7. Sınıf Öğrencilerinin Bilimsellik Değerine İlişkin Zihinsel Modellerindeki Değişim

Yıl 2018, Cilt: 26 Sayı: 2, 589 - 597, 15.03.2018

Ufuk Sözcü , Duran Aydınözü

https://doi.org/10.24106/kefdergi.389882

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmanın amacı ortaokul öğrencilerinin bilimsellik değerine ilişkin
zihinsel modellerindeki değişimi belirlemektir. Araştırmanın çalışma grubunu
Kastamonu il merkezindeki üç ortaokulda 7.sınıfta öğrenim gören 311 öğrenci
oluşturmaktadır. Çalışmada yöntem olarak zayıf deneysel desenlerden tek grup ön
test-son test desen modeli kullanılmıştır. Veri toplama aracında öğrencilerden
metafor oluşturmaları ve çizim yapmaları istenmiştir. Elde edilen veriler
ışığında öğrencilerin zihinsel modelleri ve bu modellerdeki değişim tespit
edilmiştir. Sonuç olarak; öğrencilerin bilimsellik değerine ilişkin metafor,
çizim ve zihinsel model oranlarında artış yaşandığı gözlenmiştir. Ulaşılan sonuçlar doğrultusunda çeşitli öneriler
geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

bilimsellik değeri, zihinsel model, sosyal bilgiler.

The Change In The Mental Models Of The 7th Grade Students In Terms Of Scientific Value

Öz

The aim of this
study was to determine the changes in the mental models of the scientific value
of secondary school students. The study group
consists of 311 7th grade students in three secondary schools in the province
of central Kastamonu. In this study  pre-experimental design with one group
pre-test and post-test was used.  The
students’ metaphor and a drawing were demanded with the data collection form.
Based on obtained study findings, students’ mental models and changing of
mental [1]models have been
identified.

Consequently, it was observed that there were an increase in the
rate of metaphors, drawings and mental models about the students’ scientific
value. Based on obtained results, several recommendations have been made.

The aim of this study was to determine the changes in the mental models of the scientific value of secondary school students. The study group consists of 311 7th grade students in three secondary schools in the province of central Kastamonu. In this study  pre-experimental design with one group pre-test and post-test was used.  The students’ metaphor and a drawing were demanded with the data collection form. Based on obtained study findings, students’ mental models and changing of mental  models have been identified. 

Consequently, it was observed that there were an increase in the rate of metaphors, drawings and mental models about the students’ scientific value. Based on obtained results, several recommendations have been made.

Anahtar Kelimeler

scientific value, mental model, social studies.

Kaynakça

• Aktepe, V. (2010). İlköğretim 4. sınıf sosyal bilgiler dersinde “yardımseverlik” değerinin etkinlik temelli öğretimi ve öğrencilerin tutumlarına etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Akbaş, O. (2004). Türk Milli Eğitim Sisteminin Duyuşsal Amaçlarının (Değerlerinin) İlköğretim II. Kademedeki Gerçekleşme Derecesinin Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aydın, D. (2013). Farklı Sosyo-Kültürel Çevrelerde (Antalya İli Örneği) Öğrenim Gören İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinin Çevre Sorunlarına Yönelik Zihinsel Modellerinin Belirlenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi İlköğretim Anabilim Dalı, Ankara.
• Balcı, N. (2008). İlköğretim 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Değer Eğitiminin Etkililiği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Chiu, M. H. (2007). The Role Of Mental-Modelıng Abılıty, Content Knowledge, And Mental Models In General Chemıstry Students’ Understandıng About Molecular Polarıty, A candidate for the degree of Doctor of Philosophy. the Faculty of the Graduate School University of Missouri – Columbia.
• Coll, R. K. ve Treagust, D. F. (2003b). Learners' mental models of metallic bonding: A cross-age study. Science Education, 87, 685-707.
• Çengelci, T. (2010). İlköğretim 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Değerler Eğitiminin Gerçekleştirilmesine İlişkin Bir Durum Çalışması, Yayımlanmış Doktora Tezi, Eskişehir Anadolu Üniversitesi, Eğitimi Bilimleri Enstitüsü İlköğretim (Sınıf Öğretmenliği) Anabilim Dalı, Eskişehir.
• Çepni, O. (2014). The Concept of Weather Event: A Qualitative Perspective from Students1, Anthropologist 18(2), 345-356.
• Çepni, S. (2012). Araştırma Ve Proje Çalışmalarına Giriş, Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Çetin, T. Kilcan, B. Güneş, C. Çepni, O. (2015). Examining Secondary School Students’ Perceptions of the Concept of Migration: A Qualitative Study, International Journal of Education 7 (3), 97-120
• Çiltaş, A. ve Işık, A. (2012). İlköğretim Matematik Öğretmeni Adaylarının Dizi ve Serilerle İlgili Zihinsel Modellerinin Belirlenmesi, Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt-Sayı: 14-2 Yıl: 2012.
• Çüçen, A.K. (2012). Bilim Felsefesine Giriş, Sentez yayıncılık.
• Dilmaç, B. (2007). Bir Grup Fen Lisesi Öğrencisine Verilen İnsani Değerler Eğitiminin İnsani Değerler Ölçeği İle Sınanması, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Doğanay, A. (2011). Değerler Eğitimi, Cemil Öztürk (Ed.), Sosyal Bilgiler Öğretimi Demokratik Vatandaşlık Eğitimi, (s. 225-256), Ankara: Pegem Akademi.
• Gülhan, F. (2012). Sosyo-Bilimsel Konularda Bilimsel Tartışmanın 8. Sınıf Öğrencilerinin Fen Okuryazarlığı, Bilimsel Tartışmaya Eğilim, Karar Verme Becerileri Ve Bilim-Toplum Sorunlarına Duyarlılıklarına Etkisinin Araştırılması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Gündoğdu, M. (2001). Üniversite Öğrencilerinin Bilimsel Düşünme Becerilerinin Yordanması, Hacettepe Üniversitesi, Yayımlanmış Doktora Tezi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Psikolojik Danışma ve Rehberlik Bilim Dalı, Ankara
• Harrison, A. G. ve Treagust, D. F. (2000a). A Typology of School Science Models, International Journal of Science Education, 22(9), 1011- 1026.
• İbret, B.Ü ve Aydınözü, D. (2011). İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinin “Dünya” Kavramına İlişkin Geliştirdikleri Metaforlar, Cilt:19 No:1 Kastamonu Eğitim Dergisi 85-102.
• Kabapınar, Y. (2012). Kuramdan Uygulamaya Hayat Bilgisi Ve Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Karasar, N. (2005). Araştırmalarda Rapor Hazırlama. Ankara: Nobel Dağıtım.
• Katılmış A., Ekşi H. ve Öztürk C. (2010). Sosyal Bilgiler Dersi Kazanımlarıyla Bütünleştirilmiş Bilimsellik Odaklı Karakter Eğitimi Programının Etkililiği, Sosyal Bilgiler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 2010: 1(1), 50-87.
• Kayhan, C.H. (2010). Model ve Zihinsel Modeller, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2010 [III] 2 Erzincan Üniversitesi.
• Kılcan, B. (2013). Sosyal Bilgiler Öğretim Programında Yer Alan Değerlere İlişkin Öğrenci Algılarının İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kılcan, B. Çepni, O. (2015). A Qualitative Examination of the Perceptions of the Eight Grade Students Regarding the Concept of Environmental Pollution, Journal Of International Environmental Application And Science 15 (1), 239-250
• Kılıç-Şahin, H. (2010). İlköğretim Okullarında Sosyal Bilgiler Dersini Yürüten 4. Ve 5. Sınıf Öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programında Yer Alan Değerlerin Kazandırılmasına İlişkin Görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Kurnaz, M. A. (2011). Enerji Konusunda Model Tabanlı Öğrenme Yaklaşımına Göre Tasarlanan Öğrenme Ortamlarının Zihinsel Model Gelişimine Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• MEB (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi (4.-5. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: MEB Yayınları.
• MEB (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi (6.-7. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: MEB Yayınları.
• Norman, D. A. (1983). Some Observations On Mental Models. Human-computer interaction Pages 241-244, Morgan Kaufmann Publishers Inc. San Francisco.
• Özden, B.(2012). İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinin Bilimsel Bilgiye Yönelik Görüşlerinin Ve Bilimsel Tutumlarının Öğrencilerin Demografik Özellikleri Ve Akademik Başarıları Açısından İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
• Rapp, D.N. (2005). Mental models: Theoretical issues for visualizations in science education in Gilbert, J.K. (Ed.), Visualization in Science Education(43-60) Springer.
• Savaş, E. (2011). İlköğretim Okulu Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Bilimsel Bilginin Tanımı ve Özellikleri Hakkındaki Bilgileri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Senge, P.M. (1990). Helping Non Profits Become More Effective, Mental Models, The Fifth Discipline: The Art and Practice of the Learning Organization, Doubleday Currency, p. 8. Erişim tarihi: 04.12.2014 http://www.algodonesassociates.com/planning/Mental%20models. Pdf.
• Ulusoy, K. (2007). Lise Tarih Programında Yer Alan Geleneksel Ve Demokratik Değerlere Yönelik Öğrenci Tutumlarının Ve Görüşlerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ulusoy, K. ve Tay, B. (2011). Sosyal bilgilerde değerler eğitimi, R.Turan, A.Sünbül, H.Akdağ (Ed.), Sosyal Bilgiler Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar II Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Uzbay, İ.T. (2008). Çağdaş Uygarlığa Ulaşmada Bilim Politikalarının Yeri ve Önemi, Sağlık Bilimlerinde Süreli Yayıncılık.
• Vosniadou, S. ve Brewer, W.F. (1992). Mental models of the earth: A study of conceptual change in childhood, Cognitive Psychology Volume 24, Issue 4, Pages 535–585.
• Yalar, T. (2010). İlköğretim Sosyal Bilgiler Programında Değerler Eğitiminin Mevcut Durumunun Belirlenmesi ve Öğretmenlere Yönelik Bir Program Modülü Geliştirme. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Yaşar, Ş. ve Çengelci, T. (2012). Sosyal Bilgiler Dersinde Değerler Eğitimine İlişkin Bir Durum Çalışması, Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi Yıl:3, Sayı:9
• Yüce, G. (2013). Kimya Öğretmen Adaylarının Kimyasal Reaksiyonlar Konusunda Zihinsel Modellerinin Belirlenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.