FEN BİLİMLERİ ÖĞRENCİLERİNİN ELEŞTİREL DÜŞÜNME EĞİLİMLERİ VE ÖĞRENME STİLLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2011, Cilt: 12 Sayı: 3, 215 - 234, 01.08.2011

Songül Tümkaya

Öz

Bu çalışmada fen bilimleri öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri ile öğrenme stillerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini 169?u biyoloji, 167?si fizik, 145?i kimya ve 169?u matematik bölümünden olmak üzere toplam 650 öğrenci oluşturmuştur. Öğrenciler, en yüksek puanı analitiklik alt ölçeğinden almışlardır. Bağımsız gruplar t testi sonuçları, eleştirel düşünme eğilimlerinin bazı alt ölçeklerinde cinsiyete göre anlamlı farklılaşmanın olduğunu göstermiştir. LSD sonuçları kendine güven alt ölçeğinde son sınıf öğrencilerinin puan ortalamalarının birinci sınıftaki öğrencilerinkinden anlamlı bir şekilde daha yüksek olduğunu göstermiştir. LSD analizi öğrencilerin başarı düzeyi arttıkça eleştirel düşünme eğilimlerinin arttığını, başarıları azaldıkça eleştirel düşünme eğilimlerinin de azaldığını göstermiştir. Analizler öğrencilerin yarıdan fazlasının % 52.6 özümseyen, % 29.4 „ünün ayrıştıran, % 10.5?inin değiştiren, %7.5?inin de yerleştiren öğrenme stiline sahip olduklarını göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Eleştirel düşünme eğilimleri, öğrenme stilleri, fen bilimleri

Comparison of College Science Major Students’ Learning Styles and Critical Thinking Disposition

Öz

The current study aimed to investigate science major students' learning styles and critical thinking disposition. A total of 650 students; 169 of them biology major, 167 of them physics major, 145 of them chemistry major, and 169 of them mathematics major participated to the study. Students‟ scores highest on Analyticity subscale. Independent ttest results showed that there is a significant difference in some subscales of students‟ regards to gender critical thinking disposition. LSD results showed that seniors‟ scores are significantly higher than the freshman‟s on the Self-confidence subscale scores. LSD analysis showed that academically achievement students have higher critical thinking disposition and critical thinking disposition decreases with the decreasing academic achievement. Analysis showed that more than half of the students learning style have categorized as Assimilator, 29.4 % have categorized as Diverger, 10.5 % have categorized as Converger and 7.5 % have categorized as Accomodator

Anahtar Kelimeler

Critical thinking disposition, learning styles, college science major students

Kaynakça

• Adams, M. H., Whitlow, J. F., Stover, L. M. & Johnson, K. W. (1999). A longitudinal evaluation of baccalaureate students' critical thinking abilities. Journal of Nursing Education. 38(3), 139-141.
• Akbıyık, C. (2002). Eleştirel düşünme eğilimleri ve akademik başarı. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Aşkar, P. & Akkoyunlu, B. (1993). Kolb öğrenme stili envanteri. Eğitim ve Bilim, 87, 37-47.
• Ay, Ş., Padem, S. & Eriş, H.M. (2010). Teknik öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri ve öğrenme stilleri, 1. Ulusal Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi Bildiri Özetleri (s.268-269), Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi, 13-15 Mayıs 2010, Balıkesir.
• Aybek, B. (2006). Konu ve beceri temelli eleştirel düşünme öğretiminin öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimi ve düzeyine etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Bağcı-Kılıç, G. (2002). Dünyada ve Türkiye‟de fen öğretimi. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi (63), 12-18 Eylül 2002, ODTÜ, Ankara.
• Biggs, J. (2001). Enhancing learning: A matter of style or approach. In Robert J. Sternberg & Li-Fang Zhang (Eds.). Perspectives on thinking, learning and cognitive styles(pp.73-102), Lawrance Erlbaum Associates, Mahwah.
• Brooks, K. & Shepherd, J. (1992). Professionalism versus general critical thinking abilities of senior nursing students in four types of nursing curricula. Journal of Professional Nursing, 8(2), 87-95.
• Colucciello, M.L. (1999). Relationships between critical thinking dispositions and learning styles, Journal Professionals Nursing, 15(5), 294-301.
• Çelik, L., Gündüz, A., Karaca, N.H. & Karaca, L. (2009). Sınıf öğretmenliği ve okul öncesi öğretmenliği bölümü öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri. Uluslararası 5. Balkan Eğitim ve Bilim Kongresi (s.327-330), 1-3 EKİM 2009 Edirne-Türkiye.
• Denizoğlu, P. (2008). Fen bilgisi öğretmen adaylarının fen bilgisi öğretimi öz-yeterlik inanç düzeyleri, öğrenme stilleri ve fen bilgisi öğretimine yönelik tutumları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Dunn, R.& Dunn, K.(1992). Teaching secondary students through their individual learning styles. Practical Approaches For Grades 3-6. Massachusetts: Ally and Bacon, USA.
• Dunn, R.& Dunn, K. (1993). Teaching secondary students through their individual learning styles. Practical Approaches For Grades 7-12. Copyright By Ally and Bacon, USA.
• Ekici, G .(2003). Öğrenme stiline dayalı öğretim ve biyoloji dersi öğretimine yönelik ders planı örnekleri. Ankara: Gazi Kitapevi.
• Ennis, R.H. (1991). Goals for a critical thinking curriculum. In A Costa (Ed.). Developing minds (Vol.1). Alexandria: Virginia. ASCD.
• Epstein, R. L. (1999). Critical thinking, Belmont: Wadsworth Publishing Company.
• Evancho, R.S. (2000). Critical thinking skills and dispositions of the undergraduate baccalaureate nursing student. Unpublished master's thesis, Southern Connecticut State University, Connecticut.
• Facione, N.C. & Facione, P.A. (1997). Critical thinking assessment in nursing education programmers: An aggregate data analysis. Millbrae, CA: The California Academic Press.
• Facione, P.A., Facione, N.C., & Giancarlo, C.A.F. (1998). The California critical thinking dispositions inventory. California: Academic Pres.
• Facione, P. A., Giancarlo, C., Facione, N. & Gainen, J. (1995). The disposition toward critical thinking. Journal of General Education, 1.
• Ferrett, S. (1997). Peak performance: Sucess in college and beyond. New York: Glencoe McGraw-Hill.
• Fırat Durdukoca, Ş. & Arıbaş, S. (2010). İnönü üniversitesi eğitim fakültesi sınıf öğretmenliği öğretmen adaylarının sahip oldukları öğrenme stillerinin farklı değişkenlere göre değerlendirilmesi. 9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu (s.517-523), 20 -22 Mayıs 2010, Elazığ.
• Fidan, N. (1985). Okulda öğrenme ve öğretme. İstanbul: Alkım Kitapçılık Yayıncılık.
• Fisher, R. (1995). Teaching children to think UK, Stanley Thrones (Publishers) Ltd.
• Genç, S.Z. (2008). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 8 (1), 89-116.
• Guild,P.B. & Garger, S.(1991). Marching to different drummers, USA:ASCD
• Güven, M. & Kürüm, D. (2008). Öğretmen adaylarının öğrenme stilleri ile eleştirel düşünme eğilimleri arasındaki ilişki. İlköğretim Online, 7(1), 53-70.
• Hasırcı, Ö. (2006). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin öğrenme stilleri: Çukurova üniversitesi örneği. Eğitimde Kuram ve Uygulama Dergisi, 2(1), 15-25.
• Hassan, K.E. & Mahdum, G. (2007). Validating the Watson Glaser critical thinking appraisal. Higher Education, 54, 361-383.
• Ip, W.Y, Lee, D. T., Lee, I. F., Chau, J.P., Wootton, Y.S. & Chang, A.M. (2000). Dispositions toward critical thinking: A study of Chinese undergraduate nursing students. Journal of Advanced Nursing, 32 (1), 84-90.
• Kaasboll, J.J. (1998). Teaching critical thinking and problem defining skills. Education and Information Technologies, 3, 101-117
• Kawashima, N. & Shiomi, K. (2007). Factors of the thinking disposition of Japanese high school students. Social Behavior and Personality, 35(2), 187-194.
• Keefe, J.W. (1979). Learning styles: An overview in student learning styles: diagnosing and prescribing program. VA: National Association of Secondary School Principals, Connecticut, USA.
• Koç, D.( 2007). İlköğretim öğrencilerinin öğrenme stilleri: fen başarısı ve tutumu arasındaki ilişki (Afyon Karahisar örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon Karahisar.
• Kolb, D. (1984). Experiential learning: Experience as the source of learning and development. Englewood Cliffs. NJ: Prentice Hall.
• Kökdemir, D. (2000). Deniz yıldızlarını kurtarmaya çalışanların öyküsü: Eleştirel ve yaratıcı düşünme, XI. Ulusal Psikoloji Kongresi, 19-22 Eylül 2000, İzmir.
• Kökdemir, D. (2003). Belirsizlik durumlarında karar verme ve problem çözme. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Mutlu,M. & Aydoğdu, M. (2003). Fen bilgisi eğitiminde Kolb‟un yaşantısal öğrenme yaklaşımı. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 15-29.
• NCEE (1988). A nation at risk: The imperative for educational reform. Washington OC: Government Printing Office.
• Norris, S. P. (1985). Synthesis of research on critical thinking. Educational Leadership,.42(8), 40-45
• Özdemir, S.M. (2005). Üniversite öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(3), 297-314.
• Presseisen, B.Z. (1985). Thinking skills: Meanings, models, materials. A. Costa (Ed.), Developing minds (pp. 43-48). Alexandria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development.
• Seferoğlu, S. & Akbıyık, C. (2006). Eleştirel düşünme ve öğretimi. Hacettepe Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 193-200.
• Shin, K.R., Lee, .J.H., Ha, J.Y. & Kim, K.H. (2006). Critical thinking dispositions in baccalaureate nursing students. Journal of Advanced Nursing, 56(2), 182–189
• Sönmez, V. (1993). Yaratıcı okul, öğretmen, öğrenci. A. Ataman (Ed). Yaratıcılık ve Eğitim XVII. Eğitim Toplantısı, Ankara: Türk Eğitim Derneği Yayınları No:17
• Sülün, A. & Bahar, H.H. (2009). Fen bilgisi öğretmenliği programına kayıtlı öğrencilerin öğrenme stillerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. 18. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı Bildiri Özetleri (s.129), Ege Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 1-3 Ekim 2009, İzmir.
• Şengül, C. (2007). Fizik öğretmenlerinin eleştirel düşünme eğitim düzeyleri ve düzenledikleri etkinliklerde eleştirel düşünmenin yeri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Taşcı, S. (2005). Hemşirelikte problem çözme süreci. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi Hemşirelik Özel Sayısı, 14, 73-78.
• Torres, R.M. & Cano, J. (1995). Learning style: A factor to critical thinking. Journal of Agricultural Education, 36 (4), 55-62.
• Tümkaya, S., Aybek, B. & Aldağ, H. (2009). An investigation of university students‟ critical thinking disposition and perceived problem solving skills. Eurasian Journal of Educational Research, 36, 57-54.
• Wood, D. (1998). How children think and learn. Blackwell Publishers Ltd. 108 Cowley Road Oxford, UK.
• Yaşar, Ş. (1998). Fen bilgisi öğretimi. Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi İlköğretim Öğretmenliği Lisans Tamamlama Programı Anadolu Üniversitesi Yayınları 100: 1061 Açık Öğretim Fakültesi Yayınları: 585.