Erken Çocukluk Döneminde Geleneksel Çocuk Oyunlarıyla Matematik

Yıl 2021, Cilt: 29 Sayı: 5, 1052 - 1064, 31.12.2021

Sema Öngören , Serhat Gündoğdu

https://doi.org/10.24106/kefdergi.735687

Cited By: 3

Öz

Geleneksel çocuk oyunlarındaki matematik becerilerini ortaya çıkarmak amacıyla gerçekleştirilen bu çalışma nitel araştırma yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Çalışmada doküman analizi ile geleneksel çocuk oyunları incelenmiş ve elde edilen veriler betimsel analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. Çalışmada okul öncesi eğitim programında yer alan matematik becerileri ile ilişkilendirilebilecek 11 geleneksel oyun örneği sunulmuştur. Bu oyunların oynanış şekli, kazandırdığı matematik becerisi ve uyarlanmış hali detaylı bir şekilde açıklanmıştır. Araştırmada ele alınan bu oyunların erken çocukluk döneminde matematik becerilerinin öğretiminde ve pekiştirilmesinde öğretmenler ve ebeveynler tarafından kullanılabileceği sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenler bu oyunlarda programda yer alan kazanım ve göstergeler doğrultusunda uyarlama yaparak farklı matematik becerilerinin çocuklara kazandırılmasını sağlayabilirler.

Anahtar Kelimeler

Geleneksel oyun, matematik, erken çocukluk

Mathematical Skills in Traditional Children's Games in Early Childhood

Öz

Purpose: To protect the intangible cultural heritage by transferring it from generation to generation, it is imperative to effectively use games specific to our culture in children's education. The present study presents examples of the traditional games related to early childhood mathematical skills, including matching, comparing, grouping, sorting, creating patterns, numeracy, operation, geometric figures, spatial thinking, measurement, estimation and creating patterns. In addition, it is explained how the games can be adapted and played in different ways for a better achievement of these skills.
Design/Methodology/Approach: This descriptive study uses a qualitative research method to examine mathematical skills in traditional children's games and provide examples of adaptations that support mathematical skills. In the study, traditional children's games were examined with document analysis and the data obtained were analyzed with descriptive analysis method.
Findings: 11 examples of traditional games that can be associated with math skills in the pre-school education program are presented in the study. The way these games are played, their math skills and adapted versions are explained in detail. It was concluded that these games, which were discussed in the research, can be used by teachers and parents in teaching and reinforcing math skills in early childhood.
Highlights: Teachers can adapt different math skills to children by adapting them according to the gains and indicators included in the program.

Anahtar Kelimeler

Traditional play, Math, Early childhood

Kaynakça

• Aliyeva-Esen, M. (2008). Geleneksel Çocuk Oyunlarının Eğitimsel Değeri ve Unutulmaya Yüz Tutmuş Ahıska Oyunları. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21 (2), 357-367.
• Akay, R. (2017). Geleneksel Çocuk Oyunlarının Çocuk Gelişimine Katkıları Üzerine Bir Araştırma. Social Sciences Studies Journal, 3 (10), 1385-1393.
• Aksoy, H. (2014). Çocuk Oyunlarının İşlevleri: Sarıkeçili Yörük Çocuk Oyunları. Millî Folklor, 26 (101), 265-276.
• Aktaş-Arnas, Y. (2012). Okul Öncesi Dönemde Matematik Eğitimi. Ankara: Vize Yayıncılık.
• Aktaş-Arnas, Y., Aslan, D. ve Günay-Bilaloğlu, R. (2017). Okul Öncesi Dönemde Matematik Ve Fen Etkinlikleri. Ankara: İzge Yayıncılık.
• Araz, Y. (2013). Osmanlı Toplumunda Çocuk Olmak. İstanbul: Kitap Yayınevi.
• Başal, H. A. (2007). Geçmiş Yıllarda Türkiye'de Çocuklar Tarafından Oynanan Çocuk Oyunları. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20 (2), 243 – 266.
• Başal, H.A. (2017). Geçmişten Günümüze Türkiye’de Geleneksel Çocuk Oyunları. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Bay, D.N. (2018). Okul Öncesi Eğitimde Bir Kültür Aktarımı: Millî Oyunlar. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 9 (2), 82-104.
• Baydemir, G. (2016). Okul Öncesi Dönemde İşlem Kavramı. B. Akman (Ed.). Okul Öncesi Matematik Eğitimi. (s. 91-101). Ankara: Pegem Akademi.
• Carruthers, E. and Worthington, M. (2011). Understanding Children’s Mathematical Graphics: Beginnings in Play. England: Open University Press.
• Cengiz, S. A. (1996). Karadeniz Ereğli örneğinde çocuk oyunlarının halk bilim açısından değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Charlesworth, R. (2011). Experiences in Math for Young Children. California: Cengage Learning.
• Charlesworth, R. and Lind, K. K.(2009). Math ve Science for Young Children (Sixth edition). California: Wadsworth/Cengage Learning.
• Clements, R. (2004). An Investigation of the Status of Outdoor Play. Contemporary Issues in Early Childhood. 5 (1).
• Çolak, M. (2015). Adana geleneksel çocuk oyunları. Yüksek Lisans Tezi. Niğde Üniversitesi, Niğde.
• Esen, M. A. (2008). Geleneksel Çocuk Oyunlarının Eğitimsel Değeri Ve Unutulmaya Yüz Tutmuş Ahıska Oyunları. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 357-367.
• Dansky, J. L. (1999). Play. In M. Runco and S. Pritzker (Eds.). Encyclopedia of Creativity (pp. 393-408). San Diego: Academic Press.
• Demir, (2015). Niğde Geleneksel Çocuk Oyunları ve Halkbilimsel İncelemesi. Yüksek Lisans Tezi. Niğde Üniversitesi, Niğde.
• Dey, I. (1993). Qualitative Data Analysis: A User-Friendly Guide for Social Scientists. London: Routledge Publications.
• Doğan, A. (2010). Geleneksel Mahalli Çocuk Oyunları Malatya İli Battalgazi İlçesi Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Niğde Üniversitesi, Niğde.
• Fırat, H. (2013). Çocuk Oyunları-Eğitim İlişkisi: Bezirgan Başı Örneği. Turkish Studies, 8 (13), 885- 896.
• Ginsburg, H. P. (2000). Preschoolers' Mathematical Reading. Teaching Children Mathematics, 7 (4), 226. Accessed 14 Apr. 2020.
• Ginsburg, H. P. (2006). Mathematical Play and Playful Mathematics: A Guide for Early Education. In D. G. Singer, R. M. Golinkoff and K. Hirsh-Pasek (Eds.). Play = Learning: How Play Motivates and Enhances Children's Cognitive and Social-Emotional Growth (p. 145–165). Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780195304381.003.0008
• Giren, S. (2013). Sosyal problem çözme eğitiminin altı yaş çocuklarının matematik becerilerine etkisi. Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Gredlein, J. M. and Bjorklund, D. F. (2005). Sex Differences in Young Children's Use of Tools in a Problem-Solving Task. Human Nature, 16 (2), 211–232. https://doi.org/10.1007/s12110-005-1004-5
• Güneş, F. (2015). Oyunla Öğrenme Yaklaşımı. Turkish Studies, 10 (11), 773-786.
• Gümüştaş, N. (2010). Geleneksel Çocuk Oyunlarından Çağdaş Eğitimde Yararlanılması. Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Gürbüz-Özden, D. (2016). Geleneksel Çocuk Oyunları ve Eğitimsel İşlevleri: Emirdağ Örneği. Turkish Studies, 11 (14), 529-564.
• Gözalan, E. (2013). Oyun temelli dikkat eğitim programının 5-6 yaş çocuklarının dikkat ve dil becerilerine etkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Haylock, D. and Cockburn, A. D. ( 2014). Küçük Çocuklar İçin Matematiği Anlama. (çev. edt. Z. Yılmaz). Ankara: Nobel Yayınları.
• Holton, D.D., Ahmed, A., Williams, H. and Hill, C. (2001). On the İmportance of Mathematical Play. International Journal of Mathematical Education in Science and Technology, 32 (3), 401-415, DOI: 10.1080/00207390118654
• Karadeniz-Hacısalihoğlu, M. (2017). Geleneksel Çocuk Oyunlarının Matematiğe Uyarlanması ve Uygulanması Sürecindeki Kazanım ve Problemlere Genel Bir Bakış. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25 (6), 2245-2262.
• Karaman, S. (2012). Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 6 yaş çocuklarının matematik becerileri ile sosyodramatik oyunun boyutları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Kaya, A. (2010). Oyun müdahale programının 3-5 yaş arasındaki özel gereksinimli çocukların bilişsel becerilerinin desteklenmesindeki etkililiğinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Keeley, T. J.H. and Fox, K. R. (2009) The İmpact of Physical Activity and Fitness on Academic Achievement and Cognitive Performance in Children. International Review of Sport and Exercise Psychology, 2 (2), 198-214, DOI: 10.1080/17509840903233822
• Kolcu, Ş. (2014). Farklı bilişsel tempodaki çocukların oyun davranışlarının ve akran ilişkilerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Levine, S. C., Ratliff, K. R., Huttenlocher, J., and Cannon, J. (2012). Early Puzzle Play: A Predictor of Preschoolers' Spatial Transformation Skill. Developmental Psychology, 48 (2), 530–542. https://doi.org/10.1037/a0025913
• Milli Eğitim Bakanlığı, Temel Eğitim Genel Müdürlüğü (2013). Okul Öncesi Eğitim Programı. Ankara.
• Moore, M. and Russ, S. W. (2008) Follow-up of a Pretend Play Intervention: Effects on Play, Creativity, and Emotional Processes in Children, Creatıvıty Research Journal, 20 (4), 427-436. DOI: 10.1080/10400410802391892
• National Association of for the Education of Young Children (NAEYC) and National Council of Teachers of Mathematics (NCTM). (2002). Early childhood mathematics: Promoting good beginnings. A joint position statement of the National Association for the Education of Young Children (NAEYC) and the National Council of Teachers of Mathematics (NCTM). Washington, DC: NAEYC/NCTM.
• Ness, D. and Farenga, S. J. (2016). Blocks, Bricks, and Planks: Relationships Between Affordance and Visuo-Spatial Constructive Play Objects. American Journal of Play, 8 (2), 201-227.
• Nielsen, M. and Dissanayake, C. (2000). An İnvestigation of Pretend Play, Mental Stateterms and False Belief Understanding: In Searchof a Metarepresentational Link. British Journal of Developmental Psychology, 18, 609–624.
• Nikfarjam, P. (2012). Mathematics and play: Analyzing the growth of early elementary mathematical understanding through an enactivist perspective. The Degree of Master of Science. Graduate Program In Education York University, Toronto.
• Seale, C. (1999). Quality in Qualitative Research. Qualitative İnquiry, 5 (4), 465-478.
• Sümbüllü, Y. Z. ve Altınışık, M. E. (2016). Geleneksel Çocuk Oyunlarının Değerler Eğitimi Açısından Önemi. ETÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, I (2), 73-85.
• Sönmez, A. (2013). 60-72 aylık dezavantajlı çocuklar için hazırlanan ilköğretime hazırlık oyun destek programının çocukların ilköğretime hazırbulunuşluk düzeyine etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Sperry-Smith, S. (2009). Erken Çocuklukta Matematik. (çev. edt. S. Erdoğan ve H. Arslan Çiftçi). Ankara: Eğiten Kitap.
• Şarman, A.S. (2015). Seferihisar Geleneksel Çocuk Oyunları ve Oyuncakları Üzerine Bir İnceleme. Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi, İzmir. Parks, A. N. and Wager, A. A. (2015). What Knowledge is Shaping Teacher Preparation in Early Childhood Mathematics?, Journal of Early Childhood Teacher Education, 36 (2), 124-141, DOI: 10.1080/10901027.2015.1030520
• Poyraz, H. (2003).Okul Öncesi Dönemde Oyun ve Oyuncak. Ankara: Anı.
• Oostermeijer, M., Boonen, A. J. H. and Jolles, J. (2014). The Relation Between Children’s Constructive Play Activities, Spatial Ability, and Mathematical Word Problem-Solving Performance: A Mediation Analysis in Sixth-Grade Students. Frontiers in Psychology, 5, 1-7.
• Ramani, G. B., Zippert, E., Schweitzer, S. and Pan, S. (2014). Preschool Children's Joint Block Building During A Guided Play Activity. Journal of Applied Developmental Psychology, 35, 326-336.
• Oğuz, M. Ö. ve Ersoy, P. (2005). Türkiye’de 2004 Yılında Yaşayan Geleneksel Çocuk Oyunları. Ankara: Gazi Üniversitesi Türk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları: 4.
• Özbakır, İ. (2009). Geleneksel Türk Çocuk Oyunlarında Fonksiyonel Oyuncu “Ebe”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2 (6), 481-492.
• Öz-Pektaş, H. (2017). Geleneksel Çocuk Oyunlarının Modern Eğitimde Kullanılması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10 (49), 478-490.
• Souviney, R. J. (1994). Learning to Teach Mathematics (2nd ed.). New York: NY: Merrill.
• Tuğrul, B. (2015). Oyunun Gücü. Edt. A. B. Aksoy. Okul Öncesi Eğitimde Oyun. Ankara: Hedef Yayınları.
• Türkoğlu, B. (2016). Oyun temelli bilişsel gelişim programının 60-72 aylık çocukların bilişsel gelişimine etkisi. Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Tokuz, G. (2011). Gaziantep çocuk oyunları üzerine halk bilimsel bir inceleme. Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
• TDK (Türk Dil Kurumu) (2020). Güncel Türkçe Sözlük.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (9. Genişletilmiş Baskı). Ankara: Seçkin Yayınevi.