Uzaktan Eğitimde Ders Veren Öğretim Elemanlarının Uzaktan Eğitim Algısı

Yıl 2020, Cilt: 28 Sayı: 5, 1915 - 1931, 30.09.2020

Başak Gök , Ebru Kılıç Çakmak

https://doi.org/10.24106/kefdergi.3914

Cited By: 20

Öz

Üniversiteler uzaktan eğitim programlarıyla daha geniş kitlelere erişerek, bilginin yayılması ve nitelikli işgücünün sağlanmasında ülke ekonomisine katkı sağlamaktadır. Artan bilgi talebi, zaman ve mekan esnekliği, düşük maliyetler uzaktan eğitime talebi artırmaktadır. Bu nedenle üniversiteler uzaktan eğitime önem vermekte, daha etkili programlar hazırlamaya çalışmaktadır. Öğretim elemanı hem uzaktan eğitim ortamının ilk kullanıcısı hem de sunulmasında önemli görevi olan bir paydaştır. Bu nedenle uzaktan eğitimin sunulması, geliştirilmesi ve planlanmasında merkezi rolü vardır. Öğretim elemanlarını uzaktan eğitime ilişkin algıları sunulan hizmetin kalitesini, çıktılarını, hizmete ilişkin algı, tutum ve bakış açılarını etkilemesi kaçınılmazdır.

Bu çalışmada internet tabanlı uzaktan eğitim programlarında görev alan öğretim elemanlarının mevcut işleyişle ilgili uzaktan eğitim algısını oluşturan boyutları belirlemek amacıyla bir anket geliştirilmiştir. Çevrimiçi anket olarak hazırlanan ölçme aracı, uzaktan eğitimde görev alan öğretim elemanlarına eletronik posta yoluyla iletilmiştir. Çalışma tarama türünde yapılmış ve uzaktan eğitim programına sahip 13 üniversitede gerçekleştirilmiştir. Çevrimiçi ortamda 168 öğretim elemanı anketi yanıtlamıştır. Tamamlanmayan anketler çıkartılarak, 81 öğretim elemanının yanıtları değerlendirilmiştir. Açıklayıcı faktör analiziyle öğretim elemanlarının uzaktan eğitim algısını oluşturan boyutlar araştırılmıştır. Anket, 21 maddeden oluşup, 5’li Likert yapıdadır. Öğretim elemanlarının uzaktan eğitim algısı temel bakışa ilişkin algı, kaynaklara erişim ve eğitim öğretimi planlama boyutlarından oluşmaktadır. Anketin açıkladığı toplam varyans %56,88 olup, ankete ait Cronbach alfa iç güvenirlik katsayısı 0,91’dir. Temel bakışa ilişkin algı boyutuna ait Cronbach alfa iç güvenirlik katsayısı 0,91 olup; kaynaklara erişim 0,81 ve eğitim öğretim planlama boyutu 0,80 değerine sahiptir.

Öğretim elemanları uzaktan eğitim algı puanlarının düzeylerinin de belirlendiği çalışmada eğitim öğretim planlama faktörü en yüksek seviyeye sahipken, diğer faktörler ve anketin tamamında algı düzeyi orta seviyede olduğu gözlemiştir. Son mezuniyet derecesi ile uzaktan eğitimde verilen toplam ders sayısına göre temel bakışa ilişkin algıda; ünvan ve uzaktan eğitimde ders verme süresine göre eğitim öğretim planlamada; en son mezuniyet derecesine göre toplam uzaktan eğitim algısında anlamlı farklılık olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

öğretim elemanı, uzaktan eğitim, uzaktan eğitim algısı

The Perception of Distance Education Faculty Members Regarding Distance Education

Öz

The universities contribute to the national economy by accessing a wider audience through distance education programs, dissemination of information and provision of qualified workforce. Increasing demand for information, time and space flexibility, and low costs increase demand for distance education. For this reason, universities give importance to distance education and try to prepare more effective programs. The faculty is both the first user of the distance education environment and a stakeholder who has Fan important role in presenting it. Therefore, faculty has a central role in the delivery, development and planning of distance education. It is inevitable for faculty to affect the quality, outputs, perception of service, attitudes and perspectives of service.

In this study, a survey developed in order to determine the dimensions of the distance education perceptions related to current functioning of the faculties involved in internet-based distance education programs. The measurement tool prepared as an online questionnaire was sent to the faculties involved in distance education via e-mail. The study carried out in the type of screening and it was conducted in 13 universities with distance education program. Incomplete surveys were taken and responses of 81 faculties were evaluated. The dimensions which constitute the perception of distance education of the faculties were investigated with exploratory factor analysis. The survey consists of 21 items and has 5-Likert structure. The perception of distance education of the faculties consists of “basic perception of the distance education”, “access to resources” and “education planning”. The total variance explained by the survey is 56.88% and the Cronbach alpha internal reliability coefficient of the survey is 0.91. Cronbach alpha internal reliability coefficient of the perception dimension of the basic perceptions of distance education is 0.91; access to resources has a value of 0.81 and an educational planning has 0.80.

The levels of distance education perception scores is also determined in the study, the level of perception is found to be at the highest level in education planning factor, and other factors and survey was moderate. It is determined that there is a significant difference in basic perceptions of distance education according to the total number of courses given in distance education and the last graduation degree; education planning according to the faculty title and duration of the course; total distance education perception according to the latest graduation degree.

Anahtar Kelimeler

faculty, distance education perceptions, distance education

Kaynakça

• Atıcı, B. (2007). Sosyal bilgi inşasına dayalı sanal öğrenme çevrelerinin öğrenci başarısı ve tutumlarına etkisi. Education and Science, 32(143), 41-54. Erişim adresi: http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/830.
• Betts, K. (1998). Factors influencing faculty participation in distance education in postsecondary education in the United States: an institutional study.(Yayımlanmamış Doktora Tezi, George Washington Üniversitesi, Washington DC). Erişim adresi: http://www.learntechlib.org/p/129168/.
• Betts, K., & Heaston, A. (2014). Build it but will they teach? strategies for increasing faculty participation and retention in online and blended education. Online Journal of Distance Learning Administration, 17. Erişim adresi: http://www.westga.edu/~distance/ojdla/summer172/betts_heaston172.html.
• Bilgiç, G., Doğan, D., ve Seferoğlu, S. (2011). Türkiye’de yükseköğretimde çevrimiçi öğretimin durumu: ihtiyaçlar, sorunlar ve çözümler. Yükseköğretim Dergisi, 1(2), 80-87. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/yuksekogretim/issue/41252/498283.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. A., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri, Ankara: Pegem Akademi.
• Conceicao, S. (2006). Faculty lived experiences in the online classroom. Adult Education Quarterly, 57(1), 26-45. doi: 0.1177/1059601106292247.
• Conrad, D. (2004). University instructors’ reflections on their first online teaching experiences. Journal of Asynchronous Learning Networks, 8(2), 31-44. Erişim adresi: https://pdfs.semanticscholar.org/7b57/68035f1592e932a238136e9a57d1f1b4141e.pdf.
• Crooks, S.M., Yang, Y, & Duemer, L.S. (2002). Faculty perceptions of web-based resources in higher education. Journal of Educational Technology Systems, 31(2), 103-113. doi: 10.2190/E68Q-KW1G-JK5B-TTRM.
• Daugherty, M., & Funke, B. (1998). University faculty and student perception of web-based ınstruction. Journal of Distance Education, 13(1), 21- 39. Erişim adresi: http://www.ijede.ca/index.php/jde/article/view/134/411.
• Dryer, J. T. (2009). Business faculty perspectives of online student learning (Yayınlanmamış Doktora Tezi, Arkansas Üniversitesi, Arkansas). Erişim adresi: https://www.learntechlib.org/p/123781/.
• Ellis, E. (2000). Faculty participation in the Pennsylvania State University world campus: identifying barriers to succes. Open Learning, 15(3), 233-242. Doi:10.1080/713688407.
• Felege, C., & Olson, M. (2015). Online education: faculty perceptions and recommendations. Focus On Colleges, Universities, and Schools, 9(1), 1-9. Erişim adresi: https://pdfs.semanticscholar.org/258b/6dd53781b84777000c78caab8a51245741bd.pdf
• Gök, B. (2011). Uzaktan eğitimde görev alan öğretim elemanlarının uzaktan eğitim algısı.(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=zD1B0cW7zVr3VcnZjitVXmUJ3hqxeX7mPDCOmrQvhpPp-lRdXBkvHiLEesChPQl.
• Grenzky, J., & Maitland, C. (2001). Focus on distance education. NEA Higher Education Research Center Update, (7)2, 3-8. Erişim adresi: https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED455750.pdf.
• Horzum, M.B. (2003). Öğretim elemanlarının internet destekli eğitime yönelik düşünceleri (Sakarya Üniversitesi örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya).
• Horzum, M. B., ve Balta, Ö. Ç. (2008). Farklı Web tabanlı öğretim ortamlarında öğrencilerin başarı, motivasyon ve bilgisayar kaygı düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 140-154. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/hunefd/issue/7802/102268.
• Howell, S., Williams P. B., & Lindsay, N. K. (2003). Thirty-two trends affecting distance education: an ınformed foundation for strategic planning. Online Journal of Distance Learning Administration, 6(3), 6-7. Erişim adresi: https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.590.164&rep=rep1&type=pdf.
• İnan, C. (2013). Dicle Üniversitesi öğretim üyelerinin uzaktan eğitim konusundaki görüşlerinin değerlendirilmesi. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 4. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ejedus/issue/15936/167572.
• Karal, H. ve Fiş Erümit, S. (2009, Mayıs). Karadeniz Teknik Üniversitesi öğretim üyelerinin uzaktan eğitime bakışı ve hazır bulunuşlulukları. 9th International Educational Technology Conference (IETC2009)’da sunulan bildiri. Hacettepe Üniversitesi, Ankara. Erişim adresi: https://avesis.ktu.edu.tr/yayin/a4281d51-ccb0-4b24-b479-0d6c8c257638/karadeniz-teknik-universitesi-ogretim-uyelerinin-uzaktanegitime-bakisi-ve-hazir-bulunusluklari.
• Karataş, S., Kılıç Çakmak, E., ve Üstündağ, M. T. (2008, Mayıs). Gazi Üniversitesi uzaktan eğitim programının ders içeriği geliştirme sürecinin öğretim elemanı bakış açısıyla değerlendirilmesi. 8th International Educational Technology Conference (IETC2008)’da sunulan bildiri. Anadolu Üniversitesi, Eskişehir. Erişim adresi: http://www.mutlutahsin.com/wp-content/uploads/2019/02/%C3%B6zet.pdf.
• Lackey, K. (2011). Faculty development: an analysis of current and effective training strategies for preparing faculty to teach online. Online Journal of Distance Learning Administration, 14(4), Erişim adresi: http://www.westga.edu/~distance/ojdla/winter144/lackey144.html.
• Lee, J. (2002). Faculty and administrator perceptions of instructional support for distance education. International Journal of Instructional Media, 29(1), 27-45. Erişim adresi: https://www.questia.com/library/journal/1G1-84343445/faculty-and-administrator-perceptions-ofinstructional.
• Lee, J. A., & Busch, P. E. (2005). Factors related to instructors’ willingness to participate in distance education. Journal of Educational Research, 99(2), 109–115. Doi: 10.3200/JOER.99.2.109-115
• Lee, S., Srinivasan, S., Trail, T., Lewis, D., & Lopez, S. (2011). Examining the relationship among student perception of support, course satisfaction, and learning outcomes in online learning. Internet & Higher Education, 14(3), 158-163. doi:10.1016/j.iheduc.2011.04.001.
• Li, Y. (2004). Faculty perceptions about a tributes and barriers impacting diffusion of web-based distance education (WBDE) at the China Agricultural University (Yayımlanmamış Doktora Tezi, Texas A&M Üniversitesi, Texas). Erişim adresi: https://oaktrust.library.tamu.edu/handle/1969.1/1254.
• McKinley, B. M. (2011). The relationship of faculty demographics and attitudes toward technology integration. (Yayınlanmamış Doktora Tezi, Walden Üniversitesi, Minnesota. Erişim adresi: https://scholarworks.waldenu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=2108&context=dissertations.
• McQuiggan, C. (2012). Faculty development for online teaching of catalyst for change. Journal of Asynchronous Learning Networks, 16(2), 27-61. doi: 10.24059/olj.v16i2.258.
• Mitchell, L. D., Parlamis, J. D., & Claiborne, S. A. (2015). Overcoming faculty avoidance of online .education: from resistance to support to active participation. Journal of Management Education, 39(3), 350-371. doi: 10.1177/1052562914547964.
• Orr, R. L. (2008). Faculty perceptions of institutional efforts at addressing barriers to faculty’s success in delivering online learning (Yayımlanmamış Doktora Tezi, Western California University, California). Erişim adresi: https://www.learntechlib.org/p/115980/.
• Pang, S., (2016). A national survey of literacy faculty practices, beliefs, and attitudes toward online courses (Yayımlanmamış Doktora Tezi, Clemson Üniversitesi, Güney Karolina). Erişim adresi: https://tigerprints.clemson.edu/all_dissertations/1710
• Richardson, J. C., & Swan, K. (2003). Examining social presence in online courses in relation to students’ perceived learning and satisfaction. Journal of Asynchronous Learning Networks (JALN), 7(1), 68-88. doi: 10.24059/olj.v7i1.1864.
• Rovai, A. (2003). A practical framework for evaluating online distance education program. Internet and Higher Education, 6, 109-124. doi: 10.1016/S1096-7516(03)00019-8.
• Sadi, S., Şekerci, A. R., Kurban, B., Topu, F. B., Demirel, T., Tosun, C., Demirci, T. ve Göktaş, Y. (2008). Öğretme eğitiminde teknolojinin etkin kullanımı: öğretim elemanları ve öğretmen adaylarının görüşleri. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 1(3), 42-49. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/75251.
• Semple, M., Hatala, J., Franks, P., & Rossi, M. (2010). Is your avatar ethical? on-line course tools that are methods for student identity and verification. Journal of Educational Technology Systems, 39(2), 181-191. doi:10.2190/ET.39.2.h.
• Tallent-Runnels M. K., Thomas, J. A., Lan, W. Y., Cooper, S., Ahern, T. C., Shaw, S. M., & Liu, X. (2006). Teaching courses online: a review of the research. Review of Education Research, 76(1), 93-135. doi: 10.3102/00346543076001093.
• Tavşancıl, E. (2006). Tutumların ölçülmesi ve spss ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Tekinarslan, E. (2008). Attitudes of Turkish distance learners toward internet-based learning: an investigation depending on demographical characteristics. Turkish Online Journal of Distance Education (TOJDE), 9(1), 67-84. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/tojde/issue/16915/176478.
• Usta, E. ve Mahiroğlu, A. (2008). Harmanlanmış öğrenme ve çevrimiçi öğrenme ortamlarının akademik başarı ve doyuma etkisi. Ahi Erivan Üniveristesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 9(2), 1-15 .Erişim adresi: http://kefad.ahievran.edu.tr/InstitutionArchiveFiles/f44778c7-ad4a-e711-80ef-00224d68272d/d1a3a581-af4a-e711-80ef-00224d68272d/Cilt9Sayi2/JKEF_9_2_2008_1_15.pdf.
• Tomei, L. A. (2006). The impact of online teaching on faculty load: computing the ideal class size for online courses. Journal of Technology and Teacher Education, 14(3), 531-542. Erişim adresi: https://www.learntechlib.org/primary/p/5626/.
• Turan, A. H., ve Çolakoğlu, B. E. (2008). Yüksek öğrenimde öğretim elemanlarının teknoloji kabulü ve kullanımı: Adnan Menderes Üniversitesi’nde amprik bir değerlendirme. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9(1), 106-121. Erişim adresi: http://journal.dogus.edu.tr/index.php/duj/article/view/83
• Volery, T., & Lord, D. (2000). Critical success factors in online education. The International Journal of Educational Management, 14(5), 216–223. doi: 10.1108/09513540010344731.
• Ward, M., Peters, G., & Shelley, K. (2010). Student and faculty perceptions of the quality of online learning experiences. International Review of Research in Open & Distance Learning, 11(3), 57-77. doi: 10.19173/irrodl.v11i3.867.
• Wingo, N. P., Ivankova, N. V., & Moss, J. A. (2017). Faculty perceptions about teaching online: exploring the literature using the technology acceptance model as an organizing framework. Online Learning, 21(1), 15-35. doi:10.10.24059/olj.v21i1.761.
• Yiğit, T., Bingöl, O., Armağan, H. Çolak, R., Aruğaslan, E., Yakut, G., ve Çivril, H. (2010, Şubat). Öğrenci ve öğretim elemanının uzaktan eğitime bakış açısı, XII. Akademik Bilişim Konferansı’nda sunulan bildiri, Muğla Üniversitesi, Aydın.Erişim adresi: https://ab.org.tr/ab10/kitap/yigit_bingol_AB10.pdf.