A COMPARISON OF SOCIAL SKILLS AND PROBLEM BEHAVIORS OF PRESCHOOL CHILDREN WITH AND WITHOUT MENTAL DISABILITY

Yıl 2012, Cilt: 20 Sayı: 2, 627 - 648, 01.05.2012

Tuğba Aykır İlknur Çifci Tekinarslan

Öz

This study has been conducted to examine if there is a significant difference between 4-6 year-old children’s social skills and behavior problems with mental disability and normal peers’ social skills and behavior problems. Information form prepared in line with this purpose and Social Skills Rating System Preschool-Teachers Form SSRS-P-TF were administered to normal 90 students and to 60 students with mental disability between 4-6 ages attending preschool and nursery class in the districts of Şişli and Kağıthane in İstanbul. Data were analyzed with the help of SPSS 15.0 statistical program. Average standard deviation of descriptive statistics were used in determining children with mental disability and normal children’s social skills and behavior problem levels and Mann-Whitney U Test, Kruskall-walls analysis, Discriminant analysis, and tests of Wilks’Lambda and Chi-Square were used in determining the differences between children with mental disability and normal children’s social skills and behavior problems. In research results it has been found that children with mental disability have low social skills and have more behavior problems when compared to normally developing children. Also, children’s social skills and behavior problems did not differ in significance level in terms of statistics according to sex variable.

Anahtar Kelimeler

Social skills, Behavior problems, Children with mental disability

Okul Öncesi Dönemdeki Zihinsel Yetersizliği Olan Ve Olmayan Çocukların Sosyal Becerileri Ve Problem Davranışlarının Karşılaştırılması

Öz

Bu araştırma; 4-6 yaş arasındaki zihinsel yetersizliği olan ve olmayan çocukların sosyal becerileri ve problem davranışlarını karşılaştırmak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu amaç doğrultusunda hazırlanan Bilgi Formu ve Sosyal Beceri Derecelendirme Sistemi’nin Okulöncesi Dönem Öğretmen Formu SBDS-OÖD-ÖF kullanılarak İstanbul ili Şişli ve Kağıthane ilçelerinde bulunan, anaokulu veya anasınıfına devam eden 4–6 yaş arasındaki 60 zihinsel yetersizliği olan, 90 zihinsel yetersizliği olmayan öğrenci değerlendirilmiştir. Araştırmada ölçeğe dayalı olarak toplanan veriler bilgisayar ortamında SPSS 15.0 istatistik programı yardımıyla analiz edilmiştir. Araştırmada zihinsel yetersizliği olan ve olmayan çocukların sosyal beceri ve problem davranış düzeylerinin belirlenmesinde ortalama, standart sapma tanımlayıcı istatistiklerinden; zihinsel yetersizliği olan ve zihinsel yetersizliği olmayan çocukların sosyal beceri ve problem davranışları arasındaki farklılıkların belirlenmesinde ise Mann-Whitney U testi, Kruskall-Wallis analizi, Disriminant analizi, Wilks’ Lambda ve KiKare testlerinden faydalanılmıştır. Araştırma sonucunda; zihinsel yetersizliği olan çocukların, zihinsel yetersizliği olmayan çocuklara göre; sosyal beceri düzeylerinin düşük, problem davranışlarının ise yüksek olduğu görülmüştür. Araştırmada ayrıca cinsiyete göre sosyal beceri ve problem davranışların farklılaşmadığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Beceri, Problem Davranış, Zihinsel Yetersizliği Olan Çocuklar.

Kaynakça

• 1. Vural, E. D. (2006). Okul öncesi eğitim programındaki duyuşsal ve sosyal becerilere yönelik hedeflere uygun olarak hazırlanan aile katılımlı sosyal beceri eğitimi programının çocuklarda sosyal becerilerin gelişimine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• 2. Yavuzer, H. (2005). Gençleri Anlamak. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• 3. Kreimeyer, K. ve Antia, S. (1988). The development and generalization of social interaction skills in: Preschool hearing impaired children, The Volta Review, 90(4), 219-231.
• 4. Elliott, S. N. ve Gresham, F. M. (1987). Social skills invertions for children. Behavior Modification, 17(3), 287-313.
• 5. Calderalla, P. K ve Merrell, W. (1997). Common dimensions of social skills of children and adolescents: A taxonomy of positive behaviors. Schools Psychology Review, 26(2), 264-278. Okul Öncesi Dönemdeki Zihinsel Yetersizliği Olan Ve Olmayan Çocukların... 645 May 2012 Vol:20 No:2 Kastamonu Education Journal
• 6. Gresham, F.M. ve Elliott, S.N. (1990). Social skills rating system manual. Circle Pines, MN: American Guidance Service.
• 7. Lyon, M. A., Albertus, C., Birkinbine, J. ve Naibi, J. (1996). A validity study of the social skills rating system–teacher version with disabled and nondisabled preschool children. Perceptual and Motor Skills, 83(1), 307-316.
• 8. Akman, B. ve Gülay, H. (2009). Okul Öncesinde Sosyal Beceriler. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• 9. Sucuoğlu, B. Gümüşçü, Ş ve Pişkin, Ü. (1990) Fiziksel egzersizlerin saldırgan davranışlar üzerindeki etkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Birinci Ulusal Kongresi. Bildiri Kitabı, Cilt II (260-270). Ankara: MEB Basımevi.
• 10. Bülbül, N. E. (2008). 4 yaş çocuklarının sosyal becerilerinin bazı değişkenler açısından değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• 11. Elibol-Gültekin, S. (2008). 5 yaş çocuklarının sosyal becerilerinin bazı değişkenler açısından değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• 12. Gülay, H. (2004). Korunmaya muhtaç çocuklarla ailesi ile yaşayan 6 yaş çocuklarının sosyal becerilerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• 13. Kapıkıran, A.N., İvrendi, B.A. ve Adak, A. (2006). Okul öncesi çocuklarında sosyal beceri: durum saptaması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19. 19-28.
• 14. Koçak, N.ve Tepeli, K. (2004). 4-5 yaş çocuklarında sosyal ilişkiler ve işbirliği davranışlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Marmara Üniversitesi. I. Uluslar Arası Okul Öncesi Eğitim Kongresi. Bildiri Kitabı Cilt II (9-21). İstanbul: Ya-Pa Yayıncılık.
• 15. Seven, S.(2006). Altı yaş çocuklarının sosyal becerileri ile bağlanma durumları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• 16. Orhan, M. (2010). Okulöncesi kaynaştırma öğrencileriyle normal gelişim gösteren öğrencilerin sosyal becerileri ve problem davranışlarının düzeyi ile öğretmenlerin kaynaştırmaya ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• 17. Poyraz Tüy, S. (1999). 3-6 yaş arasındaki işitme engelli ve işiten çocukların sosyal beceri ve problem davranışları yönünden karşılaştırılmaları, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• 18. Uysal, A. (2007). Zihin engelli ve normal öğrencilerin sosyal beceri düzeylerinin karşılaştırılması. 4. Eğitim Bilimleri Kongresinde Sunulan Sözlü Bildiri, Eskişehir.
• 19. Stinnett, T.A., Oehler- Stinnett, J ve Stout, L.J. (1989). Ability of the social skills rating system teacher version to discriminate behavior disordered, emotionally disturbed, and nonhandicapped students. School Psychology Review, 18, 526-535.
• 20. Birkan, B. (2002). Erken özel eğitim hizmetleri. Özel Eğitim Dergisi, 3(2), 99-110.
• 21. Sucuoğlu, B. (2002). Özel eğitim ve erken eğitim programları. Çoluk Çocuk Dergisi, 5 (26), 25-27. 646 Tuğba AYKIR, İlknur ÇİFCİ TEKİNARSLAN Mayıs 2012 Cilt:20 No:2 Kastamonu Eğitim Dergisi
• 22. Büyüköztürk, Ş. (2006). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• 23. Sabornie, E. J. ve Beard, G. H. (1990). Teaching social skills to students with mild handicaps. Teaching Exceptional Children, 23 (1), 35- 38.
• 24. Leffert, J. S., Siperstein, G. N., ve Millikan, E. (2000). Understanding social adaptation in children with mental retardation: a social-cognitive perspective. Exceptional Children, 66 (4), 530-545.
• 25. Sucuoğlu, B. ve Özokçu, O. (2005). Kaynaştırma öğrencilerinin sosyal becerilerinin değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 6 (1), 41-57.
• 26. Gresham, F.M. (1988). Best practices in social skills training. Thomos, A. ve Grimes, J. (Editörler). Best practices in social psycholoy. New York: Wiley.
• 27. Gresham, F. M. (1997). Social competence and students with behavior disorders: Where we’ve been, where we are, and where we should go. Education and Treatment of Children, 20 (3), 233-250.
• 28. Birkan, B. Küçük adımlar kursunun gelişim geriliği olan çocuğa sahip annelerin küçük adımları uygulama becerilerini kazandırmalarına etkisi (Doktora tezi). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, No:1351.
• 29. Sazak Pınar, E. (2006).Dünyada ve Türkiye’de erken çocukluk özel eğitiminin gelişimi ve erken çocukluk özel eğitim uygulamaları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi 7 (2), 71-83