ÇOKLU ZEKÂ TEMELLİ UYGULAMALARIN ÖĞRENCİLERİN COĞRAFYA DERSİNE KARŞI TUTUMLARINA ETKİSİ

Yıl 2008, Cilt: 9 Sayı: 3, 113 - 123, 01.08.2008

Ayşegül Alaz

Öz

Bu araştırma, coğrafya eğitiminde çoklu zekâ kuramının öğrenci tutumları üzerine etkisini ortaya koyabilmek için yapılmıştır. Deneysel çalışma, Ankara merkezinde bulunan ortaöğretim 9. sınıf seviyesindeki, birer adet deney ve kontrol grubu olarak oluşturulmuştur. Araştırmanın sağlıklı uygulanabilmesi için ders öğretmeni, öğrenciler ve rehberlik öğretmeni çoklu zekâ kuramı hususunda bilgilendirilmiştir. Deney grubu ile çoklu zekâ kuramı ilkelerine uygun olarak hazırlanmış ders planlarından hareketle 4 hafta boyunca “Dış Kuvvetler” konusu işlenmiştir. Deney grubu öğrencileri için oluşturulan eğitim-öğretim ortamları, mümkün olduğunca bütün zekâ alanlarını içine alan etkinlikler, çeşitli görsel-işitsel araç ve gereçler yardımıyla zenginleştirilmiştir. Kontrol grubunda, düz anlatım ve soru cevap yöntemleri kullanılarak, dersin öğretmeni tarafından, “Dış Kuvvetler” konusu işlenmiştir. Uygulamadan önce ve sonra, deney ve kontrol gruplarına tutum ölçeği ön test ve son test olarak uygulanmıştır. Araştırma sonucunda, 9. sınıflarda “Dış Kuvvetler” konusunda, tutum ölçeğinde deney grubu lehine anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çoklu Zekâ Kuramı, Coğrafya Eğitimi, Tutum

The Effects of Multiple Intelligences Applications on Students’ Attitudes Towards Geography Course

Öz

The study was done in order to show the effect of multiple intelligence theory on students’ attitudes in geography education. The experimental research was constituted from one experimental and control group with the level of 9th class of secondary school situated in the centre of Ankara. In order to improve the reliability of the study, course teacher, students and guidance teacher were informed about multiple intelligence theory. The subject of “Outside Forces” was taught to the experimental group for 4 weeks according to the plans which was formed convenient to the principals of the multiple intelligence theory. The experimental group learning environment was enriched with activities which include all of the possible field of the intelligence and decorated with various of audio-visual tools and materials. The subject was taught to control group by their teacher with the methods of explanation and question-answer. Before and after the application, attitude scale was applied as pre-test and post-test to experimental and control groups. At the end of the research, a significant difference was determined in the favour of experimental group about the subject of “Out Side Forces” in 9th classes

Anahtar Kelimeler

Multiple Intelligence Theory, Teaching Geography, Attitude

Kaynakça

• Altun, D. G. (2006). Çoklu Zekâ Kuramına Göre Hazırlanmış Ses ve Işık Ünitesinin Öğrenci Başarısına, Hatırlama Düzeylerine, Fen Bilgisine Karşı Tutumlarına ve Öğretmen ve Öğrenci Görüşlerine Etkisi. Muğla Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü. İlköğretim Anabilim Dalı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Buzan T, ve R. K. (1994). Dehanın El Kitabı. İstanbul: Acar Matbaası.
• Bümen, Nilay. (2001). Gözden Geçirme Stratejisi ile Desteklenmiş Çoklu Zekâ Kuramı Uygulamalarının Erişi, Tutum ve Kalıcılıga Etkisi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Bümen, N. (2001). Gözden Geçirme Stratejisi ile Desteklenmiş Çoklu Zekâ Kuramı Uygulamalarının Erişi, Tutum ve Kalıcılığa Etkisi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Bümen, T. N. (2004). Okulda Çoklu Zekâ Kuramı. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş. (2001). Deneysel Desenler, Ön test-Son test, Kontrol Grubu Desen ve Veri Analizi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş. (2002) Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, İstatistik, Araştırma Deseni, SPSS Uygulamaları ve Yorum. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Demirci, E. E. (2005). İlköğretim Beşinci Sınıf Bilgisayar Derslerinde Çoklu Zekâ Alanlarına Göre Düzenlenen Öğretim Etkinliklerine İlişkin Öğrenci Görüşlerinin Alınması. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Demirel, Ö. ve S. S. (1999). Çoklu Zekâ Kuramı ve Düşünme Beceriler ile İlköğretim 4. Sınıf Türkçe Dersinde Tümleşik Dil Becerilerinin Geliştirilmesi. Dil Dergisi.
• Demirkaya, H. (2004). Coğrafya Öğretiminde 4MAT Öğretim Sisteminin Lise Coğrafya Derslerindeki Başarı ve Tutumlar Üzerine Etkisi. Ankara: Gazi Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Dilek, F. N. (2006). Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Fotosentez ve Solunum Konularını Kavramalarına ve Fen’e Karşı Tutumlarına Çoklu Zekâ Modelinin Etkisi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İlköğretim Anabilim Dalı. Fen Bilgisi Öğretmenliği Bilim Dalı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Erden, M. ve Yasemin A. (1995). Eğitim Psikolojisi. Ankara: Arkadaş Yayınevi.
• Eren Yavuz, K. (2004). Eğitim-Öğretimde Çoklu Zekâ Teorisi ve Uygulamaları. Ankara: Ceceli Yayınları.
• Gardner, H. (1983). Frames of Mind. New York: Basic Books.
• Gardner, H. (1999). Çoklu Zekâ: Görüşmeler ve Makaleler. Ankara: Enka Eğitim Dizisi.
• Gardner, H. (2004). Zihin Çerçeveleri–Çoklu Zekâ Kuramı. (Çev.: Ebru Kılıç). İstanbul: Alfa Yayınları.
• Gazioğlu, G..(2006). İlköğretim 7. Sınıf Öğrencilerinin Basınç Konusunu Kavramada Çoklu Zekâ Tabanlı Öğretimin Öğrenci Başarısı, Tutumu ve Öğrenilen Bilgilerin Kalıcılığına Etkisi. Ankara: Gazi Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Günes, B. (2002) Yedinci Sınıflarda Kaldırma Kuvveti Kavramı Geliştirmede ve Öğretmede Çoklu Zekâ Temelli Öğretim Teknikleri Uygulaması. Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü. Yayımlanmamış
• Güngördü, E. (2001). Liselerde Coğrafya Dersi Öğretimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kara, E. (2006). İlköğretim Sekizinci Sınıf Fen Bilgisi Dersinde Büyüme ve Gelişme Konusunda Öğrencilerin Başarıları, Kavramaları ve Tutumları Üzerine Çoklu Zekâ Modelinin Etkisi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Gazi Eğitim Fakültesi İlköğretim Fen Bilgisi Öğretmenliği Anabilim Dalı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Kaya, O. N. (2002). İlköğretim 7. Sınıf Öğrencilerinin Atom ve Atomik Yapı Konusundaki Başarılarına, Öğrendikleri Bilgilerin Kalıcılığına, Tutum ve Algılamalarına Çoklu Zekâ Kuramının Etkisi. Ankara: Gazi Üniversitesi. Egitim Bilimleri Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Kıldan, A.O. (2004). Çoklu Zeka Kuramı ve Sınıflarda Uygulanması, Eğitim ve Toplam Kalite Yönetimi Bülteni, Kastamonu M.E.M.
• Koehnecke, D. S. (1995). Folklore and the Multiple Intelligence. Children’s Literature in Education. 26(4). 241-247.
• Korkmaz, H. (2001). Çoklu Zekâ Kuramı Tabanlı Etkin Öğrenme Yaklaşımının Öğrenci Başarısına ve Tutumuna Etkisi. Egitim ve Bilim. 26(119) 71-78.
• Kuloglu, S. (2005). Çoklu Zekâ Kuramının İlköğretim Sekizinci Sınıflarda Matematik Öğretiminde Öğrenci Başarısına Etkisi. Balıkesir Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Oldroyd, D. (1996). İnsan Düşüncesinde Yerküre. (Çev.: Ülkün Tansel). Ankara: Tübitak Popüler Bilim Kitapları.
• Oran, E. (2006). Çoklu Zekâ Teorisi Uygulanan Bir Dil Sınıfında Öğrencilerin Eğitim Ortamı Algıları. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Fakültesi İngiliz Dili Eğitimi Anabilim Dalı. Yayımlanmamış. Yüksek Lisans Tezi.
• Öz, C. (2005). İlköğretim 6. Sınıflarda Kesirler Konusunun Çoklu Zekâ Kuramına Uygun Öğretiminin Başarıya Etkisi. Marmara Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İlköğretim Anabilim Dalı/Matematik Öğretmenliği Bilim Dalı.Yüksek Lisans Tezi.
• Saban, A. (2002). Çoklu Zekâ Teorisi ve Eğitim. Ankara: Nobel Yayın ve Dağıtım.
• Saban, A. (2004). Öğrenme ve Öğretme Süreci-Yeni Teori ve Yaklaşımlar. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Senemoğlu, N. (1997). Gelişim Öğrenme ve Öğretim Kuramdan Uygulamaya. Ankara: Erten Matbaacılık.
• Şahin, C. (1998). Lise Coğrafya. İstanbul: Ders Kitapları Anonim Şirketi.
• Şahin, C.(2001). Türkiye’de Coğrafya Öğretimi (Sorunlar-Çözüm Önerileri). Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Taşezen, S. S. (2005). Çoklu Zekâ Kuramına Göre Hazırlanan Öğretim Etkinliklerinin Erişiye, Kavram Öğrenmeye ve Tutuma Etkisi. İstanbul: Marmara Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Atatürk Eğitim Fakültesi. Fen Bilgisi Öğretmenliği Bölümü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Turan, İ. ve Alaz, A. (2003). Çoklu Zekâ Kuramının Coğrafya Öğretiminde Uygulanabilirliği. I. Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi. 15-17 Mayıs 2003. (Tebliğler). İzmir.
• Uçak, (2006). Maddenin Sınıflandırılması ve Dönüşümleri Konusunda Çoklu Zekâ Kuramı Destekli Öğretim Yönteminin Öğrenci Başarısı, Tutumu ve Hatırda Tutma Düzeyine Etkisi. Denizli: Pamukkale Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Vialle, W. (1997). In Australia: Multiple Intellegences in Multiple Settings. Educational Leadership. (10). 65-70.
• Yesildere, S. (2003). İlköğretim Yedinci Sınıf Matematik Konularının Öğretiminde Çoklu Zekâ Teorisi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İnternet Kaynakları
• http:\kastamonu.meb.gov.tr/2005.
• Campbell, B. (1989) Multiple Intelligence in The Classroom. New Horizons For Learning on The Beam. Vol.: IX. No.2 Winter, 7-167 http://www.newhorizons.org/art_mirclsrm.html.2005.