Beceri Temelli Soruların; Özellikleri, Öğretmene ve Öğrenciye Yansımaları

Yıl 2022, Cilt: 30 Sayı: 2, 273 - 282, 29.04.2022

Serkan Ünsal , Selçuk Kaba

https://doi.org/10.24106/kefdergi.753717

Cited By: 7

Öz

Bu araştırmanın amacı Liselere Giriş Sınavı’nda (LGS) 2018 yılından itibaren sorulmaya başlanan beceri temelli soruların; özellikleri, değişme sebepleri, öğretmene ve öğrenciye yansımalarının neler olduğunu öğretmen algılar doğrultusunda incelemektir. Araştırma olgu bilim deseninde gerçekleşmiş nitel bir araştırmadır. Araştırmanın çalışma grubunu 2019-2020 öğretim yılında Kahramanmaraş’ta ortaokul kademesinde görev yapan, alanından LGS’de soru çıkan 14 gönüllü öğretmen oluşturmuştur. Araştırmada veriler yarı yapılandırılmış görüşme formuyla elde edilmiştir. Verilerin analizinde içerik analizi tercih edilmiştir. Araştırmada öğretmenler beceri temelli soruların; okuma becerisine yönelik, üst düzey zihinsel beceri gerektiren, zorlayıcı, günlük hayatla ilişkili, ayırt edici sorular olduğunu belirtmişlerdir. Beceri temelli sorular öğretmenlerin mesleki gelişimine katkı sağlamakla birlikte, öğretmenlere kaynak ve materyal eksikliği, programı yetiştirememe gibi bazı mesleki zorluklar getirdiği araştırmada ulaşılan bir sonuçtur. Araştırmanın başka bir sonucu beceri temelli soruların öğrencilerin; problem çözme becerileri ile üst düzey düşünme becerilerini geliştirmeye, bilgiyi anlamlı hale getirmeye, yorum becerisini artırmaya, grafik okuyabilmelerine dönük katkı sağlamasıdır. Ancak beceri temelli soruların akademik anlamda başarısı düşük öğrencilerin başarısızlık duygusuna kapılmaları gibi olumsuz yansımaları da bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Merkezi Sınavlar

The Characteristics of The Skill Based Questions and Their Reflections on Teachers and Students

Öz

This study aims at examining teachers’ views on the characteristics of the skill-based questions that have been used in the High
School Entrance Exam (LGS) since 2018, the reasons for their changes, and their reflections on teachers and students. Having
a qualitative research model, the study employed phenomenological design. The working group consisted of 14 volunteer
teachers who worked at secondary school in Kahramanmaraş during the 2019 and 2020 academic year and whose branches
were included in High School Entrance exam. The data were obtained through a semi-structured interview form. Content
analysis was used during data analysis. The participants stated that skill-based questions are daily life related, challenging and
distinctive questions that not only test reading skills but also require high level mental skills. Skill-based questions were
identified to contribute to the teachers’ professional development, yet they led to some professional difficulties such as lack
of resources and materials and unable able to catch up with the curriculum. Besides, skill-based questions were determined to
make contribution to the students' problem-solving skills, higher-order thinking skills, interpretation skills and graphic reading
skills as well as making knowledge meaningful. However, they also had a negative impact on students with low academic
achievement, such as having a sense of failure.

Anahtar Kelimeler

High School Entrance Exam, Skill-based questions, Central Exams

Kaynakça

• Akay, E. (2017). Ortaokul öğrencilerinin TEOG başarısına etki eden faktörlerin çok düzeyli analizi. Doktora Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir. Akıncı, S. (2019). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin 2018 yılında uygulanmaya başlanan liselere geçiş sistemi ile ilgili faaliyet görüş ve önerileri. Yüksek Lisans Tezi, Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak. Aksoy, T. (2017). Okuma alışkanlığının temel eğitimden ortaöğretime geçiş (TEOG) sınavına erkisi. Ana Dili Eğitimi Derğisi, 5(4), 571-588. Arslan, S. ve Özpınar, İ. (2009). İlköğretim 6. Sınıf matematik ders kitaplarının öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 97-113. Aşıcı, M., Baysal, N. ve Erkan, S., S. (2012). Türkiye'de yapılan 2009 PISA ve seviye belirleme sınavındaki (SBS) okuma becerileri sorularının karşılaştırılması. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 210-217. Bakırcı, H. ve Kırıcı, G. M. (2008). Temel eğitimden ortaöğretime geçiş sınavına ve bu sınavın kaldırılmasına yönelik fen bilimleri öğretmenlerinin görüşleri. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 383-416. Batur, Z. ve Alevli, O. (2014). Okuma becerileri dersinin PISA okuduğunu anlama yeterlilikleri açısından incelenmesi. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 2(1), 22-30. Batur, Z. ve Ulutaş, M. (2013). PISA ile türkçe öğretim programındaki okuduğunu anlama kazanımlarının örtüşme düzeylerinin incelenmesi . International Journal of Social Studies, 6(2), 1549-1563. Batur, Z., Ulutaş, M. ve Beyret, T. N. (2019). 2018 LGS Türkçe sorularının PISA okuma becerileri hedefleri açısından incelenmesi. Milli Eğitim, 48(1), Özel Sayı, 595- 615. Baykal, A. (2014). Sınavlardan sınav beğen. Eğitim sisteminde kademeler arası geçiş ve sınavlar. Ege'den Eğitime Bakış Paneli (s. 1-19). İzmir: Ege Üniversitesi. Biber, Ç., A, Tuna, A., Uysal, R ve Kabuklu Ü.,N (2018). Liselere geçiş sınavının örnek matematik sorularına ve yeni sınav sistemine dair destekleme ve yetiştirme kursu matematik öğretmenlerinin görüşleri, Asya Öğretim Dergisi [Asian Journal of Instruction], 6(2), 63-80, 2018 Buyruk, H. (2014). Öğretmen performansının göstergesi olarak merkezi sınavlar ve eğitimde performans değerlendirme. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 28-42. Büyüköztürk, Ş. (2016). Sınavlar üzerine düşünceler. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2), 345-356. Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F., (2018). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem yayıncılık.. Can, E. (2017). Öğrenci görüşlerine göre merkezi sınavların etkilerinin belirlenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(58), 108-122. Çakıoğlu, V. (2019). Ortaöğretime geçiş sistemine ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi. Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin. Cizek, G., J. (2001). Moreunintended consequences of high-stakes testing. Educational Measurement: Issues and Practice,20(4), 19-27. Creswell, J., W. (2016). Nitel araştırma yöntemleri, beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. M. Bütün ve S. B. Demir (Çev. Ed.). Ankara: Siyasal Kitabevi. Çetin, A. ve Ünsal, S. (2019). Merkezi sınavların öğretmenler üzerindeki sosyal, psikolojik etkisi ve öğretmenlerin öğretim programı uygulamalarına yansıması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2),304-323. Çetin, A. ve Ünsal, S .(2020) Öğretmen algılarına göre fark oluşturan öğretmen, İnsan ve toplum dergisi 10(2) Çepni, S.,Özsevgeç, T. ve Gökdere, M. (2003). Bilişsel gelişim ve formal operasyon dönem özelliklerine göre ÖSS fizik ve lise fizik sorularının incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 157, 30-39. Çiftçili, V. (2007). Dershane Öğretmenlerinin öğretmen yeterlilik düzeyleri ve mesleki doyumları arasındaki ilişki. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri, İstanbul. Çolak, M. (2017). TEOG sınavı fen bilimleri sorularının bilimsel süreç becerileri açısından incelenmesi. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 15-34. Demirkaya, H. ve Karacan, H. (2016). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin T.C. İnkilap Tarihi ve Atatürkçülük soruları bağlamında TEOG sınavına ilişkin görüşleri. International Journal of Field Education, 2(2), 79-91. Dinç, E., Dere, İ., Koluman, S. (2014). Kademeler arası geçiş uygulamalarına yönelik görüşler ve deneyimler. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(14), 397-423. Gedikoğlu, T. (2005). Avrupa birliği sürecinde Türk eğitim sistemi: sorunlar ve çözüm önerileri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1).66-80. Güler, M., Arslan, Z., Çelik, D. (2019). 2018 Liselere giriş sınavına ilişkin matematik öğretmenlerinin görüşleri. YYÜ E ğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 337-363. Gündoğdu, K., Kızıltaş, E. ve Çimen, N. (2010). Seviye belirleme sınavına (SBS) ilişkin öğrenci ve öğretmen görüşleri (Erzurum il örneği). İlköğretim Online, 9(1),316-330. Gün, K., C. (2009). Ortaöğretim 9. sınıf matematik ders kitabına ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın. Hamilton, L. S.,Stecher, B. M. &Klein, S. P. (2002). Making sense of test basedaccountability in education.Santa Monica, CA: Rand Corporation. https://www.rand.org/content/dam/rand/pubs/ İncikabı, L., Pektaş, M., Süle, C. (2016). Ortaöğretime geçiş sınavlarındaki matematik ve fen sorularının pısa problem çözme çerçevesine göre incelenmesi. Journal of Kirsehir Education Faculty, 17(2), 649-662. Johnson, B. ve Christensen, L. (2012). Educational research quantitative, qualitative and mixed approaches. London: SAGE Jones, M. D.,Jones, B. D. ve Hargrove, T. (2003). Theunintendedconsequences of high-stakestesting. Lanham, MD: Rowmanand Littlefield Publishers, Inc. Kahveci, S. S. (2009). Ortaöğretim kurumlarına geçiş sisteminde uygulanan sınavların ailelere maliyetinin ailelerin toplam eğitim harcamaları içindeki payı, Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara. Karadeniz, O., Er, H. ve Tangülü, Z. (2014). 8. Sınıf öğrencilerinin SBS'ye yönelik metaforik algıları. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 5(15), 64-81. Karakelleoğlu, S. (2007). İlköğretim dördüncü sınıf matematik ders kitaplarına ilişkin öğretmen, öğrenci ve uzman görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir. Kumandaş, H. ve Kutlu, Ö. (2014). Yükseköğretime öğrenci seçmede ve yerleştirmede kullanılan sınavların oluşturduğu risk faktörlerinin okul başarısı üzerindeki etkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 29(74), 15-31. Kumandaş, H. ve Kutlu, Ö. (2010). High stakestesting: do essecondary education examination involve any risks? Procedia- Socialand Behavioral Sciences, 9, 758-764. Kutlu, Ö. (2001). Ergenlerin üniversite sınavına ilişkin kaygıları. Eğitim ve Bilim Dergisi, 26(121), 12-23. Mart, M. T. (2014). Temel eğitimden ortaöğretime geçiş sistemi TEOG sınavlarına ilişkin öğretmen görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Zirve Üniversitesi ve Sütçü İmam Üniversitesi. Gaziantep. Milli Eğitim Temel Kanunu. (1973, 24 Haziran). Resmi Gazete (Sayı:1739), Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/14574.pdf Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2018). Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretime Geçiş Yönergesi. http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/1950.pdf adresinden 07/05/2020 tarihinde alınmıştır. Milli Eğitim Bakanlığı (2020). Sınavla öğrenci alacak ortaöğretim kurumlarına ilişkin merkezi sınav başvuru ve uygulama kılavuzu. Özmantar, M, Dapgın, M, Çırak Kurt, S. ve İlgün, Ş. (2017). Mathematics teachers’ use of source books other than textbooks: reasons, results and implications. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 16(3), 741-758. DOI: 10.21547/jss.322750 Özenç, E. G., Özcan, Z. E., Güçlü, F. ve Güney, E., K. (2016). 4+4+4 Eğitim sisteminin beşinci sınıf öğrencilerine yansıması: Öğretmen görüşleri. İlköğretim Online, 15(2), 560-580. Ünsal, S. ve Korkmaz, F. (2016). Destekleme ve yetiştirme kurslarının işlevlerine ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 87-118. Ünsal, S ve Çetin, A. (2019). Özel okul ve devlet okulunda görev yapmış sınıf öğretmenlerinin öğretim programlarını uygulamada karşılaştıkları farklılıklar. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(4), 1541-1552. Şad, S. N. ve Şahiner, Y. K. (2016). Temel eğitimden ortaöğretime geçiş (TEOG) sistemine ilişkin öğrenci, öğretmen ve veli görüşleri. Elementary Education Online, 15(1), 53-76. Şahin, S., Uz Baş, A., Şahin Fırat, N. ve Sucuoğlu, H. (2012). İlköğretim okulu öğrenci ile öğretmenlerinin ortaöğretime geçiş sistemine ilişkin görüşleri. International Journal of Human Sciences [Online]. 9(2), 847-878. Şener, G. (2018). Türkiye’de yaşanan eğitim sorunlarına güncel bir bakış, Milli Eğitim Dergisi, 47(218), 187-199. Taşkın, G. ve Aksoy, G., (2018), Öğrencilerin ve öğretmenlerin TEOG sistemi görüşleri ışığında ortaöğretime geçiş sisteminden beklentileri. International Journal of Active Learning, 3(1), 19-43. Tavşancıl, E. ve Aslan E. (2001). İçerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayınları. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. (1982, 09 Kasım). Resmi Gazete, (Sayı:2709), Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/17863_1.pdf Yavuz, S., Odabaş, M. ve Özdemir, A. (2016). Öğrencilerin sosyoekonomik düzeylerinin TEOG matematik başarısına etkisi. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 7(1), 85-95. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.