Kamusal Kıyı Alanlarını Katılımcı Tasarımla Geliştirebilmek Mümkün mü? Bursa Mudanya’da Yıldıztepe Sosyal Yaşam Merkezi Projesi

Yıl 2019, Cilt: 12 Sayı: 3, 531 - 545, 15.09.2019

Sibel Polat , Tülin Vural Arslan

https://doi.org/10.35674/kent.598711

Cited By: 1

Öz

Son yıllarda pek çok kamusal kıyı
alanının hem yasalarımızdakine tezat olarak özel mülkiyetin kullanımına
devredildiği, hem de doğal kimliklerini ve kamusal değerlerini kaybettikleri
gözlenmektedir. Bu örnekler kentlilerin yaşadıkları çevrelerle ilgili memnuniyetsizliklerini
arttırırken, Türkiye’de katılımcı tasarım yaklaşımları konusundaki çalışmaları
da hızlandırmaktadır. Bu noktada yaşam/mekan kalitesi yüksek ve özgün kimliği
ile öne çıkan kamusal mekanlar oluşturmak için üniversitelerin katılımcı tasarım
konusunda merkezi ve yerel yönetimlere rehberlik etmesi gerektiği
düşünülmektedir. Bu çalışmanın amacı; yıllardır rant odaklı projelere konu
olmuş, ne yapılacağı, nasıl kullanılacağı konusunda üzerinde bir türlü
uzlaşılamamış, ancak doğal kıyı güzellikleri açısından önemli bir potansiyele
sahip Mudanya Yıldıztepe bölgesine yönelik yenilikçi bir vizyonun ve fikir
projesinin katılımcı bir tasarım süreciyle nasıl geliştirildiğini anlatmaktır. Çalışmanın kuramsal kısmında
mimari tasarım sürecine toplumsal katılım konusundaki literatür taranarak,
Mudanya Yıldıztepe için katılımcı bir tasarım süreci çerçevesi
geliştirilmiştir. Tasarım süreci kısmında
ise, Yıldıztepe Sosyal Yaşam Merkezi Vizyon Geliştirme ve Katılımcı Tasarım
Çalıştaylarının bilgi toplama, analiz, sentez ve değerlendirme aşamalarına
nasıl dahil edildiği anlatılmıştır. Sonuç olarak, katılımcı tasarım süreci
başarılı bir şekilde yürütülmüş ve Yıldıztepe fikir projesi kullanıcıların
beklentileri doğrultusunda geliştirilmiştir. Ancak Mudanya Belediyesi maddi
yetersizliklerden dolayı projeyi uygulamaktan vazgeçmiştir. Bununla birlikte, hem
kamusal kıyı alanlarımızı halk lehine korumak ve geliştirmek, hem de
üniversiteler, belediyeler ve halk arasındaki ilişkileri güçlendirmek için, yerel
yönetimlerin katılımcı tasarım yaklaşımlarını politika oluşturma süreçlerine daha
güçlü bir şekilde dahil etmeleri gerekmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Katılımcı tasarım, kamusal kıyı alanları, çalıştaylar, Yıldıztepe, Bursa

Is It Possible to Develop Coastal Public Spaces With Participatory Design? Yıldıztepe Social Life Center Project in Mudanya, Bursa

Öz

In
recent years, many coastal public spaces have been privatized in contrast to
our laws and have lost their natural identity and public value. While these examples
increase dissatisfaction of citizens about their environment, participatory
design studies have accelerated in Turkey. At this point, we thought that
universities should guide the central and local authorities  about participatory design in order to create
public spaces that stand out with their high quality and original identity. The
aim of this study is to explain how an innovative vision and a concept project
for the Mudanya Yıldıztepe district, which has an important potential in terms
of natural coastal beauties, has been developed through a participatory design
process.

In
the theoretical part of the study, we searched the literature on participation to
urban and architectural design process and we developed a participatory design
process framework for Mudanya Yıldıztepe project. In the design process part, we
explained how we integrated the participation techniques such as the Vision
Statement Workshop and Participatory Design Workshop to data collection,
analysis, synthesis and evaluation phases. As a result, the participatory
design process was conducted successfully, and a concept project for Yıldıztepe
was designed with users, but the Municipality could not implement the project
because of financial problems. Nevertheless, we believe that if local
governments integrate participatory design into their policy-making process more
strongly, we can protect and develop our coastal public spaces in favour of the
public, while the relations between the universities, the municipalities and
the public get stronger. 

Anahtar Kelimeler

Participatory design, coastal public spaces, coastal public space, workshops, yıldıztepe

Kaynakça

• Arcan, E. F., Evci, F. (1999) Mimari Tasarıma Yaklaşım. Tasarım Yayın Grubu, İstanbul.
• Arnstein, S. (1969) A Ladder of Citizen Participation, Journal of the American Planning Association, 35: 4, p. 216 – 224.
• Atay, G, Demir, A. 2012. Mimari Üretimde Kullanım veya Katılım, Tasarım+kuram, Sayı:14, s. 96-109.
• Bamford, G (2002) From Analysis/Synthesis to Conjecture/Analysis: A review of Karl Popper’s Influence on Design Methodology in Architecture. Design Studies, 23:245–261
• Community Places (2014) Community Planning Toolkit. http://www.communityplanningtoolkit.org/sites/default/files/Engagement.pdf (Erişim Tarihi 08 Nisan 2017)
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve MSGSÜ (2016) Kentsel Tasarım Rehberleri Cilt 1 Araştırma ve Tanımlama http://webdosya.csb.gov.tr/csb/dokumanlar/mpgm0055.pdf
• Elizabeth, B., Sanders, N. (2002) From User-Centered to Participatory Design Approaches. In Design and the Social Sciences. J.Frascara (Ed.), Taylor & Francis Books Limited, pp. 1-7
• Hacıalibeyoğlu, F. (2014). Mimari Tasarım Sürecinde Katılım Sorunu ve Yaklaşımlar. Mimarlık Dergisi, Sayı:379, s.48-52.
• Hacıalibeyoğlu, F. (2017). Mimarlıkta Kullanıcı Katılımlı Tasarım Modeli. Ege Mimarlık Dergisi, 27: (95), 40-44
• Holdar, G.G., Zakharcenko, O. 2002. Citizen Participation Handbook. People voice Project. International Centre for Policy Studies. imedia, Kyiv
• IAP2 (2018) Advancing the Practice of Participation https://www.iap2.org/ (Erişim Tarihi 20 Aralık 2018)
• IAP2 (2018) Public Participation Pillars https://iap2usa.org/Resources/Documents/IAP2%20Federation%20-%20P2%20Pillars%20(2)%20(1).pdf (Erişim Tarihi 20 Aralık 2018)
• Involve (2005) People and Participation. http://www.involve.org.uk//wp-content/uploads/2011/03/People-and-Participation.pdf (Erişim Tarihi 08 Nisan 2017)
• Lang, J.(1994). Urban Design: The American Experience. New York, Van Nostrand Reinhold.
• Madanipour, A. (2006). Roles and Challenges of Urban Design. Journal of Urban Design. 11(2): 173-193
• Mudanya Belediyesi (2015) Mudanya Belediyesi Stratejik Planı (2015-2019) http://www.mudanya.bel.tr/files/1421677580.pdf
• Pateman, C. 1970. Participation and Democratic Theory. London: Cambridge University Press
• Participate in Design (2018) Why Participatory Design? http://participateindesign.org/approach/why (Erişim Tarihi 20 Aralık 2018)
• Participate in Design (2018) What is Participatory Design? http://participateindesign.org/approach/what/ (Erişim Tarihi 20 Aralık 2018)
• Polat, S., Tümer Yıldız, H.Ö., Dostoğlu, N., (2018). Kültürel miras alanları için kullanıcı odaklı bir kentsel tasarım rehberi modeli: Bursa Hanlar Bölgesi Örneği. Megaron, 13(4): 584-596.
• Sanoff, H. (2000) Community Participation Methods in Design and Planning. John Wiley &Sons, New York.
• Savic, B. (2015). Community Engagement in Urban Planning and Development http://www.wcmt.org.uk/sites/default/files/reportdocuments/Savic%20B%20Report %20%20Final_0.pdf (Erişim Tarihi 08 Nisan 2017)
• Scottish Community Development Centre (2015) National Standards for Community Engagement. http://www.voicescotland.org.uk/media/resources/NSfCE%20online_October.pdf (Erişim Tarihi 08 Nisan 2017)
• Smith, L.G. 1984. Public Participation in Policy Making:The State-of-the-Art in Canada. Geoforum 15(2): 253-259.
• Uzer, E.(2017) Katılımcı Tasarım: Nasıl ve kim İçin? XXI https://xxi.com.tr/i/katilimci-tasarim-nasil-ve-kim-icin (Erişim Tarihi 08 Aralık 2017)
• Von Hausen, M. A. (2013) Dynamic Urban Design. Bloomington, iUniverse.
• Yeang, L. D. (2000) Urban Design Compendium. http://www.queenelizabetholympicpark.co.uk/-/media/lldc/local-plan/local-planexamination-documents/other-strategy-papers/s34-urban-designcompendium.ashx?la=en (Erişim Tarihi 27 Şubat 2017).