili okul okul geliştirme kuram uygulama ve araştırma. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Balcı A. (1992). Eğitim örgütlerine yeni bakış açıları: kuram-araştırma ilişkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 24(1-2), 27- 45.
• Balcı, A., 1999, ‘Metaphorical images of school: School perceptions of students, teachers and parents from four selected schools (in Ankara)’, Yayımlanmamış doktora tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Başkonuş, T., Akdal, D. ve Taşdemir, M. (2011). Ahi Evran Üniversitesi eğitim fakültesi son sınıf öğrencilerinin gelecek beklentileri. 2nd International Conference On New Trends in Education and Their Implications. (sf.1512-1521). Antalya-Turkey.
• Cerit, Y. (2008). Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 693-712.
• Cerit, Y. (2006). School metaphors: the view of students, teachers and administrators. Educational Science Theory&Practice, 6(3), 692-699.
• Çelikten, M. (2006). Kültür ve öğretmen metaforları. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), 269-283.
• Dewey, J. (2008). Okul ve toplum. (Çev. H. A. Başman). Ankara: Pegem A Akademi.
• Hoy, W.K. and Miskel, C.G. (2010). Educational administration theory, research and practice. (Çev. Ed. S. Turan). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Illich, I. (2005). Okulsuz toplum. (Çev. M. Özay). İstanbul: Şule Yayınları.
• Inbar, D. (1996). The free educational prison: metaphors and images. Educational Research, 38(1), 77-92.
• Levine, P.M. (2005). Metaphors and ımages of classrooms. Kappa Delta Pi Record, 41(4), 172-175.
• Martinez, M. A, Saulea, N. and Huber, G. L. (2001). Metaphors as blueprints of thinking about teaching and learning. Teaching and Teacher Education, 17, 965-977.
• Özdemir, S. (2000). Eğitimde örgütsel yenileşme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Saban, A (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
• Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının “öğretmen” kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.
• Saban, A., Kocbeker, B.N. ve Saban, A. (2006). An investigation of the concept of teacher among prospective teachers through metaphor analysis. Educational Sciences: Theory&Practice, 6(2), 509-522.
• Senemoğlu, N. (2005). Gelişim öğrenme ve öğretim: Kuramdan uygulamaya. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Şişman, M. (2002a). Örgütler ve kültürler. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Şişman, M. (2002b). Eğitimde mükemmellik arayışı etkili okullar. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Şişman, M. (2007). Toplumsal bir aktör müsünüz? (Açıkalın, A., Şişman, M. ve Turan, S.). Bir insan olarak okul müdürü. Ankara: Pegem A Yayıncılık, sf.38-56.
• Şişman, M. ve Taşdemir, İ. (2008). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Şişman, M. ve Turan, S. (2004). Eğitim ve okul yönetimi. (ed. Y. Özden). Eğitim ve okul yöneticiliği el kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık, sf.99-146.
• Taşdemir, M. ve Taşdemir, A. (2011a). İlköğretim programı üzerine öğretmen metaforları. 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications. (sf.795-809). Antalya-Turkey.
• Taşdemir, A. ve Taşdemir, M. (2011b). Öğretmenlik ve öğretim süreci üzerine öğretmen metaforları. 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications. (sf.785-794). Antalya-Turkey.
• Töremen, F. (2001). Öğrenen okul. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Turan, S. (2007). İşini bil okuluna sahip ol (Açıkalın, A., Şişman, M. ve Turan, S.). Bir insan olarak okul müdürü. Ankara: Pegem A Yayıncılık, sf.81-100.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Yob, I.M. (2003). Thinking constructively with metaphors. Studies in Philosophy and Education, 22, 127–138.