ÖĞRETMEN VE ÖĞRENCİLERİN ORTAÖĞRETİM KİMYA DERS KİTAPLARINDAN NASIL FAYDALANDIKLARI VE DERS KİTAPLARININ İÇERİĞİ HAKKINDA ÖĞRENCİ GÖRÜŞLERİ

Yıl 2014, Cilt: 22 Sayı: 3, 1035 - 1048, 15.07.2016

Hüseyin Akkuş Sinem Üner Özge Kazak

Öz

Bu çalışmanın amacı, kimya öğretmenlerinin ve öğrencilerin ders kitabından nasıl faydalandıklarını ve öğrencilerin kitapların içeriği hakkındaki görüşlerini belirlemektir. Araştırma, Ankara’nın sekiz ilçesindeki 58 okuldaki 90 kimya öğretmeni ile 1165 dokuzuncu ve onuncu sınıf öğrencisinin katılımı ile yürütülmüştür. Araştırma, verilerin Likert tipi anketlerle toplandığı kesitsel bir tarama araştırmasıdır. Çalışmada elde edilen verilerin analizi sonucunda; kimya öğretmenlerinin ders kitabını genellikle kazanımları takip etmek ve ders planı hazırlamak için kullandığı, ancak etkinlik ve deneylerden faydalanmak, ders kitabındaki sorulardan faydalanmak ve bilgi eksikliklerini gidermek amacıyla kullanmadıkları belirlenmiştir. Öğrencilerin ise ders kitabı haricinde başka kaynaklara sıklıkla ihtiyaç duydukları ve ders kitabının içeriğini genellikle yetersiz buldukları tespit edilmiştir. Ayrıca, 10. sınıf öğrencilerinin 9. sınıf öğrencilerine oranla kimya ders kitabını daha az kullandıkları belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ders kitabı, Öğretmen görüşü, Öğrenci görüşü

TEACHERS’ AND STUDENTS’ VIEWS ABOUT HOW THEY BENEFIT FROM THE SECONDARY CHEMISTRY TEXTBOOKS AND STUDENTS’ VIEWS ABOUT THE CONTENT OF TEXTBOOKS

Öz

The purpose of this study is to examine the teachers’ and students’ views about how they benefit from chemistry textbooks and students’ views about the content of textbooks. This study was conducted with 90 chemistry teachers in 58 secondary schools in the eight district of Ankara and 1165 9th and 10th grade students. The study which data were collected with Likert-type questionnaires is a partial survey research. In the analysis of data obtained from the study, it was found out that teachers usually used textbooks to pursue the objectives in the curriculum and prepare their presentations but they didn’t use textbooks to benefit from the activities and experiments, to benefit from the questions in the textbooks and to resolve the lack of knowledge. It was found out that the students often needed another books as well as textbooks, couldn’t use the knowledge in the textbook in their daily lives, didn’t find the questions in their textbooks interesting and 10th grade students were used textbooks less than 9th grade students.

Anahtar Kelimeler

Textbook, Teacher’s view, Student’s view

Kaynakça

• Abimbola, I. O. and Baba, S. (1996). Misconceptions and alternative conceptions in science text- books: The role of teachers as filters. The American Biology Teacher, 58(1), 14-19.
• Aydın, A. (2010). Kimya I ders kitabının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 207-224.
• Bak Kibar, Z. (2010). Konu alanı ders kitabı inceleme dersinin uygulamasında kimya öğretmen adaylarının karşılaştıkları güçlüklerin belirlenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 4(2), 47-68.
• Chambliss, M. J. and Calfee, R. C. (1989). Designing science textbooks to enhance student unders- tanding. Educational Phychologist, 24(3), 307-322.
• Chiappetta, E. L. and Fillman, D. A. (2007). Analysis of five high school textbooks used in the United States for inclusion of the nature of science. International Journal of Sicence Educati- on, 29(15), 1847-1868.
• Çakır, İ. (2009). İlköğretim 5.sınıf matematik ders kitaplarının öğretmen ve öğrenci görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Digisi, L. L. and Willett, J. B. (1995). What high school biology teachers say about their textbook use: A descriptive study. Journal of Research in Science Teaching, 32(2), 123-142.
• Ercan, O. ve Bilen, K. (2012). Kimya dersi 9 ve 10. sınıf ders kitaplarının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Milli Eğitim, 41(196), 168-186.
• Erduran, S. (1996, April). Analysis of physical science textbooks for conceptual frameworks on acids, bases an neutralization: ımplications for students’ conceptual understanding. Paper pre- sented at the annual meeting of the American Educational Research Association, New York.
• Fraenkel, J. R. and Wallen, N. E. (2006). How to design and evaluate research in education. (Sixth Edition). New York, McGraw-Hill.
• Heyneman, S. P., Farrell, J. P. and Sepulveda-Stuardo, M. A. (1978). Textbooks and achievement: What we know. World Bank Staff Working Paper No. 298.
• İnal, N. ve Mentiş Taş, A. (2011). İlköğretim 3. sınıf hayat bilgisi ders kitaplarına ilişkin öğretmen görüşleri. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 279-295.
• Kavaz, S. (2006). Analysis of high school physics textbooks. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Kesidou, S. and Roseman, J. E. (2002). How well do middle school science programs measure up? Findings from project 2061’s curriculum review. Journal of Research in Science Teaching, 39(6). 522-549.
• Kete, R. ve Acar, N. (2007). Lise biyoloji ders kitapları üzerine öğrenci tutumlarının analizi. Kas- tamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 221-230.
• Knetch, P. and Najvarova, V. (2010). How do students rate textbooks? A review of research and ongoing challenges for textbook research and textbook production. Journal of Educational Media, Memory, and Society, 2(1), 1-16.
• Kolaç, E. (2003). İlköğretim dördüncü sınıf Türkçe ders kitaplarının öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 105-137.
• Koray, Ö., Bahadır, H. ve Geçgin, F. (2006). Bilimsel süreç becerilerinin 9. sınıf kimya ders kitabı ve kimya müfredatında temsil edilme durumları. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(4), 147-156.
• Köseoğlu, F., Atasoy, B., Kavak, N., Akkuş, H., Budak, E., Tümay, H., Kadayıfçı, H. ve Taşdelen, U. (2003). Yapılandırıcı öğrenme ortamı için bir fen ders kitabı nasıl olmalı. Ankara, Asil Yayın Dağıtım.
• Menke, D. and Davey, B. (1994). Teachers’ views of textbooks and text reading instruction: expe- rience matters. Journal of Reading, 37(6), 464-470.
• Morgil, F. İ. ve Yılmaz, A. (1999). Lise X. sınıf, kimya II ders kitaplarının öğretmen ve öğrenci görüşleri açısından değerlendirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(1), 26-41.
• Nakiboğlu, C. (2009). Deneyimli kimya öğretmenlerinin ortaöğretim kimya ders kitaplarını kul- lanımlarının incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 91-101.
• Newton, D. P. and Newton, L. D. (2006). Could elementary mathematics textbooks help give at- tention to reasons in the classroom?. Educational Studies in Mathematics, 64, 69-84.
• Ogan-Bekiroglu, F. (2007). To what degree do the currently used physics textbooks meet the ex- pectations?. Journal of Science Teacher Education, 18, 599-628.
• Özdemir, A. Ş. ve Pusmaz, A. (2007). İlköğretim ikinci kademe ders kitaplarının çağdaş eğitim ölçütlerine uygunluğunun incelenmesi. Edu7, 2(2), 1-14.
• Özsoy, H. (2007). İlköğretim 4–5. sınıf fen ve teknoloji ders kitaplarının öğrenci, öğretmen ve veli görüşleri bağlamında değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Zonguldak Kara- elmas Üniversitesi, Zonguldak.
• Stern, L. and Roseman, J. E. (2004). Can middle-school science textbooks help students learn important ideas? Findings from project 2061ıs curriculum evaluation study: Life science. Jo- urnal of Research in Science Teaching, 41(6), 538-568.
• Uzuntiryaki, E. ve Boz, Y. (2006). Öğretmen adaylarının ders kitabı kullanımıyla ilgili görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 212-220.
• Ünal, Ç. ve Ilgaz, S. (2005). I. kademe ilköğretim sosyal bilgiler ders kitaplarındaki coğrafya konularının öğrencilerin soru sorma ve eleştiri yapma becerilerine olan katkısı (Erzurum il merkezi örneği). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 129-139.
• Wellington, J. (2001). School textbooks and reading in science: Looking back and looking for- ward. School Science Review, 82(300), 71-82.
• Yapıcı, M. (2004). İlköğretim 1. kademe ders kitaplarının öğrenci düzeyine uygunluğu. Uluslara- rası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1), 121-130.
• Yılmaz, A., Seçken, N. ve Morgil, İ. (1998). Lise 11. sınıf, kimya 3 ders kitaplarının kimya eğitimi- ne uygunluklarının araştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 73-83.