ORTAÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNE KAZANDIRILMASI GEREKEN DEĞERLERE İLİŞKİN VELİLERİN OKULDAN BEKLENTİLERİ

Yıl 2015, Cilt 23, Sayı 3, 979 - 994, 15.09.2015

Abdullah SELVİTOPU Ali TAŞ Veysel BORA

Öz

Bu çalışmada amaç, ortaöğretim öğrencilerine kazandırılması gereken değerlere ilişkin velilerin okuldan beklentilerini belirlemektir. Bu amaç doğrultusunda fenomenolojik desende tasarlanan çalışmanın verileri, yarı yapılandırılmış görüşme formu ile elde edilmiştir. Çalışma kapsamında 17 katılımcı ile görüşme gerçekleştirilmiştir. Veri analizinde, tümevarımcı içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Bulgulara göre, veliler, okulun çocuklarına insani, milli ve manevi değerleri kazandırmasını beklemektedirler. Çoğu veliye göre, okul, değer kazandırma bağlamında beklentileri karşılamamaktadır. Veliler çocuklarına değer kazandırabilmek için, onlara öğüt vermeye ve örnek olmaya çalışmaktadırlar. Ayrıca veliler, günümüzde öğrencilerin toplumdan soyutlanmış, bencil ve maddeci olduklarını ve bunun nedeni olarak da en çok; medya ve teknoloji alanında meydana gelen gelişmelere vurgu yapmışlardır.

Anahtar Kelimeler

ortaöğretim, öğrenci, değer, veli, beklenti.

PARENTS’ EXPECTATIONS ABOUT VALUES TO BE TAUGHT TO THEIR CHILDREN AT SECONDARY SCHOOLS

Öz

In this study, the aim is to determine the parents expectations about values that are to be gained by students at secondary schools. Data were obtained with semi structured interview form. Forms were applied seventeen participants. In data analysis process, inductive content analysis method was used. Findings showed that parents are expecting from schools to teach humanitarian, national and moral values. To most parents, school is not meeting the expectations. Parents are advising and setting good example for their children. Parents think that students are isolated from the society, selfish and materialist today and they state that the main reasons of that situation are the improvements in media and technology.

Anahtar Kelimeler

Secondary education, Studen, Value, Parents, Expectation

Kaynakça

• Acat, B.M. ve Aslan, M. (2011). İlköğretim okullarında öğrencilere kazandırılması gereken değerler. 20. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 08-10 Eylül 2011. Burdur: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi.
• Akbaba Altun, S. (2003). Eğitim Yönetimi ve Değerler. Değerler Eğitimi Dergisi. 1 (1), 7-17.
• Akbaş, O. (2004). Türk Milli Eğitim sisteminin duyuşsal amaçlarının ilköğretim II. kademe- deki gerçekleşme derecesinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Akbaş, O. (2006). Yeni ilköğretim programlarının değer eğitimi boyutunun incelenmesi. Ulu- sal Sınıf Öğretmenliği Kongresinde Sunulmuş Bildiri.
• Akbaş, O. (2008). Sosyal bilgilerde değerler ve öğretimi. A.Öcal., B.Tay (Ed.), Özel Öğretim Yöntemleriyle Sosyal Bilgiler Öğretimi içinde (335-360), Ankara: Pegem Yayınları.
• Berkowitz, M.W. (1998). Fostering goodness: Teaching parents to facilitate children’s moral development. Journal of Moral Education, 27 (3), 371.
• Bingöl, D. (2000). Demokratik tutum ve değer açısından üniversite gençliği. Atatürk Üniver- sitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 14 (1), 129-157.
• Boyes, M.C. ve Allen, S.C. (1993). Styles of parent-child interaction and moral reasoning in adolescence. Merrill-Palmer Quarterly, 39, 551-570.
• Can, Ö. (2008). Dördüncü ve beşinci sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersinde değerler eğitimi uygulamalarına ilişkin görüşler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ha- cettepe Üniversitesi.
• Coetzer, E. (2007). Parents’ perspectives on the role of the school in citizenship and moral education. Dissertation. Department of Psychology, University of the Western Cape.
• Çelikpazu, E.E. ve Aktaş, E. (2011). MEB 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin değer iletimi açısından incelenmesi. Turkish Studies. 6 (2), 413-424.
• DeRoche, E. F., & Williams, M. M. (1998). Educating hearts and minds: A comprehensive character education framework. Thousand Oaks, CA: Corwin Press, Inc.
• Edwards, L., (Ed.). (1994). Educating for democratic citizenship in Europe: new challenges for secondary education, Lisse, Swets & Zeitlinger.
• Ekşi, H. (2003). “Temel insani değerlerin kazanılmasında bir yaklaşım: Karakter eğitimi programları”. Değerler Eğitimi Dergisi. 1 (1), 79-96.
• Ercan, (Evin) İ. (2001). İlköğretim sosyal bilgiler programlarında ulusal ve evrensel değerler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale: On Sekiz Mart Üniversitesi.
• Hökelekli, H., ve Gündüz, T. (2007). Üstün yetenekli çocukların değer yönelimleri ve eğitim- leri. R. Kaymakcan. vd. (Ed.), Değerler ve Eğitimi içinde (371- 396). İstanbul: Dem Yayınları.
• Jones, D. L. (1998). The affect of cultural values on the receptivity to ınformation sources: a proposed study of the Asian volume travel buyer. Third Annual Graduate Education and Graduate Research Conference in Hospitality & Tourism. Houston, TX, January 8-19.
• Karakoç, E. (2007). Medya aracılığla popüler kültürün aktarılmasında toplumsal değişkenle- rin rolü. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi.
• Lickona, T. (1991). Educating for character. How schools can teach respect and responsibility. New York: Bantam Books.
• Lickona,T.(1993). The return of character education. Educational Leadership. 51 (3), 6- 11.
• Lovat, T. ve Clement, N. (2008). Quality teaching and values education: Coalescing for effec- tive learning. Journal of Moral Education, 37 (1), 1-16.
• Nucci, L. (1989). Challenging conventional wisdom about morality: The domain approach to values education. In L. Nucci (Ed.), “Moral development and character education: A dialogue”, Berkeley, CA: Mc Cutchan.
• Özgüven, İ. E. (2001). Psikolojik Testler. Ankara: Yeni Doğuş Matbaası
• Parrilla, A. ( 2001). Values Education: a contribution to face EBD problems in schools. In J. Visser, Daniels, H. y T. Cole (Eds). Emotional and Behavioural difficulties in mainstream schools, London, Sage Pub. 91- 112.
• Senemoğlu, N.(2007). Gelişim Öğrenme ve Öğretim. Ankara: Gönül Yayıncılık.
• Schwartz, S. H. & Sagie, G. (2000). Value consensus and importance: a cross-national study. Journal of Cross-Cultural Psychology, 31 (4): 465 – 497.
• Tural, S. (1992). Kültürel Kimlik Üzerine Düşünceler. Ankara: Ecdad Yayınevi.
• UNICEF (2004). Children, youth and media around the world: An overview of trends & issues. Report Compiled & Prepared by Susan Gigli, InterMedia Survey Institute. 4th World Summit on Media for Children and Adolescents.
• U.S. Department of Education, (2005). Annual Report.Northern Territory Depart- ment of Employment, Education and Training.
• Whitbeck, L. B. & Gecas, V. (1988). Value attributions and value transmission bet- ween parents and children. Journal of Marriage and the Family, 50, 829-840.
• White, F.A. & Matawie, K.M. (2004). Parental morality and family processes as predictors of adolescent morality. Journal of Child & Family Studies, 13 (2), 219.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yiğit, R. ve Dilmaç, B. (2011). Ortaöğretimde öğrencilerinin sahip oldukları insani değerler ile akademik erteleme davranışlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Dumlupı- nar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 31, (159-177).
• Yiğittir, S. (2010). İlköğretim öğrenci velilerinin okullarda kazandırılmasını arzuladığı değer- ler. Değerler Eğitimi Dergisi. 8 (19), 207-223.