Yedinci Sınıf Öğrencilerinin Yazılı Matematiksel İletişim Becerilerinin İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 33 Sayı: 2, 215 - 239, 25.04.2025

Mihriban Hacısalihoğlu Karadeniz , Aslı Nur Hodancı

https://doi.org/10.24106/kefdergi.1682910

Öz

Çalışmanın amacı: Amaç, yedinci sınıf öğrencilerinin, Haydi Anlat Zekâ oyunu’nda (HAZO) açılar ile doğrular ve açılar konuları bağlamında oluşturdukları hikâyelerdeki yazılı matematiksel iletişim becerilerini incelemektir.
Materyal ve Yöntem: Durum çalışmasına göre desenlenen bu araştırma, Doğu Karadeniz Bölgesinde bulunan bir ortaokulda öğrenim gören 21 yedinci sınıf öğrencisiyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri, açılar ile doğrular ve açılara uyarlanan HAZO’nun öğrencilere uygulanmasıyla toplanmıştır. HAZO’da oluşturulan hikâyeler yazılı matematiksel iletişim beceri kriterleri olarak belirlenmiş olan kullanılan matematik kavramları, görsellerdeki açıların belirlenmesi, görsellerdeki açıların doğru ve hatalı kullanım olma durumları ile görsel-açı örneklerinin formal ve informal ifade olma durumlarına göre analiz edilmiştir.
Bulgular: Yapılan analizlerin sonucunda, öğrencilerin çoğunlukla orta düzeyde yazılı matematiksel iletişim becerisine sahip oldukları, oluşturdukları hikâyelerde az sayıda matematik kavramına yer verdikleri ve görsellerdeki açıların en fazla %33’ünün belirlenebildiği tespit edilmiştir.
Önemli Vurgular: Matematik derslerinde yazma uygulamalarının kullanılması ve hikâyeler yoluyla gerçekleştirilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Haydi Anlat zekâ oyunu (HAZO), Hikâye, Yazılı matematiksel iletişim becerisi, Yedinci sınıf öğrencileri

Investigation of Seventh Grade Students' Written Mathematical Communication Skills

Öz

Purpose: The study aims to examine the written mathematical communication skills of seventh-grade students in the context of angles and lines in the stories they create in the Let's Tell Intelligence Game (LTIG).
Design/Methodology/Approach: According to the case study design, this study was conducted with 21 seventh-grade students at a secondary school in the Eastern Black Sea Region. The data of the study were collected by applying LTIG adapted to angles and lines and angles to the students. The stories created by seventh-grade students in the game ‘’Let's Tell a Story’’ were analyzed concerning their written mathematical communication skills in the context of angles and lines. The stories created in LTIG were analyzed according to the mathematical concepts used, the identification of angles in the visuals, the correct and incorrect use of angles in the visuals, and the formal and informal expression of visual-angle examples, which were determined as written mathematical communication skill criteria.
Findings: As a result of the analyses, it was determined that the students had mostly intermediate level written mathematical communication skills, they used a small number of mathematical concepts in their stories and were able to determine only up to 33% of the angles in the visuals.
Highlights: It is recommended to use writing practices in mathematics lessons and to conduct them through storytelling.

Anahtar Kelimeler

Let, Story, Written mathematical communication, Seventh-grade students

Kaynakça

• Açıl, E., & Zeybek, Z. (2017). Öğrencilerin matematiksel dili kullanma ve anlama becerisi ile öğretmenlerinin öğrencilerin matematiksel dili nasıl kullandıklarını fark edebilme yeteneği. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42(42), 87-107.
• Akarsu-Yakar, E., & Yılmaz, S. (2017). 7. sınıf öğrencilerinin cebire yönelik gerçek yaşam durumlarını matematiksel ifadelere dönüştürme sürecindeki matematiksel dil becerileri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 292-310.
• Akçay, A. ve Akçay, N. O. (2017). Hikâye kartlarının çocukların görsel ifade becerileri üzerindeki etkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(3), 417-432.
• Aksoy, M. (2021). Temel Dil Becerileri ile Matematik Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek lisans tezi, İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Aslan, M. (2022). Zeka Oyunlarıyla Zenginleştirilmiş Matematik Öğretiminin 5. Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarılarına, Problem Çözme Öz-Yeterlik Algılarına Ve Bilişsel Farkındalıklarına Etkisi. Doktora tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Atasoy, E., & Atasoy, Ş. (2006). Farklı Yazma Etkinliklerinin 6. Sınıf Öğrencilerinin Düşünceleri ve Davranışları Üzerindeki Etkilerinin Belirlenmesi. HAYEF Journal of Education, 3(1), 1-18.
• Aygün, D. (2019). Kavram karikatürü uygulamalarının 5. sınıf öğrencilerinin matematiksel dil kullanımına yansımaları: bir eylem araştırması. Yüksek lisans tezi, Giresun Üniversitesi, Giresun.
• Birinci, G., Kılıçer K., Ünlüer, S. & Kabakçı, I. (2009). Eğitim teknolojisi alanında yapılan durum çalışması araştırmalarının yöntemsel değerlendirilmesi. III. Uluslararası Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Sempozyumu. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Burton, G. M. (1985). Writing as a way of knowing in a mathematics education class. The Arithmetic Teacher, 33(4), 40-45.
• Chapin, S. H., O'Connor, C., & Anderson, N. C. (2009). Classroom Discussions: Using Math Talk to Help Students Learn, Grades K-6. Sausalito, CA: Math Solutions.
• Creswell, J.W. (2012). Educational research: planning, conducting, and evaluating quantitative research (4. Baskı). Boston: Pearson Education Inc.
• Çakmak, Z. (2013). Sekinci sınıf öğrencilerinin istatistik konusundaki matematiksel dil becerilerine ilişkin değişkenlerin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Erzincan Üniversitesi, Erzincan.
• Çalıkoğlu Bali, G. (2003). “Matematik öğretmen adaylarının matematik öğretiminde dile ilişkin görüşleri” Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25: 19-25.
• Demirel, T. (2015). Zekâ oyunlarının Türkçe ve matematik derslerinde kullanılmasının ortaokul öğrencileri üzerindeki bilişsel ve duyuşsal etkilerinin değerlendirilmesi. Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Dur, Z. (2010). Öğrencilerin matematiksel dili hikâye yazma yoluyla iletişimde kullanabilme becerilerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Esen, B. (2021). Akıl ve zekâ oyunları etkinliklerinin ilkokul 3. sınıf matematik dersinde öğrencilerin akademik başarılarına ve problem çözme becerilerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, Mersin.
• Franz, D. P., & Pope, M. (2005, Spring). Using Children’s Stories In Secondary Mathematics. Amercian Secondary Education, 33(2), 20-28.
• Gadanidis, G., & Hughes, J. M. (2011). Performing big math ideas across the grades. Teaching children mathematics, 17(8), 486-496.
• Gall, M. D., Gall, J. P. & Borg, W.R. (2003). Educational research: An introduction (7th ed.). Boston, MA: Pearson.
• Goral, M. B., Gnadinger, C. M. (2006). Using storytelling to teach mathematics concepts. Australian Primary Mathematics Classroom, 11(1), 4-8.
• Güldal, Ö. (2022). 8. sınıf öğrencilerinin özdeşlikler konusunda matematiksel dili kullanma becerileri ile matematik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Güzel, S., & Yılmaz, S. (2020). 8. Sınıf Öğrencilerinin üslü ifadeler konusundaki matematiksel dil kullanım düzeyleri ve dile ilişkin görüşleri. International Journal of Active Learning, 5(1), 33-56.
• Hacısalihoğlu Karadeniz, M. (2018). “Kraliçeyi Kurtarmak” adlı hikâye kitabında yer alan bilmecelerin problem çözme stratejileri bağlamında incelenmesi. In IV. International Academic Research Congress (INES) (Vol. 29).
• Healy, L., & Sinclair, N. (2007). If this is our mathematics, what are our stories?. International Journal of Computers for Mathematical Learning, 12, 3-21.
• Jamison, R. E. (2000). Learning the language of mathematics. Language and Learning Across the Disciplines, 4, 45-54.
• Kabael, T. U., & Baran, A. A. (2016). Matematik öğretmenlerinin matematik dili becerilerinin gelişimine yönelik farkındalıklarının incelenmesi. İlköğretim Online, 15(3).
• Kasa, B. (2009). Yazma etkinliklerinin ilköğretim ı. kademe öğrencilerinin matematik başarılarına ve tutumlarına etkisi. Yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Kaya, S. N., & Ev-Çimen, E. (2021). 7. Sınıf Öğrencilerinin Hikâye Oluşturma Kartı Kullanarak Oluşturdukları Problemlerin Yaratıcılık Bağlamında İncelenmesi. Pearson Journal, 6(10), 47-68.
• Kıymaz, Y., Kartal, B., & Morkoyunlu, Z. (2020). İlköğretim Matematik Öğretmen Adaylarının Yazılı Matematiksel İletişim Becerilerinin İncelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 205-228.
• King, Barbara; Raposo, Denise; and Gimenez, Mercedes (2016) "Promoting Student Buy-in: Using Writing to Develop Mathematical Understanding," Georgia Educational Researcher: Vol. 13: Iss. 2, Article 2.
• Kula Ünver, S., & Bukova-Güzel, E. (2019). Matematik öğretmeni adaylarının limit öğretimlerindeki matematik dili kullanımları. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 12-28.
• Kula Yeşil, D. (2015). Sekizinci sınıf öğrencilerinin dörtgenler bağlamında matematik dili kullanımları: Sentaks ve semantik bileşenler. Yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Küçük, M. (2019). Yazma etkinliklerinin matematik öğretiminde problem çözme becerisine, tutum ve kaygıya etkisi. Yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Liebars, C. (1997, February 14-15). Journal writing: a model for mathematics teacher education [Oral Presentation]. Annual Meeting of the Association of Mathematics Teacher Educators, Washington, DC. Retrieved from https://files.eric.ed.gov/ fulltext/ED446933.pdf
• Lincoln, Y.S., & Guba, E.G. (1985). Naturalistic inquiry. California: Sage Publication.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2009). İlköğretim matematik dersi 6-8. sınıflar öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2013). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu zekâ oyunları dersi (5, 6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayıncılık.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2018). Matematik dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) öğretim programı. Ankara: Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Moore, R. C. (1994). Making the transition to formal proof. Educational Studies in Mathematics, 27(3), 249-266.
• Morgan, C. (2011). Communicating mathematically. In S. Johnston-Wilder, P. JohnstonWilder, D. Pimm & C. Lee (Eds.), Learning to teach mathematics in the secondary school: A companion to school experience. (pp. 146-161). London: Routledge.
• Özbellek, G. (2003). İlköğretim 6. ve 7. Sınıf Düzeyindeki Açı Konusunda Karşılaşılan Kavram Yanılgıları. Eksik Algılamaların Tespiti ve Giderilme Yöntemleri, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 82.
• Öztürk, F., Öztürk, B., & Işık, A. (2016). Ortaokul matematik öğretmenlerinin yazmaya ve öğrenme amaçlı yazma aktivitelerine bakış açılarının belirlenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2).
• Powell, A. B. (1997). Capturing, examining, and responding to mathematical thinking through writing. The Clearing House, 71(1), 21-25. Retrieved from http://dx.doi.org/10.1080/00098659709599317.
• Rajagukguk, W. (2016). Incorporating learning motivation and self-concept in mathematical communicative ability. International Education Studies, 9(4), 155-164.
• Smoak, A. M. (2017). The Impact of Journal Writing on Students’ Understanding of Rational Number Operations of Eight Seventh Grade Students at Jackson Middle School. (Doctoral dissertation). Retrieved from https://scholarcommons.sc.edu/etd/4272.
• Sür, B., & Delice, A. (2016). The examination of teacher-student communication process in the classroom- mathematical communication process model. SHS Web of Conferences, 26, 01059. DOI: 10.1051/shsconf/20162601059.
• Şanlıdağ, M. (2020). Zekâ oyunları dersinin öğrencilerin matematik problemi çözme tutumlarına ve problem çözmeye yönelik yansıtıcı düşünme becerilerine etkisi. Yüksek lisans tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla.
• Teddlie, C., & Yu, F. (2007). Mixed methods sampling: A typology with examples. Journal of mixed methods research, 1(1), 77-100.
• Tekin, H., (2007). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme (18. Baskı). Ankara: Yargı Yayıncılık.
• Ünal, Z. (2013). 7.Sınıf öğrencilerinin geometri öğrenme alanında matematiksel dil kullanımlarının incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Wahyuningrum, E., & Suryadi, D. (2014). Association of mathematical communication and problemsolving abilities: Implementation of MEAs strategy in junior high school, SAINSAB, 17, 38- 50.
• Yalvaç, B. (2019). Sekizinci sınıf öğrencilerinin cebir öğrenme alanında matematiksel dili kullanma becerilerinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Yavuz-Mumcu, H. (2018). Matematiksel ilişkilendirme becerisinin kuramsal boyutta incelenmesi: Türev kavramı örneği. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi, 9(2), 211-248.
• Yeşildere, S. (2007). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının matematiksel alan dilini kullanma yeterlikleri. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 24(2), 61-70.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (10. Baskı). Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Yıldırım, Z. (2016). Yazma etkinliklerinin ortaokul öğrencilerinin matematik başarılarına ve tutumlarına etkisi. Yüksek lisans tezi, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
• Yıldız, F. (2016). 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin matematiksel sözel, sembolik ve görsel dili anlama ve kullanma becerilerinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Yılmaz, S. (2011). 7. Sınıf Öğrencilerinin ‘Doğrular ve Açılar’ Konusundaki Hata ve Kavram Yanılgılarının Van Hiele Geometri Anlama Düzeyleri Açısından Analizi. Yüksek Lisans Tezi, Kastamonu Üniversitesi, Kastamonu.
• Yılmaz, S. ve Güzel, S. (2020) Sekizinci sınıf öğrencilerinin kareköklü ifadeler konusundaki matematiksel dil kullanım düzeyleri ve dile ilişkin görüşleri. e- Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7, 282-302. doi: 10.30900/kafkasegt.733078.
• Yılmaz, S., & Türkmen, Z. 7. Sınıf Öğrencilerinin Doğrular ve Açılar Konusunda Matematiksel Dil Kullanım Düzeyleri ve Dile İlişkin Görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 13(1), 31-47.
• Yin, R. (1984). Case study research: design and methods. (3. Basım). California: Sage Publications.
• Yüzerler, S. (2013). 6. Ve 7. Sınıf Öğrencilerinin Matematiksel Dili Kullanabilme Becerileri. Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.