Öğretmenlerin Eğitim Programı Okuryazarlıkları Üzerine Bir Çalışma

Yıl 2021, Cilt: 22 Sayı: 1, 132 - 170, 30.04.2021

Rabia Sarıca

Öz

Son yıllarda eğitim literatüründe karşımıza çıkan bir kavram olan eğitim programı okuryazarlığı, öğretmenlerin sahip olması gereken önemli bir yeterliktir. Eğitim programı okuryazarlığı, eğitim programlarının bileşenleri olan hedef, içerik, öğrenme-öğretme durumları ve ölçme-değerlendirme ile ilgili temel bilgileri ve bu bilgileri uygulama yetkinliğini kapsamaktadır. Bu çalışmada, öğretmenlerin eğitim programı okuryazarlık seviyelerinin kendi algılarına dayalı olarak ortaya çıkarılması ve cinsiyet, yaş, mesleki kıdem vb. bazı değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Bu araştırmada, hali hazırdaki bir durumu olduğu şekliyle ortaya koyan betimsel tarama deseni benimsenmiştir. Araştırmanın verileri, Bolat (2017) tarafından geliştirilen “Eğitim Programı Okuryazarlığı Ölçeği” ile toplanmıştır. Farklı branşlara sahip 303 öğretmen, çalışmanın katılımcılarını oluşturmaktadır. Çalışmanın bulgularına göre öğretmenlerin eğitim programı okuryazarlık seviyelerinin yüksek düzeyde olduğu anlaşılmaktadır. Öğretmenlerin eğitim programı okuryazarlıkları, cinsiyet ve görev yapılan yer değişkenlerine göre anlamlı bir şekilde farklılaşmamaktadır. Öğretmenlerin eğitim programı okuryazarlıkları, yaş, eğitim programları ile ilgili hizmet içi eğitime katılıp katılmama, kıdem, çalışılan okul türü değişkenlerine göre ise anlamlı bir şekilde farklılaşmaktadır. Sonuçlar, ülkemizde Milli Eğitim Bakanlığı tarafından gerçekleştirilen, eğitim ve öğretim programları yenileme ve revize çalışmaları bağlamında değerlendirilmiştir. Ayrıca, araştırmada ortaya çıkan sonuçlar doğrultusunda çeşitli öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Eğitim programı okuryazarlığı, Öğretim programı, Öğretmen Eğitimi

A Study on Teachers' Curriculum Literacy

Öz

Curriculum literacy, which is a concept that we encounter in the educational literature in recent years, is an important competence that teachers should have. Curriculum literacy includes basic information about the objectives, content, learning-teaching situations and assessment-evaluation, which are the components of curriculum, and the competence to apply this information. In this study, it was aimed to reveal the curriculum literacy levels of teachers' based on their perceptions. In addition, teachers' curriculum literacy levels has been examined in terms of some variables like gender, age, professional seniority, etc. In this research, descriptive survey model that reveals a current situation as it is is adopted. The data of the research were collected by “Curriculum Literacy Scale” developed by Bolat (2017). 303 teachers with different branches are the participants of the study. According to the findings of the study, it is understood that teachers' curriculum literacy levels are high. Curriculum literacy of teachers does not differ significantly according to gender and place of work. The levels of curriculum literacy of teachers differs significantly in terms of age, whether or not to participate in in-service training related to education programs, seniority, and the type of school studied. The results were evaluated in the context of the renewal and revision of the curriculum and education programs carried out by the Ministry of National Education in our country. In addition, various suggestions were presented in line with the results of the research.

Anahtar Kelimeler

Curriculum Literacy, Curriculum, Teacher Training

Kaynakça

• Bolat, Y. (2017). Eğitim Programı Okuryazarlığı Kavramı ve Eğitim Programı Okuryazarlığı Ölçeği. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 2(18), 121-138.
• Çetinkaya, S. ve Tabak, S. (2019). Öğretmen adaylarının eğitim programı okuryazarlık yeterlilikleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38 (1), 296- 309.
• Demirel, Ö. (2008). Eğitimde Program Geliştirme (11. Baskı). Ankara: PegemA Akademi.
• Demirel, Ö. ve Kaya, Z. (2018). Eğitimle ilgili temel kavramlar. İçinde Demirel, Ö ve Kaya, Z . (Ed), Eğitime Giriş ( 1-22). Ankara: Pegem Akademi.
• Erdem, C. ve Eğmir, E. (2018). Öğretmen Adaylarının Eğitim Programı Okuryazarlığı Düzeyleri. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(2), 123-138.
• Esen Aygün, H. (2019). Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleği Hazırbulunuşluk Düzeyinin Eğitim Programı Okuryazarlığı Açısından Yordanması. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 9, 203-220.
• Gömleksiz, M. N. ve Erdem, Ş. (2018). Eğitim Fakültesi ve PFE Programına Kayıtlı Öğretmen Adaylarının Eğitim Programı Okuryazarlığına İlişkin Görüşleri. The Journal of Academic Social Science Studies, 73, 509-529.
• İlgar, L. (2014). Özel okul ve devlet okulunda görev yapmış sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetimindeki farklılıklara ilişkin görüşleri: Nitel bir çalışma. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(22), 259-285.
• Kahramanoğlu, R. (2019). Öğretmenlerin öğretim programı okuryazarlığına yönelik yeterlik düzeyleri üzerine bir inceleme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(65), 827-840.
• Kana, F., Aşçı, E., Zorlu Kana, H. ve Elkıran, Y. M. (2018). Türkçe öğretmeni adaylarının eğitim programı okuryazarlık düzeyleri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 80, 233-245.
• Karakuş, F. (2016). Öğretmen Adaylarının Birleştirilmiş Sınıf Öğretmeni Olmaya Yönelik Yeterlik Algıları. Turkish Studies, 11(19), 491-510.
• Karasar, N. (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Keskin, A. ve Korkmaz, H. (2017). Öğretmenlerin “Program Okuryazarlığı” Kavramına Yükledikleri Anlam. 5. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi. 26-28 Ekim 2017, Muğla, Türkiye.
• MEB, (2017). Müfredatta yenileme ve değişiklik çalışmalarımız üzerine. https://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_07/18160003_basin_aciklamasi-program.pdf adresinden 18.06.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Özdemir, S. M. (2009). Eğitimde program değerlendirme ve Türkiye’de eğitim programlarını değerlendirme çalışmalarının incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, VI(II),126-149.
• Sağ, R. ve Sezer, R. (2012). “Birleştirilmiş Sınıf Öğretmenlerinin Mesleki Eğitim İhtiyaçları”. İlköğretim Online, 11(2), 491-503.
• Sarıca, R. (2018). Yenilenen ortaöğretim beden eğitimi ve spor dersi öğretim programlarının değerler eğitimi bağlamında incelenmesi, Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 2068-2091.
• Sarıgöz, O. ve Bolat, Y. (2018). Examination of the competencies of the pre-service teachers studying at the education faculties about the educational program literacy. International Journal of Educational Administration and Policy Studies, 10(9), 103-110.
• Sural, S., ve Dedebali N. C. (2018). A study of curriculum literacy and information literacy levels of teacher candidates in department of social sciences education. European Journal of Educational Research, 7(2), 303-317. doi: 10.12973/eujer.7.2.303
• Şişman, M. (2018). Eğitime Giriş. Ankara: Pegem Akademi.
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Boston, Pearson.
• Taşdan, M. ve Tiryaki, E. (2008). Özel ve Devlet İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin İş Doyumu Düzeylerinin Karşılaştırılması. Eğitim ve Bilim, 33(147), 54-70.
• TDK, (2019). https://sozluk.gov.tr/ adresinden 13.12.2019 tarihinde erişilmiştir.
• Varış, F. (1988). Eğitimde Program Geliştirme Teori ve Teknikler. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
• YOK, (t.y). Öğretmen Yetiştirme Lisans Programları, Programların Güncelleme Gerekçeleri, Getirdiği Yenilikler ve Uygulama Esasları. https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Yeni-Ogretmen-Yetistirme-Lisans-Programlari/AA_Sunus_%20Onsoz_Uygulama_Yonergesi.pdf adresinden 30.07.2020 tarihinde erişilmiştir.