ANNE-BABASI BOŞANMIŞ 9–13 YAŞLARINDAKİ ÇOCUKLAR İLE AYNI YAŞ GRUBUNDAKİ ANNE-BABASI BOŞANMAMIŞ ÇOCUKLARIN BENLİK SAYGISI VE KAYGI DÜZEYLERİ

Yıl 2007, Cilt: 8 Sayı: 2, 0 - 0, 01.05.2007

Nergüz Serin Sevda Öztürk

Öz

Bu araştırmanın amacı, anne-babası boşanmış 9–13 yaşlarındaki çocuklar ile aynı yaş grubundaki anne-babası boşanmamış çocukların benlik kavramı ve kaygı düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Çalışmanın Örneklemini toplam 17 ilköğretim okuluna devam eden ve 9–13 yaş grubundaki öğrencilerden 175’i kız ve 133’ü erkek olmak üzere toplam 308 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, Piers-Harris’in Çocuklarda Öz Kavramı Ölçeği, Çocuklar İçin Sürekli-Durumluk Kaygı Envanteri ve araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu kullanılarak elde edilmiştir. Araştırmanın verileri, Korelasyon Tekniği, “t” testi,“F” testi ve “Scheffe” testi uygulanarak çözümlenmiştir. Araştırmanın sonucunda, anne babası boşanmış çocuklarla, anne babası boşanmamış çocukların kaygı düzeyleri ve benlik saygıları arasında anlamlı farklılıklar olduğu saptanmıştır. Ayrıca, anne-babası boşanmamış çocuklarda kız çocuklarının erkek çocuklarına göre daha kaygılı olduğu ve yine anne-babası boşanmamış çocuklarda 9 yaş grubundaki çocukların 11 yaşındaki çocuklara göre benlik saygılarının daha yüksek olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Boşanma, benlik kavramı, benlik saygısı, kaygı

THE RELATIONSHIP BETWEEN THE SELF ESTEEM AND THE ANXIETY LEVELS OF CHILDREN BETWEEN THE AGE 9-13 WHOSE PARENTS HAD DIVORCED AND THE SAME RANGE OF WHOM ARE NOT DIVORCED

Öz

The purpose of this research is to examine the relationship between the self esteem and the anxiety levels of children between the age 9-13 whose parents had divorced and the same range of whom are not divorced. The sample consisted of 308 students 175 girls, 133 boys who were 9-13 years old among 17 primary schools. In this research, Piers-Harris Children’s Self-Concept Scale, State-Trait Anxiety Inventory For Children STAIC and individual’s information their families` characteristic information prepared by researcher were used as a scale instrument. Research data was done by using the correlation method “t” test, “F” test and “scheffe” test. The results of the study indicates that there are the meaningful differences between the self esteems and the anxiety levels of children whose parents had divorced and the same range of whom are not divorced Also it was determined that the girl ones whose parents are not divorced are more anxiety than the boy ones whose parents are not divorced and again the self esteem levels of children the age 9 whose parents are not divorced are higher than the age 11 whose parents are not divorced.

Anahtar Kelimeler

Divorce, self concept, self esteem, anxiety

Kaynakça

• Alisinanoğlu, F. ve Ulutaş, İ. (2000). Çocuklarda Kaygı ve Bunu Etkileyen Etmenler. http://www.yayim.meb.gov.tr/dergiler/145/ alisinanoğlu.htm-33k (27Şubat 2006)
• Amato, P. R (2001). Children and Divorce In The 1990’s. An Update At The Amato and Keith (1991) MetaAnalysis. Journal of Family Psychology. Sayı: 15.
• Armağan, S. ve Armağan, İ. (1988). Toplumbilim. İzmir: Barış Yayınları
• Asiltürk, A. (2004). Boşanma ve Velayet. Popüler Psikiyatri Dergisi. Sayı 17. (Ocak-Şubat 2004).
• Aslıhan, N. M. (1998). Parçalanmış veya Tam Aileye Sahip Çocukların Öz Kavramı, Depresyon Düzeyleri ve Akademik Başarılarının Yaş ve Cinsiyet Yönünden Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Block, J. H., Block, J. ve Gjerde, P. F. (1986). The Influence of Parenting Style on Adolescent Competence and Substance Abuse. Journal of Early Adolescence. 11, 56-94.
• Bruno, F. J. (1982). Psikoloji Tarihine Giriş. Çev. Nesrin Hisli. İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat fakültesi Yayınları.
• Cherlin, A. J. (1999). Going to Extremes Family Structure, Children’s Wellbeing and Social Science. Demography. Sayı: 36.
• Collange, C. (1997). Boşanma Salgını. (2. basım). Çev. Sevim Akten. Ankara: Doruk Yayımcılık.
• Çağdaş, A. ve Secer, Z. (Ed). (2004). Mutlu ve Sağlıklı Yarınlar İçin AnneBaba Eğitimi. Konya: Eğitim Kitapevi.
• Çelikoğlu, C. (1997). Boşanmanın Çocukların Benlik Saygısına Etkisinin İncelenmesi. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Erdem, F. (2003). Boşanma Ergenleri Nasıl Etkiliyor? http://www.mcaturk.com/gazete_ta kvim_031023.htm (27 Ocak 2006).
• Gümüşel, O. (2004). Boşanma ve Çocuk. http://www.mcaturk.com/ogumusel _bosanma.htm (24 Ocak 2006).
• Erkan, G. (1986). Boşanmaların çocukların benlik tasarım düzeyine H.Ü.S.H.Y.O. Dergisi, Cilt 4, sayı 2-3, Ankara.
• Hughes, R. (2002). The Effects of Divorce on Children. Retrieved October 30, 2002 Form The World.
• Frost, A.K. ve Pakiz, B. (1990). The effects of marital disruption on adolescents: Time as a dynamic. American Journal of Orthopsychiatry, 60(4), 544-555.
• Karakuş, S. (2003). Anne Babası Boşanmış ve Boşanmamış Çocukların Depresyon Düzeylerinin İncelenmesi ve Okul Başarısına Yansıması. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir
• Kaye, T. (1989). Endemism and Rarity in Plants. Native Plant Society of Oregon. 22: 23-24
• Lamb, M. (1981). The Role of Fathers in Child Development. New York: Wiley Interscience.
• Lanz, M. Lafrate, R. Rosnati, R. ve Scabini, E. (1999). Centre of Studies and Research on Family. Catholic University of Milan, Italy.
• Lengua, L. S. A. (2000). The Additive and Interactive Effects of Parenting and Temperament in Predicting Adjustment Problems of Children of Divorce. Journal of Clinical Child Psychology. Sayı 29. Sayfa 232-244.
• Mechanic D, Hansell S. (1989) Divorce, family conflict, and adolescents’ well-being. J Health Soc. Behav, (3);105-116.
• Morgan, C. T. (1981). Psikolojiye Giriş Ders Kitabı. Çev. Ed. Sibel Karataş. Ankara: Meteksan Ltd. Şti.
• Morganett, S. R. (2005). Yaşam Becerileri. Çev. Sonay Gürçay, Alim Kaya, Mesut Saçkes, Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Öner, N. (1994). Piers-Harris’in Çocuklarda Öz Kavramı Ölçeği El Kitabı. Ankara: Türk Psikologlar Derneği.
• Özusta, Ş. H. (1995). Çocuklar İçin Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri Uyarlama, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikoloji Dergisi. Cilt 10. Sayı 34. Sayfa 32-44. (Haziran, 1995).
• Reifman, A. Villa, L. C. Amans, J. A. Rethinam, V. ve Telesca, T. Y. (2001). Children of Divorce in the 1990s: A meta-analysis. Journal of Divorce and Remarriage.
• Şirvanlı, Ö. D. (1998). Eşler Arası Çatışama ve Boşanmanın Çocuklar Üzerinde Etkileri, Davranış ve Uyum Problemleri. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi. Cilt 6. Sayı: 1 Sayfa 19-29 (1999).
• Tarhan, N. (2004). Boşanmış Aileler ve Çocukları. http://www.mcaturk.com/makul_bo şanma.htm (4 Ağustos 2005).
• Tarhan, N. (2005). Yaygın Evlilik sorunları. http://www.mcaturk.com/ntarhan_k p_evlilik.htm (24 Ocak 2006)
• Zill,N, Morrison DR, Coiro MJ. (1993). Long-term effects of parental divorce on parent-child relationships, adjustment, and achievement in young adulthood. J. Fam Psychol 7(1):91-103.