ORTA ÖĞRETİM KADEMESİNDE ÖĞRETMEN-ÖĞRENCİ İLİŞKİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: KKTC ÖRNEĞİ

Yıl 2014, Cilt: 22 Sayı: 2, 761 - 782, 15.07.2016

Alper Altunçekiç Ali Erden Tufan Aytaç

Öz

Araştırmanın amacı, ortaöğretim kurumlarında öğretmen-öğrenci ilişkilerinin sınıf içi, okul içi ve okul dışı boyutlarda nasıl olduğunu ortaya koymaktır. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC)’nde örnekleme alınan 7 okulda gerçekleştirilen araştırmaya 176 öğretmen ve 515 öğrenci katılmıştır. Araştırma verileri, “Öğretmen-Öğrenci İlişkisi Değerlendirme Ölçeği” ile toplanmıştır. Verilerin analizinde aritmetik ortalama, bağımsız t-testi, ANOVA ve Scheffe testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenlerin ve öğrencilerin görüşleri arasında sınıf içi, okul içi ve okul dışı boyutlarda anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Öğretmenlerin kıdemine göre okul dışı ilişkilere yönelik görüşleri arasında anlamlı farklılıklar olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen-öğrenci ilişkileri, sınıf yönetimi, iletişim.

The Evaluation of Teacher-Student Relationships in Secondary Education Level: TRNC Case

Öz

The purpose of the current study is to explore how to assess secondary school teacher-students relationships in terms of the dimensions called in the class, at school and out of the school. The study has been conducted in 7 school students with 176 teachers as well as with 515 students in Turkish Republic of Northern Cyprus (TRNC). Data of the study have been collected using the scale developed by Ipek and Terzi, named as the “Teacher-Student Relationship Assessment Scale”. Data analysis has been completed using arithmetic mean, independent t-test, ANOVA and Scheffee test. There is a significant different between the perceptions of the teachers and students in terms of the dimensions called in the classroom, at school and out of the school. There are significant differences between the perceptions of the teachers in terms of the dimension called out of the school according to their seniority.

Anahtar Kelimeler

Teacher-student relationships, classroom management, communication.

Kaynakça

• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S.,&Yıldırım, E. (2005). Sosyal bilimlerde araştır- ma yöntemleri. 4. Baskı, Sakarya: Sakarya Kitabevi.
• Anderman, L. H., &Anderman, E. M. (1999). Social Predictors of Changes in Students’ Achi- evement Goal Orientations. Contemparary Educational Psychology, 24(1):21-37.
• Barile, J. P., Donohue, D.K., Anthony, E. R., Baker, A.M., Weaver, S. R.,& Henrich, C. C. (2012). Teacher-Student Relationship Climate and School Outcomes: Implications for Educational Policy Initiatives. Youth Adolescence, 41:256–267.
• Birch,S.H., & Ladd, G.W.(1997). The teacher-child relationship and children’s early school adjustment. Journal of School Psychology, 35(1), 61-79.
• Baker, J. A. (2006). Contributions of teacher-child relationships to positive school adjustment during elementary school. Journal of School Psychology, 44, 211- 229.
• Balay, R., Kaya, A.,&Doğu, Z. (2012). Ortaöğretim Pansiyonlarında Kalan Lise Öğrencileri- nin Öğretmen-Öğrenci İlişkisine İlişkin Algıları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Güz- 2012 Cilt:11 Sayı:42 (103-128), www.esosder.org, Erişim tarihi:15.06.2013.
• Başarı, A. (2007). Sınıf İçi İletişim Aksaklıklarına Yönelik Öğretmen-Öğrenci Görüşleri. Ya- yınlanmamış Yüksek Lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Ens- titüsü, Bolu.
• Birinci, F.,&Dirik, G. (2010). Depresif Realizm: Mutluluk ya da Nesnellik. Türk Psikiyatri Dergisi, 21(1): 60-67.
• Bradley, D.F., Pauley, J.A., & Pauley, J. F. (2006). Effective classroom management. Lanham, MD: Rowman ve Littlefield.
• Brekelmans, M., Wubbels, T., Tartwijk, J. V. (2005). Teacher-Student Relationships Across The Teaching Career. International Journal of Educational Research, 43 (1-2), 55-71.
• Büyüköztürk, Ş. (2009). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Celep, C. ve Erdoğan, S. (2002). Ortaöğretimde Olumlu Öğretmen-Öğrenci İlişkileri. Eğitim ve Bilim. Cilt.27. Sayı.124,
• Ceylan, G. (2007). Öğretmen-öğrenci etkileşiminin sınıf atmosferine etkisi: Aksaray ili örne- ği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Chudgar, A., & Sankar V. (2008). The relationship between teacher gender and student ac- hievement: evidence from five Indian states. Compare: A Journal of Comparative and International Education, 38:5, 627-642.
• Çelik, N. (2005). Okul aile ilişkilerinde yaşanan sorunlar. Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Davis, K. S. and Dupper, D. R. (2004). Student-Teacher Relationships: An Overlooked Factor in School Dropout. Journal of Human Behavior in the Social Environment, 9:1-2, 179- 193.
• Decker, D. M., Dona, D. P., & Christenson, S. L. (2007). Behaviorally at-risk African Ameri- can students: the importance of student-teacher relationships for student outcomes. Jour- nal of School Psychology, 45, 83-109.
• Dee, T. S. (2006). The way chromosome: How teacher’s gender affects boys and girls”. Edu- cation Next, 4, 69-75.
• Den Brok, P., Brekelmans, M., & Wubbels, T. (2004). Interpersonal teacher behavior and student outcomes. School Effectiveness and School Improvement, 15, 407–442.
• Doda, N., & Knowles, T. (2008). “Listening to the voices of young adolescents”. Middle School Journal, 39(3), 26-33.
• Durmaz, S. (2007). Öğretmenlerin Sınıf İçi İletişim Becerilerine İlişkin Öğretmen ve Öğrenci Görüşleri “Malatya İli Örneği”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi, İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
• Ehrensaft, M. K. (2005). Interpersonal relationships and sex differences in the development of conduct problems. Clinical Child and Family Psychology Review, 81 (1), 39-63.
• Erdoğan, S. (2001). Sınıf yönetiminde öğrenci kontrolü açısından olumlu öğretmen-öğrenci ilişkileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi, Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Ens- titüsü, Edirne.
• Fan, F. A. (2012). Teacher: students’ interpersonal relationships and students’ academic achi- evements in social studies. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 18:4, 483-490.
• Geçer, K. A. (2002). Öğretmen yakınlığının öğrencilerin başarıları, tutumları ve güdülenme düzeyleri üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış Doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bi- limleri Enstitüsü, Ankara.
• Godwin, D., & Klusmiere, S. (1995). A broader base for science teaching. Science Education, 55(3), 309-338.
• Günay, K. (2003). Sınıf yönetiminde öğretmenlerin iletişim becerilerinin değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana. Halawah, I. (2005). The relationship between eff ective communication of high school principal and school climate. Education, 126 (2), 334-345.
• Hamre, B. K., & Pianta, R. C. (2001). Early teacher-child relationships and the trajectory of children’s school outcomes through eighth grade. Child Development, 72, 625-638.
• Harris, J. R. (2006). No two alike. New York: W. H. Norton.
• İpek, C. (1999). Resmi liseler ile özel liselerde örgütsel kültür ve öğretmen-öğrenci ilişkisi. Yayınlanmamış Doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• İpek, C. ve Terzi, A. R. (2010). İlk ve ortaöğretim kurumlarında öğretmen-öğrenci ilişkilerinin öğretmen görüşlerine göre belirlenmesi: Van ili örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 16 (3), 433-456.
• Jones, V. F., & Jones, L. S. (2001). Comprehensive classroom management: Creating commu- nities of support and solving problems. Allyn and Bacon, USA.
• Karagöz, Y. ve Kösterelioğlu, İ. (2008). İletişim Becerileri Değerlendirme Ölçeğinin Faktör Analizi Metodu ile Geliştirilmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 81-98.
• Krieg, J. M. (2005). Student gender and teacher gender: What is the impact on high stakes test scores?. Current Issues in Education, 8 (9).
• Kurtoğlu, B. Y. (2008). Genel Liselerde Görevli Öğretmenlerin Sınıf İçi Davranışlarına İliş- kin Öğrenci Algıları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi, Niğde Üniversitesi, Sosyal Bi- limler Enstitüsü, Malatya.
• Landsford, J. E., Antonucci, T. C., Akiyama, H., & Takahashi, K. (2005). A quantitative and qualitative approach to social relationships and well-being in the United States and Japan. Journal of Comparative Family Studies, 36(1), 1-22.
• Lee, S. J. (2007). The relations between the student-teacher trust relationship and school suc- cess in the Korean middle schools. Educational Studies, 33(2), 209-216.
• Lynch, M., & Cicchetti, D. (1997). Children’s relationships with adults and peers: An exami- nation of elementary and junior high school students. Journal of School Psychology, 35, 81-99.
• Marzano, R., Marzano, J., & Pickering, D. (2003). Classroom management that works. New York: McGraw-Hill.
• Maele, D. V., & Houtte, M. V. (2011). The Quality of School Life: Teacher-Student Trust Relationships and the Organizational School Context. Soc. Indic. Res., 100:85-100.
• Maulana, R., Opdenakker, M., Brok., & Bosker, R. (2012). Teacher-student interpersonal re- lationships in Indonesian lower secondary education: Teacher and student perceptions. Learning Environments Research , Volume 15 (2), 251-271.
• (2011). Teacher-student interpersonal relationships in Indonesia: profiles and impor- tance to student motivation. Asia Pacific Journal of Education, Vol. 31, No. 1, 33–49.
• Michealowa, K. (2001). Primary education quality in Francophona sub-Saharan Africa: De- terminants of learning achievement and efficiency considerations. World Development, 29(10), 1699-1716.
• Mitra, D. L. (2009). Collaborating with students: Building youth-adult partnerships in scho- ols. American Journal of Education, 115, 407–436.
• Morgan, C. (2001). The Effects of Negative Managerial Feedback on Student Motivation: Implications for Gender Differences in Teacher-Student Relations. Sex Roles, Vol. 44, Nos. 9/10,513-535.
• Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı (M.E.G.S.B). (2012). Genel Ortaöğretim Dairesi Müdürlüğü 2011-2012 Öğretim Yılı Personel ve Öğrenci Sayımları, Yayım No:12.
• Nadler, M. K., & Nadler, L. B. (2001). The roles of sex, empathy, and credibility in out-of- class communication between faculty and students. Women’s Studies in Communication, 24, 241-261.
• Opdenakker, M. K., Maulana,R., & Brok, P. (2012). Teacher-student interpersonal relations- hips and academic motivation within one school year: developmental changes and linka- ge. School Effectiveness and School Improvement: An International Journal of Research, Policy and Practice, 23:1, 95-119.
• Öztaş, R. (2001). Sınıf öğretmenlerinin iletişim yeterlilikleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Pianta, R. C. (1999). Enhancing relationships between children and teachers. Washington, DC: American Psychological Association.
• Pomeroy, E. (1999). The Teacher-Student Relationship in Secondary School: Insights from excluded students. British Journal of Sociology of Education, Volume 20, Issue 4, 143- 148.
• Rickards, T., & Fisher, D. (2001). Teacher-Student Classroom Interactions Among Scien- ce Students of Different Sex and Cultural Background. Research in Science Education, 29(4), 445-45.
• Sarı, M. ve Doğanay, A. (2009). İnsan Onuruna Saygı Değerinin Kazandırılmasında Örtük Program: Düşük ve Yüksek Okul Yaşam Kalitesine Sahip İki İlköğretim Okulunda Nitel Bir Çalışma”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9 (2), 877-940.
• Slater, L. (2004). Relationship-driven teaching cultivates collaboration and inclusion. Kapa Delta Pi Record, Winter, 58-59.
• Spilt, J. L., Koomen H. M. Y., & Thijs J. T. (2011). Teacher Wellbeing: The Importance of Teacher-Student Relationships. Educational Psychology Review, 23:457–477.
• Telli, S., den Brok, P.,& Cakıroğlu, J. (2007). Students’ perceptions of science teachers’ inter- personal behaviour in secondary schools: Development of a Turkish version of the Qu- estionnaire on Teacher Interaction. Learning Environmnent Research, Vol. 10, 115–129.
• (2007a). Teacher-student interpersonal behavior in secondary science classes in Turkey. Journal of Classroom Interaction, 42, 31–40.
• (2008). Teachers’ and students’ perceptions of the ideal teacher. Education and Science. Vol. 33. pp.23-29.
• UNESCO. (2006). Advocacy brief: The impact of women teachers on girls’ education. Bang- kok: UNESCO.
• Wubbels, T. (2005). Student perceptions of teacher-student relationships in class. Internatio- nal Journal of Educational Research. Volume 43 (1), 1-5.
• Yiğit, Y., Doğan, S., & Uğurlu C. T. (2013). Öğretmenlerin Öğretmen Liderliği Davranışlarına İlişkin Görüşleri. Cumhuriyet International Journal of Education-CIJE, Vol 2 (2), pp. 93-105.