The Influence of Teachers' Critical Thinking Tendencies on Organizational Commitment

Yıl 2019, Cilt: 27 Sayı: 4, 1729 - 1745, 15.07.2019

Cennet Kurban , Türkay Nuri Tok

https://doi.org/10.24106/kefdergi.3275

Cited By: 1

Öz

In this study, the effects of teachers' critical thinking tendencies
on organizational commitment were investigated. The sample group of the study
consisted of 185 teachers who worked in a district affiliated to Denizli
province. It was concluded that the critical thinking tendency variable was
significantly predictive of organizational commitment, that the seniority
variable was a significant predictor of the normative commitment subscale, and
that the study duration was significantly predictive of continuing commitment.
It was concluded that the cognitive maturity subscale had a significant effect
on the continuing attachment, emotional attachment, and normative attachment
dimensions and that the participation subscale was a significant predictor of
the continuity attachment subscale. 

Anahtar Kelimeler

Teachers' critical thinking, Organizational commitment, Teacher

Öğretmenlerin Eleştirel Düşünme Eğilimlerinin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisi

Öz

Bu araştırmada öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilimlerinin,
örgütsel bağlılık düzeylerine etkisi araştırılmıştır. Araştırmanın örneklem
grubu Denizli iline bağlı bir ilçede görev yapan 185 öğretmenden oluşmaktadır.
Öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilimlerini ölçmek amacıyla Eleştirel Düşünme
Eğilim Ölçeği’nden, örgütsel bağlılık düzeylerini ölçmek için ise Meyer ve
Allen’in geliştirdiği Örgütsel Bağlılık Ölçeği’nden yararlanılmıştır. Eleştirel
düşünme eğilimi değişkeninin örgütsel bağlılık üzerinde, kıdem yılının normatif
bağlılık boyutu üzerinde ve okulda çalışma süresinin devam bağlılığı üzerinde
anlamlı yordayıcı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bilişsel olgunluk boyutunun
devam bağlılığı, duygusal bağlılık ve normatif bağlılık boyutlarında anlamlı
bir etki oluşturduğu ve katılım boyutunun devam bağlılık boyutu üzerinde
anlamlı bir yordayıcı olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Eleştirel Düşünme, Örgütsel Bağlılık, Öğretmen

Kaynakça

• Açıkgöz, G. (2015). Hemşirelerin eleştirel düşünme eğilimlerinin ve profesyonellik davranışlarının belirlenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Allen, N.J. ve Meyer, J.P., (1990). Organizational commitment: Evidence of career stage effects, Journal of Business Research, 26 (1), 46-91. Arıkan, R. (2004). Araştırma teknikleri ve rapor hazırlama. Ankara: Asil Yayın. Aslan, M. ve Bakır, A. (2014). Öğretmenlerin okullarındaki örgütsel bağlılığa ilişkin görüşleri, The Journal of Academic Social Science Studies, 25(1), 189-206. Atak, M. (2009). Öğrenen örgüt ve örgütsel bağlılık ilişkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum. Bayat, N. (2014). Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Düzeyleri ile Akademik Yazma Başarıları Arasındaki İlişki. Eğitim ve Bilim Dergisi, 39(173), 155-168. Boylu, Y., Pelit, E. ve Güçer, E. (2007). Akademisyenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri üzerine bir araştırma, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar Dergisi, 44(511), 55-75 Bülbül, S. (2016). Örgütsel bağlılık ve iş tatmini: Bir kamu kurumunda uygulanması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Demircioğlu, E. (2012). Eleştirel düşünme eğilimi ölçeği’nin uyarlama çalışması ve faktör yapısının farklı değişkenlere göre incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu. Deniz, E. (2009). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme beceri düzeyleri üzerine bir inceleme (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Te-zi). Hacettepe üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü, Ankara. Durmuş, B., Yurtkoru, E. S. ve Çinko, M., (2013), Sosyal Bilimlerde SPSS’le Veri Analizi. İstanbul: Beta Yayınları. Durna, U. ve Eren, V. (2005). Üç bağlılık ekseninde örgütsel bağlılık. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6(2), 210-219. Emhan, A., Mengenci, C. ve Uryan, Y., (2012). Yapısal eşitlik modeli kullanılarak iş tatmini, örgüt bağlılığı ve çalışan katılımı kavramları arasındaki ilişkilerin analizi: sağlık sektöründe görgül bir araştırma, Akdeniz Üniversitesi İİBF Dergisi, 12 (24),125-140. Emir, S. (2013). Öğretmenlerin düşünme stillerinin eleştirel düşünme eğilimlerini yordama gücü (İstanbul-Fatih Örneği), Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 13(1), 325-347. Epstein, R. L. (1999). Critical Thinking. Belmont: Wadsworth Publishing Company. Ertan, H. (2008). Örgütsel bağlılık, iş motivasyonu ve iş performansı arasındaki ilişki: Antalya'da beş yıldızlı otel işletmelerinde bir inceleme (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon. Facione, P. A., Sanchez, C. A., Facione, N. C., & Gainen, J. (1995). The disposition toward critical thinking. The Journal of General Education, 44 (1), 1–25. Göbel, D. Ş. (2013). Sınıf öğretmenlerinin eleştirel düşünme becerisi öğretimi yeterlilikleri ve uygulamaları (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya. Güçlü, H. (2006). Turizm sektöründe durumsal faktörlerin örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir. Gül, H. (2002), Örgütsel Bağlılık Yaklaşımlarının Mukayesesi ve Değerlendirmesi, Ege Akademik Bakış Dergisi, Ege Ünv. İİBF Yayın-ları, 2(2), 37-55. Gündoğdu, H. (2009). Eleştirel Düşünme ve Eleştirel Düşünme Öğretimine Dair Bazı Yanılgılar. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bi-limler Dergisi, 7(1), 57-74. Güney, S. (2011). Yönetim ve Organizasyon. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Hair, Joseph F. Jr., Black, William C., Babin, Barry J., Anderson, Rolph E. (2010) Multivariate data analysis, New Jersey: Pearson Education. Hazer, N. (2011). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin eleştirel düşünme yeterlilik düzeyleri, Malatya ili örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İlsev, A. (1997): Örgütsel bağlılık: Hizmet sektöründe bir araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İnce, M. ve Gül, H. (2005). Yönetimde yeni bir paradigma: Örgütsel bağlılık. İleri Giden Ofset. Ankara: Çizgi Kitabevi. Kalaycı, Ş. (2006). SPSS Uygulamalı Çok değişkenli İstatistik Teknikleri, Ankara: Asil Yayın Dağıtım. Karademir, Ç. (2013). Öğretmen adaylarının sorgulama ve eleştirel düşünme becerilerinin öğretmen öz yeterlik düzeyine etkisi (Ya-yımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın. Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın ve Dağıtım. Kasımoğlu, T. (2013) Öğretmen adaylarında eleştirel düşünme, mantıksal düşünme ve problem çözme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Kılıç, H., Şen A.İ, (2014). UF/EMI eleştirel düşünme eğilimi ölçeğini Türkçe’ye uyarlama çalışması. Eğitim ve Bilim Dergisi, 39(176), 1-12. Kızıltaş, Y. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının ve sınıf öğretmenlerinin eleştirel düşünme eğilimlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi: Van ili örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,Van . Korkmaz, Ö. (2009). Öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilim ve düzeyleri. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 1-13. Kökdemir, D. (2003). Belirsizlik durumlarında karar verme ve problem çözme. Ankara: Kültür ve Sosyal Dayanışma Vakfı Yayınları. Kurşunoğlu, A., Bakay, E. ve Tanrıöğen, A. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel bağlılık düzeyleri, Pamukkale Üniver-sitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(11), 101-115. Küçük, G.(2007). Aday öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilimleri ile duygusal zeka düzeyleri arasındaki ilişki (Yayımlanmamış Yük-sek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu. Küçük, G.(2007). Aday öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilimleri ile duygusal zeka düzeyleri arasındaki ilişki (Yayımlanmamış Yük-sek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi, Bolu. Mowday, R. T., Porter, L. W. ve Steers, R. M. (1982). Employee-organization linkages: The psychology of commitment, absenteeism, and turnover. New York: Academic Press. O’Reilly, C. ve Chatman, J. (1986). Organizational Commitment and Psychological Attachment: The Effects of Compliance, Identifica-tion and Internalization on Prosocial Behaviour. Journal of Applied Psychology, 71( 3), 492-499. Özkan, S. (2017). Özgün (Authentic) liderliğin duygusal örgütsel bağlılık üzerindeki etkisinde işyerindeki esenlik, kolektif yeterlik ve kurumsal itibar değişkenlerinin rolü. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gebze Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocae-li. Seferoğlu, S. Ve Akbıyık, C. (2006). Eleştirel düşünme ve eğitimi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(1), 193-200. Seyhan, M. (2014). İşletmelerde örgütsel bağlılık ve örgütsel bağlılığı etkileyen faktörler: gümrük memurları üzerine bir araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Trakya Üniversitesi Sosyal bilimler enstitüsü, Edirne. Şen, N. S.(2016). Okul öncesi eğitimi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri, empati kurma becerileri ve mesleki kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale. Tok, T. N. (2004). İlköğretim müfettişlerinin iş doyumu ve örgütsel bağlılıkları. (Yayımlanmış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Tok, T. N. (2013). Teachers’ job satisfaction and organizational commitment in Turkey. International Journal of Engineering and Ma-nagement Sciences, 4(2), 250-265. Toksöz, S.(2015). Çalışanların öğrenen örgüt algılarının iş tatmini, örgütsel bağlılık ve örgüt içi girişimcilikleri üzerindeki etkisi: Bilişim sektörü üzerine bir çalışma (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul . Topaloğlu, M. Koç, H. ve Yavuz, E. (2008). Öğretmenlerin örgütsel bağlılığının bazı temel faktörler açısından analizi, Kamu İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 9(4), 1-19. Toyran, G. (2015). Okul öncesi öğretmen adaylarının yaratıcı düşünme düzeylerinin ve eleştirel düşünme eğilimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir. Tuncer, M. A. (2013). Okul yöneticilerinin eleştirel düşünme Eğilimleri ile karar verme stratejileri Arasındaki ilişki, İstanbul ili Malte-pe ilçesi örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Türnüklü E. ve Yeşildere, S.(2005). Problem, problem çözme ve eleştirel düşünme, Gazi Üniversitesi Gazi eğitim Fakültesi Dergisi, 25(3).107-123. Uluçınar, U. (2012). Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimlerinin Demokratik Değerlerini Yordama Düzeyi. (Yayınlanma-mış yüksek lisans tezi). Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir. Varoğlu, G.(2014). Öğretmenlerin sınıf yönetimi anlayışları ile eleştirel düşünme eğilimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi, İstanbul ili Beşiktaş ilçesi örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Vural, M. (2016). Spor federasyonları personelinin örgütsel adalet algıları ile karar verme ve örgütsel bağlılık düzeylerinin araştırılması (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya. Yuva E. (2011). Ankara üniversitesi tıp fakültesi cebeci araştırma ve uygulama hastanesi hemşirelerinin eleştirel düşünme eğilim düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Zeynel, E.(2014). Akademisyenlere yönelik mesleki motivasyon, iş tatmini ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkiler üzerine bir araştırma (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.