Üniversite Öğrencilerinin Mobil Telefon Yoksunluğu (Nomofobi) Korkusu ve Mutluluk Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 30 Sayı: 2, 331 - 340, 29.04.2022

Bayram Gökbulut

https://doi.org/10.24106/kefdergi.796530

Öz

Günlük hayatımızı kolaylaştıran akıllı telefonların, nomofobi gibi insan hayatını olumsuz etkileyen yönleri de bulunmaktadır. Nomofobi, cep telefonu, bilgisayar gibi dijital teknolojilere erişememekten dolayı ortaya çıkan ruhsal bozuk olarak tanımlanmaktadır. Yapılan bu çalışma ile öğretmen adaylarının nomofobi ve mutluluk düzeyleri arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırma üniversitede öğrenim gören 424 öğretmen adayı ile gerçekleştirilmiştir. Nicel yöntemin kullanıldığı araştırmada Oxford Mutluluk Ölçeği ve Nomofobi Ölçeği kullanılmıştır. Öğretmen adaylarının mutluluk ve nomofobi düzeylerinin, cinsiyet ve sınıf değişkenine göre fark ve aralarındaki ilişki incelenmiştir. Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının nomofobi ve mutluluk düzeyleri orta düzey olduğu görülmüştür. Cinsiyete göre kadın öğretmen adaylarının nomofobi düzeyleri erkeklerden daha yüksektir. Cinsiyet ile mutluluk düzeyleri arasında anlamlı bir ilişkiye rastlanmamıştır. Sınıf değişkeni ile nomofobi düzeyleri arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır. Mutluluk düzeyleri ile sınıf değişkeni arasında anlamlı bir fark bulunmuştur. Öğretmen adaylarının sınıf seviyeleri arttıkça mutluluk düzeylerinin de arttığı görülmüştür. Nomofobi ve alt faktörleri arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Öğretmen adaylarının Mutluluk ve nomofobi düzeyleri arasında ise anlamlı bir ilişkiye rastlanılmamıştır.

Anahtar Kelimeler

Nomofobi, mutluluk, akıllı telefon bağımlılığı

An Analysis of University Students’ Fear of Mobile Phone Deprivation (Nomophobia) and Levels of Happiness

Öz

Despite the undeniable fact that smartphones make our lives easier, their excessive use can have negative consequences
leading to nomophobia and unhappiness. In this regard, this study aims to determine the nomophobia and happiness levels of
preservice teachers studying at the faculty of education at a public university in the West Black Sea Region, Turkey. The data
were collected from 424 preservice teachers through the Oxford Happiness Questionnaire and the Nomophobia
Questionnaire. Descriptive statistics, independent samples t-test and one-way analysis of variance (ANOVA) were used in the
analysis phase of the study conducted by the survey method. The relationship between nomophobia and happiness levels of
preservice teachers was determined with the Pearson Correlation Coefficient (r). As a result of the study, the nomophobia and
happiness levels of the preservice teachers were found moderate. No statistical significance was observed between the gender
and levels of happiness of the preservice teachers, whereas a significant difference was observed between the levels of
nomophobia, which were found higher in the female preservice teachers than those of the men. Similarly, no significant
difference was found between the class levels and the nomophobia levels of the preservice teachers, while a significant
difference was found between the class levels and the happiness levels. Considering the difference at the class level, it
appeared that the happiness levels of the third-year students were higher than those of the first and second-year students. A
high positive correlation was observed between the preservice teachers’ levels of nomophobia and its sub-factors (Lack of
Access to Information, Relinquishing the Comfort, Failing to Communicate, Loss of Online Connection), whereas no significant
relationship was found between nomophobia and happiness levels.

Anahtar Kelimeler

Nomophobia, Happiness, Smartphone addiction

Kaynakça

• Açıkgöz, M. (2016). Çukurova üniversitesi tıp fakültesi öğrencilerinin psikolojik sağlamlık ile mizah tarzları ve mutluluk düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Adnan, M., ve Gezgin, D. M. (2016). Modern çağın yeni fobisi: Üniversite öğrencileri arasında nomofobi prevalansı. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 49(1), 141-158.
• Akıllı, G. K. ve Gezgin, D. M. (2016). Üniversite öğrencilerinin nomofobi düzeyleri ile farklı davranış örüntülerinin arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(40).
• Aksoy, A. B., Aytar, A. G. ve Kaytez, N. (2017). Üniversite öğrencilerinin mutluluk ve alçak gönüllülük düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(3), 1119-1132.
• Alfawareh, H. M. and Jusoh, S. (2014). Smartphones usage mong university students: Najran University Case. International Journal of Academic Research, 6(2), 321-326. doi: 10.7813/2075-4124.2014/6-2/B.48
• Apak, E. ve Yaman, Ö. M. (2019). Üniversite öğrencilerinde nomofobi yaygınlığı ve nomofobi ile sosyal fobi arasındaki ilişki: Bingöl Üniversitesi örneklemi. Addıcta: The Turkısh Journal on Addıctıons, 6(3), 609‒627. doi: 10.15805/addicta.2019.6.3.0078
• Akyüz, H., Yaşartürk, F., Aydın, İ., Zorba, E. ve Türkmen, M. (2017). Üniversite öğrencilerinin yaşam kalitesi ve mutluluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(2), 253-262.
• Beranuy, M., Oberst, U., Carbonell, X. and Chamarro, A. (2009). Problematic internet and mobile phone use and clinical symptoms in college students: The role of emotional intelligence. Computers in Human Behavior, 25(5), 1182–1187.
• Bhattacharya, S., Bashar, M. A., Srivastava, A. and Singh, A. (2019). Nomophobia: No mobile phone phobia. Journal of family medicine and primary care, 8(4), 1297.
• Bragazzi, N. L., & Del Puente, G. (2014). A proposal for including nomophobia in the new DSM-V. Psychology research and behavior management, 7, 155. Basın İlan Kurumu, (2019). TÜİK’in istatistiklerle gençlik 2018 raporu. Erişim tarihi: 15.01.2020, https://www.bik.gov.tr/tuikin-istatistiklerle-genclik-2018-raporu-aciklandi/
• Bekaroğlu, E. ve Yılmaz, T. (2020). Nomofobi: Ayırıcı tanı ve tedavisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 11(4), 1-1.
• Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu. (2018). Türkiye elektronik haberleşme sektörü. Üç aylık Pazar verileri raporu. Erişim Tarihi: 12.09.2019 https://www.btk.gov.tr/uploads/pages/pazar-verileri/2019-1-ceyrekraporu-kurumdisi-5d3579a08c809.pdf
• Burucuoğlu, M. (2017). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin nomofobi düzeyleri üzerinde bir araştırma. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 482-489.
• Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Demirel, F., Karadeniz, Ş. ve Kılıç Çakmak, E. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri, (Geliştirilmiş 12. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Can, M. ve Cantez, E. K. (2018). Üniversite öğrencilerinin mutluluk, psikolojik sağlamlık ve öz yeterlik düzeyleri arasındaki ilişki. Aydın İnsan ve Toplum Dergisi, 4(2), 61-76.
• Chóliz, M., Pinto, L., Phansalkar, S. S., Corr, E., Mujjahid, A., Flores, C. and Barrientos, P. E. (2016). Development of a brief multicultural version of the test of mobile phone dependence (TMDbrief) questionnaire. Frontiers in psychology, 7, 650.
• Çankaya, Z. C. ve Meydan, B. (2018). Ergenlik döneminde mutluluk ve umut. Electronic Journal of Social Sciences, 17(65).
• Demir, Y., Kutlu, M. ve Kaya, O. (2016). Ergenlerde mutluluk ve yalnızlık arasındaki ilişkilerinin incelenmesi. I.Avrasya Pozitif Psikoloji Kongresi, İstanbul, 28-30 Nisan 2016.
• Diener, Ed, Subjective Well-Being (1984). Psychological Bulletin, 95,(3). Erişim Tarihi: 02.02.2020 https://ssrn.com/abstract=2162125
• Doğan, T. ve Çötok, N. A. (2016). Oxford mutluluk ölçeği kısa formunun Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(36).
• Ercan, Ö. ve Tekin, N. (2019). Beden eğitimi öğretmenlerinin nomofobi düzeylerinin incelenmesi. Journal of Global Sport and Education Research, 2(1), 24-34.
• Eryılmaz, A. (2011). Ergen öznel iyi oluşunun, öznel iyi oluşu arttırma stratejilerini kullanma ile yaşam amaçlarını belirleme açısından incelenmesi. Dusunen Adam: Journal of Psychiatry & Neurological Sciences, 24(1).
• Erdem, H., Kalkın, G., Türen, U. ve Deniz, M. (2016). Üniversite öğrencilerinde mobil telefon yoksunluğu korkusunun (nomofobi) akademik başarıya etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(3).
• Ezoe, S. and Toda, M. (2013). Relationships of loneliness and mobile phone dependence with internet addiction in Japanese medical students. Open Journal of Preventive Medicine, 3(6), 407-412. http://dx.doi.org/10.4236/ojpm.2013.36055
• Fraenkel, J. R. and Wallen, N. E. (2005).How to design and evaluate research in education, New York: McGraw-Hill, Inc.
• Genç, H., Şahin, Y. ve Altuntaş, S. (2020). Öğretmenlerde mutluluk ve iyimserlik üzerine bir araştırma. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 21(1), 178-192. doi: 10.17679/inuefd.555345
• Gezgin, M. D. ve Şahin, L. Y. (2017). Sosyal ağ kullanıcılarının nomofobi düzeylerinin çeşitli faktörler açısından incelenmesi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 7(1).
• Gezgin, D. M., Hamutoğlu, N. B., Sezen-Gültekin, G. ve Yıldırım, S. (2019). Preservice teachers’ metaphorical perceptions on smartphone, no mobile phone phobia (nomophobia) and fear of missing out (FoMO). Bartın University Journal of Faculty of Education, 8(2), 733-783.
• Griffiths, M. (2005). A “components” model of addiction within a biopsychosocial framework. Journal of Substance Use, 10(4), 191–197. doi:10.1080/14659890500114359
• Gülcan, A., ve Bal, P. N. (2014). Genç yetişkinlerde iyimserliğin mutluluk ve yaşam doyumu üzerindeki etkisinin incelenmesi. Asian Journal of Instruction, 2(1), 41-52.
• Hampton, N. Z. (2004). Subjective well-being among people with spinal cord ınjuries. Rehabilitation Counseling Bulletin, 48(1), 31–37. doi:10.1177/00343552040480010401
• Hills, P. and Argyle, M. (2002). The Oxford Happiness Questionnaire: a compact scale for the measurement of psychological well-being. Personality and Individual Differences 33, 1073–1082.
• Jenaro, C., Flores, N., Gomez-Vela, M., Gonzalez-Gil, F. and Caballo, C. (2007). Problematic internet and cell-phone use: Psychological, behavioral, and health correlates. Addiction Research & Theory, 15(3), 309–320
• Karasar, N. (2017). Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar ilkeler teknikler (2. Yazım, 32. Basım). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kim, J., Seo, M. And David, P. (2015). Alleviating depression only to become problematic mobile phone users: Can face-to-face communication be the antidote? Computers in Human Behavior 51(2015) 440–447.
• Kocabaş, D. ve KORUCU, K. S. (2018). Dijital çağın hastalığı nomofobi üzerine bir araştırma. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 5(11), 254-268.
• Kuyucu, M. (2017). Gençlerde akıllı telefon kullanımı ve akıllı telefon bağımlılığı sorunsalı: “akıllı telefon(kolik)” üniversite gençliği. Global Media Journal, 7(14).
• Sánchez-Martínez, M. and Otero, A. (2009). Factors associated with cell phone use in adolescents in the community of Madrid (Spain). CyberPsychology & Behavior, 12(2), 131–137. doi:10.1089/cpb.2008.0164
• Sapmaz, F. ve Doğan, T. (2012). Mutluluk ve yaşam doyumunun yordayıcısı olarak iyimserlik. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(3), 63-69.
• Tabachnick, B. G. and Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Boston: Pearson
• TBM. (2015). Türkiye bağımlılıkla mücadele eğitim programı. Teknoloji yerinde yeterince. TBM Alan Kitaplığı Dizisi 9.
• Thomée, S., Härenstam, A., and Hagberg, M. (2011). Mobile phone use and stress, sleep disturbances, and symptoms of depression among young adults-a prospective cohort study. BMC public health, 11(1), 66.
• Lu, X., Watanabe, J., Liu, Q., Uji, M., Shono, M. ve Kitamura, T. (2011). Internet and mobile phone text-messaging dependency: Factor structure and correlation with dysphoric mood among Japanese adults. Computers in Human Behavior, 27(5), 1702–1709
• Lyubomirsky, S., King, L. and Diener, E. (2005). The Benefits of Frequent Positive Affect: Does Happiness Lead to Success? Psychological Bulletin, 131(6), 803–855. doi:10.1037/0033-2909.131.6.803
• Mürtezaoğlu, S. (2015). Pozitif-negatif duyguların, otomatik düşüncelerin ve bazı kişisel değişkenlerin okul yöneticilerinin yenilik yönetimi yeterlik inanç düzeyleri üzerindeki etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Myakal, V. V. and Vedpathak, V. L. (2019). Nomophobia-mobile phone dependence, a study among students of a rural medical college. International Journal of Community Medicine and Public Health, 6(5), 2034.
• Özdemir, Y. ve Koruklu, N. (2011). Üniversite öğrencilerinde değerler ve mutluluk arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 190-210.
• Öztürk, L., Meral, G. ve Yılmaz, S. S. (2017). Lisans öğrencilerinin mutluluk ve akademik başarı ilişkisi: Kırıkkale Üniversitesi örneği. 17th International Symposium on Econometrics, Operations Research and Statistics, Sivas, Turkey 2-4 June 2016.
• Park, W. K. (2005). Mobile Phone Addiction. Computer Supported Cooperative Work. Mobile Communications: Re-Negotiation Of The Social Sphere (31), 253–272. doi:10.1007/1-84628-248-9_17
• Punamäki, R.-L., Wallenius, M., Nygård, C.-H., Saarni, L. and Rimpelä, A. (2007). Use of information and communication technology (ICT) and perceived health in adolescence: The role of sleeping habits and waking-time tiredness. Journal of Adolescence, 30(4), 569–585. doi:10.1016/j.adolescence.2006.07.004
• Roberts, A., J., Yaya, P., H., L., and Manolis, C., 2014). The invisible addiction: Cell-phone activities and addiction among male and female college students. Journal of Behavioral Addictions 3(4), 254–65 (2014). DOI: 10.1556/JBA.3.2014.015
• Rosen, L., Carrier, L. M., Miller, A., Rokkum, J., and Ruiz, A. (2016). Sleeping with technology: cognitive, affective, and technology usage predictors of sleep problems among college students. Sleep Health, 2(1), 49–56. doi:10.1016/j.sleh.2015.11.003
• We Are Social (2020). Digital 2020 global digital overview. Retrieved on: 18/03/2020 https://wearesocial.com/blog/2020/01/digital-2020-3-8-billion-people-use-social-media
• Wodehouse, P. G. (2005). What is happiness? Editör Layard, R. (2005). Happiness: Lessons from a new science. London: Penguin Books
• Yeter, S. İ. (2019). Üniversite öğrencilerinin mutluluk düzeylerinin aile aidiyeti ve manevi yönelimlerine göre yordanması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi, İstanbul.
• Yıldırım, C., Sumuer, E., Adnan, M. ve Yıldırım, S. (2016). A growing fear: Prevalence of nomophobia among Turkish college students. Information Development, 32(5), 1322-1331.
• Yıldırım, S. ve Kişioğlu, A. N. (2018). Teknolojinin getirdiği yeni hastalıklar: Nomofobi, netlessfobi, FoMO. Medical Journal of Suleyman Demirel University, 25(4).
• Yılmaz, M., Köse, A. ve Doğru, Y. B. (2018). 2018- Informatics and communication technologies special issue. İletişim ve Bilişim Teknolojileri, 9(35). doi: 10.5824/1309‐1581.2018.5.003.x