Emancipating Urban Interventions: Parasitic Spaces

Yıl 2019, , 729 - 738, 15.12.2019

Asiye Akgün Gültekin , Emel Birer

https://doi.org/10.35674/kent.643170

Cited By: 1

Öz

It is
observed that cities are transformed into consumption-oriented presentation
objects. Apart from the discourse of vanishing public space different practices
which is aim to create new publicities have been developed by architects and
urbanists. With acceptence of the space as a social product, to create the
structural action space which is penetrated to a daily routine in order to
social sustainability makes people free in public space. Being visible is added
to the action-based approaches, and it reflects to architectural space as
parasitic structures. With its articulated structure, it spatialized, dynamizes
the place we look at every day but not see, and transform the spectator into an
emancipated active agent. As a stage of the gazing action, the place
transformed into agency space. And this urban space practice herald to get back
to city. In this study, articulation of the agency space to urban space which
is transformed into consumption and
theatrical  thing, it is presented as a method that will make
the people interact with others. It is aimed to discuss the situation arising
from the products of the experimental studio which aims to design the parasite
structure on the E5 journey route, which constitutes the backbone of Istanbul.
The studio's products emerge as a challenge to the normalization of existing
static and defined space. The concept of agency-visibility-spectator will be
re-examined through the architectural designs.

Anahtar Kelimeler

new public space, emancipation, visibility, agency, parasitic structure

Kamusal Alanda Özgürleştirici Müdahaleler, Parazit Mekânlar

Öz

Günümüzde
kent, tüketim odaklı bir sunum nesnesi haline dönüşmektedir. Kamusal alanın
ortadan kalktığı söylemleri eşliğinde, mimarlar ve şehirciler tarafından yeni
tür kamusallıkların yaratılmasına yönelik farklı pratiklerin geliştirildiği
gözlemlenir. Bu pratiklerden bir tanesi, mekânı sosyal bir ürün olarak kabul
eden eylemlilik halinin yaratılması ve beraberinde toplumsal sürekliliğinin
sağlanmasına yönelik gündelik hayata nüfus edecek strüktürel eylem alanlarının
tasarlanması ve beraberinde kamusal alanda bireyin özgürleştirilmesidir.
Temelde yer alan eylemlilik anlayışına görünür olmak eklenir ve mimari mekân bu
durumda karşılığını parazit strüktürlerle bulur. Mevcuda eklemlenen yapısı ile
parazit, kentlinin her gün baktığı ama göremediği alanları mekânsallaştırır, dinamikleştirir
ve kentliyi değişime dâhil eder. Aynı eylem, -bakmak- için de eylemsel alana
dönüşür. Deneyim alanının yaşandığı kentsel mekân kenti geri almanın
muştusudur. Bu çalışmanın amacı, tüketim ve seyirlik bir nesneye dönüşen kente
kamusal yarara dönük eylem-mekânları yerleştirerek -plug into- yeni kamusal
mekân kavramını irdelemek, anlık, geçici kamusal alan müdahalelerini parazit
mimari mekânlar üzerinden tartışmaktır. Yapılı çevrenin
özelleştirilen-ticarileşen kamusal alanlarında parazit strüktürler ile yapılı
çevreye müdahale edilerek kamu yararına dönüştürmek niyeti deneysel bir
stüdyonun ürünleri ile tartışmaya açılmıştır. Bu ürünler, İstanbul’un gündelik
hayatında belkemiğini oluşturan E5 yolculuk güzergâhında bulunan metrobüs
duraklarına yapılacak parazit müdahaleler olup, bir çeşit mekânın
normalleşmesine meydan okuma olarak ortaya çıkmaktadır. Mimari ürünler ile
ortaya çıkan problem alanında eylemlilik-görünürlük-izleyici kavramları yeniden
ele alınır.

Anahtar Kelimeler

yeni kamusal alanlar, özgürleşme, görünürlük, eylemlilik, parazit strüktür

Kaynakça

• Arendth, H. (1994). İnsanlık Durumu. (Çev. Bahadır Sina Şener), İletişim, İstanbul.
• Augé, M. (2017). Yok-Yerler. (Çev. Turhan Ilgaz), Daimon Yayınları, İstanbul.
• d’Entreves, M. P. (2019). Hannah Arendt, içinde, The Stanford Encyclopedia of Philosophy. (Der. Edward N. Zalta) (Elektronik Kaynak). Erişim Tarihi: 4.9.2019.https://plato.stanford.edu/entries/arendt/#CitPubSph .
• Ferreri, M. (2015). The seductions of temporary urbanism, içinde, Ephemera Journal, (Elektronik Kaynak). Erişim Tarihi: 5.9.2019.http://www.ephemerajournal.org/sites/default/files/pdfs/contribution/15-1ferreri.pdf
• Harrison, M. (2017). Stavros Stavrıdes’ new book common space: the cıty as commons, içinde, Agent of Alternatives, (Elektronik Kaynak). Erişim Tarihi: 4.9.2019.http://agentsofalternatives.com/?p=2530
• Harvey, D. (2019). Postmodernliğin Durumu. (Çev. Sungur Savran), Metis, İstanbul.
• Katznelson, I. (2003). Önsöz (çev. Mehmet Moralı), içinde, Sosyal Adalet ve Şehir (David Harvey), Metis Yayınları, İstanbul.
• Koyama, M. (2017). Can Temporary Urbanism be a Permanent Solution? Urban Spaces in Liquid Times, içinde, Medium, (Elektronik Kaynak). Erişim Tarihi: 5.9.2019. https://medium.com/@megukoyama/can-temporary-urbanism-be-a-permanent-solution-urban-spaces-in-liquid-times-643d423ae4fc
• Lefebvre, H. (2015). Şehir Hakkı. (Çev. Işık Ergüden), Sel Yayın, İstanbul.
• Lehtovuori, P., Ruoppila, S. (2012). Temporary Uses As Means Of Experimental Urban Planning, içinde, Serbian Architectural Journal, s. 4, (Der. John Henneberry), (Elektronik Kaynak). Erişim Tarihi: 5.9.2019. https://www.researchgate.net/publication/275259733_Temporary_uses_as_means_of_experimental_urban_planning
• Madanipour, A. (2017). Cities in Time Temporary Urbanism and the Future of the City, s.3-4, Bloomsbury Academic Press, London.
• Myburg, J. (2014). MESOPARASITE. A Symbiotic Affair. Unitec Institute of Technology.
• Pit, M., Steller, K. & Streng, G.(2017). T02 essay parasitic architecture.pdf. (Elektronik Kaynak). Erişim Tarihi: 5.9.2019.http://www.gerjanstreng.eu/files/T02%20essay%20parasitic%20architecture.pdf.
• Ranciére, J. (2010). Özgürleşen Seyirci. (Çev. Burak Şaman). Metis, Istanbul.
• Salama, A. M. (1995). New Trends in Architectural Education: Designing the Design Studio. Tailored Text and Unlimited Potential Publishing, USA.
• Salama, A. M. (2015). Spatial Design Education: New Directions for Pedagogy in Architecture and Beyond. Ashgate Publishing, UK, USA.
• Salama, A. S., Nicholas Wilkinson, N. (editörler.) (2007). Design Studio Pedagogy: Horizons For The Future, The Urban International Press, UK.
• Stavrides, S. (2018). Müşterek Mekân. (Çev. Cenk Saraçoğlu). Sel Yayıncılık, İstanbul.
• Üngür, E. (2018). Kentleşmeyi Gerçekleştiren Biyopolitik Bir Araç Olarak D-100 Karayolu, içinde, Mimarist, s.63, s. 32-36, İstanbul Mimarlar Odası.
• Üstün Demirkaya, F., Maçka Kalfa, S. (2017). Biyolojik Yaşam Şeklinden Mimari Ürüne: Konak Binada Parazitik Mimari,içinde, Fen, Matematik, Mühendislik ve Doğa Bilimleri Araştırmaları, s. 242-250.
• Yorgancıoğlu, D., Seyman Güray, T. (2018). Mimari Tasarım Eğitiminde Alternatif Yaklaşımlar: Bir Mekân Tasarımı Stratejisi Olarak “Parazit Mimari”, içinde, MEGARON 2018;13(1):144-155, DOI: 10.5505/megaron.2017.74946