ÖĞRENCİLERİN ÇİZDİKLERİ RESİMLERDE SOSYAL BİLGİLER KAVRAMI

Yıl 2015, Cilt: 23 Sayı: 3, 1203 - 1222, 15.09.2015

Elvan Yalçınkaya

Öz

Araştırmanın amacı, ilköğretim 6. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler kavramına ilişkin algılarını çizdikleri resimlerle belirleyebilmektir. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Öğrencilerle yapılan görüşmede, çizdikleri resimde ne anlatmak istediklerini açıklamışlardır. Araştırma sonucunda, sosyal bilgiler kavramına yönelik dört tema oluşturulmuştur. Bu temalar; tarih odaklı sosyal bilgiler, coğrafya odaklı sosyal bilgiler, vatandaşlık bilgisi odaklı sosyal bilgiler ve disiplinlerarası yaklaşım odaklı sosyal bilgiler olarak sınıflandırılmıştır. Çalışmaya katılan öğrenciler genelde sosyal bilgiler kavramını tek bir disipline (tarih, coğrafya gibi) özgü resimler yaparak anlatmışlardır. Birden fazla disipline özgü resimler çizen öğrencilerin sosyal bilgilerin çok sayıda disiplinden yararlandığını fark ettikleri görülmektedir. Araştırma sonuçları program hazırlayıcılarının, akademisyenlerin, sosyal bilgiler ve sınıf öğretmenlerinin dikkate almasını gerektiren hususlar içermektedir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler, Disiplinlerarası Yaklaşım, Nitel Araştırma

SOCIAL STUDIES CONCEPT WITHIN PICTURES OF STUDENTS

Öz

Indicating the perception of primary school 6th grade students about social studies concept with pictures they drew is the aim of this research. Qualitative research method has been used within this work. Students have explained what they meant with their pictures through interviews. In the end of this research, four themes have been formed about the social studies concept. These themes are social studies focused on history, social studies focused on geography, social studies focused on citizenship knowledge and social studies focused on interdisciplinary approach. Students participated within this research explained social studies concept generally by drawing pictures particular to only one discipline (history, geography). It has been seen that students drawing pictures particular more than one discipline recognized that social studies utilize several disciplines. The results of this research include the situations those authorities of educational programs, academics, teachers of social studies and primary school should care about.

Anahtar Kelimeler

Social Studies, Interdisciplinary Approach, Qualitative Research

Kaynakça

• Al-Nofli, M. A. (2009). Perceptions of social studies teachers about social studies goals and content areas in oman, (Doctoral Dissertation, Southern Illinois University Carbondale).
• Ayva, Ö. (2010). Sosyal bilgiler dersi öğrenme öğretme süreci ile ilgili öğrenci görüşleri. In- ternational Conference on New Trends in Education and Their Implications (p:276-282).
• Barr, R., Barth, J., ve Shermis, S.S. (1978). The nature of the social studies. California: ETC Publications.
• Brewer, E. A. (2003). Social studies in theory and practice: University of Central Florida’s ele- mentary interns’ perceptions of social studies. (Doctoral Dissertation, Univeristy of Florida).
• Cutsforth, J. (2010). Preservice teachers’ changing understanding about teaching social stu- dies: The role of three secondary social studies methods courses. Columbia University.
• Ersoy, A. F., ve Türkan, B. (2009). İlköğretim öğrencilerinin resimlerinde internet algısı. İlköğretim Online, 8(1), 57-73, [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr adresinden 16 Kasım 2012 tarihinde indirilmiştir.
• Ersoy, A. (2010). İlköğretimde değer kazanımlarının incelenmesinde karikatür kullanımı: daya- nışma değeri örneği. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29 (2), 79-103
• Ersoy, A. F., ve Türkkan, B. (2010). İlköğretim öğrencilerinin çizdikleri karikatürlere yansıt- tıkları sosyal ve çevresel sorunların incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 35 (156), 96-109.
• Güngördü, E. (2001). İlköğretimde hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi, Nobel Yayınları, Ankara
• Güven, B., ve Karataş, İ. (2004). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının sınıf ortamı tasarımları. İlköğretim-Online 3 (1), 25-34, [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr 16 Kasım 2012 tarihinde indirilmiştir.
• Kaya, O. N., Doğan, A., ve Öcal, E. (2008). Turkish elementary school students’ images of scientists. Eurasion Journal of Educational Research, 32, 83-100.
• Leitch, R. & Mitchell, S. (2007). Caged birds and cloning machines: How student imagery ‘speaks’ to us about cultures of schooling and student participation. Improving Schools, 10, 53-71.
• MEB. (2005). Sosyal Bilgiler Öğretim Programı.
• Miles, M.B., & Huberman, A.B. (1994). Qualitative data analysis (2nd Ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications, Inc.
• Nasreen, A. Naz, A., & Awen, R. (2011). Current situation of teaching and learning in the subject of social studies (Pakistan Studies) at secondary school level. Asian Social Scien- ce, 7 (6), 113-119.
• National Council for the Social Studies (NCSS). (1994). Expectations of excellence: Curricu- lum standards for the social studies. Washington, DC.
• Nelson, J.L. (2001). Defining Social Studies. In W.B. Stanley (Ed.), Critical issues in social stu- dies: Research for the 21st century (p. 15-37). Greenwich, CT: Information Age Publishing.
• Öztürk, C., ve Otluğlu, R. (2002). Sosyal bilgiler öğretiminde edebî ürünler ve yazılı mater- yaller. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Öztürk, C. (2007). Sosyal bilgiler: Toplumsal yaşama disiplinlerarası bir bakış. Ed. C. Öztürk. Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Pehlivan, H. Mythological Drawings from turkish elementary school children. İlköğretim Online, 7 (1), 150-156, 2008. [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr 24 Ekim 2011 tari- hinde indirilmiştir.
• Regina, O. A. (2011). Social studies education as a means to national ıntegration and unity in nigeria. European Journal of Educational Studies 3 (3), 577-586.
• Sadık, F., Çakan H., ve Artut, K. (2011). Çocuk resimlerine yansıyan çevre sorunlarının sosyo-ekonomik farklılıklara göre analizi. İlköğretim Online, 10 (3), 1066-1080, 2011. [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr 20 Kasım 2011 tarihinde indirilmiştir.
• Safran, M. (1993). Tarih öğretiminin eğitsel amaçları, Belleten, 220.
• Seçgin, F., Yalvaç, G., ve Çetin, T. (2010). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin karikatürler ara- cılığıyla çevre sorunlarına ilişkin algıları. International Conference on New Trends in Education and Their Implications, 391-398.
• Sözer, E. (1998). Sosyal bilimler kapsamında sosyal bilgilerin yeri ve önemi. Ed. G. Can. Sosyal bilgiler öğretimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
• Sönmez, V. (1996). Sosyal bilgiler öğretimi. Ankara: Pegem yayınları.
• Stodolsky, S. S., Salk, S., & Glaessner, B. (1991). Student views about learning math and social studies. American Educational Research Journal, 28 (1), 89-116.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2005) Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (2. baskı). Ankara: Seçkin yayıncılık.