Ölçme ve Değerlendirme Uzmanlarının İş Doyumları: Açıklayıcı Sıralı Karma Yöntemler Araştırması

Yıl 2024, Cilt: 25 Sayı: 2, 1387 - 1438, 30.08.2024

Esra Kınay Çiçek , Selda Örs Özdil

Öz

Bu araştırmanın amacı, özel okullarda çalışmış/çalışan ölçme ve değerlendirme (ÖD) uzmanlarının iş doyumlarının bazı demografik değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek, iş doyumuyla ilgili olan çevresel etmenlere göre mesleki deneyimlerini incelemektir. Araştırma, açıklayıcı sıralı desenin kullanıldığı karma yöntem araştırmasıdır. Nicel verilerin toplanmasında uzmanların iş doyumlarının belirlenmesi için 9 alt boyuttan oluşan “İş Doyum Ölçeği”, nitel verilerin toplanmasında “ÖD Uzmanlarının Mesleki Deneyim Anketi” kullanılmıştır. İş doyum ölçeği 44, anket ise 22 uzman tarafından yanıtlanmıştır. Demografik değişkenlere göre alt ölçek puanlarının farklılaşıp farklılaşmadığı t testi ve varyans analiziyle incelenmiştir. Ankete yanıtlarına içerik analizi yapılmıştır. Uzmanların iş doyum ölçeğinin yükselme olanakları alt boyutunda memnuniyetsiz, ücret, denetim, sosyal haklar, performansa dayalı ödüllendirme, iletişim alt boyutlarında orta düzeyde memnun; çalışma arkadaşları ve işin yapısı alt boyutunda memnun oldukları belirlenmiştir. İçerik analizi sonucunda, uzmanların kurumlardaki pozisyonlarının ve görevlerinin değişiklik gösterdiği ve bir standardının olmadığı, kurumlarda çoğunlukla sınav odaklı çalışmalar yapıldığı, öğretmenlerin soru yazma, üst düzey becerilerin ölçülmesi, test ve madde istatistiklerini yorumlama gibi konularda eksiklikleri olduğu, uzmanların çalışmalarını destekleyen yöneticilerin yanında ÖD’yi yalnızca sınav sonucu olarak gören yöneticilerin de bulunduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ölçme ve Değerlendirme Uzmanı, İş Doyumu, Karma Yöntemler Araştırması, Measurement and Evaluation Specialist, Job Satisfaction, Mixed Methods Research

Job Satisfaction of Measurement and Evaluation Specialists: An Explanatory Sequential Mixed Methods Research

Öz

This study aims to determine whether the job satisfaction of measurement and evaluation (ME) specialists working in private schools differs according to some personal variables and to examine their professional experience according to environmental factors related to job satisfaction. The study is mixed-method research using an explanatory sequential design. In the collection of quantitative data, the "Job Satisfaction Scale," consisting of 9 subscales, was used to determine the job satisfaction of the specialists, and the "Professional Experience Questionnaire of ME Specialists" was used to collect qualitative data. 44 specialists responded to the job satisfaction measure, whereas 22 specialists responded to the questionnaire. T-test and analysis of variance were used to examine whether the subscale scores differed according to the variables of gender, age, educational level, and occupational experience of employment. The responses to the questionnaire were content analyzed. It was determined that the specialists were dissatisfied in the "Promotion" subscale of the job satisfaction scale, moderately satisfied in the "Pay," "Supervision," "Fringe Benefits," "Contingent Rewards," "Communication" subscales; they were satisfied in the "Coworkers" and "Nature of Work" subscales. The analysis also found that teachers have deficiencies in writing questions, measuring high-level skills, and interpreting test and item statistics.

Anahtar Kelimeler

Measurement and Evaluation Specialist, Job Satisfaction, Mixed Methods Research

Kaynakça

• Acar, M. & Anıl, D. (2009). Sınıf öğretmenlerinin performans değerlendirme sürecindeki değerlendirme yöntemlerini kullanabilme yeterlikleri, karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. TÜBAV Bilim Dergisi, 2(3), 354-363. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/799616
• Akın, U. & Koçak, R. (2007). Öğretmenlerin sınıf yönetimi becerileri ile iş doyumları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 51, 353-370. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/108307
• Akkamış, O. (2010). İlköğretim I. ve II. kademe öğretmenlerinin iş tatmini üzerine bir değerlendirme. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Alkharusi, H., Kazem, A. M., & Al-Musawai, A. (2011). Knowledge, skills, and attitudes of preservice and inservice teachers in educational measurement. Asia-Pacific Journal of Teacher Education, 39(2), 113–123. https://doi.org/10.1080/1359866x.2011.560649
• Amarasena, T. S. M., Ajward, A. R., & Haque, A. K. M. A. (2015). The effects of demographic factors on job satisfaction of university faculty members in Sri Lanka. International Journal of Academic Research and Reflection, 3(4), 89-106.
• Andrade, M. S., Westover, J. H., & Peterson, J. (2019). Job Satisfaction and Gender. Journal of Business Diversity, 19(3). https://doi.org/10.33423/jbd.v19i3.2211
• Ashraf, M. A. (2020). Demographic factors, compensation, job satisfaction and organizational commitment in private university: an analysis using SEM. Journal of Global Responsibility. https://doi.org/10.1108/JGR-01-2020-0010
• Banerjee, N., Stearns, E., Moller, S., & Mickelson, R. A. (2017). Teacher job satisfaction and student achievement: The roles of teacher professional community and teacher collaboration in schools. American Journal of Education, 123(2). https://doi.org/10.1086/689932
• Başaran, İ. E. (1991). Örgütsel davranış insanın üretim gücü. Ankara: Gül Yayınevi.
• Başaran, İ. E. (2008). Örgütsel davranış insanın üretim gücü. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Bayrı, H. (2006). Ortaöğretim kurumlarında çalışan psikolojik danışman/rehber öğretmenlerin iş doyumuna ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi Güneydoğu Anadolu Bölgesi örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dicle Üniversitesi, Diyarbakır.
• Birgin, O. & Gürbüz, R. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının ölçme ve değerlendirme konusundaki bilgi düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, 163-179. http://dergisosyalbil.selcuk.edu.tr/susbed/article/view/361/343
• Büyükgöze, H. & Özdemir, M. (2017). İş doyumu ile öğretmen performansı ilişkisinin Duygusal Olaylar Kuramı çerçevesinde incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 311-325. https://doi.org/10.17679/inuefd.307041
• Cerit, Y. (2014). Sınıf öğretmenlerinin iş doyumunun örgütsel kolektivizm ve bireyselcilik ile ilişkisi. Eğitim ve Bilim. 39(173), 55-66. http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/1172
• Clark, A. (1997). Job satisfaction and gender: Why are women so happy at work? Labour Economics, 4(4), 341-372. https://doi.org/10.1016/S0927-5371(97)00010-9
• Creswell, J. W., & Plano Clark, V. L. (2020). Designing and conducting mixed method research (2nd ed.) (Trans. Edt. Y. Dede, S. B. Demir). Anı Publ. (Publication date of original book 2011).
• Creswell, J. W., & Plano Clark, V. L. (2007). Designing and conducting mixed method research. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Creswell, J. W. (2003). Research desing: qualitative. quantitative and mixed approaches. Thousand Oaks. CA: Sage.
• Çobanoğlu Aktan, D. & Çepni, Z. (2010). Ölçme ve değerlendirme dersi kapsamı ve gereklilikleri hakkındaki uzman ve öğretmen görüşleri: Pilot çalışma. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 1(2), 85-92. https://dergipark.org.tr/tr/pub/epod/issue/5807/77243
• Emek, M. L., Hilal, E. & Doğan, B. (2015). Demografik değişkenlerin iş tatmin düzeylerine etkisi: bir kamu kurumunun adıyaman ili ve ilçelerindeki müdürlüklerinde çalışan personeller üzerine bir çalışma. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(13), 529-537. https://doi.org/10.16992/ASOS.686
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E. & Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education (8th ed). New York: McGraw-Hill.
• Fidan, Y., Ercan, S., Yılmazer, A., & Şehirli, M. (2016). The effect of gender on job satisfaction: A study on civil servants. Business & Management Studies: An International Journal, 4(1), 110-124. https://doi.org/10.15295/bmij.v4i1.149
• Field, A. (2018). Discovering statistics using IBM SPSS statistics (5th ed.). London [etc.]: Sage.
• Fields, D. L., & Blum, T. C. (1997). Employee satisfaction in work groups with different gender composition. Journal of Organizational Behavior, 18(2), 181-196. http://www.jstor.org/stable/3100248
• Gelbal, S. & Kelecioğlu, H. (2007). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yöntemleri hakkındaki yeterlik algıları ve karşılaştıkları sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(33), 135-145. http://www.efdergi.hacettepe.edu.tr/yonetim/icerik/makaleler/1017-published.pdf
• Gündüz, H. (2008). İlköğretim okullarında örgütsel iklim ile öğretmenlerin iş doyumu arasındaki ilişki (Gaziantep ili örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
• İnandı, Y., Tunç, B. & Uslu, F. (2013). Eğitim fakültesi öğretim elemanlarının kariyer engelleri ile iş doyumları arasındaki ilişki. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 3(1), 219-238. https://doi.org/10.17275/per.22.38.9.2
• Islam, F. M., & Akter, T. A. N. I. A. (2019). Impact of Demographic Factors on the Job Satisfaction: A Study of Private University Teachers in Bangladesh. SAMSMRITI–SAMS J, 12, 62-80.
• Ješinová, L., Spurná, M., Kudláček, M., & Sklenaříková, J. (2014). Job dissatisfaction among certified adapted physical education specialists in the USA. Acta Gymnica, 44(3), 175-180. https://doi.org/10.5507/ag.2014.018
• Karaca, E. (2003). Öğretmen adaylarının ölçme ve değerlendirme yeterliklerine ilişkin algıları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Keselman, H. J., Othman, A. R., & Wilcox, R. R. (2013). Preliminary testing for normality: Is this a good practice?. Journal of Modern Applied Statistical Methods 12(2), 2-19 https://doi.org/10.22237/jmasm/1383278460
• Kilmen, S., Akın Kösterelioğlu, M. & Kösterelioğlu, İ. (2007). Öğretmen adaylarının ölçme değerlendirme araç ve yaklaşımlarına ilişkin yeterlik algıları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 129-140. https://dergipark.org.tr/tr/pub/aibuefd/issue/1493/18059
• Koca, E. (2016). Okul yöneticilerinin kişilik özellikleri ile mesleki doyum düzeyleri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Kocayörük, E. (2000). Çeşitli değişkenlere göre rehber öğretmenlerin meslek doyumlarının karşılaştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Köroğlu, Ö. (2011). İş doyumu ve motivasyon düzeylerini etkileyen faktörlerin performansla ilişkisi: Turist rehberleri üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış doktora tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Kristensen, N., & Johansson, E. (2008). New evidence on cross-country differences in job satisfaction using anchoring vignettes. Labour Economics, 15(1), 96-117. https://doi.org/10.1016/j.labeco.2006.11.001
• Kume, E. (2020). Demographic Factors and Job Satisfaction Among Teachers in Lower Secondary Schools in Albania. European Journal of Education and Pedagogy, 1(1). https://doi.org/10.24018/ejedu.2020.1.1.8
• Kutlu, Ö. (2003). Cumhuriyetin 80. yılında: ölçme ve değerlendirme. Milli Eğitim Dergisi, 160. https://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/160/kutlu.htm
• Mesleki Yeterlilik Kurumu, (2016). Ulusal meslek standardı ölçme ve değerlendirme uzmanı seviye 7. Erişim adresi:https://portal.myk.gov.tr/index.php?option=com_meslek_std_taslak&view=taslak_listesi_yeni&msd=2
• Milli Eğitim Bakanlığı, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, (1982). XI. Millî Eğitim Sûrasi. Erişim adresi: http://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_09/29165200_11_sura.pdf
• Milli Eğitim Bakanlığı, Kütahya Valiliği İl Millî Eğitim Müdürlüğü Ölçme Değerlendirme Merkezi, (2020). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yöntemleri hakkındaki yeterlik algıları ve karşılaştıkları sorunlar. Erişim adresi: https://kutahyaodm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_10/06112416_2020-Anket.pdf
• Mohammed, S., Ahmed Azumah, A. & Tetteh, R. (2017). An Empirical study of the Role of Demographics in Job Satisfaction of Sunyani Technical University staff. MPRA Paper 81471, University Library of Munich, Germany.
• Moore, C. M. (2012). The role of school environment in teacher dissatisfaction among US public school teachers. Sage Open, 2(1), 1-16. https://doi.org/10.1177/2158244012438888
• Nartgün, Z. (1998). Özel dershanelerdeki ölçme ve değerlendirme servislerinde çalışan elemanların görevleri ve hizmetlerin etkililiğinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Newby, J. E. (1999). Job satisfaction of middle school principals in Virginia. Unpublished Master’s Thesis, Virginia Polytechnic Institute and State University.
• Nohako, S. (2018). School principals’ leadership behaviours in relation to teacher job dissatisfaction: A case of three rural schools in the Butterworth Education district. Unpublished Master’s Thesis, The University of Fort Hare.
• Oshagbemi, T. (2000). Gender differences in the job satisfaction of university teachers. Women in Management Review. 15(7), 331-343. https://doi.org/10.1108/09649420010378133
• Oshagbemi, T. (1997). Job satisfaction and dissatisfaction in higher education. Education+ Training, 39(9), 354-359. https://doi.org/10.1108/00400919710192395
• O'Sullivan, R. G. & Johnson, R. L. (1993, April 12-16). Using performance assessments to measure teachers' competence in classroom assessment [Conference presentation]. The Annual Meeting of the American Educational Research Association, Atlanta, GA.
• Patton, M.Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods (3rd ed.). London: Sage Publications, Inc.
• Park, K. A., & Johnson, K. R. (2019). Job satisfaction, work engagement, and turnover intention of CTE health science teachers. International journal for research in vocational education and training, 6(3), 224-242. https://doi.org/10.13152/IJRVET.6.3.2
• Perrachione, B. A., Rosser, V. J., & Petersen, G. J. (2008). Why do they stay? Elementary teachers' perceptions of job satisfaction and retention. Professional Educator, 32(2).
• Pituch, K. A., Stevens, J. P. ve Stevens, J. (2016). Applied multivariate statistics for the social sciences (6th ed.). London: Routledge.
• Plake, B. S. (1993). Teacher assessment literacy: teachers' competencies in the educational assessment of students. Mid-Western Educational Researcher, 6(1), 21-27.
• Rasch, D., Kubinger, K. D., & Moder, K. (2011). The two-sample t test: pre-testing its assumptions does not pay off. Statistical papers, 52, 219-231. https://doi.org/10.1007/s00362-009-0224-x.
• Rochon, J., Gondan, M., & Kieser, M. (2012). To test or not to test: Preliminary assessment of normality when comparing two independent samples. BMC medical research methodology, 12(1), 1-11. https://doi.org/10.1186/1471-2288-12-81
• Schucany, W. R., & Ng, H. K. T. (2006). Preliminary goodness-of-fit tests for normality do not validate the one-sample Student t. Communications in Statistics – Theory and Methods, 35, 2275–2286. https://doi.org/10.1080/03610920600853308
• Schulze, S. (2006). Factors influencing the job satisfaction of academics in higher education. South African Journal of Higher Education, 20(2), 318-335. https://doi.org/10.4314/sajhe.v20i2.25576
• Shrestha, I. (2019). Influence of demographic factors on job satisfaction of university faculties in Nepal. NCC Journal, 4(1), 59-67. https://doi.org/10.3126/nccj.v4i1.24738
• Soodmand Afshar, H., & Doosti, M. (2016). An investigation into factors contributing to Iranian secondary school English teachers’ job satisfaction and dissatisfaction. Research Papers in Education, 31(3), 274-298. https://doi.org/10.1080/02671522.2015.1037335
• Spector, P. E. (1985). Measurement of human service staff satisfaction: Development of the Job Satisfaction Survey. American Journal of Community Psychology, Vol 13,693-713. https://doi.org/10.1007/BF00929796
• Spector, P. E. (1997). Job satisfaction: Application, assessment, causes, and consequences. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Spector, P. E. (2021). Job satisfaction survey. https://paulspector.com/assessments/pauls-no-cost-assessments/job-satisfaction-survey-jss/
• Ssesanga, K., & Garrett, R. M. (2005). Job satisfaction of university academics: Perspectives from Uganda. Higher education, 50, 33-56. https://doi.org/10.1007/s10734-004-6346-0
• Stevens, J. P. (2009). Applied multivariate statistics for the social sciences (5th ed.). Routledge/Taylor & Francis Group.
• Tuzgöl Dost, M. & Cenkseven, F. (2008). Öğretim elemanlarının sosyodemografik değişkenlere ve üniversitelerini değerlendirmelerine göre iş doyumları. Eğitim ve Bilim, 33(148), 28-39. http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/viewFile/708/124.
• Wood, T. M (ed.), Margaret J. Safrit, M. J. & Bascom, H. (1990) Measurement and Evaluation in Professional Physical Education—A View from the Measurement Specialists, Journal of Physical Education, Recreation & Dance, 61(3), 29-31. https://doi.org/10.1080/07303084.1990.10606467
• Yelboğa, A. (2009). Validity and reliability of the Turkish version of the job satisfaction survey (JSS). World Applied Sciences Journal 6(8), 1066-1072. https://www.idosi.org/wasj/wasj6(8)/9.pdf
• Yelboğa, A. (2012). Örgütsel adalet ile iş doyumu ilişkisi: Ampirik bir çalışma. Ege Akademik Bakış, 12(2), 171-182. https://dergipark.org.tr/en/pub/eab/issue/39899/473702
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2009). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zhang, Z. & Burry-Stock, J. A. (1995, November 8-10). A multivariate analysis of teachers' perceived assessment competency as a function of measurement training and years of teaching [Conference presentation]. The Annual Meeting of the Mid-South Educational Research Association, Biloxi, MS.
• Zhang, Z. & Burry-Stock, J. A. (2003). Classroom Assessment Practices and Teachers’ Self-Perceived Assessment Skills. Applied Measurement in Education, 16(4), 323–342. https://doi.org/10.1207/S15324818AME1604_4