SÜRDÜRÜLEBİLİR TÜKETİM DAVRANIŞININ KAZANILMASINDA TÜKETİCİ EĞİTİMİNİN ROLÜ

Yıl 2009, Cilt: 10 Sayı: 3, 143 - 151, 01.08.2009

Ateş Hayta

Öz

Dünya ülkelerinin çoğunda büyük bir ekonomik bunalım dönemi yaşanmaktadır. Küresel ısınma, enerji bunalımı, kıtlık, ekonomik kriz gibi birçok etken tüketicilerin alışkanlıklarının ve hayat standartlarının değişmesine neden olmaktadır. Diğer taraftan mal ve hizmetlerin çeşitliliği, reklamlar, marka, tüketicinin gelir seviyesi, alışkanlıkları, tasarruf eğilimi vb. etkenler tüketicileri ihtiyaçları dışında harcamaya yöneltmektedir. Üretimin ve buna paralel olarak tüketimin hızla artması sürdürülebilirlik kavramını gündeme getirmektedir. Sürdürülebilir yaşam ve gelişim süreci büyük ölçüde bilinçli tüketim davranışlarına odaklanmaktadır. Tüm bu etkenler göz önüne alındığında; bilinçli tüketim davranışlarının kazandırılmasında önemli bir yeri olan tüketici eğitimi kavramı günümüzde evrensel bir konu olarak ortaya çıkmıştır. Tüketici eğitimi, toplumdaki her bireyin bilinçli bir tüketici hatta vatandaş olabilmesi için hazırlanan eğitim programlarını ve araçlarını kapsamaktadır. Tüketici eğitimi, bireyin ekonomik faaliyetlerini yönlendirme, ihtiyaçlarını giderme, kaynaklarını rasyonel kullanma, temel haklarını öğrenme, pazarı etkileme gücünü artırmayı hedef alan eğitim ve bilgilendirme yatırımı olarak tanımlanmaktadır. Tüketici eğitimi, tüketicinin değerlerini ve kabiliyetlerini geliştirerek, tüketimden maksimum fayda sağlamasına, karar verme kapasitesini artırmasına, ekonomiyi ve değişen piyasa koşullarını anlamasına yardımcı olmaktadır. Her tüketici diğerinden farklı tüketim davranışına sahip olmakta ve her gün yeni davranışlar öğrenmektedir. Olumsuz davranışları ve anlayışı değiştirmek ise ancak eğitimle mümkün olabilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilirlik, Sürdürülebilir Tüketim, Tüketici Eğitimi

The Role of Consumer Education in Achieving Sustainable Consumption Behavior

Öz

In most of the world countries there is an economic crisis. Such factors as global warming, energy crisis, famine, economic crises change the habit and life standards of the consumers. On the other side, such factors as variety of goods and service, commercials, brand, income level of the consumer, habits, provident education head the consumers towards expenditure other than their needs. The production and paralel to this the rapid increase of consuming brought the concept of sustainability. Sustainable life and development process focuses mostly on conscious consuming attitude. When all of these factors are taken into account; consumer education concept which has an important place in gaining conscious consuming attitude has came up as an global issue nowadays. Consumer education includes the education programmes and tools for every individual in the society to be a clever and conscious consumer, as well as citizen. Consumer education is defined as the educational and informing investment of directing the individuals economic activities, satisfying the needs, usage of the sources rationally, learning their basic rights, increasing their effectiveness in the market. Consumer education aims to help the consumer to gain maximum advantage by improving their value and ability, and to make them understand the economy and changing market circumstances. Every consumer has a different consuming attitude than the other and learns new attitudes everyday. Changing negative attitudes and thoughts is possible only by education

Anahtar Kelimeler

Sustainability, Sustainable Consumption, Consumer Education

Kaynakça

• Autio, M., Heinonen, V . (2004), To Consume or Not to Consume?: Young People’s Environmentalism in Affluent Finnish Society, Young, Vol.12;137-153.
• Babaoğul, M., Altınok, N. (2008), Tüketici Eğitimi, Önemi; Türkiye ve Çeşitli Ülkelerdeki Uygulamalar, Standart Ekonomik ve Teknik Dergisi, Vol.47, No.550;56-61.
• Ersoy, A.F . (2001), Tüketici Eğitiminde Tüketici Haklarının Yeri ve Önemi, Standart Ekonomik ve Teknik Dergisi, No.479;20-23.
• Ersoy, A.F. (2003), Tüketicinin Bilgilendirilmesi ve Önemi, Tüketici Eğitimi ve Çevre Sorunları , T.C Milli Eğitim Bakanlığı Kız Teknik Öğretim Genel Müdürlüğü Yayını, Ankara.
• Fazal, A., Singh, B . (1991), Consumer Education A Resource Handbook, Boon Beng Compu Tyesetting Co, Penang, Malaysia.
• Fuchs, D.A., Lorek, S . (2005), Sustainable Consumption Governance: A History of Promises and Failures, Journal of Consumer Policy, Vol.28, No.3;261-288.
• Gilg, A., Barr, S., Ford, N . (2005), Green Consumption or Sustainable Lifestyles? Identifying the Sustainable Consumer, Futures, Vol.37;481-504.
• Hansen, U., Schrader, U . (1997), A Modern Model of Consumption for a Sustainable Society, Journal of Consumer Policy, Vol.20; 443-468.
• Hellman, G . (1991), Promoting Consumer Education in Schools. Published by Katarina Tryck, Stockholm.
• Knights, C . (2000), Educating Tomorrow’s Consumer Today, Consumer International Publication, USA.
• Lebel, L . (2005), Transitions to Sustainability in Production-Consumption Systems, Journal of Industrial Ecology, Vol.9, No.1-2;11-13.
• Lee, S., Zelenak, M.J . (1990), Consumer Economics: The Consumer In Our Society, Tenth Edition. Publishing Horizons, Columbus, Ohio.
• Makela, C., Peter, S . (2004), Consumer Education: Creating Consumer Awareness Among Adolescent in Botswana. International Journal of Consumer Studies. Vol.4, No.28;379-387.
• McGregor, S . (2005), Sustainable Consumer Empowerment, International Journal of Consumer Studies. Vol.4, No.29;437- 477.
• McLaren, S.J. (2007), Defining a Role for Sustainable Consumption Initiatives In New Zealand, 2nd International Conference on Sustainability Engineering and Science, Auckland, NZ.
• McNeal, J.U. (1992), Kids as Customer, Lexington Book, USA.
• Mont, O., Plepys, A . (2008), Sustainable Consumption Progress: Should We Be Proud or Alarmed?, Journal of Cleaner Production, Vol.16, No.4;531-537.
• Nyberg, A., Sto, E . (2000), Is the Future Yours?, Youth, Sustainable Consumption Patterns and Life Styles, unesdoc.unesco.org/images/0012/001242/124238e.pdf.
• Reisch, L . (1998), Sustainable Consumption: Three Questions About a Fuzzy Concept, Copenhagen Business School CEC.
• Sanne, C . (2002), Willing Consumers – or Locked in ? Policies for Sustainable Consumption, Ecological Economics, Vol.42;273-287.
• Schaefer, A., Crane, A . (2005), Addressing Sustainability and Consumption, Journal of Macromarketing, Vol.25, No.1;76- 92.
• Seyfang, G . (2005), Shopping for Sustainability: Can Sustainable Consumption Promote Ecological Citizenship?, Environmental Politics, Vol.14, No.2;290-306.
• Sitarz, D . (1994), Agenda 21: The Earth Summit Strategy to Save Our Planet, Boulder:EarthPress, Worldwatch Environmental Alert Series.
• Tekelli, İ . (2001), Sürdürülebilirlik Kavramı Üzerine İrdelemeler, Mülkiyeliler Birliği Yayınları, Yayın No:25, Ankara.
• Unep, (2004), European Stakeholder Meeting on Sustainable Consumption and Production Background Paper. United Nation Emvironment Programme November 25-26, Ostend, Belgium.
• Winchip, S . (2003), Green Design For A Healthy and Safe Environment, Journal of Family and Consumer Sciences Journal, Vol.95;26-31.
• Yener, M. (1989), Yaygın ve Örgün Eğitimde Tüketici Eğitimi, Standart Ekonomik ve Teknik Dergisi, Vol.4;28-30.