Paradiplomacy as a Local Policy Tool

Yıl 2022, Cilt: 15 Sayı: 1, 439 - 466, 30.03.2022

Esra Çelebi Zengin Ali Davut Alkan

https://doi.org/10.35674/kent.1017797

Öz

The concept of paradiplomacy, which means that local governments can establish various partnerships in the international arena and internationalize through these partnerships, emerges as a new concept that has started to be popular in recent years. The network of relations has established is actually much older, and this concept describes the diplomatic activities of local governments. It is noteworthy that these relations, which are met with criticism and anxiety by many segments, are increasing day by day due to the fact that multi-actor approaches such as globalization and regionalization support localization tendencies and that nation states are pushed into the background in this process. Paradiplomacy activities, which are generally carried out with membership to international organizations and sister city practices, are also gaining momentum in Turkey, which stands out with its centralized and unitary state structure. It is seen that municipalities in Turkey have established membership with 138 different international organizations, and sister city relations with 1909 cities and city administrations, with these activities, which have been paved with various regulations, especially local government legislation. With this study, which deals with the legal basis and current status of these relations, it is aimed to contribute to the limited studies in the Turkish literature on paradiplomacy. In this study, in which the document review method was used as the data collection technique, literature review and national and international written sources were examined. In addition, the official web pages of international organizations were examined, current membership status and numbers were determined, tables and statistical data shared by the Union of Municipalities of Turkey and the Ministry of Environment and Urbanization were used.

Anahtar Kelimeler

paradiplomacy, local governments, sister city, Turkey, European Union.

Yerel Bir Politika Aracı Olarak Paradiplomasi

Öz

Yerel yönetimlerin uluslararası arenada çeşitli ortaklıklar kurabilmesi ve bu ortaklıklar sayesinde uluslararasılaşması anlamına gelen paradiplomasi kavramı, son yıllarda telaffuz edilmeye başlanan yeni bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Kurmuş olduğu ilişkiler ağı aslında çok daha eskilere dayanan bu kavram ile yerel yönetimlerin yürüttükleri diplomatik faaliyetler anlatılmaktadır. Küreselleşme ve bölgeselleşme gibi çok aktörlü yaklaşımların yerelleşme eğilimlerini desteklemesi ve bu süreçte ulus devletlerin geri plana itilmesi nedeniyle birçok kesim tarafından eleştiri ve kaygı ile karşılanan bu ilişkilerin gün geçtikçe artması dikkat çekmektedir. Genel olarak uluslararası kuruluşlara üyelik ve kardeş kent uygulamaları ile gerçekleştirilen paradiplomasi faaliyetleri, merkeziyetçi ve üniter devlet yapısıyla öne çıkan Türkiye’de de hız kazanmaktadır. Başta yerel yönetimler mevzuatı olmak üzere çeşitli düzenlemelerle önü açılan bu faaliyetler ile Türkiye’deki belediyelerin 138 farklı uluslararası kuruluşla üyelik, 1909 kent ve kent yönetimi ile kardeş kent ilişkisi kurduğu görülmektedir. Söz konusu ilişkilerin yasal temelleri ve güncel durumlarının ele alındığı bu çalışma ile paradiplomasi konusunda Türkçe literatürde sınırlı olan çalışmalara katkıda bulunmak amaçlanmaktadır. Veri toplama tekniği olarak doküman incelemesi yöntemi kullanılmış, literatür taraması ile ulusal ve uluslararası mahiyetteki yazılı kaynaklar incelenmiştir. Ayrıca uluslararası kuruluşların resmi web sayfaları incelenerek, güncel üyelik durumları ve sayıları tespit edilmiş, Türkiye Belediyeler Birliği ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından paylaşılan tablo ve istatistikî verilerden yararlanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Paradiplomasi, Yerel Yönetimler, Kardeş Kent, Türkiye, Avrupa Birliği.

Kaynakça

• Akman, Ç. (2017). Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Uluslararası Kuruluşlara Üyelikleri Üzerine Bir Değerlendirme. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2), 485-510.
• Akman, E. ve Akman, Ç. (2017). Türkiye’de Kardeş Şehir Uygulamalarının Dört Büyükşehir Belediyesi Üzerinden Nitel Bir Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2017/2(27), 228-254.
• Aktulun, E. (2015). Yönetişim Çerçevesinde Ortaklıklar ve Belediyelerin Kardeş Şehir İlişkileri: Ankara Büyükşehir Belediyesi Örneği. Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi). Aydın.
• Alkan, B.Ş. (2018). Yeni Kamu İşletmeciliği Yaklaşımından Hareketle Kamu İdarelerinde Mali Analiz Uygulaması. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, Temmuz 2018 (17. UİK Özel Sayısı), 799-812.
• Assembly of European Regions (AER), (2021). “Who are AER’s members?” https://aer.eu/aer-largest-independent-network-regions-wider-europe/, (Erişim Tarihi: 28.10.2021).
• Bustamante, G.A. and Cañas, S.S. (2017). Aymara Paradiplomacy: Empowerment on the Border. Estudios Fronterizos, 18(35), 90-106.
• Caner, C. (2010). AB Bütünleşme Politikalarında Yerel Yönetimlerarası İş Birliği ve Türkiye: Yapısal ve İşlevsel Bir Analiz. B.Parlak (Ed.), Yerel Yönetimler Yerel Siyaset ve Kentsel Politikalar içinde (ss. 263-277), Bursa: Dora Yayın Basım.
• Chan, W.Y. (2019). The Soft Power and Paradiplomacy of Hong Kong. Asian Education and Development Studies, 8(2), 161-172.
• CITTASLOW, (2021a). “Association” https://www.cittaslow.org/content/association, (Erişim Tarihi: 25.10.2021).
• CITTASLOW, (2021b). “CITTASLOW LIST” https://www.cittaslow.org/sites/default/files/content/page/files/246/cittaslow_list_june_2021.pdf, (Erişim Tarihi: 25.10.2021).
• Cittaslow Türkiye, (2021). “Üyelik Süreci ve Kriterler” https://cittaslowturkiye.org/uyelik-sureci-ve-kriterler/, (Erişim Tarihi: 25.10.2021).
• Conference of Peripheral Maritime Regions (CPMR), (2021a). “Who We Are” https://cpmr.org/who-we-are/, (Erişim Tarihi: 23.10.2021).
• Conference of Peripheral Maritime Regions (CPMR), (2021b). “Member Directory & Map” https://cpmr.org/who-we-are/member-directory-map/, (Erişim Tarihi: 23.10.2021).
• Council of Europe (COE), (2021a). “National delegations” https://www.coe.int/en/web/congress/national-delegations, (Erişim Tarihi: 15.10.2021).
• Council of Europe (COE), (2021b). “National Delegation to The Congress: Turkey” https://www.coe.int/en/web/congress/country?id=19, (Erişim Tarihi: 15.10.2021).
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (ÇŞB), (2020). “2020 yılı Mahalli İdareler Genel Faaliyet Raporu” https://webdosya.csb.gov.tr/db/yerelyonetimler/icerikler/2020_yili_mahall-_idareler_genel_faal-yet_raporu-20210621180102.pdf, (Erişim Tarihi: 26.10.2021).
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (ÇŞB), (2021a). “Mahalli İdarelerin Uluslararası Kuruluş Üyeliklerine İlişkin İstatistikî Veriler” https://yerelyonetimler.csb.gov.tr/dokumanlar 01.07.2021, (Erişim Tarihi: 27.10.2021).
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (ÇŞB), (2021b). “Belediyelerin Uluslararası Kuruluş Üyeliklerine İlişkin İstatistikî Veriler” https://yerelyonetimler.csb.gov.tr/dokumanlar 01.07.2021, (Erişim Tarihi: 27.10.2021).
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (ÇŞB), (2021c). “Belediyelere Ait Kardeş Kent İstatistikî Verileri” https://yerelyonetimler.csb.gov.tr/dokumanlar 01.07.2021, (Erişim Tarihi: 27.10.2021).
• Daban, C. (2017). Uluslararası İlişkilerde Siyasal Aktörler, Bürokrasi ve Jeopolitik Bağlamında Diplomasi: Türkiye Cumhuriyeti Örneği. Bitlis Eren Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Akademik İzdüşüm Dergisi, 2(2), 22-50.
• Demirtaş, B. (2016). Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Dış İlişkilerinin Analizi: Merkez-Çevre Etkileşimini Yeniden Düşünmek. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 13(52), 151-173.
• Duchacek, I.D. (1990). Perforated Sovereignties: Towards a Typology of New Actors in International Relations. in H.J. Michelmann, P. Soldatos (Eds.), Federalism and International Relations: The Role of Subnational Units, Oxford, Oxford University Press, pp. 1–33.
• Erdem, N. ve Ersavaş Kavanoz, S. (2021). Türkiye’de Yerel Diplomasi Yönetimine Dair Bir Araştırma. Kent ve Çevre Araştırmaları Dergisi, 3(1), 28-49.
• Erdoğan, S. (2020). Değişen Diplomasinin Yeni Yüzü: Paradiplomasi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 24(3), 495-509.
• Esen, E. ve Polat F. (2007). Türk Yerel Yönetimlerinin Uluslararası ve Avrupa Birliği Kuruluşları ile İlişkileri, Akdeniz Üniversitesi Avrupa Birliği Araştırma ve Uygulama Merkezi, Yayın No: 2: Antalya.
• Eskandaran, M. and Ranjkesh, M.J. (2014). City Diplomacy Analysis of the Role of Cities as the New Actor in International Relations. Urnan Regional Studies and Research, 5(20), 163-182.
• Euro-Mediterranean Assembly (ARLEM), (2021). “Our Work” https://cor.europa.eu/en/our-work/Pages/ARLEM.aspx, (Erişim Tarihi: 25.10.2021).
• European Association of Development Agencies (EURADA), (2021a), “About Us” https://www.eurada.org/about, (Erişim Tarihi: 10.10.2021).
• European Association of Development Agencies (EURADA), (2021b) “Our Members” https://www.eurada.org/about/members, (Erişim Tarihi: 10.10.2021).
• European Association of Historic Towns and Regions (EAHTR), (2018). “Members” http://www.historic-towns.org/members/July 31, 2018, (Erişim Tarihi: 12.10.2021).
• European Association of Historic Towns and Regions (EAHTR), (2021). “Who are we?” http://www.historic-towns.org/about-us/, (Erişim Tarihi: 12.10.2021).
• European Association for Local Democracy (ALDA), (2021a). “What is ALDA” https://www.alda-europe.eu/about-us/, (Erişim Tarihi: 25.10.2021).
• European Association for Local Democracy (ALDA), (2021b). “Network” https://www.alda-europe.eu/network/#members, (Erişim Tarihi: 25.10.2021).
• European Association of Zoos and Aquaria (EAZA), (2021). “Members” https://www.eaza.net/#map_home, (Erişim Tarihi: 13.10.2021).
• European Cities (EUROCITIES), (2021a). “About Us” https://eurocities.eu/about-us/, (Erişim Tarihi: 10.10.2021).
• European Cities (EUROCITIES), (2021b). “Cities” https://eurocities.eu/cities/, (Erişim Tarihi: 10.10.2021).
• European Committee of the Regions (CoR), (2021). “Members” https://cor.europa.eu/en/members/Pages/default.aspx, (Erişim Tarihi: 15.10.2021).
• European Training Organization Network for Regional and Local Authorities (ENTO), (2021). “Members” http://ento.org/members/, (Erişim Tarihi: 21.10.2021).
• Gençkaya, Ö.F. ve Kaya, K. (2018). İstanbul İlçe Belediyelerinin Dış İlişkileri. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 1(3), 303-316.
• Harakan, A., Mustari, N. and Alfred Kinyondo, A. (2021). Improving the Quality of City Cleanliness Through Investment Paradiplomacy in Bantaeng, Indonesia. E3S Web of Conferences, International Conference on Environmental and Energy Sustainabilities (ICEES 2021), 277(02007), 1-5. https://doi.org/10.1051/e3sconf/202127702007.
• İçişleri Bakanlığı, (2021). “Türkiye Mülki İdare Bölümleri Envanteri” https://www.e-icisleri.gov.tr/Anasayfa/MulkiIdariBolumleri.aspx, (Erişim Tarihi: 28.10.2021).
• Keating, M. (2013). Regions and Interntional Affairs: Motives, Opportunities and Strategies (pp. 1-16) in Paradiplomacy in Action: The Foreign Relations of Subnational Governments (Eds. F. Aldecoa and M. Keating). New York: Routledge.
• Keyik, M. ve Erol, M.S. (2019). Realizme Göre Güç ve Güç Dengesi Kavramları. Uluslararası Kriz ve Siyaset Araştırmaları Dergisi, 3(1), 12-49.
• Kurun, İ. (2017). Yeni Kamu İşletmeciliği Yaklaşımının Kamu Hizmetlerinin Sunulmasına Etkisi: Belediyeler Örneği. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(16), 85-106.
• Lecours, A. (2008). Political Issues of Paradiplomacy: Lessons From the Developed World. Discussion Papers in Diplomacy.
• Liu, T. andSong, Y. (2020). Chinese Paradiplomacy: A Theoretical Review. Sage Open, January-March 2020, 1-14.
• Local Governments for Sustainability (ICLEI), (2021a). “About Us” https://iclei.org/en/About_ICLEI_2.html, (Erişim Tarihi: 24.10.2021).
• Local Governments for Sustainability (ICLEI), (2021b). “Turkey” https://iclei.org/en/members-search.html?search_query=TURKEY, (Erişim Tarihi: 24.10.2021).
• Mendes, M.V.I. and Figueira, A.R. (2017). Paradiplomacy and the International Competitiveness of Cities: the Case of Rio de Janeiro. Revista Brasileira de Política Internacional, 60(1), 1-19.
• Milliyet, (2016). “14. İslam Başkentleri ve Kentleri Teşkilatı Konferansı” https://www.milliyet.com.tr/yerel-haberler/ankara/14-islam-baskentleri-ve-kentleri-teskilati-konferansi-11678592 (30.11.2016), (Erişim Tarihi: 12.10.2021).
• Mukti, T.A.,Fathun, L.M., Muhammad, A., Sinambela, S.I. and Riyanto, S. (2020). Paradiplomacy Policies and Regional Autonomy in Indonesia and Korea. Jurnal Hubungan Internasional, 9(2), 139-152.
• Munir, F. And Purnomo, M. (2019). Dimensions of the Para-Diplomacy of Border Areas in International Relations Studies: A Systematic Literature Review. International Journal of Innovation, Creativity and Change, 10(3), 89-108.
• Mutlu, S. ve Demirkaya, Y. (2018). Avrupa Yönetişimi ve Ulusaltı Yönetimlerin Ulusötesi Ağ Faaliyetleri. Strategic Public Managemenet Journal, 4(7), 59-82.
• Network of Associations of Local Authorities of South-East Europe (NALAS), (2021). “About us” http://www.nalas.eu/AboutUs#International-support, (Erişim Tarihi: 13.10.2021).
• Neves, M.S. (2010). Paradiplomacy Knowledge Regionsand the Consolidation of Soft Power. JANUS.NET e-journal of International Relations, 1(1), 10-28.
• Oddone, N. (2016). Paradiplomacy From Five Perspectives: Theoretical Reflexions for the Construction of an Epistemic Community in Latin America. Revista Relaciones Internacionales, 89(2), 47-81.
• Özçelik, A.O. (2014). An Empirical Basis of Multi-Level Governance Approach: Subnational Mobilisation in the European Union Area. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 1-22.
• Özçelik, A.O. (2015). Ulusaltı Yönetimlerin Avrupa’da Politika Yapım Süreçlerine Çok Boyutlu Angajmanı: Türkiye’deki Belediyeler ve Kalkınma Ajansları Örneği. Yönetim Bilimleri Dergisi, 13(25), 7-39.
• Özçelik, A.O. (2017). Analysing Stages of Subnational Mobilisation A cross the European Union: The Case of Subnational Administrations in Turkey. Regional & Federal Studies, 27(2), 171-199.
• Özlü, M.R. (2020). Bölgesel ve Yerel Yönetimlerin Avrupa Birliği Karar Mekanizmasına Gari Resmi Yollardan Katılımı. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 75(3), 947-971.
• Paquin, S. (2020). Paradiplomacy. in T. Balzacq, F. Charillon and F. Ramel (Eds.), Global Diplomacy An Introduction to Theory and Practice, Palgrave Macmillan, pp. 49-61.
• Sağlıklı Kentler Birliği (SKB), (2021a). “Birlik Hakkında” https://www.skb.gov.tr/birlik-hakkinda/birlik-hakkinda/, (Erişim Tarihi: 25.10.2021).
• Sağlıklı Kentler Birliği (SKB), (2021b). “Üye Belediyelerimiz” https://www.skb.gov.tr/kategori/uye-belediyelerimiz/, (Erişim Tarihi: 25.10.2021).
• Sanalla, M. (2014). The Phenomen on of Paradiplomacy in the Czech Republic: Representative Difficulties in the Concept of Paradiplomacy in the Subnational Unit of the Znojmo Region. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 159-172.
• Schiavon, J.A. (2019). Comparative Paradiplomacy. New York: Routledge.
• Sharafutdinova, G. (2003). Paradiplomacy in the Russian Regions: Tatarstan’s Search for Statehood. Europe-AsiaStudies, 55(4), 613-629.
• Soldatos, P. (1990). An Explanatory Framework for the Study of Federated States as Foreign-PolicyActors. in H.J. Michelmann and P. Soldatos (Eds.), Federalism and International Relations: The Role of Subnational Units, Oxford, Oxford Press, pp. 34–38.
• Susiatiningsih, H., Farabi, N., Paramasatya, S. and Puspapertiwi, S. (2018). Decentralization in International Relations: A Study of Semarang City’s Paradiplomacy. E3S Web of Conferences, The 3rd International Conference on Energy, Environmental and Information System (ICENIS 2018), 73(09016), 1-4. https://doi.org/10.1051/e3sconf/20187309016.
• Tavares, R. (2016). Paradiplomacy: Cities and States as Global Players. New York: Oxford University Press.
• The Council of European Municipalities and Regions (CCRE), (2021a), “About members” https://www.ccre.org/en/article/about_members, (Erişim Tarihi: 11.10.2021).
• The Council of European Municipalities and Regions (CCRE), (2021b), “Associations” https://www.ccre.org/en/associations/index/page:4, (Erişim Tarihi: 11.10.2021).
• The Organization of Islamic Capitals and Cities (OICC), (2021). “Organizasyon Üyeleri” https://oicc.org/members/Observermember, (Erişim Tarihi: 12.10.2021).
• T.C. Avrupa Birliği Genel Sekreterliği (2009). Avrupa Birliği Terimleri Sözlüğü (İngilizce-Türkçe). Ankara: Matus Basımevi. ISBN 978-¬975-¬19¬-4468-¬9.
• Türk Dil Kurumu (TDK), (2021). http://sozluk.gov.tr/, (Erişim Tarihi: 13.09.2021).
• Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB), (2016). “Kardeş Şehirler El Kitabı” http://www.tdbb.org.tr/tdbb/wp-content/uploads/2016/01/kardessehirelkitabi.pdf, (Erişim Tarihi: 27.10.2021).
• Türkiye Belediyeler Birliği (TBB), (2021c). “Avrupa Bölgeleri Meclisi (AER)” https://www.tbb.gov.tr/Tr/icerik_avrupa-bolgeleri-meclisi-aer_251 (12.08.2021), (Erişim Tarihi: 25.10.2021).
• Türkiye Belediyeler Birliği (TBB), (2021d). “Avrupa-Akdeniz Bölgesel ve Yerel Meclisi (ARLEM)” https://www.tbb.gov.tr/Tr/icerik_avrupa-akdeniz-bolgesel-ve-yerel-meclisi-arlem_252 (12.08.2021), (Erişim Tarihi: 25.10.2021).
• Türkiye Belediyeler Birliği (TBB), (2021e). “EUROCITIES” https://www.tbb.gov.tr/dis-iliskiler/uluslararasi-iliskiler/eurocities, (Erişim Tarihi: 25.10.2021).
• Türkiye Belediyeler Birliği (TBB), (2021f). “Cittaslow” https://www.tbb.gov.tr/dis-iliskiler/uluslararasi-iliskiler/cittaslow, (Erişim Tarihi: 13.07.2021).
• Türkiye Belediyeler Birliği (TBB), (2021a). “Avrupa Konseyi Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi (YBYK)” https://www.tbb.gov.tr/dis-iliskiler/avrupa-konseyi-yerel-ve-bolgesel-yonetimler-kongresi-ybyk/13.07.2021, (Erişim Tarihi: 12.10.2021).
• Türkiye Belediyeler Birliği (TBB), (2019). “Türkiye Şehir Eşleştirme” https://www.yereldeab.org.tr/Portals/8/yayinlar/turkiye_de_sehir_eslestirme_kitapcigi.pdf, (Erişim Tarihi: 29.10.2021).
• Türkiye Belediyeler Birliği (TBB), (2021b). “Avrupa Belediyeler ve Bölgeler Konseyi (CEMR) Türkiye Belediyeler Birliği Heyeti” https://www.tbb.gov.tr/dis-iliskiler/uluslararasi-iliskiler/turkiye-heyeti, (Erişim Tarihi: 10.10.2021).
• United Cities and Local Governments (UCLG), (2021). “Who we are” https://www.uclg.org/en/organisation/about, (Erişim Tarihi: 12.10.2021).
• United Cities and Local Governments Middle East and West Asia Section (UCLG-MEWA), (2021a). “Bölge Teşkilatları” http://uclg-mewa.org/uclg-bolge-teskilatlari/, (Erişim Tarihi: 12.10.2021).
• United Cities and Local Governments Middle East and West Asia Section (UCLG-MEWA), (2021b). “UCLG Members” http://arsiv.uclg-mewa.org/uclg-members.html, (Erişim Tarihi: 12.10.2021).
• United Cities and Local Governments Middle East and West Asia Section (UCLG-MEWA), (2021c). “Başkanlık Tablosu 2019-2022” http://uclg-mewa.org/uploads/file/fa8336c8cb0f4045b92eccc4769c71ef/UCLG-MEWA%20Ba%C5%9Fkanl%C4%B1k%20Tablosu%202019-2022.pdf, (Erişim Tarihi: 12.10.2021).
• World Academy for Local Government and Democracy (WALD), (2021). “Mütevelli Heyeti” https://www.wald.org.tr/tr/kurullar/mutevelli-heyeti, (Erişim Tarihi: 20.10.2021).
• World Health Organization (WHO), (2021). “What is a healthy city?” https://www.euro.who.int/en/health-topics/environment-and-health/urban-health/who-european-healthy-cities-network/what-is-a-healthy-city, (Erişim Tarihi: 26.10.2021).
• Wolff, S. (2007). Paradiplomacy: Scope, Opportunities and Challenges. The SAIS Europe Journal of Global Affairs, 10(1), 141-150.
• Yaylı, H. ve Gönültaş, Y.C. (2018). Uluslararasılaşan Yerel Yönetimler: Yerel Dış Politika (Paradiplomasi) Kavramına Teorik Bir Bakış. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2), 271-288.
• Yerel Diplomasi, (2021a). “Birleşmiş Kentler ve Yerel Yönetimler Teşkilatı United Cities and Local Governments” http://www.yereldiplomasi.gov.tr/aglar/birlesmis-kentler-ve-yerel-yonetimler-teskilati-united-cities-and-local-governments/, (Erişim Tarihi: 12.10.2021).
• Yerel Diplomasi, (2021b). “İslami Başkentler ve Kentler Kurumu” http://www.yereldiplomasi.gov.tr/aglar/islami-baskentler-ve-kentler-kurumu-organization-of-islamic-capitals-and-cities/, (Erişim Tarihi: 12.10.2021).
• Yerel Diplomasi, (2021c). “Kardeş Şehir-Tarihçe” http://www.yereldiplomasi.gov.tr/tarihce/, (Erişim Tarihi: 27.10.2021).
• Zülfikar, H. (2021). Doğru Yazalım Doğru Konuşalım. https://turkofoni.org/files/do_ru_yazalim_do_ru_konu_alim_prof.dr.hamza_z_lf_kar.html, (Erişim Tarihi: 12.09.2021).
• 1982 Anayasası. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2709.pdf, (Erişim Tarihi: 20.10.2021).
• 5302 Sayılı İl Özel İdaresi Kanunu. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5302.pdf, (Erişim Tarihi: 23.10.2021).
• 5393 Sayılı Belediye Kanunu. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5393.pdf, (Erişim Tarihi: 24.10.2021).
• 7153 Sayılı Çevre Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/20181210-4.htm, (Erişim Tarihi: 25.10.2021).