ÖĞRENME STRATEJİLERİ ÖĞRETİMİNİN VE DERS İŞLENİŞİNDE KULLANIMININ ÖĞRENCİLERİN AKADEMİK BAŞARILARINA VE TUTUMLARINA ETKİSİ

Yıl 2008, Cilt: 9 Sayı: 2, 69 - 76, 01.05.2008

Yeliz Dikbaş Özlem Hasırcı

Öz

Araştırmanın amacı; Sosyal Bilgiler dersinde öğrenme stratejileri öğretiminin ve kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına, kalıcılığa ve tutumlarına etkisini araştırmaktır. Araştırma deneysel araştırma modellerinden tek grup öntest-sontest modelinde tasarlanmıştır. Araştırma, Adana ili Yüreğir ilçesindeki bir ilköğretim okulunun beşinci sınıflarından birinde gerçekleştirilmiştir. Veriler öğrenme stratejileri anketi, akademik başarı testi ve tutum ölçeği ile toplanmıştır. Veri toplama araçları deneysel işlemden önce öntest, deneysel işlem sonrasında sontest olarak kullanılmış, sontestten üç hafta sonra da akademik başarının kalıcılığına bakılmıştır. Deneysel işlem olarak öncelikle öğrenme stratejileri öğretimi yapılmış ve ünitenin öğretiminde öğrencilerin öğrenme stratejilerini kullanmaları için ortam oluşturulmuştur. Öğrenme stratejileri verileri frekans ve yüzde olarak analiz edilmiştir. Öğrencilerin başarıları öntest, sontest, kalıcılık puan ortalamaları ve tutum ölçeği öntest-sontest puan ortalamaları arasında anlamlı farklılık olup olmadığına eşli gruplar t testi ile bakılmıştır. Verilerin analizi sonucunda öğrenme stratejileri öğretiminin öğrencilerin akademik başarısını arttırdığı, derse karşı tutumlarına olumlu katkı sağladığı ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Öğrenme stratejileri ve öğretimi, Sosyal Bilgiler, akademik başarı, tutum

The Effects of Teaching and Using of Learning Strategies on Achievement, Retention and Attitude of the Students

Öz

The aim of this study is to find out the effects of teaching and using of learning strategies on achievement, retention and attitude of the students in Social Science courses. This research was designed according to one group pretest-posttest modeling. The study was conducted with 24 students who are fifth grades at public elementary school. The data was collected with “Learning Strategies Questionnaire”, “Social Studies Achievement Test” and “Social Studies Attitude Scale”. Learning Strategies were taught to the students by means of direct teaching method and this strategies were used on the teaching of unit. Students’ learning strategies were demonstrated with frequency and percent statistics. Data which collected with“Social Studies Achievement Test” and “Social Studies Attitude Scale” analyzed with paired samples t test. Findings indicated that teaching and using of learning strategies increased achievement, and effected positivly attitude of the students in Social Sciences courses

Anahtar Kelimeler

Teaching of learning strategies, Social Science, achievement, attitude

Kaynakça

• Açıkgöz, K.Ü.(2005). Etkili öğrenme ve öğretme (6.baskı). İzmir: Eğitim Dünyası Yayınları.
• Arslan, M. (1996). Altı çizili materyalle çalışma ve tam öğrenme yönteminin öğrenme düzeyine, hatırlamaya ve akademik benlik kavramına etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Aytunga, O. (1999). Derste not almanın öğrenme ve hatırlama düzeyine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Belet, D. (2005). Öğrenme stratejilerinin okuduğunu anlama ve yazma becerileri ile Türkçe dersine ilişkin tutumlarına etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Çiftçi, Ö. (1998). Lise 1. sınıf öğrencilerinin kullandıkları öğrenme stratejilerinin matematik dersindeki başarıları üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Demirci, C. (2003). Etkin öğrenme yaklaşımının erişiye etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 38–47
• Demirel, M. (1996). Bilgilendirici metin türünün ve okuduğunu kavrama becerisinin altıncı sınıf öğrencilerinin öğrenme düzeyine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Doğan, B.(2002). Okuduğunu anlama stratejilerinin öğretimi ile ilgili alanyazın taraması. Uludağ Eğitim Fakültesi Dergisi, XV, (1).
• Gerek, Ö. (2006). Sınıf öğretmenlerinin yeni ilköğretim programı hakkındaki görüş değerlendirme ve yeterlilikleri üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,Konya.
• Görgen, İ. (1997). Özetleme ve bilgi haritası oluşturma öğretiminin bilgilendirici bir metni öğrenme ve hatırlama düzeyine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Gümüş, N.(1997). Öğrenmeyi öğretmenin öğrenci erişisi, kalıcılığı ve akademik benliğe etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi , Hacettepe Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Kaçar, N.( 1999), Gaziantep Üniversitesi’nde öğrenme stratejileri kullanımının öğrenci başarısına etkileri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
• Karakuş, M. (2004). İlköğretim dördüncü sınıf sosyal bilgiler dersinde proje yaklaşımlı öğretimin öğrencilerin sorun çözme becerilerine tutumlarına akademik başarılarına ve kalıcılığa etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Lynch, D. J.(2006). Motıvatıonal factors, learnıng strategıes and resource management as predıctors of course grades. College Student Journal;. 40,(2), 423–428.
• Murray, B. (1998). Getting smart about learning is her lesson. APA, 29 (4).
• Özer, B.(1998). Öğrenmeyi öğretme. Hakan, A. (Edit.). Eğitim bilimlerinde yenilikler ( 149–160). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları
• Özer, B.(2002). İlköğretim ve ortaöğretim okullarının eğitim programlarında öğrenme stratejileri. Eğitim Bilimleri ve Uygulama Dergisi, 1,(1). www.ebuline.com.tr adresinden 24 Temmuz 2006 tarihinde indirilmiştir.
• Özkal, N. ve Çetingöz, D. (2006a). Akademik başarı, cinsiyet, tutum ve öğrenme stratejilerinin kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, (46), 259–275
• Özkal, N. ve Çetingöz, D. (2006b). Cinsiyet, sınıf düzeyi ve başarı durumlarına göre ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine yönelik tutumları. Çağdaş Eğitim Dergisi, 31 ( 327) . 22–28
• Öztürk, B. (1995). Genel öğrenme stratejilerinin öğrenciler tarafından kullanılma durumları. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Sağlam, İ.H. (2006). Türkiye' deki davranışçı ve yapılandırmacı sosyal bilimler öğretim uygulamalarının değerlendirilmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Ana Bilim Dalı, Erzurum. Subaşı, G. (2000). Etkili Öğrenme: Öğrenme Stratejileri. Milli Eğitim Dergisi,146 http://yayim.meb.gov.tr/yayimlar/146/subasi.htm adresinden 5 Temmuz 2006 tarihinde alınmıştır.
• Sünbül, A. M. (1998). Öğrenme stratejilerinin öğrenci erişi ve tutumlarına etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Sünbül, M., Afyon, A. , Yağız, D. ve Aslan, O. (2004). İlköğretim 2. kademe fen bilgisi derslerinde akademik başarıyı yordamada, öğrencilerin öğrenme strateji, stil ve tutumlarının etkisi. XII. Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri (s.1573–1588). Ankara.
• Şen, B. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmenlik tutumları ile öğrenme ve ders çalışma stratejileri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Tay, B.(2002), İlköğretim 4. ve 5 sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersinde sınıf ortamında kullandıkları öğrenme stratejileri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Tay, B. (2004). Sosyal bilgiler dersinde anlamlandırma stratejilerinin yeri ve önemi. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi, 5 (2), 1–12.
• Tay, B.(2005). Sosyal bilgiler ders kitaplarında öğrenme stratejileri. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 209–225.
• Tay, B. (2007). Öğrenme Stratejilerinin Hayat Bilgisi Ve Sosyal Bilgiler Öğretimi Dersinde Akademik Başarıya Etkisi. Milli Eğitim Dergisi,(173), 87–102.
• Uysal, F.(1996). Öğrenme sürecine etkin öğrenci katılımının öğrenme sonuçlarına etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Yangın, B. ve Yıldızlar, M.(1999). İlköğretim Dördüncü Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Çalışma Yolları, Başarı ve Cinsiyet İlişkisi. Çağdaş Eğitim Dergisi, (258), 28–33.
• Yorulmaz, E. (2001). Öğrenmeyi öğrenme stratejilerinin ilköğretim sosyal bilgiler öğrenci ders başarısı üzerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.