THE FEATURES OF EMBROIDERED PRODUCTS AT THE LIVA PAŞA MANSION MUSEUM OF ETHNOGRAPHY IN THE CITY OF KASTAMONU

Yıl 2007, Cilt: 15 Sayı: 2, 727 - 746, 01.10.2007

Fatma Yetim Nuran Kayabaşı

Öz

Starting with the desire of ornamenting the things people use and wear, embroidery is usually a technique of surface ornamenting performed with needles and various threads on woven fabrics and leather. The embroidery produced using golden threads and the threads rolled over silver threads, a tradition in Turks, started at the ages when they lived in Central Asia. It is understood from the samples and historical scripts that the art of embroidery achieved a high value and had the opportunity of improvement during the period of Ottoman and reached a unique quality of art especially in the 16th century. Today the precious Turkish embroidery samples with their original qualities have been exhibitied in private collections and museums in different places. In this study, embroidery technique, yarn, colour,, design and composition characteristics, edge clearing techniques of the ornamented weavings at the ethnography museum of Liva Paşa Mansion in the city of Kastamonu were examined.

Anahtar Kelimeler

Kastamonu, embroidery, embroidery techniques

KASTAMONU İLİ LİVA PAŞA KONAĞI ETNOGRAFYA MÜZESİ’NDE BULUNAN İŞLEMELİ ÜRÜNLERİN ÖZELLİKLERİ

Öz

İnsanların giydiği ve kullandığı eşyaları süsleme isteği ile başlayan işleme, deri ve genellikle dokunmuş kumaşlar üzerine iğne ve çeşitli iplikler ile yapılan yüzey süsleme tekniğidir. Türklerde işlemeler Orta Asya’da yaşadıkları çağlarda başlamıştır. İşleme sanatının Osmanlılar zamanında büyük değer kazanarak ilerleme olanağına kavuştuğu ve 16. yüzyılda özellikle eşsiz bir sanat niteliğine ulaştığı tarihi bilgilerden ve örneklerden anlaşılmaktadır. Bugün özgün nitelikleriyle değer kazanmış olan Türk işleme örnekleri, değişik yörelerde özel koleksiyon ve müzelerde yer almaktadır. Bu çalışmada, Kastamonu Liva Paşa Konağı Etnografya Müzesi’nde bulunan işlemeli dokumalarda işleme tekniği, ipliği, rengi, desen ve kompozisyon özellikleri, kenar temizleme teknikleri araştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kastamonu, işleme, işleme teknikleri

Kaynakça

• Tan, N., Çarşaf bağları. Türkiyemiz dergisi, S:31;s. 7-9, Istanbul, 1980.
• Erdoğdu, A.,. Kastamonu Folkloru 2, Yıldız matbaacılık, s. 41-61, Ankara, 1993.
• Barışta, H.Ö., 1987. Kastamonu’da dokuma ile ilgili sanatlar. III. Milletlerarası Türk Folklor Kongresi (ayrı basım). s.56-57, Ankara.
• Barışta, H.Ö., Türk İşleme Sanatı Tarihi, Gazi Üniversitesi Yayınları No:201, Ankara, 1995.
• Delibaş, S., İşleme sanatı, Geleneksel Türk El Sanatları (Haz. Mehmet Özel). Kültür Bakanlığı Yayınları, s. 169-176, 1993.
• Çağman, F., Kanuni dönemi Osmanlı saray sanatçıları örgütü ehl-i hiref, Türkiyemiz, Ak Yayınları,S: 54;s.10-14, Istanbul, 1998.
• Eşberk, T., Türkiye’de Köylü El Sanatlarının Mahiyeti ve Ehemmiyeti, Yüksek Ziraat Enstitüsü Yayını No: 44, Ankara, 1939.
• Ther, U., Türk İşlemeleri. Yeni çığır kitapevi, İstanbul, 1993.
• Sürür, A. 1976. Türk İşleme Sanatı. Ak yayınları süsleme sanatları serisi: 4, 64 s.İstanbul.
• Özbağı, N. 1991. Bursa’ya Özgü El Dokusu Havlu, Peşkir ve Peştamaller. Yüksek lisans tezi (basılmamış). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Şentürk, S. 1995. Şile Bezi Dokuması ve İşlemesi. Yüksek lisans tezi (basılmamış). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Köklü, H. 1995. Ankara İli Beypazarı İlçesi El İşlemeleri Türk İşi Çevrelerden Örnekler. Yüksek lisans tezi (basılmamış). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Çelebilik, G. 1996. Konya İli Antikacılarında Bulunan Hesap İşi Ürünleri ve Özellikleri. Yüksek lisans tezi (basılmamış). Gazi Üniversitesi, Ankara.