Ortaokul Öğrencilerinin “Saf Madde ve Karışımlar” Konusu ile İlgili Bilgilerini Günlük Yaşam ile İlişkilendirme Düzeyleri

Yıl 2022, Cilt: 23 Sayı: 1, 822 - 862, 29.04.2022

Sümeyye Aydın Gürler

Öz

Sınıfta öğretilen bilgilerin günlük yaşam ile ilişkilendirilerek verilmesi anlamlı ve kalıcı öğrenmeyi sağlayacaktır. Özellikle fen konuları öğrencilerin günlük hayatta karşılaşabilecekleri birçok durumu içerdiğinden, öğretilecek fen konularının günlük hayatla bağlantılı olmasına önem verilmelidir. Bu çalışmanın amacı da ortaokul öğrencilerinin “saf madde ve karışımlar” konusu ile ilgili öğrendikleri bilgileri günlük yaşam ile ilişkilendirme düzeylerini belirlemektir. Araştırmanın çalışma grubunu 2020-2021 eğitim-öğretim yılı güz döneminde Gaziantep-Nizip ilçesinin farklı ortaokullarında öğrenim gören 94 sekizinci sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırma verileri araştırmacı tarafından hazırlanan açık uçlu anket ile toplanmıştır. Özel durum yöntemi kullanılan çalışmada, elde edilen verilerin analizinde betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada öğrencilerin “saf madde ve karışımlar” konusunda yer alan kavramlar ile ilgili kısıtlı örnekler sundukları dolayısıyla bu konuda öğrendikleri bilgilerinin günlük yaşam ile ilişkilendirme düzeylerinin düşük olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca öğrenilen bilgilerin günlük yaşam ile ilişkilendirme düzeyi belirlenirken öğrencilerin konuya ait bazı kavramlarda kavram yanılgıları yaşadıkları görülmüştür. Tüm bu elde edilen sonuçlar doğrultusunda bazı önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Günlük Yaşam, İlişkilendirme, Ortaokul Öğrencisi

Association Level of the Knowledge on “Pure Substances and Mixtures” of Secondary School Students with Daily Life

Öz

Associating the information provided in the classroom with real life will enable meaningful and permanent learning. Since especially science courses include many circumstances that students can encounter in their daily lives, special importance should be given to ensure that science subjects are related with daily life. The aim of the present study was to determine the association levels related with the knowledge on “pure substances and mixtures” with daily life on the part of secondary school students. The study group was comprised of 94 eight grade students continuing their education at different secondary schools at the Gaziantep-Nizip district during the 2020-2021 academic year fall semester. Study data were acquired via the open ended survey prepared by the researcher. Descriptive analysis method was used for analyzing the data acquired during the study utilizing the case study method. It was concluded as a result of the study that the students put forth limited number of examples related with the concepts they learned as part of the “pure substance and mixtures” subject and that their levels of associating the knowledge they acquired with their daily lives are low. In addition, it was also observed while determining the levels of associating the acquired knowledge with daily life that students have some misconceptions related with the subject taught. Various suggestions have been made in the light of all these findings.

Anahtar Kelimeler

Daily Life, Association, Secondary School Student

Kaynakça

• Acet, A. (2019). Ortaokul sekizinci sınıf öğrencilerinin canlılar ve enerji ilişkileri ünitesi kavramlarını günlük yaşamlarına aktarma düzeylerinin belirlenmesi. Yüksek lisans tezi, Kastamonu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kastamonu.
• Akgün, A., Çinici, A., Yıldırım, N., & Köprübaşı, M. (2015). Ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin fen ve teknoloji dersi kavramlarını günlük hayata transfer düzeylerinin incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 11(4), 1356-1368. https://doi.org/10.17244/eku.536638
• Aktepe, V., & Aktepe, L. (2009). Fen ve teknoloji öğretiminde kullanılan öğretim yöntemlerine ilişkin öğrenci görüşleri: Kırşehir BİLSEM örneği. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 69-80. https://doi.org/10.29299/kefad.2018.19.03.006
• Altun, A., & Olkun, S. (2005). Güncel gelişmeler ışığında ilköğretim: Matematik, fen, teknoloji, yönetim. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Anagün, Ş. S., Ağır, O., & Kaynaş, E. (2010, Mayıs). İlköğretim öğrencilerinin fen ve teknoloji dersinde öğrendiklerini günlük yaşamlarında kullanım düzeyleri [Öz]. 9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu’nda sunulan bildiri, Fırat Üniversitesi, Elazığ. Erişim adresi: İlköğretim Öğrencilerinin Fen ve Teknoloji Dersinde Öğrendiklerini Günlük Yaşamlarında Kullanım Düzeyleri (pegem.net)
• Andrée, M. (2003). Everyday-life in the science classroom: A study on ways of using and referring to everyday-life. Paper presented at the ESERA Conference, Noordwijkerhout, The Netherlands.
• Ayas, A., Karamustafaoğlu, Ö., Sevim, S., & Karamustafaoğlu, S. (2001, Eylül). Fen bilgisi öğrencilerinin bilgilerini günlük yaşamla ilişkilendirebilme seviyeleri. Yeni Bin Yılın Başında Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu, Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
• Baş, G., Şentürk, C., & Ciğerci, F. M. (2016, Ekim). Fen bilgisi dersine yönelik tutum ile akademik başarı arasındaki ilişki. Uluslararası Osmaneli Sosyal Bilimler Kongresi, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi, Bilecik.
• Bennett, J. (2003). Teaching and learning science: A guide to recent research and its applications. London: Continuum.
• Bennett, J., & Lubben, F. (2006). Context-based chemistry: the salters approach. İnternational Journal of Science Education, 28(9), 999-1015. https://doi.org/10.1080/09500690600702496
• Bilge, E., & Ayvacı, H. Ş. (2018, Nisan). Ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin günlük hayat ile ilişkilendirilme düzeylerinin değerlendirilmesi: Maddenin hal değişimi bağlamı. 27. Uluslararası Eğitim Bilimleri Kongresi Tam Metin Kitabı içinde (ss. 1227-1233). Antalya.
• Bodur, Ş., & Şahin, Ç. (2017). Ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin öğrenme stilleri ile fen konularını günlük yaşamla ilişkilendirme becerileri arasındaki ilişki. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 18, 65-79. https://doi.org/10.17556/jef.50116
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri (11. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Cajas, F. (1999). Public understanding of science: Using technology to enhance school science in everyday life. International Journal of ScienceEducation, 21(7), 765-773. https://doi.org/10.1080/095006999290426
• Campbell, B., & Lubben, F. (2000). Learning science through contexts: Helping pupils make sense of everyday situations. International Journal of Science Education, 22(3), 239-252. https://doi.org/10.1080/095006900289859
• Canpolat, E., & Ayyıldız, K. (2019). 8. sınıf öğrencilerinin fen bilimleri dersi bilgilerini günlük yaşam ile ilişkilendirebilme düzeyleri. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (AUJEF), 3(1), 21-39. https://doi.org/10.17556/jef.50116
• Cohen, L., & Manion, L. (1994) Research methods in education (4th ed.). London: Routledge
• Çepni, S. (2007). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Çepni, S. (2010). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş (Geliştirilmiş 5. baskı). Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Dede Er, T., Şen, Ö. F., Sarı, U., & Çelik, H. (2013). İlköğretim öğrencilerinin fen ve teknoloji dersi bilgilerini günlük hayatla ilişkilendirme düzeyleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 209-216. https://doi.org/10.17522/nefefmed.47683
• Demirkazan, Y. K., Kalik, G., & Öcal, K. (2018). 7. sınıf fen bilimleri ders kitabı (1. baskı). Ankara: Özgün Matbaacılık.
• Denscombe, M. (1998). The good research guide: For small-scale social research projects. Buckingham [England]: Open University Press.
• Doğan, S., Kıvrak, E., & Baran, Ş. (2004). Lise öğrencilerinin biyoloji derslerinde edindikleri bilgileri günlük hayatla ilişkilendirme düzeyleri. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 57-63.
• Enginar, İ., Saka, A., & Sesli, E. (2002, Eylül). Lise 2 öğrencilerinin biyoloji dersinde kazandıkları bilgileri güncel olaylarla ilişkilendirebilme düzeyleri. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, ODTÜ Kültür ve Kongre Merkezi, Ankara.
• Genç, M., Ulugöl, S., & Ünsal, S. (2017). Ortaokul öğrencilerinin yaşam temelli öğrenme hakkındaki görüşleri. Researcher: Social Science Studies, 5(9), 244-255. https://doi.org/10.18301/rss.325
• Göçmençelebi İlkörücü, Ş., & Özkan, M. (2009). İlköğretim altıncı sınıf öğrencilerinin fen bilgisi biyoloji konularını günlük yaşamla ilişkilendirme düzeylerinin başarıya etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(2), 525-530. https://doi.org/10.17522/balikesirnef.605489
• Gürses, A., Akrabaoğlu, F., Açıkyıldız, M., Bayrak, R., Yalçın, M., & Doğar, Ç. (2004). Orta öğretimde bazı kimya kavramlarının günlük hayatla ilişkilendirilebilme düzeylerinin belirlenmesi. XII. Eğitim Bilimleri Kongresi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Hannover, B., & Kessel, U. (2004). Self-to-prototype matching as a strategy for making academic choices. Why high-school students do no like math and science. Learning and Instruction, 14(1), 51-68. https://doi.org/10.1016/j.learninstruc.2003.10.002
• Hoffmann, L., Hausler, P., & Lehrke, M. (1998). Die IPN-interessenstudie physik. Kiel: IPN.
• Hürcan, N., & Önder, İ. (2012, Haziran). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin fen ve teknoloji dersinde öğrendikleri fen kavramlarını günlük yaşamla ilişkilendirme durumlarının belirlenmesi [Öz]. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Kongresi, Niğde Üniversitesi, Niğde. Erişim adresi: İlköğretim 7. Sınıf Öğrencilerinin Fen ve Teknoloji Dersinde Öğrendikleri Fen Kavramları Günlük Yaşamla İlişkilendirme Durumlarının Belirlenmesi (pegem.net)
• Kara, F., & Çelikler, D. (2019). Ortaokul 5. sınıf öğrencilerinin bağlam temelli öğrenme uygulamaları hakkındaki görüşleri. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(28), 198-213. https://doi.org/10.29329/mjer.2019.202.12
• Kara, F., & Kefeli, N. (2018). Kavram haritaları kullanımının öğrencilerin başarı, mantıksal düşünme becerisi ve fen bilimlerine yönelik tutumlarına etkisi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 12(2), 594-619. https://doi.org/10.17522/balikesirnef.506475
• Karagölge, Z., & Ceyhun, İ. (2002). Öğrencilerin bazı kimyasal kavramları günlük hayatta kullanma becerilerinin tespiti. Kastamonu Eğitim Dergisi, 10(2), 287-290.
• Koray, Ö., Akyaz, N., & Köksal, M. S. (2007). Lise öğrencilerinin “çözünürlük” konusunda günlük yaşamla ilgili olaylarda gözlenen kavram yanılgıları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 241-250.
• Martin, D. J. (1997). Science education today. Elementary science methods: A constructivist approach. USA: Delmar Yayıncılık.
• Martin, D. J. (2009). Elementary science methods: A constructivist approach (5th Edition). Belmont, CA: Wadsworth Cengage Learning.
• Mayoh, K., & Knutton, S.(1997). Using out of school experiece in science lesson: Reality or rhetoric? International Journal of ScienceEducation, 19(7), 849-867. https://doi.org/10.1080/0950069970190708
• McCann, W. S. (2001). Science education and everyday action. Unpublished Doctoral Dissertation, The Ohio State University, USA.
• Mili Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2018). Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Özden, Y. (2003). Öğrenme ve öğretme (Geliştirilmiş 5. baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Özmen, H. (2003). Kimya öğretmen adaylarının asit ve baz kavramlarıyla ilgili bilgilerini günlük olaylarla ilişkilendirebilme düzeyleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 11(2), 317-324. https://doi.org/10.12984/egeefd.310426
• Pekdağ, B., Azizoğlu, N., Topal, F., Ağalar, A., & Oran, E. (2013). Kimya bilgilerini günlük yaşamla ilişkilendirme düzeyine akademik başarının etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(4), 1275-1286.
• Sadi Yılmaz, S., Othan, O., & Cantimur, E. (2014). Yaşam temelli öğrenme yaklaşımına (YTÖY) göre elektrik, madde ve ısı konularının işlenmesinin öğrenci başarısına etkisi. E– Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(3), 41-49. https://doi.org/10.30900/kafkasegt.339721 Smith, M. U., & Siegel, H. (2004). Knowing, believing, and understanding: What goals for science education? Science & Education, 13, 553-582. https://doi.org/10.1023/b:sced.0000042848.14208.bf
• Sözbilir, M., Sadi, S., Kutu, H., & Yıldırım, A. (2007, Haziran). Kimya eğitiminde içeriğe/bağlama dayalı (context-based) öğretim yaklaşımı ve dünyadaki uygulamaları [Öz]. 1. Ulusal Kimya Eğitimi Kongresi’nde sunulan bildiri, İstanbul. Erişim adresi: Ulusal Kimya Eğitimi Kongresi Bildiri Özet Kitapları – Türkiye Kimya Derneği (turchemsoc.org)
• Stake, R. E. (1995). The art of case study research. Thousand Oaks,CA: Sage.
• Taşdemir, A., & Demirbaş, M. (2010). İlköğretim öğrencilerinin fen ve teknoloji dersinde gördükleri konulardaki kavramları günlük yaşamla ilişkilendirebilme düzeyleri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 124-148. https://doi.org/10.17556/jef.50116
• Topses, G. (1997). Eğitim psikolojisi: Kuramlar, gelişim, öğrenme, öğretme, iletişim. Ankara: Gazi Üniversitesi Psikolojik Danışma ve Rehberlik Anabilim Dalı. https://doi.org/10.26650/hayef.2019.19002
• Ülgen, G. (1997). Eğitim psikolojisi. Ankara: Alkım Yayınevi.
• Wellington, J. (2000). Educational research, contemporary issues and practical approaches. London: Continuum.
• Yadigaroğlu, M., Demircioğlu, G., & Demircioğlu, H. (2017). Fen bilgisi öğretmen adaylarının kimya bilgilerini günlük hayatla ilişkilendirebilme düzeyleri. Ege Eğitim Dergisi, 18(2), 795-812. https://doi.org/10.12984/egeefd.310426
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2003). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, H. İ., & Kansız, F. (2017). Ortaokul öğrencilerinin fen dersine yönelik tutum düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi-1. The Journal of Academic Social Science Studies, 60, 17-40. https://doi.org/10.9761/jasss7273
• Yıldırım, N., & Birinci Konur, K. (2014). Fen bilgisi öğretmen adaylarının kimya kavramlarını günlük hayatla ilişkilendirebilmelerine yönelik gelişimsel bir araştırma. International Journal of Social Science, 30, 305-323. https://doi.org/10.9761/jasss2608
• Yıldırım, N., & Maşeroğlu, P. (2016). Kimyayı günlük hayatla ilişkilendirmede tahmin-gözlem-açıklamaya dayalı etkinlikler ve öğrenci görüşleri. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 7(1), 117-145. https://doi.org/10.17569/tojqi.47585
• Yiğit, N., Devecioğlu, Y., & Ayvacı, H. Ş. (2002). İlköğretim fen Bilgisi öğrencilerinin fen kavramlarını günlük yaşamdaki olgu ve olaylarla ilişkilendirme düzeyleri. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, ODTÜ Kültür ve Kongre Merkezi, Ankara.
• Yüzbaşıoğlu, A., & Atav, E. (2004). Öğrencilerin günlük yaşamla ilgili biyoloji konularını öğrenme düzeylerinin belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 276-285.