Öğrenci Görüşlerine Göre Coğrafya Öğretim Programındaki Bitki Coğrafyası Kazanımlarının Bitki Örtüsünü Tanımaya Etkisi

Yıl 2019, Cilt: 27 Sayı: 5, 2279 - 2292, 15.09.2019

Ziya İnce

https://doi.org/10.24106/kefdergi.3486

Öz

Bitkiler yer küredeki canlı hayatın devamlılığını
sağlayan en önemli unsurlardan biridir. Ancak insanoğlunun doğal çevreden ve
özellikle bitkilerden umursamaz bir şekilde faydalanması neticesinde bugün bu
doğal kaynağın bazı bileşenleri yok olmuş bazıları ise yok olma tehlikesi ile
karşı karşıyadır. Bu sebeple doğal çevrenin bir parçası olan bitki örtüsünü
tanımak ve onu daha iyi incelemek insanların gözündeki değerini arttırmaktadır.
Bu konuda ilk ve en önemli bilgiler insanlara ortaokul ve lise çağlarında coğrafya
derslerinde verilmektedir. Bu açıdan coğrafya öğretim programındaki bitki
örtüsü kazanımları ve bunların öğrenci zihninde oluşturduğu algı çok önemli bir
yer oluşturmaktadır.

Bu çalışmanın amacı, coğrafya öğretim programındaki
bitki coğrafyası kazanımlarının bitki örtüsünü tanımaya etkisini öğrenci
görüşlerine göre fenomenolojik yöntem kullanarak incelemektir. Bitki coğrafyası
konusu ile ilgili alanyazın taraması yapılıp ve uzman görüşü alındıktan sonra
öğrencilerin bitki coğrafyası konusundaki bilgi seviyeleri hakkındaki
görüşlerini almaya yönelik yarı yapılandırılmış görüşme formu hazırlanmıştır.
Araştırmanın evrenini ortaöğretim öğrencileri oluşturur iken, örneklemini
İstanbul ili Bağcılar ilçesindeki Anadolu lisesi öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmaya
40 öğrenci katılmıştır.

Bu araştırma, bizlere öğrencilerin bitki örtüsü
konusundaki düşüncelerinde coğrafya dersinin olumlu neticeler doğurduğunu
göstermektedir. Coğrafya öğretmenlerinin şahsi gayret ve istekleri de bu olumlu
gelişmede önemli bir paya sahiptir. Araştırmada elde edilen veriler
incelendiğinde ortaöğretim öğrencilerinin bitkileri tanımada coğrafya öğretim
programındaki kazanımların ve ders kitaplarının önemli olduğu sonucuna
ulaşılmıştır. Ayrıca öğrenciler çevrelerindeki bitkileri daha fazla tanımak
için coğrafya dersi yanında diğer derslerde de bu konunun önemsenmesi gerektiği
belirtmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Doğal çevre, coğrafya eğitimi, bitki coğrafyası, coğrafya öğretim programı

The Effect of The Plant Geography Objectives in The Geography Curriculum on Recognizing Plants Based on Student Views

Öz

Plants are one of the most important elements that ensures the
continuity of life on Earth. However, as a result of humanity recklessly using
the natural environment and especially plants, some components of this natural
resource have been destroyed and some are facing the danger of extinction. This
is why recognizing plant, which is one part of the natural environment, and
better studying it increases its value in the eyes of people. People are
provided with the primary and most important information on this issue in their
middle school and high school geography courses. From this perspective, objectives
for plant in the geography curriculum and the
perception that these creates in the minds of students constitute a very
important place.

The purpose of this study is to examine the effect of becoming familiar
with the plant component of plant geography objectives in geography curriculum using phenomenological
techniques based on the views of the students. After a review of the literature
regarding the topic of plant geography is done and expert opinions are
received, a semi-structured interview form was prepared with the goal of
obtaining the students’ levels of knowledge on the topic of plant geography.
Secondary education students constitute the population of the study, while
Anadolu High School students in the Bağcılar district of the Istanbul province
constitute the sampling. Forty students participated in the research.

This study shows us geography classes produce positive results in the
thoughts of students on the topic of plant. The personal efforts and wishes of
geography teachers have an important share in this positive development. When
studying the data obtained in the study, it was concluded that the secondary
education students’ objectives and textbooks in the geography curriculum were
important in recognizing the plants. The students also reported that this
subject needed to be valued more in both geography classes and other classes in
order to become familiar with more plants in the environment.

Anahtar Kelimeler

Natural environment, geography education, plant geography, geography curriculum

Kaynakça

• Akman, Y., & Ketenoğlu, O. (1987). Vejetsyon Ekolojisi (Bitki Sosyolojisi). Ankara: Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Yayın No:146.
• Alım, M. (2008). Öğrencilerin Lise Coğrafya Programında Yer Alan Yeryuvarlağı ve Harita Bilgisi Ünitelerindeki Bazı Kavramları Anlama Düzeyleri ve Kavram Yanılgıları. Milli Eğitim Dergisi, sayı: 177, Ankara, 166-180.
• Atalay, İ. (1992). Genel Fiziki Coğrafya . İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
• Atalay, İ. (1994). Türkiye’de Vejetasyon Coğrafyası . İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
• Atalay, İ. (2013). Doğa Bilimleri Sözlüğü . İzmir: Meta Basım ve Matbaacılık. Genişletilmiş 2.Baskı.
• Atayeter, Y. (2013). Bitki Coğrafyası. H. Akengin, & İ. Dölek içinde, Genel Fiziki Coğrafya (s. 265-282). Ankara: Pegem Akademi.
• Aydınözü, D., & Çoban, A. (2015). Bitki Coğrafyası Araştırma Yöntemleri. Marmara Coğrafya Dergisi Sayı: 31, – ISSN:1303-2429 E-ISSN 2147-7825 http://www.marmaracografya.com, 132-160.
• Bilgili, M., & Kocalar, A. O. (2014). Bazı Kavramlar Açısından Çevre ve Eğitiminin Değerlendirilmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 2, Sayı: 7, Aralık sayısı, 461-471.
• Çepni, S. (2014). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş. Trabzon: Celepler Yay.
• Doğanay, H. (1993). Coğrafya’ya Giriş I. Ankara: Gazi Büro Kitabevi.
• Doğanay, H. (2017). Coğrafya İlim Alanları Sözlüğü. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Frost, C. J. (2000). Comparing Attitudes About Forests Between Young Adults in North –Central Florida and The Peruvian Amazon. Florida-USA: Master thesis. University of Florida.
• Geçit, Y. (2010). Coğrafya Eğitimi Alanında Temel Yönelimler. Kuram Uygulamada Eğitim Bilimleri 10 (2), 925-987.
• Genç, H., Demirkaya, H., & Karasakal, G. (2010). İlköğretim yedinci sınıf öğrencilerinin orman kavramını algılamaları: fenomegrafik bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1, 34-48.
• İlseven, S., Kasot, N., & İlseven, G. (2017). Opinions of Education Administrators and Teachers on Vegetation Geography: Comparative Case Study. The Anthropologist 23:1-2, DOI: 10.1080/09720073.2016.11891942 ISSN: 0972-0073 (Print) (Online) Journal homepage: http://www.tandfonline.com/loi/ranp20, 199-208.
• İnce, Z. (2015). Ortaöğretim Coğrafya Dersi 10.Sınıf Müfredatının Yaşadığımız Çevreyi Tanımaya Katkısının İncelenmesi. Marmara Coğrafya Dergisi Sayı: 31, İstanbul – ISSN:1303-2429 E-ISSN 2147-7825 http://www.marmaracografya.com, 330-344.
• Karasar, N. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 25.Basım.
• Kellert, S. R. (2007). Reflections on Children’s Experience of Nature. Children and Nature Network C&NN Leadership Writing Series 1(2).: https://www.childrenandnature.org/wp-content/uploads/2015/04/LWS_Vol1_02.pdf adresinden alındı
• Kırıkçı, A. C., & Yılmaz, K. (2017). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Tarihi Çevre Eğitimine Yönelik Görüşleri. Marmara Coğrafya Dergisi Yıl: Ocak 2017 • Sayı: 35 • ISSN: 1303-2429 • E-ISSN: 2147-7825, 74-86.
• MEB. (2011). Coğrafya Dersi Öğretim Programı (Revizyon TTKB:04/09/2014 tarih ve 85 sayılı karar). Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• MEB. (2018, 02 12). MEB Ortaöğretim Coğrafya Dersi Öğretim Programı 2018. MEB Öğretim Programlarını İzleme ve Değerlendirme Sistemi: http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=336 adresinden alındı
• Memişoğlu, H., & Öner, G. (2013). Sosyal Bilgiler Dersinde Öğrenci ve Öğretmen Görüşlerine Göre Coğrafya Konularının Öğretimi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi 2013 Cilt:2 Sayı:3 Makale No:40 ISSN: 2146-9199, 347-366.
• Merriam, S. B. (2009). Qualitative Research A Guide to Design and Implementation. San Francisco: Jossey Bass.
• Özbaş, S. (2013). Ortaokul Öğrencilerinin Ormana Yönelik Tutumları: Lefkoşa Örneği. Sakarya University Journal of Education, 3/3 (Aralık /December 2013), 82-94.
• Özey, R. (2002). Türkiye Coğrafyası ve Jeopolitiği. İstanbul: Aktif Yayınevi.
• Sezer, A., & Şanlı, C. (2017). Coğrafya Öğretim Programında ve Ders Kitaplarında Göç Olgusu. Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı/Issue: 36 • ISSN: 1303-2429 • E-ISSN: 2147-7825 , 16-25.
• Şahin, V. (2015). İklim Değişimi ve Arıcılık Arasındaki İlişkinin Öğrenci Görüşleri Açısından Değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi Cilt: 8 Sayı: 40 Issn: 1307-9581 , 423-429.
• Turna, İ. (2017). Kent Ormancılığı. Karadeniz Teknik Üniversitesi: http://www.ktu.edu.tr/dosyalar/silvikultur_c858b.pdf adresinden alındı
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık Dokuzuncu Baskı.