ENVIRONMENT AND ENVIRONMENTAL EDUCATION IN PRIMARY SCHOOL IN TURKEY WITHIN THE PROCESS OF THE MEMBERSHIP OF EUROPEAN UNION

Yıl 2006, Cilt: 14 Sayı: 2, 599 - 616, 01.10.2006

Mete Alım

Öz

All the living creatures live in a mutual interaction with the environment. That human beings are within a struggle in the environment causes certain environmental problems. Having conscious individuals in solving such problems is of great importance. This, in fact, may be possible with an effective environmental education.In this present study, the subject of environment is handled from the point of view of European Union and Turkey and subjects dealing with environment in the curriculums of primary schools are investigated.

Anahtar Kelimeler

Environment, Environment problem, Primary school, Environmental Education

AVRUPA BİRLİĞİ ÜYELİK SÜRECİNDE TÜRKİYE’DE ÇEVRE VE İLKÖĞRETİMDE ÇEVRE EĞİTİMİ

Öz

Bütün canlılar bir çevrede ve karşılıklı etkileşim içinde yaşarlar. İnsanların çevreleri ile sürekli mücadele halinde olmaları bazı çevre sorunlarına neden olmaktadır. Bu sorunların çözümünde bilinçli bireyler yetiştirme oldukça önemlidir. Bu da ancak etkili çevre eğitimi ile mümkün olabilir. Bu çalışmada, çevre konusu Avrupa Birliği ve Türkiye açısından ele alınmış, ilköğretim programlarındaki çevre konuları incelenmeye çalışılmıştır

Anahtar Kelimeler

Çevre, Çevre Sorunu, İlköğretim, Çevre Eğitimi, Avrupa Birliği.

Kaynakça

• Algan, N., Dündar, A.K., 2005, Türkiye’nin Çevre Konusunda Verdiği Sözler. Türkiye Bilimler Akademisi Raporları, Sayı: 8, Şenol Matbaacılık, Ankara.
• Barrows, H. H., 2005, İnsan Ekolojisi Olarak Coğrafya. ( Çeviri: E. Tümertekin)
• Yüzyılda Amerikan Coğrafyasının Gelişimi (Editör: Y. Arı). Çizgi Kitabevi, Konya.
• Bozkurt, O., Cansüngü (Koray), Ö., 2002, İlköğretim Öğrencilerinin Çevre Eğitiminde Sera Etkisi ile İlgili Kavram Yanılgıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı:23, Ankara.
• Brodey, M.C., 1990-1991, Understanding Of Pollution Among 4th, 8th, And, 11th Grade Student, Journal Of Environmental Education, Vol:22, Nu:2, London/U.K.
• Budak, S., 2000, Avrupa Birliği ve Türkiye Çevre Politikası. Büke Yayınları, İstanbul.
• Candan, A., 2004, Avrupa Birliği Çevre Politikası. İktisadi Kalkınma Vakfı, 15 Soruda 15 AB Politikası Serisi, No:6, Ankara.
• Cullingford, C., 1996, Children’s Attitudes To The Environment. Environmental Issues İn Education, Vol:5, Page: 21-35, London/U.K.
• Demirkaya, H., 2006, Çevre Eğitiminin Türkiye’deki Coğrafya Programları İçerisindeki Yeri ve Çevre Eğitimine Yönelik Yeni Yaklaşımlar. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:16, sayı: 1, Sayfa:207-222, Elazığ.
• Doğanay, H., 2002, Coğrafya’ya Giriş. Aktif Yayınevi, İstanbul.
• Doğanay, H., 2002, Coğrafya Öğretim Yöntemleri.Aktif Yayınevi, Erzurum.
• Domınıque, 1990, Çevrecilik (Çev.M. Selami Şakiroğlu). İletişim Yayınları (Cep Üniversitesi), İstanbul.
• Durmaz, B., 2004, Avrupa Birliğinde Çevre Politikası Alanında Muhtemel Müzakere Sürecine Yönelik Gerekli Hazırlıkların Örneklerle Çalışılması. Avrupa Birliği Genel Sekreterliği, Sektörel ve Bölgesel Politikalar Dairesi (Uzmanlık Tezi), Ankara.
• Erdoğan, İ., Ejder, N., 1997, Çevre Sorunları Nedenler Çözümler. Doruk Yayımcılık, Ankara.
• Gökdağ, D., 1994, Ortaöğretim Programında Çevre. Cogito, Sayı:2, Sayfa: 47-50,İstanbul.
• Gündüz, T., 2004, Çevre Sorunları. Gazi Kitapevi, Ankara.
• Efe, R., 1999, Çevre Sorunlarının Çözümünde Coğrafyanın Rolü. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Öneri, Sayı:11, Sayfa:81-85, İstanbul.
• Erden, 1997, Sosyal Bilgiler Öğretimi. Alkım Yayınevi, İstanbul.
• Güney, E., 2003, Çevre ve İnsan (Toplum Doğa İlişkileri). Çantay Kitabevi, İstanbul.
• Hausbeck, K.W., Mılbrath, L.W., Enrıght, S.M., 1992, Environmental Knowledge, Awareness And Concern Among 11 Th-Grade Students. New York State. Journal Of Environmental Education, Vol:24, Nu:1, London.
• Huckle, J., 1993, Environmental Education: a view from critical theory, In J. Fien(Ed.). Environmental Education: A Pathway to Sustainability. Deakin Universitiy Press, Geelong, pp:41-69.
• İlkin, A., Alkin, E., 1991, Çevre Sorunları. Tobb, Ekonomik ve Sosyal SorunlarÇözüm Önerileri Dizisi, Ünal Ofset, Ankara.Dales, J.H., Çevre Sorunlarının Hukiki ve Ekonomik Temelleri. (Çeviren:İ. Orhan Türköz), Alaş Basım İmalat Sanayi, Ankara.
• Kaptan, F.,1998, Fen Bilgisi Öğretimi. Anı Yayıncılık Ankara.
• Kolukısa, E. A., 1996, Coğrafya Öğretimi. Tekışık Matbaası, Ankara.
• MEB, 2005, İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi 4-5 Sınıflar Öğretim Programı. Devlet Kitapları Müdürlüğü Basım Evi, Ankara.
• MEB, 2005, İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi 4-5 Sınıflar Öğretim Programı. Devlet Kitapları Müdürlüğü Basım Evi, Ankara.
• MEB, 2005, İlköğretim Hayat Bilgisi Dersi 1-3 Sınıflar Öğretim Programı. Devlet Kitapları Müdürlüğü Basım Evi, Ankara.
• MEB, 2005, İlköğretim 1-5. Sınıf Programları Tanıtım El Kitabı. Milli Eğitim Bakanlığı, Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı, Eğitim Öğretim ve Program Dairesi Başkanlığı, Devlet Kitapları Müdürlüğü Basım Evi, Ankara.
• National Council for the Social Studies, 1994, Curriculum Standards for SocialStudies. Washington, DC.
• Özçağlar, A., 1992, İlköğretimde Çevre Eğitimi Öğretmen El Kitabı (Kitap Bölümü). Milli Eğitim Bakanlığı, İlköğretim Genel Müdürlüğü Yayını, Ankara.
• Özey, R., 2004, Günümüz Dünya Sorunları. Aktif Yayınevi, İstanbul.
• Özey, R., 2001, Çevre Sorunları. Aktif Yayınevi, İstanbul.
• Sever, R., Samancı, O., 2002, İlköğretimde Çevre Eğitimi. Doğu Coğrafya Dergisi, Sayı:7, Sayfa:155-164, Konya.
• Stanisstreet M., Boyes, E., 1996, Young People’s About Global Environmental Issues. Environmental Issues İn Education, Vol:5, London/U.K.
• Şahin, C., 2001, Türkiye’de Coğrafya öğretimi (Sorunlar-Çözüm Önerileri), Gündüz Eğitim Yayıncılık, Ankara.
• Şahin, N.F.,Cerrah, L., Saka, A., Şahin, B., 2004, Yüksek Öğretimde Öğrenci Merkezli Çevre Eğitimi Dersine Yönelik Bir Uygulama. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:24, Sayı:3, Sayfa:113-128, Ankara.
• Şama, E., 2003, Öğretmen Adaylarının Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:23, Sayı:2, Ankara.
• Şengül, M., 2001, Bir Çevre Yönetimi Aracı Olarak Çevre İçin Eğitim. Amme İdaresi Dergisi. Cilt:34, Sayı:4, Sayfa:137-155, Ankara.
• Taş, H.İ., 2005, Cumhuriyetin Kuruluşundan Günümüze İlköğretim II. Kademe ve Liselerde Coğrafya Dersi ve Müfredatının Değişimi. Doğu Coğrafya Dergisi, Sayı:14, Sayfa:311-331, Konya.
• Tuna, M., 2000, Çevresel Sorunların Küreselleşmesi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 1, Sayı:2, Muğla.
• Tunçer, M., 2006, Her Yaşta Çevre Eğitimi ve Biyopolitik İlişkilerin Korunması. http://ws.ada.net.trtepkiforumindex.phpfid=18&up=452 (02.05.2006).
• Tümertekin, E., Özgüç, N., 1997, Beşeri Coğrafya İnsan-Kültür- Mekân. Çantay Kitabevi. İstanbul.
• Vural, F., 1999, İlköğretim Okulu Programı. Yakutiye Yayınları, Erzurum..
• Yılmaz, A., Morgil, İ., Aktuğ, P., Göbekli, İ., 2002, Ortaöğretim ve Üniversite Öğrencilerinin Çevre, Çevre Kavramları ve Sorunları Konusundaki Bilgileri ve Önerileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı:22, Ankara.
• Yılmaz, A., Bozkurt, Y., Taşkın, E., 2005, Doğal Kaynakların Korunmasında Çevre Yönetiminin Etkinliği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Sayı:13, Sayfa:15-30, Kütahya.
• Avrupa Birliği Genel Sekreterliği, Avrupa Birliği Müktesebatı’nın Üstlenilmesine İlişkin Gözden Geçirilmiş Türkiye Ulusal Programı. Temmuz 2003.
• http://www.cevreorman.gov.tr (04.01.2006)
• http://www.cedgm.gov.tr/cevreatlasi/cevreegitimi.pdf (04.01.2006)
• http://www.europa.eu.int.environment (02.05.2006)
• http://www.ikv.org.tr (02.05.2006)
• http://www.absg.gov.tr (02.05.2006)
• http://ekutup.dpt.gov.tr/cevre/eylempla/doganm/egitim.html (04.05.2006)
• www.meb.gov.tr (07.05.2006)
• http://www.cevreorman.gov.tr (04.01.2006)