Öğretmen Adaylarının Ders Sürecinde Dijital Araç Kullanımına Yönelik Görüşleri

Yıl 2025, Cilt: 26 Sayı: 3, 660 - 686, 30.09.2025

Dilara Akyar Yağdıran , Rabia Sarıkaya

https://doi.org/10.29299/kefad.1603716

Öz

Günümüzde dijital araçların eğitim alanındaki kullanımı hızla artmaktadır. Dijitalleşmenin ivme kazanmasıyla birlikte öğretim yöntemleri, sınıf içi uygulamalar, öğrenme ortamları, öğrencilerin derse ilgisi gibi unsurlar üzerinde önemli etkiler ortaya çıkmaktadır. Bu araştırmanın amacı, öğretmen adaylarının ders sürecinde dijital araç kullanımına ilişkin görüşlerini belirlemektir. Araştırmada temel nitel araştırma deseni benimsenmiştir. Çalışma grubunun belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme tercih edilmiş, bu doğrultuda sınıf öğretmenliği lisans programında öğrenim gören 29 öğretmen adayı çalışmaya dahil edilmiştir. Veri toplama aracı olarak “Ders Sürecinde Dijital Araç Kullanımına Yönelik Görüşme Formu” kullanılmıştır. Elde edilen veriler sistematik bir biçimde toplanmış ve ardından içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Araştırmanın bulguları öğretmen adaylarının ders sürecinde dijital araç kullanımı, araçların avantajları ve dezavantajları, sayısal ve sözel derslerde kullanımı, eğitim kademelerinde kullanımı çerçevesinde değerlendirilmiştir. Yapılan incelemeler sonucunda çeşitli kategori ve kodlar oluşturulmuştur. Sonuç olarak, öğretmen adaylarının dijital araçların ders sürecindeki rolüne ilişkin farklı görüşlere sahip oldukları belirlenmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular ilgili literatürle desteklenerek açıklanmış ve öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Eğitim Teknolojileri , Dijital Araçlar , Sınıf Öğretmeni Adayları

Pre-service Teachers' Views on the Use of Digital Tools in the Course Process

Öz

Nowadays, the use of digital tools in education is rapidly increasing. With the acceleration of digitalization, significant effects are emerging on teaching methods, classroom practices, learning environments, and students’ engagement. This study aims to determine pre-service teachers’ opinions on using digital tools in the teaching process. A basic qualitative research design was adopted. Among purposive sampling methods, criterion sampling was preferred, and 29 pre-service teachers enrolled in the primary education undergraduate program were included. The data collection instrument was the “Interview Form on the Use of Digital Tools in the Teaching Process.” The data were systematically collected and analyzed using content analysis. The findings were examined regarding pre-service teachers’ use of digital tools, their advantages and disadvantages, application in numerical and verbal courses, and use across educational levels. Various categories and codes were created. In conclusion, pre-service teachers hold diverse opinions regarding the role of digital tools in the teaching process. The findings were interpreted in light of relevant literature, and recommendations were provided.

Anahtar Kelimeler

Educational Technologies , Digital Tools , Pre-service Primary Teachers

Kaynakça

• Akkaya, S. & Kapidere, M. (2021). How do digital games utilization levels predict a teacher's digital material development self-efficacy?. World Journal on Educational Technology: Current Issues, 13(2), 322-335. https://doi.org/10.18844/wjet.v13i2.5716
• Akkuş, E. B. & Gök, B. (2024). İlkokul matematik öğretiminde kullanılan dijital teknoloji araçlarının başarıya etkisi-derleme çalışması. Journal of Computer and Education Research, 12(23), 164-183. https://doi.org/10.18009/jcer.1394932
• Aksoy, N.C., Karabay, E. & Aksoy, E. (2021). Sınıf öğretmenlerinin dijital okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi. Selçuk İletişim Dergisi, 14(2), 859-894. https://doi.org/10.18094/josc.871290
• Atan, F. & Kocasaraç, H. (2022). Dijital öğrenme-öğretme araçları. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(2), 1-17.
• Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Demirel, F., Karadeniz, Ş. ve Çakmak, E. K. (2015). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
• Can, R., Sülun, O., Böçkün, M. & Duman, H. G. (2023). Öğretmenlerin eğitimde teknoloji kullanımına yönelik görüşleri. Cihanşümul Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(5), 1-12.
• Carstens, K. J., Mallon, J. M., Bataineh, M. & Al-Bataineh, A. (2021). Effects of technology on student learning. Turkish Online Journal of Educational Technology-TOJET, 20(1), 105-113.
• Christen, A. (2009). Transforming the classroom for collaborative learning in the 21st century. Techniques: Connecting Education and Careers, 48(1), 28-31.
• Çangal, Ö. (2020). Yabancılara Türkçe öğretiminde sosyal medya kullanımının yazma becerisine etkisi [Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Çebi, A. & Reisoğlu, İ. (2020). Digital competence: A study from the perspective of pre-service teachers in Turkey. Journal of New Approaches in Educational Research (NAER Journal), 9(2), 294-308. https://doi.org/10.7821/naer.2020.7.583
• Çelik, C., Çelik, B. & Alpaslan, M. M. (2021). Fen bilimleri öğretmen adaylarının derste teknoloji kullanımına yönelik eğilimleri. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 503-519. https://doi.org/10.21666/muefd.835314
• Çetin, M. & Aktaş, A. (2021). Yapay zekâ ve eğitimde gelecek senaryoları. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 18, 4225-4268. https://doi.org/10.26466/opus.911444
• Dönmez Usta, N., Turan Güntepe, E. & Durukan, Ü.G. (2020). Öğretmen adaylarının öğrenme ortamına Web 2.0 teknolojilerini entegre edebilme yeterliliği. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 11(2), 519-529.
• Erten P. (2019). Z kuşağının dijital teknolojiye yönelik tutumları. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 10(1), 190 202
• Ertmer, P. A. & Ottenbreit-Leftwich, A. T. (2010). Teacher technology change: How knowledge, confidence, beliefs, and culture intersect. Journal of Research on Technology in Education, 42(3), 255-284. https://doi.org/10.1080/15391523.2010.10782551
• Gallardo-Fernández, I. M., Monsalve Lorente, L. & Aguasanta-Regalado, M. E. (2021). Primary educational strategies in times of digital curriculum content. Digital Education Review, 40, 66-81. https://doi.org/10.1344/der.2021.40.66-81
• Ganesan, P. & Krishnakumar, R. (2016). Attitude of teacher educators towards ICT. International Journal of Research – Granthaalayah, 4(5), 7-11. https://doi.org/10.29121/granthaalayah.v4.i5SE.2016.2708
• Guillén‐Gámez, F. D., Colomo‐Magaña, E., Ruiz‐Palmero, J. & Tomczyk, Ł. (2024). Teaching digital competence in the use of YouTube and its incidental factors: Development of an instrument based on the UTAUT model from a higher order PLS‐SEM approach. British Journal of Educational Technology, 55(1), 340-362. https://doi.org/10.1111/bjet.13365
• İncemen, S. & Öztürk, G. (2024). Farklı eğitim alanlarında yapay zekâ: Uygulama örnekleri. International Journal of Computers in Education, 7(1), 27-49. https://doi.org/10.5281/zenodo.12600022
• Kuloğlu, A., Gürbüz, N. N., Tutuş, F. & Özer, M. (2024). Öğretmen adaylarının Web 2.0 araçlarını kullanım yetkinlikleri. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 13(26), 156-171.
• Kumaş, A. (2023). Fen bilimleri derslerinde hibrit eğitim kapsamında aktif öğrenme aracı olarak teknolojinin kullanımı. Trakya Eğitim Dergisi, 13(2), 943-961. https://doi.org/10.24315/tred.1100907
• Merriam, S. B. (2009). Qualitative research: A guide to design and implementation. SanFrancisco: Jossey-Bass.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: A sourcebook. Sage.
• Mokhtari, K., Reichard, C.A. & Gardner, A. (2009). The impact of internet and television use on the reading habits and practices of college students. Journal of Adolescent & Adult Literacy, 52 (7), 609-619.
• Mucundanyi, G. & Woodley, X. (2021). Exploring free digital tools in education. International Journal of Education and Development Using Information and Communication Technology, 17(2), 96-103.
• Murphy, K. L., DePasquale, R. & McNamara, E. (2003). Meaningful connection: Using technology in primary classrooms. Young Children, 58(6), 12-18.
• Nair, H. B. & Karan, S. P. (2024). Knowledge, attitude, and usage of information and communication technology (ICT) and digital resources in pre-service teachers. The New Educational Review, 75, 228-243. https://doi.org/10.15804/tner.2024.75.1.18
• OECD (Organization of Economic Cooperation and Development) (2009). The new millennium learners: Main findings. Paris: OECD
• Özaydın, A. & Kumral, O. (2021). Dijital yerlilerin gözünden dijital okuryazarlık. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(2), 362-377. https://doi.org/10.51725/etad.1008850
• Palanivel, K. (2020). Emerging technologies to smart education. International Journal of Computer Trends and Technology (IJCTT), 68(2), 5-16. https://doi.org/10.14445/22312803/IJCTT-V68I2P102
• Polly, D., Mims, C., Shepherd, C. E. & Inan, F. (2010). Evidence of impact: Transforming teacher education with preparing tomorrow's teachers to teach with technology (PT3) grants. Teaching and Teacher Education, 26(4), 863-870. https://doi.org/10.1016/j.tate.2009.10.024
• Rideout, V. & Robb, M.B. (2019). The common sense census: Media use by tweens and teens. Common Sense Media. https://www.commonsensemedia.org/sites/default/files/research/report/2019-census-8-to-18-full-report-updated.pdf
• Rosen, D. & Nelson, C. (2008). Web 2.0: A new generation of learners and education. Computers in the Schools, 25(3), 211-225.
• Safa, B.S. & Arabacıoğlu, T. (2021). Sınıf öğretmenlerinin eğitim teknolojileri kullanım düzeylerinin bireysel yenilikçilik özellikleri açısından incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(1), 369-386. https://doi.org/10.7822/omuefd.686056
• Şen Akbulut, M. & Öner, D. (2021). Developing pre-service teachers’ technology competencies: A project-based learning experience. Cukurova University Faculty of Education Journal, 50(1), 247-275. https://doi.org/10.14812/cufej.753044
• Şen Akbulut, M. & Öner, D. (2021). Öğretmen adaylarının teknoloji yeterliliklerinin geliştirilmesi: Proje tabanlı bir öğrenme deneyimi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 50(1), 247-275.
• Taşkıran, A. (2017). Dijital çağda yükseköğretim. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 3(1), 96-109.
• Tondeur, J., Van Braak, J., Sang, G., Voogt, J., Fisser, P. & Ottenbreit-Leftwich, A. (2012). Preparing pre-service teachers to integrate technology in education: A synthesis of qualitative evidence. Computers & Education, 59(1), 134-144. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2011.10.009
• Türkben, T. (2023). Öğretmen adaylarının dijital ortamlardaki akademik okuma alışkanlık ve eğilimlerinin belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi, 8(1), 88-116. https://doi.org/10.32321/cutad.1137024
• Türkel, S. & Yeşilkuş, F. (2020). Dijital dönüşüm paradigması: Endüstri 4.0. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5), 332-346.
• Ulaş, A.H. & Ozan, C. (2010). Sınıf öğretmenlerinin eğitim teknolojileri açısından yeterlilik düzeyi?. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 63-84.
• Wojciechowski, R. & Cellary, W. (2013). Evaluation of learners’ attitude toward learning in ARIES augmented reality environments. Computers & Education, 68, 570-585. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2013.02.014
• Yaşar Sağlık, Z. & Yıldız, M. (2021). Türkiye’de dil öğretiminde Web 2.0 araçlarının kullanımına yönelik yapılan çalışmaların sistematik incelemesi. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(2), 418-442. https://doi.org/10.51725/etad.1011687
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, K., Yaşar, Ö. & Duru, M. (2016). Öğretmen ve öğrenci görüşleri temelinde akıllı telefonların eğitim öğretim ortamlarında kullanılmasının ve etkilerinin incelenmesi. Uluslararası Eğitim, Bilim ve Teknoloji Dergisi, 2(2), 72-84.
• Yılmaz, Z. A. & Batdı, V. (2016). Artırılmış gerçeklik uygulamalarının eğitimle bütünleştirilmesinin meta-analitik ve tematik karşılaştırmalı analizi. Eğitim ve Bilim, 41(188), 273-289. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2016.6707