Türkiye Üniversitelerindeki Biyoloji Öğrencilerinin Sosyo-Demografik Değişkenler Bakimindan Umutsuzluk Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2016, Cilt: 24 Sayı: 2, 689 - 702, 15.07.2016

Alptürk Akçöltekin

Öz

Bu çalışmanın temel amacı Türkiye’de bulunan üniversitelerin Biyoloji bölümündeki öğrencilerin umutsuzluk düzeylerini sosyo-demografik değişkenler açısından incelemektir. Çalışmanın katılımcılarını Türkiye’nin farklı coğrafik bölgelerinde yer alan 13 üniversitenin biyoloji bölümünden 1464 öğrenci oluşturmaktadır. Verilerin toplanması aşamasında öğrencilerin umutsuzluk düzeylerini belirlemek için “Beck Umutsuzluk Ölçeği” kullanılmıştır. Toplanan verilerin analizinde, t-testi, ANOVA, Many Whitney- U test ve Kruskall Wallis H testlerinden yararlanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre; öğrencilerin hafif düzeyde umutsuzluğa sahip oldukları tespit edilmiştir. Öğrencilerin umutsuzluk düzeylerinin demografik değişkenlere göre değişimleri incelendiğinde ise; medeni durum, alınan eğitimin evrensel boyutta iş imkanı sağlayacağını düşünme ve alanı ile ilgili lisansüstü eğitim yapmayı düşünme değişkenleri açısından gruplar arasında istatistiki olarak anlamlı farklılık bulunduğu tespit edilmiştir. Cinsiyet, yaş, sınıf, ebeveyinlerinin hayatta olup olmama durumu, yetişme ortamı, barınma ortamı, ailenin en uzun süre yaşadığı yer, herhangi bir işte çalışma ve mezun olduktan sonra çalışmayı düşündüğü sektör değişkenleri ile öğrencilerin umutsuzluk düzeyleri arasında ise istatistiki olarak anlamlı bir farklılık bulunmadığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

beck umutsuzluk ölçeği, biyoloji eğitimi, demografik değişkenler, umutsuzluk düzeyi, Türkiye

Investigation of Hopelessness Level of Biology Students in Turkey’s Universities with Regard To SocioDemographic Variables

Öz

The main aim of this study is to investigate the hopelessness levels of students in the Department of Biology at universities in Turkey via socio-demographic variables. The participants of the study were consisted of 1464 biology students from 13 different universities and geographical regions of Turkey. Beck Hopelessness Scale was used to collect data on the students’ hopelessness levels. T-test, ANOVA, Many Whitney U and Kruskall Wallis H tests were employed for data analysis. Results showed that the students participated in the study had a mild level of hopelessness. Regarding fluctuations in hopelessness levels in terms of demographic variables, the results showed statistically significant differences in terms of marital status, the contribution of undergraduate education to a worldwide employment, and pursuit of a postgraduate degree. No significant difference was observed between hopelessness levels and gender, age, class, parental bereavement, growth environment, family residential setting, work status, and prospective employment sector after graduation.

Anahtar Kelimeler

Beck Hopelessness Scale, Biology education, Demographic variable, Hopelessness level, Turkey

Kaynakça

• Abela, J.R.Z. & Seligman, M.E.P. (2000). The hopelessness theory of depression: a test of the diathesis-stress component in the inter-personal and achievement domains. Cognitive Therapy and Research, 24(4), 361-378.
• Akçöltekin, A. & Doğan, S. (2012). Sınıf öğretmenlerinin umutsuzluk düzeylerinin farklı de- ğişkenler açısından incelenmesi. Journal of Academic Social Science, 5(7), 49-59.
• Aras, A. (2011). Müzik bölümü lisans öğrencilerin umutsuzluk düzeylerinin belirlenmesi: Hacettepe Üniversitesi ankara devlet konservatuarı örneği. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi
• Atalay, M.S. (1996). Bilgi Toplumu Öğretmenlerinin Sorunları Sempozyum 96, Modern Öğ- retmen Yetiştirmede Gelişme ve İlerlemeler. 30 Eylül-4 Ekim 1996, 603-608.
• Baran, Ş., Doğan, S. & Yalçın, M. (2002). The levels of university biology students making connection between the knowledge gained during their educations and daily life. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 4, 89-96.
• Beck, A.T., Weğssman, A., Lester, D., & Trexler. L. (1974). The measurement of pessimism: the hopelessness scale. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 42, 862- 865.
• Cheavens, J, S, Feldman, D, B., Woodward J. T, & Snyder, C. R. (2006). Hope in cognitive psychotherapies: on working with client strengths. Journal of Cognitive Psychotherapy: An International Quarterly, 20(2), 135-145.
• Dereli, F. & Kabataş, S. (2009). Sağlık yüksekokulu son sınıf öğrencilerinin iş bulma endişe- leri ve umutsuzluk düzeylerinin belirlenmesi. Yeni Tıp Dergisi, 26, 31-36.
• Deveci, S.E., Ulutaşdemir, N. & Açık, Y. (2011). Bir mesleki eğitim merkezi öğrencilerinde umutsuzluk düzeyi ve etkileyen faktörler. Dicle Tıp Dergisi, 38 (3), 312-317.
• Doğan, P. (2012). Resim öğretmeni adaylarının umutsuzluk düzeylerinin incelenmesi. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 36, 115-127.
• Doğan, S., Sezek, F., Yalçın, M., Kıvrak, E., Usta, Y. & Ataman, A.Y. (2003). Attitudes to- wards laboratory activities in the Atatürk University biology students. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 5, 1-26.
• Duman, S., Taşğın, Ö. & Özdağ, S. (2009). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu spor yö- neticiliği bölümünde okuyan öğrencilerin umutsuzluk düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 11(3), 27-32.
• Durak, A. & Palabıyıkoğlu, R. (1994). Beck umutsuzluk ölçeğinin geçerlilik çalışması. Kriz Dergisi, 2(2), 311-319.
• Ersoy, E., Küçükkaragöz, H., Deniş, H. & Karataş, E. (2010). Öğretmen adaylarının umutsuz- luk düzeylerinin bazı değişkenlere göre belirlenmesi, e-Journal of New World Sciences Academy, (5), 4. s. 1534-1542.
• Greene, S.M. (1989). The relationship between depression and hopelessness. British Journal of Psychiatry, 154,650-659.
• Gül, Ş. & Yeşilyurt, S. (2010). Secondary education students’ attitudes towards biology and biology lesson (pilot study). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 28-47.
• Kaptan, S. (1998). Bilimsel araştırma ve istatistik teknikleri (Geliştirilmiş 11. Baskı). Ankara: Tekışık Yay.
• Karasar, N. (1999). Bilimsel araştırma yöntemleri (11. Baskı), Nobel Yayın Evi. Ankara.
• Kırımoğlu, H. (2010). Türkiye’deki beden eğitimi ve spor yüksek okulu son sınıf öğrencileri- nin istihdam sorunu açısından umutsuzluk düzeylerinin incelenmesi, Kastamonu Eğitimi Dergisi, (18), 1, s.37-46.
• Nunaly, J.C. (1978). Psychometric Theory (2nd. Ed). New York: McGraw Hill.
• O’Conner, R.C., Connery, H. & Cheyne, W.M. (2000). Hopelessness: the role of depression, future directed thinking and cognitive vulnerability. Psychology, Health and Medicine,
• Oğuztürk, Ö., Akça, F. & Şahin. G. (2011). Üniversite öğrencilerinde umutsuzluk düzeyi ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin bazı değişkenler üzerinden incelenmesi. Klinik Psikiyatri, 14, 173-184.
• Pınar, P. & Sabuncu, N. (2004). Long-termtraumatic stress responses of survıvors of the au- gust 1999 earthquake in Turkey, Journal of Loss and Trauma, vol. 9, s. 257-268.
• Poch, F.V., Villar, E., Caaprros, B., Jaun, J., Conella., M. & Perez., I. (2004). Feelings of Hopelessness in a Spanish University Population. Soc. Psychiatry Epidemiol, 39:326-334.
• Romero, M. (1989). Hope and outcome anticipation, Dissertation Abstract International Vol.50, 5, 1258-A.
• Şahin, C. (2009). Eğitim fakültelerinde öğrenim gören öğrencilerin umutsuzluk düzeyleri, selçuk üniversitesi. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, (27), 271-286.
• Şahin, A. (2002). İlahiyat fakültesi öğrencilerinin umutsuzluk düzeyi üzerine bir araştırma. Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 13, 143-157.
• Şengül, S. & Güner, P. (2012). İlköğretim matematik öğretmenliği programına devam eden öğretmen adaylarının umutsuzluk düzeylerinin incelenmesi. Niğde Üniversitesi X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi. s. 433.
• Tekin, M. & Filiz, K. (2008). Beden eğitimi ve spor yüksekokullarının antrenörlük eğitimi ve spor yöneticiliği bölümlerinde öğrenim gören öğrencilerin umutsuzluk ve boyun eğici davranış düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, (1) VI. 27-37.
• Tümkaya, S. (2005). Ailesi yanında ve yetiştirme yurdunda kalan ergenlerin umutsuzluk düzeylerinin karşılaştırılması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(4), 445-459.
• Tümkaya, S., Çelik, M. & Ayberk, B. (2011). Lise öğrencilerinde boyun eğici davranışlar, otomatik düşünceler: umutsuzluk ve yaşam doyumunun incelenmesi. Çukurova Üniversi- tesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(20), 77-94.
• Ulucan, H., Kılınç, M., Kaya, K. & Türkçapar, Ü. (2011) Beden eğitimi spor yüksekokul- larında öğrenimine devam eden öğrencilerin umutsuzluk ve yaşam doyum düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi vr Spor Bilim Dergisi, (3) 13. 349-356.
• Yetkin, Y. (1998). Biyoloji eğitimi ile sağlanan davranış değişikliklerinin insanın yücelişi ve dünya barışına katkısı. Tr. J. Biology, 22, 347-367.