EĞİTİM YÖNETİMİNDE FARKLI BİR YAKLAŞIM: OTOPOYİYEZ TEORİSİ

Yıl 2014, Cilt: 22 Sayı: 2, 605 - 618, 15.07.2016

Aydın Balyer

Öz

Eğitim örgütleri, birbirinden farklı özellik ve amaçlara sahip bireylerin bir arada bulundukları yerlerdir. Bu nedenle, okullarda yaşamı yönlendirmenin önemli bir yönetim becerisi haline gelmesine ve farklı yönetsel bakış açılarının işe koşulmasına gerek duyulmaktadır. Günümüz eğitim ortamlarında yeniliklerin uygulanması çabaları sürerken, okulların halen geleneksel yaklaşımlarla yönetilmesi bu çabaları sonuçsuz bırakabilir. Bu süreçte, diğer örgütlere oranla daha karmaşık olan okulların, kendi üyeleri arasındaki etkileşimi üreten yapı ve beklenti kalıplarını kendilerinin oluşturmaları gerekmektedir. Bu kapsamda, eğitim yönetimi alanında otopoyiyez, farklı bir bakış açısı olarak kendi kimliğini koruyan, yenileyen ve okulu anlamlı kılan yapılar olarak kabul edilmektedir. Bu kuramsal çalışma, kendi kendini yenileyen sistemler olarak kabul edilen otopoyiyezin farklı bir eğitim yönetimi yaklaşımı olarak eğitim ile ilişkisini irdelemeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Otopoyiyez, örgüt, yönetim, eğitim yönetimi

A DIFFERENT APPROACH IN EDUCATIONAL ADMINISTRATION: AUTOPIESIS THEORY

Öz

Educational organizations are places where many people who have different characteristics, attitutes and purposes are together. Therefore, it requires an important administrative skill to lead life there and in this regard it is essential to adapt new administrative approaches in these organizations. While there are consisting improvement efforts to adapt innovations in today’s organizations, it can be futile to insist on traditional administrative practices at schools. In this process, educational organizations that are more complex comparing to other organizations should develop their own structural and expectation patterns that produce interaction among their members. In this respect, as a different educational administration approach, autopiesis is considered as a new structure that means self-renewing and self-protecting systems making schools meaningful. This theoretical study purposes to discuss autopiesis-self-renewing systems- and educational administration relations as a new administrative approach.

Anahtar Kelimeler

Autopiesis, organization, administration, educational administration

Kaynakça

• Bates, J. R. (1988). Is There A New Paradigm in Educational Administration? American Educati- onal Research, New Orleans, 1-21.
• Bates, R. J. (2001). Eleştirel Teori Açısından Eğitim Yönetimi, (Çevirenler: S. Turan ve M. Şiş- man), Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 28, 573-592.
• Bates, R. J. (1995). Towards a Critical Practice of Educational Administration, American Educati- onal Research Association, N. York, 1-27.
• Bates, J. R. (2005). Educational Administration and Social Justice, Australian Association For Research in Education, Australia, 1-20.
• Beavis, K. A. (1995). Towards a Social Theory of School Administrative Practice in A
• Complex, Chaotic, Quantum World, American Educational Research, 1-35.
• Brans, M. ve Rossbach, S. (1997). The Autopoieis of Administrative Systems: Niklas Luhmann on Public Administration and Public Policy, Public Administration, 55, 417-439.
• Bursalıoğlu, Z. (2000). Eğitimde Yönetimi Anlamak Sistemi Çözümlemek, Ankara: Pegema Yayı- nevi.
• Çobanoğlu, F. (2008). Değişim Mantığını Anlamak: Akış ve Dönüşüm Olarak Örgüt,
• Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (1)23, 110-119.
• Erçetin, Ş. Ş. (2001). Yönetimde Yeni Yaklaşımlar. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Geyer, F. ve van der Zouwen, J. (2001). Introduction to main themes in sociocybernetics. In F. Ge- yerve J. van der Zouwen (Eds.). Sociocybernetics: Complexity, autopoiesis, and observation of social systems (pp. 1-17). Westport, CT: Greenwood Press.
• Graham, P. ve McKenna, B. (2000). A Theoretical And Analytic Synthesis Of Autopoiesis And Sociololinguistics for the Study of Organisational Communication”, Social Semiotics, Francis ve Taylor Ltd, 10(1), 41-59.
• Hatch, M. J. ve Schultz, M. (1997). Relations between Organizational Culture, Identity and Image, European Journal of Marketing, 31, 356-365.
• Hesapçıoğlu, M. (2008). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Eğitim Programları ve Öğretim, Nobel Ya- yın, Ankara.
• Kay, R. ve Goldspink, C. (2000). Towards A Complex Non-linear Systems Theory of
• Organisation, International Conference on Systems Thinking in Management, 288-293.
• Kay, R. ve Goldspink, C. ( 2001). Autopoiesis: Building A Bridge Between Knowledge Manege- ment and Complexity, Educational Administration Quarterly, 39(13), 1-17.
• Kay, R. (2002). Autopoiesis and System Education: Implications for Practice, International Journal of General Systems, 31(5), 515-530.
• Kay, R. ve Goldspink, C. (2004). Bridging the Micro-Macro Divide: A Basis For Social Science, Human Relations, 57(5), 597-618.
• Kellner, D. (2009). Towards a Critical Theory of Education, Retrieved October 3rd, 2004 from http://www.gseis.ucla.edu/faculty/kellner/kellnerhtml.html, Şubat 2009’da indirilmiştir, 1-9.
• Lucas, C. (2005). Autopiesis ve Coevolution, The International Journal for Robotic Systems, 1-5.
• Luhmann, N. (1986). The autopoiesis of social systems. In Sociocybernetic Paradoxes: Obser- vation, Control, and Evolution of Self-Steering Systems, F. Geyer, J. van der Zouwen, Eds, London: Sage, 172-192
• Magalhaes, R. (1998). Organizational knowledge and learning, In: Knowing in Firms:
• Understanding, Managing and Measuring Knowledge, G. von Krogh, J. Roos ve D. Kleine, Eds: London: Sage Publications, 87-122
• Maguire, S. ve McKelvey, B. (1999). Complexity and Management: Moving From Fad To Firm Foundations, Emergence, 1(2), 1-18.
• Mariotti, H. (2011). Autopoiesis, Culture, and Society, http:// www. oikos. org/ mariotti. htm, Eylül 2011’de indirilmiştir.
• Maturana, H. (2009). Autopoiesis, Structural Coupling and Cogniton, F. Ciencias Dpto. Biologia University of Chile Casilla, Santiago Chile.
• Maturana, H. R. ve Varela, F. J. (1980). Autopoieis and Cognition: The Realization of The Living, Dordrecht: Reidel (Akt. Morgan G. (1998) Yönetim ve Örgüt Teorilerinde Metafor (Çev.G. Bulut), İstanbul: MESS Yayınları), http:/ /www. isss. org/ maturana. htm, Mart 2009’da indi- rildi, 1-16.
• Maturana, H. R. ve Varela, F. J. (1975). The Organization of Living: A Theory of The Living Or- ganization, International Journal of Man-Machine Studies, 7, 313–332.
• Maturana, H. R. ve Varela, F. (1992). The Tree Knowledge, Boston: Shambala.
• Maxcy, J. S. (2001). Educational Leadership and Management of Knowing: The Aesthetics of Coherentism, Journal Of Educational Aministration, 39(6), 573-588.
• Monroy, O. C. M. (2003). Chaos and Complexity Theory in Management: An Exploration from a Critical Systems Thinking Perspective, Systems Research and Behaviour Science, 20, 387– 400.
• Morgan, G. (1998). Yönetim ve Örgüt Teorilerinde Metafor (Çev. G. Bulut), İstanbul: MESS Ya- yınları.
• Morrison, K. (2008). Educational Philosophy and The Challenge of Complexity Theory, Educati- onal Philosophy and Theory, 40(1), 19-34.
• Özgenç, Ö. Y. (2008). Değişimin Mantığını Anlamak: Akış ve Dönüşüm Olarak Örgüt, Balcı, A. (Ed.), Örgüt Mecazları, Ekinoks Yayınevi, Ankara, 123-149.
• Rath, O. (2006). Autopoiesis, TU Berlin Fakultat IV, Fachgebeit KBS, 1-11.
• Roos, G. J. (1995). Organizational Epistemology. New York: St Martin’s Press.
• Şişman, M. ve Turan, S. (2002). Dünyada Eğitim Yöneticilerinin Yetiştirilmesine İlişkin Başlıca Yönelimler ve Türkiye İçin Çıkarılabilecek Bazı Sonuçlar, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilim- leri Fakültesi Yayınları, Yayın No: 191, Ankara, 239- 253.
• Turan, S. (2004). Modernite ve Postmodernite Arasında Bir İnsan Bilimi Olarak Eğitim Yönetimi, Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 1-8.
• Wood, S. ve Kelly, J. (1970). Towards A Critical Mangement Science,15(1), Blackwell Ltd.Basil, 1-24.
• Zeleny, M. (1977). Self-organization of living systems: a formal model of autopoiesis, Internaio- nal Journal of Genetics Systems, 4, 13-28