2005 YILI VE SONRASINDA GELİŞTİRİLEN ÖĞRETİM PROGRAMLARI İLE İLGİLİ ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERI; 2005-2011 YILLARI ARASINDA YAPILAN ARAŞTIRMALARIN İÇERİK ANALİZİ

Yıl 2015, Cilt: 23 Sayı: 1, 171 - 196, 15.01.2015

Mehmet Erdoğan Çiğdem Güzle Kayır , Hamit Kaplan Ümmü Özlem Aşik Ünal Şahin Akbunar

Öz

Bu çalışmanın amacı, öğretmenlerin 2005 yılı ve sonrası geliştirilen ilköğretim ve ortaöğretim programları ile ilgili görüşlerini ortaya koyan ve 2005-2011 yılları arasında gerçekleştirilmiş olan araştırmaları içerik analizi yaparak senteze dayalı bir sonuca ulaşmaktır. Bu amaçla, ulusal ve uluslararası dergiler taranmış ve belirlenen ölçütlere göre toplam 50 araştırmaya ulaşılmıştır. Ulaşılan çalışmalar makale analiz formu yardımı ile içerik analiz tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Yapılan analizler, öğretmenlerin 2005 ve sonrası geliştirilen programların katkılarına ilişkin olumlu görüş bildirdiklerini, ancak karşılaştıkları bazı aksaklıklardan dolayı (örn. Hizmet içi eğitim eksikliği, öğretmenlerin kendi donanımlarının eksikliği, alt yapı sorunları, sınıfların kalabalıklığı, programların net olarak analşılamaması, sınav sistemi ile olan uyumsuzluk, etkinliklere ayrılan süre) uygulamaya yönelik sorunlar yaşadıklarını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Öğretim programı, öğretmen, içerik analizi

TEACHERS VIEWS ON CURRICULUM DEVELOPED SINCE 2005: A CONTENT ANALYSIS OF THE RESEARCHES BETWEEN 2005 AND 2011

Öz

The purpose of this study is to state a synthesized outcome though reviewing the research studies reported teachers’ views on curricula in 2005 and later, and studies published over the years of 2005-2011. For this purpose, national and international journals were reviewed and 50 articles were selected based on the pre-determined criteria. The selected studies were subjected to content analysis using article analysis form. The analyses pointed out that teachers had positive views on the contribution of the recently developed curriculum, but they had difficulties during the implementation of the programs due to several problems (e.g. the lack of in-service training, teachers’ lack of equipment, infra-structure problems crowded classrooms, lack of understanding of the program, inconsistency between curricula and tests (OKS, SBS etc), and insufficient time dedicated to the activities)

Anahtar Kelimeler

curriculum, teacher, content analysis

Kaynakça

• Açıkgöz. K. (2002). Aktif öğrenme (1.Baskı). İzmir: Eğitim Dünyası Yayınları.
• Ary, D.,Jacobs, L., Razevieh, A., and Sorensen, C. (2006). Introduction to research in education. Belmont, CA: Wadsworth.Brooks J.G. & Brooks, M.G. (1999). In Search of understanding: The case for Constructivist Classrooms. Association for Supervision and Curriculum Develop- ment. Associtation for Supervisionand Curriculum Development Alexandria, Virginia. http:// www.ascd.org.
• Baykan, A.K., Ercan, U., & Erdogan, M. (2011). Barriers and needs regarding the ımplementation of new measurement and evaluation techniques; A review of research between 2005 and 2010. An oral presentation on First International Conference on Curriculum and Instruction, 05-08 October, Anadolu University, Eskişehir.
• Bulut, M. (2007). Curriculum reform in Turkey. A case of primary school mathematics curriculum. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 3(3), 203-212.
• Çiltaş, A., Güler, G., ve Sözbilir, M. (2012). Mathematics education research in turkey: a content analysis study. Educational Sciences: Theory & Practice, 12(1), 574-578.
• Demirel, Ö. (2007). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Pegem Akademi Yayınları
• Demirkol, M. (2010). İlköğretim okullarında öğretmenlere yönelik okul temelli hizmet içi eğitim etkinliklerinin değerlendirilmesi. Milli Eğitim, 188, 158-173.
• Doğanay, A. (Ed.) (2010). Öğretim ilke ve yöntemleri (5. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları
• Doğanay, A. ve Sarı, M. (2008). Öğretmen gözüyle yeni sosyal bilgiler programı: adana ilinde bir araştıma. İlköğretim Online, 7(2), 468-484.
• EARGED. (2003). PIRLS 2001 – Uluslar arası okuma becerilerinde gelişim raporu. earged.meb. gov.tr adresinden 4 Nisan 2011 tarihinde alınmıştır.
• Erdoğan, M., Marcinkowski, T., & Ok, A. (2009). Content analysis of selected features of K – 8 environmen- tal education research studies in Turkey, 1997-2007. Environmental Education Research.15(5), 525-548.
• Erdoğan, M. (2007a). Yeni öğretim programı ve yeni ölçme-değerlendirme yaklaşımları. Eğitimde Yeni Yaklaşımlar. Ankara: ODTU Yayınları, 15-33.
• Erdoğan, M. (2007b). Yeni geliştirilen dördüncü ve beşinci sınıf fen ve teknoloji dersi öğretim prog- ramının analizi; nitel bir çalışma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), 221-254.
• Erişen,Y. (1998). Program geliştirme modelleri üzerine bir inceleme. Ankara: Pegem
• Eşme, İ. (2005). Eğitim göstergeleri: çöküşün bozguna dönüşmesi. Cumhuriyet Bilim Teknik Dergisi, CBT 930. http://muratkaymak.blogcu.com/2395711/ adresinden 7 Şubat 2007 tarihinde indirilmiştir.
• Frankel, J., & Wallen, N. (2000). How to design and evaluate research in education. Boston, MA: McGraw-Hill Higher Education.
• Göktaş, Y., Küçük, S., Aydemir, M., Telli, E., Arpacık Ö., Yıldırım, G., ve Reisoğlu, İ. (2012). Educational technology research trends in Turkey: a content analysis of the 2000-2009 decade. Educational Sciences: Theory & Practice, 12(1), 191-196.
• Göktaş, Y., Hasançebi, F., Varışoğlu, B., Akçay, A., Bayrak, N., Baran, M., ve Sözbilir, M. (2012). Trends in educational research in Turkey: a content analysis. Educational Sciences: Theory & Practice, 12(1), 455-459.
• Gözütok, D. (2003). Curriculum development in Turkey. W.F.Pinar (ed.) International Handbook of Curriculum Research (shf. 607-622). Lawrence Erlbaum Associates: London.
• Güven, B. ve Alp, S. (2008). Yeni sosyal bilgiler dersi öğretim programının kazanımlarına yönelik öğretmen görüşleri. Milli Eğitim Dergisi. 177, 153-165.
• Hürsen,Ç. & Özçınar,Z. (2008). Çoklu zeka kuramı çalışmalarının içerik analizi bakımından değer- lendirilmesi Cypriot Journal of Educational Sciences, 3(1), 1-15.
• Karadağ,E. (2010). An analysis of research methods and statistical techniques used by doctoral dissertation at the educational sciences in turkey. Current Issues in Education, 13(4).
• Karadağ, E., Deniz, S., Korkmaz, T., Deniz, G. (2008). Yapılandırmacı öğretim yaklaşımı: sınıf öğretmen- leri görüşleri kapsamında bir araştırma. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 11(2), 383-402.
• Kayıkçı, K. ve Sabancı, A. (2009). Yeni ilköğretim programının değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi. 181, 240-252.
• MEB. TTK (2005). İlköğretim 1–5 sınıf programları tanıtım el kitabı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basım evi.
• OECD. (2004). PISA 2003 at a GLANCE . OECD: Hollanda.
• Olkun, S. ve Aydoğdu, T. (2003). Üçüncü uluslar arası matematik ve fen araştırması (TIMSS) nedir? Neyi sorgular? Örnek geometri soruları ve etkinlikler. İlköğretim-online 2(1), 28-35. [Online]:
• Ornstein, A. C., & Hunkins, F. P. (1998). Curriculum: Foundations, principles, and issues. Boston: Allyn and Backon.
• Patton, M. (2002). Qualitative research and evaluation methods. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Sözbilir, M. & Kutu, H. (2008). Development and current status of science education research in Turkey. Essays in Education, Special Issue, 1-22. 02 Şubat 2012 tarihinde http://www.usca. edu/essays adresinden elde edilmiştir.
• Şahin, E. (2007). Yeni ilköğretim 1. kademe Türkçe programının değerlendirilmesi. İlköğretim On- line, 6(2), 284-304.
• Talim ve Terbiye Kurulu Baskanlıgı (TTKB). (2004). Talim Terbiye Kurulu Program Gelistirme Çalısmaları. 5 Mayıs 2005 tarihinde, www.ttkb.meb.gov.t adresinden edinilmistir.
• Ulutaş,F. & Ubuz, B. (2008). Matematik eğitiminde araştırmalar ve eğilimler: 2000 ile 2006 yılları arası. İlköğretim Online, 7, 614-626.
• Yıldırım, A. & Şimşek,H. (2008) Nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yüksel, S. (2003). Türkiye’de program geliştirme çalışmaları ve sorunları. Milli Eğitim Dergisi, Sayı 159. 24.04.2013 tarihinde http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergi- si/159/syuksel.htm adresinden elde edilmiştir.
• Ek.1. Analizi Yapılan Araştırmalar (n=50)
• Aykaç, N. (2007). İlköğretim sosyal bilgiler dersi eğitim-öğretim programına yönelik öğretmen gö- rüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(22), 46-73.
• Aykaç, N. (2007). İlköğretim programında yer alan etkinliklerin öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi (Sinop ili örneği). Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 8(2), 19-35.
• Aksu, H.H. (2008). Öğretmenlerin yeni ilköğretim matematik programına ilişkin görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 1-11.
• Anılan,H. & Sarıer,Y. (2008). Altıncı sınıf matematik öğretmenlerinin matematik dersi öğretim programının uygulanabilirliğine ilişkin görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Egitim Fa- kültesi Dergisi, 128-141.
• Ayvacı,H.Ş. & Er-nas, S. (2009). Öğretmen kılavuz kitaplarının yapılandırmacı kurama göre öğret- men görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED),3( 2), 212-225.
• Bakar, E. , Keleş, Ö., & Koçakoğlu, M. (2009). Öğretmenlerin MEB 6. sınıf fen ve teknoloji dersi kitap setleriyle ilgili görüşlerinin değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fa- kültesi Dergisi (KEFAD), 10 (1), 41-50.
• Bal, P. (2008). Yeni ilköğretim matematik öğretim programının öğretmen görüşleri açısından değer- lendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,17(1),53-68.
• Bozkurt, E., & Yenilmez, K. (2008). Altıncı sınıf matematik öğretim programında çoklu zeka ku- ramına dayalı öğrenme yönteminin uygulanma düzeyine ilişkin öğretmen görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 90-99.
• Bulut, İ. (2008). Yeni ilköğretim programlarında öngörülen öğrenci merkezli uygulamalara ilişkin öğret- men görüşleri (Diyarbakır ili örneği). Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi,56, 521-546.
• Butakın,V., & Özgen,K. (2007). Yeni ilköğretim matematik dersi öğretim programının (4. ve 5. sınıf) uygulamadaki etkililiğinin değerlendirilmesi Diyarbakır ili örneği. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 82-94.
• Bümen,N.T. (2005). Öğretmenlerin yeni ilköğretim programıyla ilgili görüşleri ve programı uy- gulamaya hazırlayıcı bir hizmet içi eğitim çalışması örneği. Ege Eğitim Dergisi. 6(2), 21-57.
• Camuzcu, S., ve Duruhan, K. (2011). İlköğretim öğretmenlerinin öğretme-öğrenme süreci ile ilgili hizmet-içi eğitim ihtiyaçları. E-International Journal of Educational Research, 2(1), 15-29.
• Çelikkaya T. (2011) Sosyal Bilgiler programında yer alan becerilerin kazandırılma düzeyi: öğret- men görüşleri Kastamonu Eğitim Dergisi 19(3)
• Coşkun, E. (2005). İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğretmen ve öğrencilerinin yeni Türkçe dersi öğretim progra- mıyla ilgili görüşleri üzerine nitel bir araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 2, 421 – 476.
• Coşkun,E. , Gelen,İ. , Kan,O.M. (2009). Türkçe derslerindeki performans ödevleri konusunda öğ- retmen ve öğrenci görüşlerinin değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 22-55.
• Demirci, A. (2008). Türkiye’deki yeni coğrafya öğretim programının öğretmenlerin bakış açısından değerlendirilmesi. Milli Eğitim, 178, 105 - 120.
• Dindar, H., & Yangın, S. (2007). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programına geçiş sürecin- de öğretmenlerin bakış açılarının değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 185-198.
• Erdoğan, M. (2007). Yeni geliştirilen dördüncü ve beşinci sınıf fen ve teknoloji dersi öğretim prog- ramının analizi; nitel bir çalışma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), 221-254.
• Gömleksiz, M.N. , & Bulut, İ. (2006). Yeni fen ve teknoloji dersi öğretim programına ilişkin öğret- men görüşleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 173-192.
• Gömleksiz, M.N. , & Bulut, İ. (2007). Yeni fen ve teknoloji dersi öğretim programının uygulama- daki etkililiğinin değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 76-88.
• Gömleksiz, M.N. , Öner P. & Bozpolat E. (2011). Sınıf Öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler Derslerini Yürütmelerine ilişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 10(3), 872-893
• Güven, S. (2008). Sınıf öğretmenlerinin yeni ilköğretim ders programlarının uygulanmasına ilişkin görüşleri. Milli Eğitim, 177, 224-236.
• Güven, B., & Alp, S. (2008). Yeni sosyal bilgiler dersi öğretim programının kazanımlara yönelik öğretmen görüşleri. Milli Eğitim, 177, 153-165.
• Güzel, H., ve Adıbelli, S. (2011). 9. sınıf fizik ders kitabının eğitsel, görsel, dil ve anlatım yönünden incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26, 201-216.
• Halat, E. (2007). Yeni ilköğretim matematik programı (1–5) ile ilgili sınıf öğretmenlerinin görüşleri. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,9(1), 63-88.
• İncekara, S. (2011). Özel öğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin 6. ve 7.sınıf sosyal bilgi- ler öğretim programı ve programın uygulanmasına yönelik görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (36), 351-368.
• Kabakçı, I. , Kurt, A., & Yıldırım, A. (2008). Bilgisayar öğretmenlerinin seçmeli bilişim teknoloji- leri öğretim programının uygunluğuna ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 277-301
• Karadağ, E. , Deniz,S., Korkmaz,T., & Deniz,G. (2008). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımı: sınıf öğretmen- leri görüşleri kapsamında bir araştırma. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 383-402.
• Karaer, H. (2006). Fen bilgisi öğretmenlerinin ilköğretim II. kademedeki fen bilgisi öğretimi hak- kındaki görüşleri (Amasya Örneği). Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(8),97-111.
• Karataş, S., & Tabak, N. (2010). İlköğretim din kültürü ve ahlak bilgisi öğretim programına ilişkin öğretmen görüşleri. Kuramsal Eğitimbilim, 3 (1), 56-65.
• Kırmızı, F.S. ,& Akaya, N. (2009). Türkçe öğretimi programında yaşanan sorunlara ilişkin öğret- men görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (25), 42-54.
• Kırıkkaya, E.B.(2009). İlköğretim okullarındaki fen öğretmenlerinin fen ve teknoloji programına ilişkin görüşleri. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 6( 1), 133-148.
• Koç, H., & Aksoy, B. (2010). 2005 coğrafya dersi öğretim programına ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. The Black Sea Journal of Social Sciences, 2(2), 17-52.
• Korkmaz, İ. (2006). Yeni ilköğretim birinci sınıf programının öğretmenler tarafından değerlendiril- mesi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 419-430
• Kurtuluş, N., ve Çavdar, O. (2011). Fen ve teknoloji öğretim programındaki etkinliklere yönelik öğretmen ve öğrenci düşünceleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eği- timi Dergisi (EFMED), 5(1), 1-23.
• Metin,M., & Demiryürek, G. (2009). Türkçe öğretmenlerinin yenilenen Türkçe öğretim programla- rının ölçme- değerlendirme anlayışı hakkındaki düşünceleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eği- tim Fakültesi Dergisi,28. 37-51.
• Orbeyi, S., & Güven,B. (2008). Yeni ilköğretim matematik dersi öğretim programı’nın değerlendir- me öğesine ilişkin öğretmen görüşleri. Eğitimde Kuram ve Uygulama,4 (1),133-147.
• Özerbaş, M.A. (2010). Yeni ilköğretim programlarının uygulanmasında karşılaşılan teknolojik so- runların öğretmen görüşleri açısından incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11( 2), 267-283.
• Saracaloğlu A. S. & Karasakaloğlu N.(2011). Türkçe Öğretmenlerinin Öğretimde Kullandıkları Yöntem ve Tekniklere İlişkin Görüşleri İlköğretim Online , 10(3), 951-960
• Şahin,A. (2008). İlköğretim birinci sınıf Türkçe ders kitabı, öğrenci çalışma kitabı ve öğretmen kılavuz kitabının öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 9( 3), 133-146.
• Şahin, İ. (2007). Assessment of new Turkish curriculum for grade 1 to 5. Elementary Education Online, 6(2), 284-304.
• Tekbıyık, A., & Akdeniz, A.R. (2008). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programını ka- bullenmeye ve uygulamaya yönelik öğretmen görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 2(2), 23-37.
• Temelli, A., ve Kurt, M. (2011). Biyoloji öğretmenlerinin kullandıkları öğretim yöntemleri ve bu yöntemlerin öğrenci başarısına etkileri hakkındaki görüşleri. E-International Journal of Edu- cational Research, 2(2), 65-76.
• Temizkan, M., & Bağcı, H. (2008). 2005 ilköğretim Türkçe dersi öğretim (5. Sınıflar) programı öğrenme alanlarının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Milli Eğitim, 179, 178-194.
• Turan,M. , & Akpınar, B. (2008). İlköğretim Türkçe dersi ilk okuma-yazma öğretiminde kullanılan ses temelli cümle ve bitişik-eğik yazı yöntemlerinin değerlendirilmesi. Fırat Üniversitesi Sos- yal Bilimler Dergisi,18(1), 121-138.
• Tüysüz, C., & Aydın, H. (2009). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretmenlerinin yeni fen ve tekno- loji programına yönelik görüşleri. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 37-54.
• Yangın, S., & Dindar, D. (2007). İlköğretim fen ve teknoloji programındaki değişimin öğretmenlere yansımaları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 240-252.
• Yıldırım, F. ,& Öztürk,B.K. (2009). Türkçe dersi öğretim programının ölçme değerlendirme öğesi hakkında öğretmen görüşleri. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(37), 92-108.
• Yörük, S., Yavuz,A. & Kıvrak, E. (2011). Yeni ( 2005 ) ilköğretim fen ve teknoloji programının öğ- retmen, yönetici ve müfettişlerin görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi,38,423-442.
• Zengin,M. (2010). Yeni ilköğretim DKAB öğretim programının uygulamadaki etkililiğinin değer- lendirilmesi. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 12 (22), 121-160.