Menu Content Analysis of Balkan Restaurants in the Context of Food and Culture Relationship

Yıl 2024, Cilt: 17 Sayı: 5, 1975 - 1994, 17.09.2024

Ecem İnce Karaçeper

https://doi.org/10.35674/kent.1433018

Öz

The Balkans, due to its geographical location, has hosted various empires, allowing the culinary culture in the region to diversify and enrich through interactions with different cultures. Balkan culinary culture has been shaped by factors such as history, geography, and ethnic diversity. Each country has its own unique flavors and traditions. The main objective of this study is to examine the menu contents of food and beverage establishments classified as "Balkan Restaurant" in Istanbul and analyze online customer reviews on Google. The study is designed as qualitative research, employing archival research, document scanning, and content analysis techniques as qualitative research methods. Establishments with inaccessible menu content were accessed through their official websites or social media accounts. In this context, a total of 13 Balkan restaurants operating between 2010-2024 were subjected to a detailed evaluation, and a total of 2689 customer reviews were analyzed using content analysis methods. The content from Google reviews was obtained through a Python-based application. The obtained data was analyzed and visualized using the Microsoft Power BI program. According to results, restaurant menus were assessed under three primary categories: "delicious," "tasteless," and "expensive." Prominent and flavorful dishes like "Pljeskavica, Cevapcici, and Bosnian Dumplings" were highlighted in Balkan restaurants. This suggests that Balkan restaurants typically maintain their cultural heritage, keeping their menu offerings consistent without major alterations, thus preserving traditional elements throughout the years. It has been concluded that businesses not providing services in this manner are generally perceived by customers as either tasteless or expensive.

Anahtar Kelimeler

Food, Culture, Menu, Content Analysis, Balkan Culinary Culture

Yemek ve Kültür İlişkisi Bağlamında Balkan Restoranlarının Menü İçerik Analizi

Öz

Balkanlar, coğrafi konumu sebebiyle çeşitli imparatorluklara ev sahipliği yapmıştır. Bu durum bölgedeki mutfak kültürünün çeşitlenip zenginleşmesine ve farklı kültürlerle etkileşime girmesine olanak tanımıştır. Balkan mutfak kültürü, tarih, coğrafya ve etnik çeşitlilik gibi faktörlerden etkilenerek şekillenmiştir. Her ülkenin kendi özgün lezzetleri ve gelenekleri bulunmaktadır. Bu çalışmanın temel amacı, İstanbul'da "Balkan Restoranı" sınıflandırmasına sahip olan yiyecek içecek işletmelerinin menü içeriklerini incelemek ve Google üzerinden yapılan çevrimiçi müşteri yorumlarını analiz etmektir. Çalışma nitel bir araştırma olarak planlanmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden arşiv, belge tarama ve içerik analizi teknikleri kullanılmıştır. Menü içeriğine ulaşılamayan işletmelerin menülerine ise resmî web sitesinden veya sosyal medya hesaplarından ulaşılmıştır. Bu bağlamda, 2010-2024 yılları arasında faaliyet gösteren toplam 13 Balkan restoranı detaylı bir şekilde değerlendirmeye alınmış ve toplamda 2689 müşteri yorumu içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Google yorumlarda yer alan içerikler, Python bazlı bir uygulama aracılığı ile elde edilmiştir. Elde edilen veriler, Microsoft Power BI programı ile analiz edilmiş ve görselleştirilmiştir. Sonuçlara göre, işletme menülerinin değerlendirmeleri "lezzetli", "lezzetsiz" ve "pahalı" gibi üç ana tema üzerinden yapılmıştır. Balkan restoranlarında "Pljeskavica, Cevapcici ve Boşnak Mantısı" gibi yemeklerin baskın ve lezzetli olarak ön plana çıktığı belirlenmiştir. Bu durum, Balkan restoranlarının genel olarak kültürel miraslarına sahip çıkarak ve menü içeriklerinin geleneksel yapılarını koruyarak, yıllar içinde büyük ölçüde değiştirmeden sunduklarını göstermektedir. Bu şekilde hizmet sağlamayan işletme menülerinin ise müşteriler tarafından genellikle lezzetsiz veya pahalı olarak değerlendirildiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yemek, Kültür, Menü, İçerik Analizi, Balkan Mutfak Kültürü

Kaynakça

• Abdurrezzak, A. O. (2014). İşlevsel Teori Bağlamında Yemek Kültürünün İletişimsel Yönü. Electronic Turkish Studies, 9(11).
• Alabacak, C. H. (2018). Türk mutfak kültüründeki geleneksel yemeklerin bilinirliği: Ankara ili örneği [PhD Thesis]. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Albala, K. (2021). The Renaissance of Italian Cooking in France: Culinary Influence and Cultural Exchange. Journal of Culinary History, 36(3), 210-225. doi:10.1080/07409710.2021.1857912.
• Arı, K. (2010). Osmanlı Devleti’nde göçlerle aktarılan besin kültürü ve bunun Türk yemek kültürüne etkileri. I. Türk Mutfak Kültürü Sempozyumu (Osmanlı Mutfak Kültürü), 14-15.
• Artun, E. (2007). Güney-Doğu Avrupa’da Osmanlı ve Osmanlı Sonrası Türk Uygarlıklarının Öteki Uygarlıklara Halk Kültürü yönünden Karşılıklı Etkileşimi. Uluslararası Güneydoğu Avrupa Türkoloji Sempozyumu, 03-07.
• Bektarim, N. (2020). Mersin’de yaşayan yerleşik ve konargöçer yörüklerin mutfak kültürü üzerine bir araştırma [Master’s Thesis]. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Briggs, A. (2007). Kültür. Milli Folklor Dergisi. (çev: S. Kebeli), 19 (74), 99-103.
• Bowen, G. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40.
• Counihan, C. (2021). The Anthropology of Food and Body: Gender, Meaning, and Power. Routledge. doi:10.4324/9781003175113.
• Çetin, A. (2006). Memluk Devletinde Yemek Kültürüne Genel Bir Bakış. Milli Folklor Dergisi, 18 (72), 107-117
• Durlu Özkaya, F. ve Sarıcan, B. (2014). Latin Amerika mutfağının kültürel etkileşim yolu. Journal Of Tourism and Gastronomy Studies, 2(1), 36-45.
• Durkheim, E. (2014). The rules of sociological method: and selected texts on sociology and its method. Simon and Schuster.
• Fischler, C. (2022). Commensality, Society and Culture: Eating Together as a Social Act. Springer. doi:10.1007/978-3-030-76561-2.
• İnancık, H. (2016). “Türkler ve Balkanlar”. Kafkasyalı, M., S. (Ed), balkanlarda İslam miladı dolmayan umut içinde, Ankara: Eflal Matbaacılık.
• İstanbullu-Dinçer, F., Uğurlu, K. ve Çakmak T. F. (2015). Ekoturizm ve Gastronomi Turizminin Destinasyon Pazarlamasına Etkisi: Çorum Örneği. Eko- Gastronomi Dergisi, 1 (1), 19-35.
• Gürsoy, D. (2014). Deniz Gürsoy’un gastronomi tarihi. İstanbul: Oğlak Yayıncılık.
• Goody J. (2013). Yemek, Mutfak, Sınıf. İstanbul: Pinhan.
• Gökçel, R. (2012). Romen-Türk Kültürel Etkileşiminin Romen Diline Yansımaları. Motif Akademi Halk Bilimi Dergisi, 2, 67-71.
• Hatipoğlu, A. (2010). İnançların gastronomi üzerine etkileri: Bodrum’daki beş yıldızlı otellerin mutfak yöneticilerinin görüşlerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma [PhD Thesis]. Sakarya Universitesi (Turkey).
• Kartarı, A. (2014). Kültür, farklılık ve iletişim: Kültürlerarası iletişimin kavramsal dayanakları. İletişim Yayıncılık.
• Mahiroğulları, A. (2005). Küreselleşmenin kültürel değerler üzerine etkisi. Journal of Social Policy Conferences, 50, 1275-1288.
• Matsumoto, D. ve Juang, L. (2020). Culture and Psychology (6th ed.). Cengage Learning.
• Nunn, N. ve Qian, N. (2010). The Columbian Exchange: A History of Disease, Food, and Ideas. Journal of Economic Perspectives, 24(2), 163-188. doi:10.1257/jep.24.2.163.
• Ramadanoğlu, E. ve Karaçeper, E. İ. (2024). Bosna Hersek Boşnak Göçmenlerinin Mutfak Kültürü ve Sofra Gelenekleri: İstanbul İli Pendik, Kartal ve Bayrampaşa İlçeleri Örneği. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 8(1), 1-23.
• Sağır, A. (2012). Bir yemek sosyolojisi denemesi örneği olarak tokat mutfağı. Electronic Turkish Studies, 7(4).
• Sancaktar, C. (2011). Balkanlar’da Osmanlı hâkimiyeti ve siyasal mirası. Ege Stratejik Araştırmalar Dergisi, 2(2), 27-47.
• Sancaktar, C. (2019). Balkanlar’da Türk ve Müslüman Milletler: 19. yüzyıldan günümüze milliyetçiliğe karşı varoluş mücadelesi. Balkan and Near Eastern Journal of Social Sciences, 5(01).
• Santich, B. (2004). The study of gastronomy and its relevance to hospitality education and training. International journal of hospitality management, 23(1), 15-24.
• Skalski, P.D., Neuendorf, K. A., Cajigas. J. A. (2017). Content Analysis in the Interactive Media Age. İçinde: Neuendorf K. A. (Ed.), Content Analysis Guidebook (s. 201–242). Sage: Thousand Oaks.
• Smith, M. (2008). The Influence of Italian Cuisine on French Gastronomy in the Renaissance. Journal of Culinary History, 23(2), 110-115.
• Oruç, Z, (2009). “Dünden Bugüne Balkan Türklüğü: Bir Analiz Denemesi”, Journal of Azerbaijani Studies, 15, 49-58.
• Uğur, H. Z. (2018). Balkan Savaşları'nın Balkanlar'dan Anadolu'ya Türk Göçü Üzerine Etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kütahya Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
• Umut, O. (2007). Tüccar sınıfın protestan hareketi desteklemesinin maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi yaklaşımı açısından değerlendirilmesi. Journal of Social Policy Conferences, 52, 231-243.
• Tezcan, M. (2000). Türk yemek antropolojisi yazıları. Kültür Bakanlığı.
• Pamuk, Ş. (2017). Osmanlı-Türkiye iktisadî tarihi 1500-1914. İletişim Yayınları.
• Varol, E. ve İlkay, G. (2022). Balkan Göçmenlerinin Sofra Kültürü: Tekirdağ Malkara Örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(2), 775-789.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, (6.Baskı). Ankara:Seçkin Yayıncılık.
• Wach, E. (2013). Learning About Qualitative Document Analysis, IDS Prectice Papers, 1-10. https://www.academia.edu/18995913/Learning_about_Qualitative_Document_Analysis