AN INVESTIGATION ON THE RELATIONSHIP BETWEEN SIX-YEAR-OLDS’ CHİLDREN PROBLEM BEHAVIORS AND MARITAL ADJUSTMENT IN THE FAMILY AND PERCEIVED SOCIAL SUPPORT

Yıl 2012, Cilt: 20 Sayı: 1, 43 - 62, 01.01.2012

Saide Özbey

Öz

This study was carried out in order to determine the effects of parents’ marital adjustments and social support systems on preschoolers’ problem behaviors. The universe of interest for this study included preschoolers, aged six, enrolled in public schools and their families in Ankara. The sample of this study consisted of 89 preschoolers, aged six, and 89 parents randomly selected from these districts, in 44 Saide ÖZBEY ... Ocak 2012 Cilt:20 No:1 Kastamonu Eğitim Dergisi total N=178 people. “Problem Behavior Scale section of Preschool and Kindergarten Behavior Scales PKBS–2 ”, “Marital Adjustment Scale”, and “Multidimensional Scale of Perceived Social Support” were used as data collection tools and “Personal Information Form” was used to collect demographic data. The present study is a descriptive study. According to the statistical analyses, it was determined that there was a statistically significant negative correlation between preschoolers’ problem behaviors and parents’ social support systems p

Anahtar Kelimeler

Kindergarden, child, problem behavior, married adjustment, perceived social support

Ebeveynlerin Evlilik Uyumu ve Algıladıkları Sosyal Destek İle Altı Yaş Çocuklarının Problem Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Öz

Bu araştırma okul öncesi dönem çocukların problem davranışları ile ebeveynlerin evlilik uyumları ve sosyal destek sistemleri arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Ankara ilinde resmi ilköğretim okullarına bağlı anasınıfına devam eden 89 altı yaş çocuğu ve 89 ebeveyn olmak üzere toplam N=178 kişi oluşturmaktadır. Araştırmada “Anaokulu ve Anasınıfı Davranış Ölçeği” Preschool and Kindergarden Behaviour Scales PKBS–2 ’nin “Problem Davranış Ölçeği” kısmı, “Evlilik Uyum Ölçeği” ve“Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği” olmak üzere 3 farklı veri toplama aracı ve ailelere ilişkin bilgileri edinme amacıyla “Kişisel Bilgi Formu ” kullanılmıştır. Araştırma betimsel bir araştırmadır. Araştırma sonucunda, çocukların problem davranışlarıyla ebeveynlerin sosyal destek sistemleri arasında negatif yönde ve anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır p

Anahtar Kelimeler

Okul öncesi, çocuk, problem davranış, evlilik uyumu, sosyal destek.

Kaynakça

• Alisinanoğlu, F. ve Özbey, S. (2009). Anaokulu ve Anasınıfı Davranış Ölçeğinin Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. Mesleki Eğitim Fakültesi Dergisi. Sayı:1 173-198
• Arı, R. ve Şahin Seçer, Z.(2003) Farklı Ana Baba Tutumlarının Çocukların Psikososyal Temelli Problem Çözme Becerilerine Etkisinin İncelenmesi. S.Ü.Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Sayı 10.451–464.
• Atzaba-Poria, N. and Pike Alison (2005).Why the Ethnic Minotirty(Indıan) Children Living in Britain Display More İnternalizing Problems than Their English Peers? The Role of Social support and Parental Stle as Mediators.International Journal of Behavioral Development.29 (6),532-540.
• Amato P.R.(2005). The İmpact Of Family Formation Change On The Cognitive, Social, And Emotional Well-Being Of The Next Generation. Future Child 15:75-96.
• Ayan,S. (2007). Aile İçinde Şiddete Uğrayan Çocukların Saldırganlık Eğilimleri. Anatolian Journal of Psychiatry; 8:206-214 Baker, B.L and Heler,T..L.(1996). Preschool children with externalizing behaviors: Experience of fathers and mothers Journal of Abnormal Child Psychology. Volume 24, Number 4 / August. 513–532
• Barrera JR.M. Carolynne Garrison-Jones ,G.(1992) Family and peer social support as specific correlates of adolescent depressive symptoms. Journal of Abnormal Child Psychology Volume 20, Number 1 / February, 199. 1-16
• Cavanagh, C.H and Huston, A.C. (2006)Family Instability and Children’s Early Problem Behavior. Social Forces, Volume 85, Number 1, September.pp.551-581.
• Brett.V.B.(1993).Family Funktioning and Adolescant Behavios Problems:An Analysis of the National Surveyof Families end Households. ED415993 http://ebscohost.com.
• Coşkun, Y. ve Akkaş, G.(2009). Engelli Çocuğu Olan Annelerin Sürekli Kaygı Düzeyleri İle Sosyal Destek Algıları Arasındaki İlişki. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 10, Sayı 1, (213-227).
• Cui M, Conger R.D, Lorenz F.O. (2005).Predicting Change in Adolescent Adjustment From Change in Marital Problems. Developmental Psychology, 41:812–23.
• Demiray,Ö.(2006). Evlilikte Uyumun Demografik Özelliklere Göre İncelenmesi.. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dicle Üniveristesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı:Diyarbakır.
• Dressler, W.W.(1985). Extended Family Relationships, Social Support, and Mental Health in a Southern Black Community. Journal of Health and Social Behavior, Vol. 26, No. 1. pp. 39-48
• Dishion,T.J. ,Shaw,D., Connell,A., Frances Gardner,F. Chelsea Weaver,C. and Mel- 58 Saide ÖZBEY ... Ocak 2012 Cilt:20 No:1 Kastamonu Eğitim Dergisi vin Wilson,M.(2008). The Family Check-Up With High-Risk Indigent Families: Preventing Problem Behavior by Increasing Parents’ Positive Behavior Support in Early Childhood. Child Development, September/October ,Volume 79, Number 5, Pages 1395 – 1414.
• Donma, M. ve Donma, O.(2006). Evlilik Problemleri, Sosyal ve Fiziksel Çevre İle Çocuk Sağlığı Etkileşiminde Sosyal Hizmetlerin Önemi. Küreselleşen Dünyada Sosyal Hizmetlerin Konumu Hedefleri ve Geleceği. Sempozyum Sunum Kitabı..67-71
• Erbek,E., Beştepe,E.,Akar,H. , Eradamlar.N. ve Alpkan,R.L.(2005). Evlilik Uyumu. Düşünen Adam; 2005, 18 (1): 39–47
• Eker, D. , Arkar, H. ve Yaldız, H.(2001). Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği’nin Gözden Geçirilmiş Formunun Faktör Yapısı, Geçerlik ve Güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi. 12(1):17-2
• Erdoğan,.S.(2007). Evlilik Uyumu İle Psikiyatrik Rahatsızlıklar, Bağlanma Stilleri ve Mizaç ve Karakter Özellikleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi.Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı:Ankara
• Fidanoğlu, O.(2007). Evlilik Uyumu İle Eşlerin Somatizasyon Düzeyleri Arasındaki İlişki Ve Diğer Sosyo-demografik Değişkenler Açısından Karşılaştırılması. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Bilim Dalı: İstanbul.
• Fishman, E. A., and Meyers, S. A. (2000). Marital Satisfaction and Child Adjustment: Direct and Mediated Pathways. Contemporary Family Therapy, 22, 437–452. Gerard, J. M., Krishnakumar, A., and Buehler, C. (2006). Marital conflict, parent–child relations, and youth maladjustment. A longitudinal investigation of spillover effects. Journal of Family Issues, 27, 951–975.
• Gökdağ, (2002). Aile Psikolojisi ve Eğitimi. Anadolu Üniversitesi Yayınları. Hakvoort,E.M.,Bos,H.M.W.,Balen,F.V. and Hermanns,J.M.A.(2010). Family Relationships and the Psychosocial Adjustment of School-Aged Children in Intact Families. The Journal of Genetic Psychology, 171(2), 182–201
• Henderson,A.D,Thomas V.S. and Horne,A.M.(2003). Mothers and Sons: A Look at the Relationship Between Child Behavior Problems, Marital Satisfaction, Maternal Depression, and Family Cohesion. The Famıly Journal: Counselıng And Therapy For Couples And Famılıes, Vol. 11 No.1. 33-41
• Jennings,K.D., Stagg,V.and Connors,R.E.(1991). Social Networks and Mothers’ Interactions with Their Preschool Children. Child Development Vol.62, Issue 5, pp 966–978
• Jenkins,J., and Simpson,A., Judy Dunn,J., Rasbash,J. Thomas G. O’Connor,T.O.(2005). Mutual Influence of Marital Conflict and Children’s Behavior Problems: Shared and Nonshared Family Risks. Child Development, January/February, Volume 76, Number 1, Pages 24 – 39
• Jouriles,E.N.,Bourg,W.J. and Farris,A.M.(1999).Marital Adjustment and Child Conduct Problems :A Comparison of the Correlation Across Subsamples.Journal of Consulling Clinical Psychology,Vol:2.354-357.
• Kaner,S.(2010). Psychometric Properties of Revised Parental Social Support Scale. Education and Science. Vol. 35, No 157.15–29
• Kargı, E.ve Akman, B. (2006). Üniversiteli Gençlerin Bakış Açısıyla “Aile İçi Sorunlar”. Kü- Ebeveynlerin Evlilik Uyumu ve Algıladıkları Sosyal Destek İle Altı Yaş... 59 January 2012 Vol:20 No:1 Kastamonu Education Journal reselleşen Dünyada Sosyal Hizmetlerin Konumu Hedefleri ve Geleceği. Sempozyum Sunum Kitabı.140.
• Kındap, Y. ve Sayıl, M. (20Eşlerarası Çatışma, Ebeveyn Uygulamaları Ve Ergen Uygulamaları Ergenin Sorun Davranışları Arasındaki Bağlantılar. TUBİTAK Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma Projeleri kapsamında desteklenmiş proje raporu. http://www.devpsy.hacettepe.edu.tr/dosyalar/yayin/yayin21.pdf adresinden 17.03.2011 tarihinde indirilmiştir.
• Kocadere, M.(1995). İyi ve Kötü Evliliklein Özelliklerini Belirlemeye Yönelik Bir Çalışma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.Ege Üniveristesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü: İzmir.
• Locke, H.J. and Wallace, K.M.(1959). Short Marital-Adjustment and Prediction Tests: Their Reliability and Validity. Marriage and Family Living. Vol. 21, No. 3 (Aug., 1959), pp. 251–255
• Merrill, K.W.(2003).Preschool and Kindergarten Behavior Scales.Second Edition. Examiner’s Manual.Pro-ed.An İnternational Publesher.
• Najman,J.K., Behrens M.,B.C., Andersen,M. Bor,W. O’Callaghan,M.and. Wıllıams, G.M.(1997). Impact of Family Type and Family Quality on Child Behavior Problems: A Longitudinal Study. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry Volume 36, Issue 10, Pages 1357-1365
• Sarı, E. (2007). Anasınıfına Devam Eden 5-6 yaş Çocukların Annelerinin Çocuk Yetiştirme Tutumlarının Çocuğun Sosyal Uyum ve Becerilerine Etkisinin İncelenmesi. Gazi Üniversitesi Eğitimi Bilimleri Enstitüsü Okul Öncesi Eğitimi Bilim Dalı. Yayımlanmamış Yüksek Lisan Tezi: Ankara.
• Savi, F. (2008). 12–15 Yaş Arası İlköğretim Öğrencilerinin Davranış Sorunları İle Aile İşlevleri Ve Anne-Baba Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişkisinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Rehberlik Ve Psikolojik Danışmanlık Programı: İzmir.
• Sencar, B. (2007). Otistik çocuğa sahip ailelerin algıladıkları sosyal destek ve stres düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Anabilim Dalı: İzmir.
• Okanlı, A., Tortumluoğlu,G. ve Kırpınar,İ.(2003). Gebe Kadınların Ailelerinden Algıladıkları Sosyal Destek İle Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişki. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 4 (2) : 98–105.
• Özbey, S. (2009). Anaokulu ve Anasınıfı Davranış Ölçeği’nin (PKBS–2) Geçerlik Güvenirlik Çalışması ve Destekleyici Eğitim Programının Etkisinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Anabilim Dalı Okul Öncesi Eğitimi Bilim Dalı: Ankara.Parke, R. D. (2004). Development in the family. Annual Reviews Psychology, 55, 365–399
• Şehirli, N.(2007). Çocuk Davranışlarını Değerlendirme Ölçeği’nin Geliştirilmesi ve Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Anabi- 60 Saide ÖZBEY ... Ocak 2012 Cilt:20 No:1 Kastamonu Eğitim Dergisi lim Dalı: Ankara.
• Şirvanlı Özen, D. (1998). Eşler Arası Çatışma ve Boşanmanın Farklı Yaş ve Cinsiyetteki Çocukların Uyum ve Davranış Problemleri İle Algıladıkları Sosyal Destek Üzerindeki Rolü. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü: Ankara
• Şirvanlı, D. (1999). Eşler Arası Çatışma ve Boşanmanın Çocuklar Üzerinde Etkileri: I. Davranış ve Uyum problemleri. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi.6 (1):19–29.
• Taylor,R.D., Eleanor Seaton,E. Jacobson,L, Rodriguez,A.U. and Domingue,A. (2003). Social Support, Family Organization, and Adolescent Adjustment in Low-Income Puerto Rican Families. Publication Series No. 6 http://www.temple.edu/lss/pdf/publications/pubs2003-6.pdf
• Tutarel Kışlak, Ş. (1999). Evlilikte Uyum Ölçeğinin (EUÖ) Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması.3P Dergisi (7) 1. 50–57
• Uyanık Balat, G. Şimşek, Z. ve Akman, B. (2008). Okul Öncesi Eğitim Alan Çocukların Davranış Problemlerinin Anne ve Öğretmen Değerlendirilmeleri Açısından Karşılaştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education) 34: 263–275
• Üstündağ, H.(2009). Eşler Arasındaki Çatışmanın Çocuklar Üzerindeki Etkileri. http://www.atmaca.me/esler-arasindaki-catismanin-cocuklar-uzerindeki-etkileri adresinden 17.03.2011 tarihinde indirilmiştir.
• Webster-Stratton, C.(1988). Mothers’ and Fathers’ Perceptions of Child Deviance: Roles of Parent and Child Behaviors and Parent Adjustment. Journal of Consulting and Clinical Psychology. Volume 56, Issue 6, December, Pages 909–915.
• Yaman,A.; Mesman ,J., Ijzendoor,N,M.H.V. and Bakermans- Kranenburg ,M.J.( 2010). Perceived family stress, parenting efficacy, and child externalizing behaviors in second-generation immigrant mothers. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology. Volume 45, Number 4. 505–512
• Yaşar, F.(2009). İlköğretime Devam Eden Öğrencilerin Anne-Çocuk İlişkisini Kabul ve Reddedici Algılama Düzeyinin Annenin Evlilik Doyumu ve Evlilik Uyumu Düzeyiyle İlişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı: Adana.
• Zubrick,S.R.,Ward,K.A.,Silburn,S.R.,Lawrence,D.,Williams,A.A.,Blair,E. Robertson,D.and Sanders,M.R.(2005). Prevention of Child Behavior Problems Through Universal Implementation of a Group Behavioral Family Intervention. Prevention Science. Volume 6, Number 4.287–304.
• Zimet, G.D., Dahlem, N.W., Zimet, S.G. & Farley, G.K. (1988). The Multidimensional Scale of Perceived Social Support. Journal of Personality Assessment, 52, 30–41. http://www. yorku.ca/rokada/psyctest/socsupp.pdf