Şehbal Dergisinden Günümüze Tüketim Kültürü ve Magazin Dergiciliği Analizi

Yıl 2018, Cilt: 11 Sayı: 1, 173 - 185, 15.03.2018

Yasin Söğüt Celalettin Aktaş

Öz

XIX. yüzyıl ile birlikte ekonomik ve
siyasi devrimlerin yeni teknolojilerle gelişmesi sonucu üretim ve satış
koşullarında devrimsel değişimlere neden olması insanların tüketim
tercihlerinde medyanın etkinliğini daha da arttırmıştır. Medya sadece gündelik
haber veren bir mecra olmaktan öte, farklı yerler ve kültürlerden yeni
ürünlerin başka toplumlara taşınmasında önemli bir araç haline gelmiştir. Bu
yeniliklerin başında gelen dergiler popüler insanların sıradan gündelik
haberlerinin yanında kültür, giyim, sanat, edebiyat ve eğlence gibi pek çok
farklı alan hakkında bilgi vermektedir. Bu bağlamda magazin kavramı, geniş
kitlelerin etki altına alınmasında egemen güçler tarafından kullanılan bir
yayın türü olarak açıklanabilir. Ülkemizde magazin basını daha çok liberal
ekonomik politiğin geliştiği 1960’lı yıllar sonrasında gelişmiş sayılsa da, II.
Meşrutiyet sonrası dönemde ilk tüketim kültürü çalışmalarının nüvelenme
örnekleri görülmektedir. Günümüze kadar yaşanan değişimin daha iyi
değerlendirilebilmesi için Eylül 2017 itibarıyla en çok satan magazin dergisi
olan  “All” dergisi ile dönemin ilk
magazin dergilerinden olan 1914 tarihli “Şehbal” dergisi örneklem olarak
seçilmiştir. Ayrıca çalışmanın tüketimin nüvelenme unsurlarının belirlenebilmesi
açısından literatürde önemli bir örnek olacağı düşünülmektedir. Bu kapsamda
araştırmada ülkemizde magazin basınının ilk nüvelenme dönemi izleri ile
günümüzde oluşan son durumun tespit edilmesi amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Tüketim, Medya, Magazin Dergileri, Şehbal Dergisi

The Current Consumption Culture And Magazine Journalısm Analysis From The Şehbal Magazine

Öz

With
the 19th century, the economic and political revolutions of revolutionary
changes in the conditions of production and sales resulting from the
development of new technologies have further increased the effectiveness of the
media in people’s consumption preferences. The media has become an important
means of transporting new products from different places and cultures to other
societies, rather than merely usual news. At the forefront of these
innovations, the magazines provide information on many different areas, such as
culture, clothing, art, literature and entertainment, as well as the daily news
of popular people. In this context, the concept of magazine can be explained as
a type of publication used by the dominant forces in influencing large masses.
Although the magazine press in our country is more developed after the 1960s,
when liberal economic policy developed, In the post-constitutional period,
examples of the first consumption culture studies are seen. "All"
magazine, which is the best selling magazine magazine in September 2017, and
"Şehbal" magazine dated 1914, which was one of the first magazine
magazines of the period, were selected as samples for the purpose of evaluating
the change which is as much as the daily life.It is also thought to be an important
example in the literature in terms of determining the elements of consumption
of the study. In this context, it is aimed to determine the latest situation of
today in our country with the traces of the first development period of the
magazine press in our country.

Anahtar Kelimeler

Consumption, Culture, Media, Magazines, Şehbal Magazine

Kaynakça

• Alan, W. (2005). Consumption and theories of practice, Journal of consumer culture, London, Sage Pub, 5(2),132. doi: : 10.1177/1469540505053090.
• Akgün, M. (2011). 12 Eylül askeri darbe sonrası gazetelerdeki magazinleşme eğilimi: cumhuriyet gazetesi örneği, Sosyal bilimler enstitüsü gazetecilik ana bilim dalı yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Aziz, A. (2014). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri ve teknikleri, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Baudrillard, J. (2001). Selected writing, çev. Mark Poster, California University Press, California.
• Bayraktaroğlu, A. ve Uğur U. (2011). Televizyon haberciliğinde magazinleşme olgusu, SDÜ Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi, (7), 8, 2011.
• Bocock, R. (2014). Tüketim, çev. İrem Kutluk, Ankara: Dost Yayınları.
• Büyükbaykal, G. ve Büyükbaykal C.I. (2007). Günümüzde türk basınındaki magazinleşme olgusu, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (29), 53, 2007.
• Chaney, D. (1999). Yaşam tarzları, Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Dağtaş, B. ve Dağtaş E. (2009).Medya, Tüketim Kültürü ve Yaşam Tarzları, Türk Medyasından Örüntüler, Ankara: Ütopya Yayınları.
• Dağtaş, E. (2006). Türkiye’de magazin basını, Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Duman, M.Z. (2014). Tüketim toplumu eleştirel bir bakış, Ankara: Kadim Yayınları.
• Duran, O. (1998). Cumhuriyet öncesi ve sonrası matbaa ve basın sanayi, İstanbul: Cem Ofset.
• Ergül, H. (2000). Televizyonda haberin magazinelleşmesi, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Featherstone, M. (1991). The Body In Consumer Culture, yay. Featherstone, Hepworth ve Turner, The Body: Social Process and Cultural Theory, Londra: Sage Pub.
• Featherstone, M. (2013.) Postmodernizm ve tüketim kültürü, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Gramsci, A. (1997). Hapishane defterleri, çev. Adnan Cemgil, İstanbul: Belge Yayınları.
• Holsti, O. L. (1968). Reading, Lindsey Gardner and Aronson Elliot (Eds.) Content Anaylsis the Handbook of Social Psychology, (2), ( ss. 596-691) içinde. Addison Wesley Publishing.
• K.Kadıoğlu, Z. (2014). Tüketim iletişimi süreçler, algılar ve tüketici, İstanbul: Pales Yayınları.
• Localplanet (Cereyan), (2017). Sektörel tiraj ve sektörde dönemsel mecra bazlı değişimler araştırma raporu. 03 Temmuz 2017 tarihinde http://www.cereyan.com.tr/assets/pdf/1491575587.pdf adresinden erişilmiştir.
• Odabaşı, Y. (2013). Tüketim kültürü yetinen toplumdan tüketen topluma, İstanbul: Sistem Yay.
• Öğülmüş, S. (1991). İçerik çözümlemesi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Ankara, 24 (1), 215, 1991.
• Prator, S. (1996). Son osmanlı dönemi kültür tarihine dair önemli bir kaynak: şehbal mecmuası, Tarih Boyunca Türk Tarihine Kaynaklar Semineri Bildiriler Kitabı, İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Tarih Araştırma Merkezi, İstanbul.
• Simmel, G. (2014). Paranın felsefesi, İstanbul: İthaki Yayınları.
• Simmel, G. (2015). Bireyselllik ve kültür, İstanbul: Metis Yayınları.
• Soygüder, Ş. (2003). Türk basınında magazin haberlerine konu olan kişiler “kim’ler ve fotoğrafik olarak “nasıl” yer alıyorlar, Manas Journal of Sciences, Manas, 4 (7), 2003.
• Tokgöz, O. (2015).Temel gazetecilik, Ankara: İmge Kitapevi.
• Topuz, H. (2015). II. Mahmut’tan holdinglere türk basın tarihi, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Uzel, G. (2008). Magazin basınında anne imgesi ve annelik: kelebek magazin eki üzerine bir inceleme, Sosyal bilimler enstitüsü gazetecilik ana bilim dalı yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Veblen, T. (2005). Aylak sınıfın teorisi, çev: Zeynep Gültekin ve Cumhur Atay, İstanbul: Babil Yayınları.
• Williams R. (2016). Anahtar sözcükler: kültür ve toplumun sözvarlığı, çev. Savaş Kılıç, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Zorlu A.K. (2016). Üretim kapitalizminden tüketim kapitalizmine üretim ve tüketim teorileri, Ankara: Glocal Yayınları.