İstanbul Avrupa Yakası Örneğinde Yüksek Kıyı Yapılarının Fiziksel ve Sosyal Çevreye Etkilerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2020, Cilt: 13 Sayı: 1, 37 - 49, 15.03.2020

Mehmet Şimşek Deniz Mahmut Doğan Semra Katıtaş

https://doi.org/10.35674/kent.685809

Öz

Tarih boyunca deniz, akarsu ve gölleri sınırlayan kıyılar insan yerleşimleri açısından öncelikli ilgi görmüştür. Kıyı kesimleri, yer yüzündeki en hızlı değişime uğrayan alanlardır. Bu alanlar, stratejik öneme sahip mekanlar olması sebebiyle endüstri, ulaşım, depolama gibi çoklu işlevlere imkân vermekte ayrıca doğal değerleri nedeniyle dinlenme-eğlenme turizm faaliyetleri için de uygun konum oluşturmaktadır.
Kıyılar bazen savunma amaçlı yapılar için, bazen sosyal kullanımlar için, bazen de panoramik değerinden dolayı varlıklı kesimin konut ve yazlık ev ihtiyacına yönelik yapılaşmıştır. Merkezi konumu yanında Bir deniz kenti olan İstanbul da yüksek kıyı yapılaşmalarından etkilenmiştir. Çalışmada Marmara sahilindeki yüksek kıyı yapılanmalarının yakın ve uzak bölgeye etkisi çeşitli faktörlerle ele alınmaya çalışılmış, örneklemelerle binalara ait sayısal değerler verilmiş ve sonrasında söz konusu yapıların çevresel etki değerleri farklı yaşam ve kentsel parametreler bağlamında ele alınarak değerlendirilmiş ve sonuca varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yüksek Yapı, Kıyı, sosyo-ekonomi, altyapı, silüet, istanbul

Evaluation of the Effects of High Coastal Structures on Physical and Social Environment; Istanbul European Side Example

Öz

Throughout history, the coasts that limit the sea, stream sand lakes have received priority attention for human settlements. Coastal areas are the most rapidly changing areas on the earth’s surface. Due to their strategic importance, these areas allow multiple functions such as industry, transportation and storage furthermore due to their natural values, they are also suitable for rest and recreation related tourism activities. Coasts are sometimes built for defense structure purposes, sometimes for social use sand sometimes due to their panoramic value, are built for the housing and summer house needs of the wealthy.

Beside its central location, Istanbul is also a sea city and has been affected by high coastal structures. In this study, the effects of high coastal structures on the Marmara coast to the near and distant regions were tried to be considered with various factors. The numerical values of the buildings were given by sampling and then the environmental impact values of these buildings were evaluated in the context of different living and urban parameters and the results were reached.

Anahtar Kelimeler

High-Rise Building, Coast, Social – Economy, İnfrastructure, Silhouette, Transportation, Istanbul

Kaynakça

• AKARSU, S. (2014). Sosyal Belediyecilik-Zeytinburnu Belediyesi Örneği, İstanbul.
• AYDIN, T. (2013). Zeytinburnu’nda Kentsel Ayrışma, İstanbul.
• CNN TÜRK (2019) – Nüfus Dağılımı https://www.cnnturk.com/ekonomi/turkiye/turkiye-nufusunun-yuzde-kaci-koyde-yasiyor-iste-cevabi
• ÇELİK, K. (2006). Avrupa Birliği Uyum Sürecinde Kıyı Kullanımı ve Mülkiyet, Kent Bilgi Sistemi(KBS) ve Belediyeler için Önemi, Türkiye’nin Kıyı ve Deniz Alanları VI. Ulusal Konferansı, Muğla Üniversitesi, Muğla.
• EKE, F. (1995) Kıyı Mevzuatının Gelişimi ve Planlama, T.C. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Teknik Araştırma ve Uygulama Genel Müdürlüğü, Yayın no:77, Ankara.
• ERKEKEL, A. (2006). Yüksek Bina Strüktürel ve Kabuk Alt sistemlerinin ilişkisi ve Gelişimi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• GÜLERYÜZ, M. & DOSTOĞLU, N. (2012). "Yüksek Binalar ve Sürdürülebilir Mimarlık: Çelişkiler, Beklentiler", Yapı, Aylık Mimarlık Tasarım Kültür Sanat Dergisi, No. 368, İstanbul.
• HASOL, D. (2007). Yüksek Yapı Tutkusu, Yapı Dergisi, Yapı Endüstri Merkezi, Ocak Sayısı, İstanbul.
• İstanbul Büyükşehir Belediyesi. (1995). 1/50.000 ölçekli İstanbul Metropoliten Alan Alt Bölge Nazım Plan Raporu, , Şehir Planlama Müdürlüğü, İstanbul.
• KATIRCIOĞLU, N. (2016). Yüksek Yapıların Avantajlarının ve Dezavantajlarının İstanbul Örneği Üzerinde İrdelenmesi, İstanbul.
• KAYACAN, T. (2010). Kentsel Dönüşümde Halkın Katılımının Rolü ve Önemi Zeytinburnu ve Karanfilköy Örnekleri, İstanbul.
• KELEŞ, R. (2009). Çevre Politikası. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Kıyı Yasası. (1990). 3621 sayılı s.6.
• KUBAN, D. (1980). Mimarlık Kavramları, 2. baskı, İstanbul.
• Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi. (2010). Mesleki Denetime Çevresel Etki Değerlendirmesi Çekince Raporu.
• Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği. (2007). 03.07.2007 tarih/30113 sayılı Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği, madde 4, s.6
• SESLİ, F.A, AKYOL, N. (1999) Türkiye’de Kıyı Alanları Konusunda Geçmişten Günümüze Ulusal Mevzuat, TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisliği Dergisi, Temmuz sayısı, sayı: 86, s.101­111, Ankara
• UZUN, H. (2009). “Kentsel Dönüşüm Uygulamalarının Kent Özlemi ve Kentlilik Açısından Değerlendirilmesi”. Yüksek Lisans Tezi, Kadir Has Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• ÜDÜRGÜCÜ, A. (2010). Yüksek Yapılar İçin Karar Verme Rehberinin Oluşturulması, İstanbul.