Evaluation of Elementary School Computer Laboratories with Respect to Ergonomic Principles: Eskisehir Case

Yıl 2011, Cilt: 12 Sayı: 2, 271 - 285, 01.05.2011

Betül Uluuysal Adile Aşkım Kurt

Öz

This study aims to evaluate the computer laboratories according to appropriateness of the ergonomic principles in the primary schools. US-OSHA Ergonomic Evaluation Checklist was used and 30 different elementary schools’ computer laboratories were evaluated in Eskişehir. The results were examined according to the dimensions of position while working, sitting position, input devices, place of monitors, working areas and general. Research results showed that computer labs have adequate technical equipment but the deficiencies in the dimensions of position while working and sitting positions were found to be significant. According to the research results some suggestions are offered to improve computer labs’

Anahtar Kelimeler

Ergonomy, ergonomic principles, computer laboratories

İLKÖĞRETİM BİLGİSAYAR LABORATUARLARININ ERGONOMİK İLKELERE GÖRE İNCELENMESİ: ESKİŞEHİR İLİ ÖRNEĞİ

Öz

Bu araştırmanın amacı, ilköğretim okullarındaki bilgisayar laboratuarlarının ergonomik ilkelere uygunluğunun incelenmesidir. Bu amaçla, daha önceden Türkçe’ye çevrilmiş olan “Bilgisayarlı Çalışma Ortamlarında Ergonomi Uyum Ölçeği” kullanılmış ve Eskişehir’de bulunan 30 ilköğretim okulunun bilgisayar laboratuarları OSHA ergonomik ilkelere göre incelenmiştir. Araştırma; çalışma pozisyonu, oturma araçları, giriş aygıtları, görüntüleme birimleri, çalışma alanı ve genel olmak üzere altı farklı boyutta gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda bilgisayar laboratuarlarının yeterli teknik ekipmana sahip ve çalışır durumda olduğu ancak çalışma pozisyonu ve oturma pozisyonu alt boyutlarında önemli eksiklikler olduğu görülmüştür. Elde edilen değerlere göre var olan durumların iyileştirilmesine yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ergonomi, ergonomik ilkeler, bilgisayar laboratuarları

Kaynakça

• Akgül, M. K. ve Yıldırım, F. (1995). Eğitim araçlarının kullanımında ergonomik ölçülerin önemi. 5. Ergonomi Kongresi'nde sunulan bildiri. İstanbul.
• Aksoy, U.T. ve Keleşoğlu, Ö. (2004). Fırat üniversitesi teknik eğitim fakültesi atölyelerinin ergonomik özelliklerinin incelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14 (2), 167-173.
• Alkan, C. (1983). Eğitimde ergonomi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 16 (1), 197-206.
• Aykal, D.F. ve Aydın, D.Ç. (2010). Hastane yapılarında yaşlı kullanıcıların ergonomisine uygun yatay ve düşey sirkülasyon alanları tasarımı (D.Ü.E.A.H. poliklinik bölümü örneği). Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 33.
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, (23 Aralık 2003). Ekranlı araçlarla çalışmalarda sağlık ve güvenlik önlemleri hakkında yönetmelik. Resmi Gazete, Sayı: 25325.
• Cengizhan, C.(2002). İstanbul Anadolu yakası ilköğretim okullarındaki bilgisayar laboratuarlarının yerleşim planları ve ergonomik kriterler açısından incelenmesi. 10. Ulusal Ergonomi Kongresi'nde sunulan bildiri. Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• Erdoğan Y., Erkoç M.F., Şakar Ç.(2007). Kadıköy ilçesindeki ilk, orta ve yüksek öğretim kurumlarındaki bilgisayar laboratuarlarının Osha ergonomik kriterlerine göre incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (20), 83-94.
• Gök H., Gürol M. (2002). Zaman ve ergonomik açıdan ilköğretim okul binalarının kullanım durumu (Elazığ ili örneği), Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 263 – 273.
• Gönen, E., & Kalınkara, V. (1993). Üniversiteye devam eden kız öğrencilerin boyutsal ölçülerinin incelenmesi. 4. Ergonomi Kongresi Bildirileri Kitabı, 93-107.
• Güler, Ç. (2001). Ergonomiye giriş. http://www.hm.gov.tr/pdf/kitaplar/css45.pdf adresinden 21 Haziran 2010 tarihinde indirilmiştir.
• İnandı, T. Ve Akyol, İ. (2008). Bilgisayar kullanımı ile ilgili sağlık sorunları. http://www.kurumsalhaberler.com/bilgikurdu/bultenler/bilgisayar-kullanimi-ile- ilgili-saglik-sorunlari adresinden 6 Kasım 2010 tarihinde indirilmiştir.
• Karasar, N. (1999). Bilimsel araştırma yöntemi (9. Basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Koca, B., Akın, G. ve Gültekin, T.(2001). Ergonomik tasarımlarda el antropometrisi ve veri analizi. 8. Ulusal Ergonomi Kongresi'nde sunulan bildiri. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, 240-248. H.H. http://www.populermedikal.com/saglikguvenlik/bilgisayar.asp Kasım 2010 tarihinde indirilmiştir. adresinden 7
• Parlak, N. (1990). Neden eğitim ergonomisi?. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 23(2), 769-774.
• Tamer, S.L. ve Koç, M. (2010). Bilgisayar laboratuarlarının fiziksel ergonomik kriterler açısından değerlendirilmesi: Süleyman Demirel Üniversitesi örneği. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7 (1), 720-745.
• Tunay, M., Melemez, K. ve Dizdar, E.N. (2005). Yüksek öğrenimde kullanılan okul sıra ve masalarının antropometrik tasarımı (Bartın Orman Fakültesi Örneği). Teknoloji, 8 (1), 93-99.
• Yurtyapan, H.(2008). Eğitim kurumlarında ergonomik düzenlemeler ve çocuklar için ergonomi. http://www.mpm.org.tr/Docs/anahtaragustos2008.pdf adresinden 23 Haziran 2010 tarihinde indirilmiştir. A., http://saglik.tr.net/ak_05_0203.shtmladresinden 17 Aralık 2009 tarihinde indirilmiştir. ve Güler, Ç.(2006). Bilgisayar ergonomisi.
• Yüvel, A. Vaizoglu, S. ve Güler, Ç.(2004). Klavyem, stetoskopum ve ben. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, http://www.ttb.org.tr/STED/sted1104/klavyem.pdf adresinden 6 Kasım 2010 13 tarihinde indirilmiştir. (11), 435-436.