Milli Sinema Perspektifinden Türk Gençliğine Bir Telkin: Memleketim Filmini Yeniden Okumak

Yıl 2021, Sayı: 6, 111 - 123, 21.06.2021

Emre Ertürk

Öz

Sinema, diğer tüm sanat dallarında olduğu gibi üretildiği toplumun yapısı ve dinamiklerinden doğrudan yahut dolaylı şekilde etkilenir. Bu etkilenme sonucunda üretilen filmlerin anlatım özelliklerinde ve teknik yapılarında zaman zaman değişim meydana gelir. Türk sinemasında da Milli Sinema hareketi ve hareketin öncüsü Yücel Çakmaklı, Türk toplumundaki değişimlerden rahatsız ve huzursuz olduğu noktalara dikkat çekmek adına kendi perspektifiyle filmler üretmiştir. Bu sinema hareketi, kültürden beslenen didaktik özellikleri, Türk gençliğinin içinde bulunduğu duruma ve yaşadığı sorunlarına alternatif çözümler üretmesiyle dönem seyircisinin ilgisini çekmeyi başarmıştır. Bu yapısal özelliklere sahip, Yücel Çakmaklı yönetmenliğinde çekilen “Memleketim’’(1974) filmi, Milli Sinema düşüncesi ve amacının derin bir şekilde işlendiği, önem arz eden filmlerdendir. Bu çalışmada, dönemin sosyolojik ve sektörel özellikleri, filmde yansıtılan Türk gençliği, bir vaat olarak Avrupa rüyası ve çağımız gençliği “İdeolojik Film Çözümlemesi’’ yöntemiyle irdelenecek, Milli Sinemanın Türk gençliği üzerindeki kaygıları, Türkiye’nin günümüz toplumsal yapısı üzerinden yeniden okunacaktır.

Anahtar Kelimeler

Türk Sineması, Milli Sinema, Gençlik

Kaynakça

• Adorno, T. (2012). Kültür Endüstrisi, Çev: Elçin Gen, Nihat Ülner, Mustafa Tüzel,İstanbul: İletişim Yayınları.
• Arnheim, R. (2002). Sanat Olarak Sinema, Çev: Rabia Ünal, Ankara: Öteki Yayınevi.
• Arslan, S. (2014). Milli Sinema, Milli Televizyon: Yücel Çakmaklı. A. Şen (Dü.) içinde, Türk Sinemasında Yerli Arayışlar (s. 549-475). Ankara: T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı.
• Aytepe, M. (2016). Doğuşundan Günümüze İslamcılığın Türkiye Seyri: Bir Sınıflandırma Denemesi. Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 178.
• Betton, G. (1986). Sinema Tarihi, Çev:Şirin Tekeli, İstanbul: Yeni Yüzyıl Cep Kitaplığı.
• Büker, S., Topçu, Y. G. (2010). Tarih-Kuram-Eleştiri. İstanbul: Kırmızı Kedi.
• Coşkun, E. (2009). Türk Sinemasında Akım Araştırması. İstanbul: Phoenix Yayınları.
• Cündioğlu, D. (2012). Sinema ve Felsefe. İstanbul: Kapı Yayınları.
• Çakmaklı, Y. (1964). Milli Sinema İhtiyacı. Tohum , 11.
• Çakmaklı, Y. (2002, 7 3). Yücel Çakmaklı:Milli Sinemanın Kurucusu. (B. Evren, Röportaj Yapan)
• Çokyiğit, C. (2010). Milli Sinema mı, Milli Estetik mi?. Türk Sinemasında Yerli Arayışlar. (A. Şen, Dü.) Ankara: T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı.
• Dorsay, A. (1985). Sinemayı Sanat Yapanlar. İstanbul: Varlık Yayınları.
• Enderun, M. A. (2013). Beyaz Perdenin Din Algısı. İstanbul: Işık Yayınevi.
• Evren, B. (2014). Yücel Çakmalı Milli Sinemanın Kurucusu. İstanbul: Küre Yayınları.
• Gökmen, M. (1989). Başlangıçtan 1950’ye Kadar Türk Sinema Tarihi ve Eski İstanbul Sinemaları. İstanbul: Denetim Ajans.
• Kaplan, E. (2012). İdeolojik Göstergeler ve Anlam Aktarımı Bağlamında “Cennetin Krallığı’’ Filminin Çözümlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Kültür Üniversitesi. İstanbul.
• Kaplanoğlu, S. (2012). Bir Yaprak da Bir Oyuncu Kadar Önemlidir. Hayal Perdesi Sinema Dergisi.
• Karatay, A. (2016). Miyazaki Sineması ve Auteur Kuramı (Cilt 18). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Kellner, D. (2013). Sinema Savaşları, Bush-Cheney Döneminde Hollywood Sineması ve Siyaset,Çev: Gürol Koca, İstanbul: Metis Yayınları.
• Kellner, M. R. (2016). Politik Kamera Çağdaş Hollywood Sinemasının İdeolojisi ve Politikası, Çeviri: Elif Özsayar, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Kulübü, M. S. (1973). Milli Sinema Açık Oturumu. (s. 17). İstanbul: MTTB Sinema Kulübü Yayınları.
• Monaco, J. (2006). Yeni Dalga, Çev:Ertan Yılmaz, İstanbul: Artı 1 Kitap.
• Onaran, A. Ş. (1994). Türk Sineması. İstanbul: Kitle Yayıncılık.
• Özgüç, A. (1993). 100 Filmde Başlangıctan Günümüze Türk Sineması. İstanbul: Bilgi Yayınevi.
• Scognamillo, G. (2010). Türk Sinema Tarihi. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Tice, E. (2012). Türk Sinemasının İlk Yılları ve Fuat Uzkınay. Hayalperdesi Sinema Dergisi, 285-286.
• Uyar, M. (2010). Öncü Yönetmen Yücel Çakmaklı. A. Şen (Dü.) içinde, Türk Sinemasında Yerli Arayışlar (s. 335-339). Ankara: T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı.
• Wayne, M. (2011). Politik Film: Üçüncü Sinemanın Diyalektiği, Çev: Ertan Yılmaz, İstanbul: Yordam Kitap.
• Yalsızuçanlar, S. (2010). Türk Sinemasında Yeni Bir Damar: Yücel Çakmaklı. A. Şen (Dü.), Türk Sinemasında Yerli Arayışlar. (s. 372). Ankara: T.C Kültür Ve Turizm Bakanlığı.
• Yılmaz, E. (2008). Sinema İdeoloji İlişkileri Üzerine. Sinema, İdeoloji, Politika (s. 63-85). içinde Ankara: Orient Yayıncılık.