The Effect of Park Use Restrictions on Park Preference: A Research on People Visiting Parks in Zonguldak

Yıl 2025, Cilt: 18 Sayı: 3, 1567 - 1595

Deniz Karaelmas

https://doi.org/10.35674/kent.1627798

Öz

Urban neighborhood parks are important in the lives of all residents of a city. Numerous research studies suggest that neighborhood parks serve an important function in giving urban residents the chance to interact with nature, engage in physical exercise, and establish social connections. The purpose of this study; To examine the effect of parking restrictions on users' parking preferences. The study was carried out for 13 parks in Zonguldak province. Within the scope of the study, 13 parks were visited and the restrictors in the park were photographed. Later, a survey was conducted on 707 people using the parks in question. The collected data were analyzed with SPSS 21. Survey data collected from park users was analyzed with SPSS 21 program. As a result of the study, the answers given by 707 people regarding parking restrictions supported the identified deficiencies. However, it has been determined that users take into consideration the elements in the park when choosing a park. In the study; While the thoughts about the restrictions in the parks and the factors taken into consideration when choosing a park differ significantly in terms of the gender, marital status and income of the park users; It was determined that there was no significant difference in terms of their age, education level and way of going to the park. Additionally, the study found that parking restrictions affected users' parking choices.

Anahtar Kelimeler

Parking Restrictors, Parking Selection, User, Zonguldak

Park Kullanım Kısıtlayıcılarının Park Tercihine Etkisi: Zonguldak'taki Parkları Ziyaret Eden Kişilere Yönelik Bir Araştırma

Öz

Kentsel mahalle parkları, bir şehrin tüm sakinlerinin hayatlarında önem taşır. Çok sayıda araştırma çalışması, mahalle parklarının kent sakinlerine doğayla etkileşim kurma, fiziksel egzersize katılma ve sosyal bağlantılar kurma şansı vermede önemli bir işlev gördüğünü öne sürmektedir. Bu çalışmanın amacı; park kısıtlayıcılarının kullanıcıların park tercihi üzerindeki etkisini incelemektir. Çalışma, Zonguldak ilindeki 13 adet parka yönelik olarak gerçekleştirilmiştir. Çalışma kapsamında öncelikle 13 adet park gezilmiş ve parktaki kısıtlayıcılar fotoğraflanmıştır. Daha sonra söz konusu parkları kullanan 707 kişi üzerinde bir anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Park kullanıcılarından toplanan anket verileri SPSS 21 programı ile analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda 707 kişinin park kısıtlayıcıları ile ilgili verdikleri cevaplar tespit edilen eksiklikleri destekler nitelikte olmuştur. Bununla birlikte kullanıcıların park seçimi yaparken parktaki unsurları dikkate aldıkları belirlenmiştir. Çalışmada; parklardaki kısıtlayıcılar ile ilgili düşüncenin ve park seçimi yaparken dikkat edilen faktörlerin park kullanıcılarının cinsiyetleri, medeni durumları ve gelir durumları açısından anlamlı farklılık gösterirken; yaşları, eğitim durumları ve park gitme şekilleri açısından anlamlı bir farklılık göstermediği belirlenmiştir. Ayrıca çalışmada park kısıtlayıcılarının kullanıcıların park seçimini etkilediği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Park Kısıtlayıcıları, Park Seçimi, Kullanıcı, Zonguldak

Kaynakça

• Adams, J., Veitch, J., Barnett, L., (2018). Physical activity and fundamental motor skill performance of 5–10 year old children in three different playgrounds. Int. J. Environ. Res. Public Health 15, 1896.
• Akbulut, Z. ve Topay, M. (2020). Antalya Atatürk Kültür Parkı örneğinde rekreasyonel ekosistem hizmetlerinin değerlendirilmesi. Mimarlık Bilimleri ve Uygulamaları Dergisi, 5(1), 64-80.
• Akkülah, A. T. ve Güngör, S. (2009). Oyun alanları güvenlik standartlarının araştırılması ve Nenehatun Parkı örneğinde irdelenmesi. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 23 (47), 8-17.
• Aktaş Üstün, N. Zorba, E. ve Üstün, Ü. D. (2018). Parklarda yer alan açık alan spor aletlerinin kullanımı: kadın ve erkek kullanıcıların algılarından nitel bir çalışma. Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 5 (1), 33-41.
• Aktaş, D. ve Kiper, T. (2022). Kentsel yaşam kalitesi temelinde park alanlarında gürültü düzeylerinin belirlenmesi: Tekirdağ/Çorlu örneği. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, 11 (2), 165-179.
• Alabbas, W. G. ve Polat, A. T. (2019). Comparative analysis of park user preferences in Konya (Turkey) and Kirkuk (Iraq) cities. Journal of the Institute of Science and Technology, 9 (2), 1128-1143.
• Alp, A. M. ve Ekşi, M. (2021). Kamusal açık yeşil alanların toplumsal beklentiler yönünden değerlendirilmesi: Maltepe, Orhangazi Şehir Parkı örneği. Peyzaj Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 3 (1), 1-11.
• Bahrinia, F., Bella, S., Mokhtarzadeh, S. (2017). The relationship between the distribution and use patterns of parks and their spatial accessibility at the city level: A case study from Tehran, Iran. Urban Forestry & Urban Greening, 27, 332–342.
• Baran, P. K., Tabrizian, P., Zhai, Y., Smith, J.W., Floyd, M.F., (2018). An exploratory study of perceived safety in a neighborhood park using immersive virtual environments. Urban For. Urban Green. 35, 72–81. https://doi.org/10.1016/j.ufug.2018.08.009.
• Bustamante, G., Guzman, V., Kobayashi, L.C., Finlay, J., (2022). Mental health and wellbeing in times of COVID-19: a mixed-methods study of the role of neighborhood parks, outdoor spaces, and nature among US older adults. Health Place, 76, 102813. https://doi.org/10.1016/j.healthplace.2022.102813.
• Chang, Z., Chen, J., Li, W., & Li, X. (2019). Public transportation and the spatial inequality of urban park accessibility: New evidence from Hong Kong. Transportation Research Part D: Transport and Environment, 76, 111-122.
• Feng, S., Chen, L., Sun, R., Feng, Z., Li, J., Khan, M. S., & Jing, Y. (2019). The distribution and accessibility of urban parks in Beijing, China: Implications of social equity. International Journal Of Environmental Research And Public Health, 16 (24), 4894.
• Flowers, E. P., Timperio, A., Hesketh, K. D., & Veitch, J. (2020). Comparing the features of parks that children usually visit with those that are closest to home: A brief report. Urban Forestry & Urban Greening, 48, 126560.
• Floyd, M.F., Taylor, W.C., Whitt-Glover, M., (2009). Measurement of park and recreation environments that support physical activity in low-income communities of color: highlights of challenges and recommendations. Am. J. Prev. Med. 36 (4), S156–S160.
• Gümüş, H. Alay-Özgül, S. ve Karakılıç, M. (2015). Fiziksel Aktivite Mekânı Değerlendirme Ölçeği (FAMDÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Spor Bilimleri Dergisi, 26 (1), 1-8.
• He, Q., Liu, L., Zhang, H., Chen, R., Dong, G., Yan, L.L., Zeng, Y., Kim, Y., Ji, J.S., (2023). Environmental greenspace, subjective well-being, and all-cause mortality in elderly Chinese: association and mediation study in a prospective cohort. Environ. Res. 227, 115732 https://doi.org/10.1016/j.envres.2023.115732.
• Kabisch, N., Frantzeskaki, N., Pauleit, S., Naumann, S., Davis, M., Artmann, M., Haase, D., Knapp, S., Korn, H., Stadler, J., Zaunberger, K., Bonn, A., (2016). Naturebased solutions to climate change mitigation and adaptation in urban areas: perspectives on indicators, knowledge gaps, barriers, and opportunities for action. Ecol. Soc. 21 (2) https://doi.org/10.5751/ES-08373-210239.
• Kebede, B. G. ve Besim, D. Y. (2024). Urban parks in developing countries: Challenges and opportunities in Addis Ababa, Ethiopia. Journal of Design for Resilience in Archıtecture & Planning, 5 (2), 269-286.
• Krenichyn, K., (2006). ‘The only place to go and be in the city’: women talk about exercise, being outdoors, and the meanings of a large urban park. Health Place, 12 (4), 631–643. https://doi.org/10.1016/j.healthplace.2005.08.015.
• Lee, J., Chon, J., Park, Y., Lee, J., (2023). The perceptions and use of urban neighborhood parks since the outbreak of COVID-19: a case study in South Korea. IJERPH 20, 4259. https://doi.org/10.3390/ijerph20054259.
• Lu, J., Xiao, X., Huang, X., Chuai, X., Li, Z., Wei, H., Wang, S. (2024). Big data insights into urban park use in the pandemic: Changes in visitation patterns and exacerbated social inequalities in the U.S. Cities, 152.
• Meerow, S., Newell, J.P., (2017). Spatial planning for multifunctional green infrastructure: growing resilience in Detroit. Landsc. Urban Plan. 159, 62–75. https://doi.org/ 10.1016/j.landurbplan.2016.10.005.
• Mutiara, S. ve Isami, K. (2012). Characteristic of public small park usage in Asia Pacific countries: Case study in Jakarta and Yokohama city. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 35, 412-419.
• Onsekiz, D. ve Emür, S.H. (2008). Kent parklarında kullanıcı tercihler ve değerlendirme ölçütlerinin belirlenmesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24 (1), 69-104.
• Önder, S. ve Polat, A. T. (2012). Kentsel açık-yeşil alanların kent yaşamındaki yeri ve önemi. Kentsel Peyzaj Alanlarının Oluşumu ve Bakım Esasları Semineri, Konya, 73-96.
• Özdamar, K. (2001) Spss ile Biyoistatistik, 4. Basım. Eskişehir: Kaan Kitabevi.
• Reyes, M., Páez, A., & Morency, C. (2014). Walking accessibility to urban parks by children: A case study of Montreal. Landscape and Urban Planning, 125, 38-47.
• Sandifer, P.A., Sutton-Grier, A.E., Ward, B.P., (2015). Exploring connections among nature, biodiversity, ecosystem services, and human health and well-being: opportunities to enhance health and biodiversity conservation. Ecosyst. Serv. 12, 1–15. https://doi.org/10.1016/j.ecoser.2014.12.007.
• Stanis, S. A. W., Schneider, I. E., Chavez, D. J. & Shinew, K. J. (2009). Visitor Constraints to Physical Activity in Park and Recreation Areas: Difirences by Race and Ethnicity. Journal of Park and Recreation Administration, 27, 78-95.
• Şimşek, A. (2012). Evren ve örneklem. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemi, s.108-133, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2653.
• Şişman, E. E., Korkut, A. ve Etli, B. (2008). Tekirdağ Valiliği tören ve park alanı peyzaj tasarım süreci. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 5 (2), 119-129.
• T.C. Zonguldak Valiliği. (2025). Coğrafya. http://www.zonguldak.gov.tr/ilin-tarihce, [Erişim Tarihi: 20.01.2025].
• Talal, M. L., & Santelmann, M. V. (2021). Visitor access, use, and desired improvements in urban parks. Urban Forestry & Urban Greening, 63, 127216.
• Tay, E. C. ve Canbay Türkyılmaz, Ç. (2018). Açık alan ergonomisine dair bir inceleme, Şişhane Parkı ve Katlı Otoparkı. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 6 (Özel Sayı: Ergonomi 2017), 205-219.
• Taylor, W.C., Floyd, M.F., Whitt-Glover, M.C., Brooks, J., (2007). Environmental justice: a framework for collaboration between the public health and parks and recreation fields to study disparities in physical activity. J. Phys. Act. Health 4, S50.
• Türkmen, B. ve Topay, M. (2020). Bodrum Şevket Sabancı Parkı’nın kullanıcı isteklerine göre değerlendirilmesi. Mimarlık Bilimleri ve Uygulamaları Dergisi, 5 (1), 1-10.
• URL 1. Zonguldak Nüfusu. https://www.nufusu.com/ilce/merkez_zonguldak-nufusu, [Erişim Tarihi: 03.01.2025].
• Varol, E. ve Tutkun, M. (2023). Kullanım çeşitliliği açısından kent parklarının değerlendirilmesi. YDÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi, 5 (1), 45-55.
• Vural, H. (2020). Bingöl halkının yeşil alan kullanımı ve kent parkları yeterliliklerinin değerlendirilmesi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 22 (1), 79-90.
• Yang, H., Wen, J., Lu, Y., Peng, Q., (2023). A quasi-experimental study on the impact of park accessibility on the mental health of undergraduate students. Urban For. Urban Green. 86, 127979 https://doi.org/10.1016/j.ufug.2023.127979.
• Yavaş-Tez, Ö., Esentaş, M. ve Güzel, P. (2020). Park-Rekreasyon Alan Seçimi ve Kullanım Kısıtlayıcıları Ölçeği (P-RASVKKÖ): Ölçek geliştirme çalışması. International Journal of Contemporary Educational Studies, 6 (2), 558-577.
• Yıldırım, C., Erdoğan, R. ve Oktay, H. E. (2014). Antalya kenti parklarındaki donatı elemanlarının değerlendirilmesi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 27 (1), 13-20.
• Yılmaz, T. ve Gökçe, D. (2014). Parkların engelli bireylerin serbest dolaşımı açısından erişilebilirliğinin irdelenmesi, Antalya Atatürk Kültür Parkı örneği. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 27 (1), 21-30.
• Yılmaz, T., Olgun, R. ve Şavklı, F. (2016). A study on park usage preferences of the elderly people. Inonu University Journal of Arts and Design, 6 (14), 1-10.
• Yılmaz, T., Şavklı, F., Olgun, R. ve Özdamarlar, E. (2014). Aydınlatmanın park kullanım tercihlerine etkileri. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 4 (9), 15-20.
• Yücedağ, C. ve Yelsiz, M. Ş. (2022). Gölcük Tabiat Parkı rekreasyonel kullanımının ziyaretçiler tarafından değerlendirilmesi. Mimarlık Bilimleri ve Uygulamaları Dergisi, 7 (2), 528-541.
• Yücedağ, C., Kaya, L. G. ve Erol, M. (2021). Burdur kenti parklarının kullanımı üzerine bir araştırma. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 23 (1), 85-94.
• Yücekaya, M. ve Kocatürk, F. (2017). Open green areas in Kilis and park qualities. Inonu University Journal of Arts and Design, 7 (16), 80-94.
• Yücesoy, N. ve Çelik Çanga, A. (2019). Tema parkları ve Bursa Odaklı Park temalarının belirlenmesi üzerine bir araştırma. Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 33 (2), 249-263.
• Zeybek, O. (2018). Yeni bir tasarım unsuru olan kablosuz internet bağlantısının park tasarımına etkileri: İzmir Pasaport İnternet Parkı örneği. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 20 (1), 1-13.