Performans Olarak Benlik: The Truman Show

Yıl 2022, Sayı: 9, 204 - 224, 26.12.2022

İrfan Yalçın

https://doi.org/10.56676/kiad.1172014

Öz

Erving Goffman Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu (2021) başlıklı metninde, dramaturjik bir yaklaşımla günlük yaşamda bireyin davranışlarını açıklamaya çalışmıştır. Goffman, dramaturjik yaklaşımla günlük yaşamı bir sahne, bireyi ise bir aktör olarak görmüştür. Amerikalı sosyolog, bir aktör olarak bireyin bu sahnede sürekli bir biçimde değişen fakat aynı zamanda tutarlı olması gereken performanslar sergilediğini öne sürmüştür. Bu çalışmanın amacı, Goffman’ın dramaturjik yaklaşımından hareketle The Truman Show (Peter Weir, 1998) filminin okumasını yapmaktır. Bu amaç doğrultusunda, öncelikle Goffman’ın dramaturjik ilkeleri ortaya koyulmuştur. Ardından film, tematik eleştiri yöntemiyle analiz edilmiştir. Analiz sonucunda, filmde, bireyin otantik bir benliğe sahip olmadığı ve sürekli bir biçimde farklı performanslar sergilediği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Goffman, Benlik, Performans, The Truman Show

The Self as Performance: The Truman Show

Öz

Erving Goffman uses a dramaturgical approach to explain the individual's behaviors in everyday life in his text, The Presentation of Self in Everyday Life (2021). Using the dramaturgical approach, Goffman puts forward the idea that daily life is a stage and the individual is an actor. The American sociologist explains that the performances of the individual as an actor constantly change. At the same time, however, the individual gives coherent performances.This study aims to read the film The Truman Show (Peter Weir, 1998) in the context of Goffman's dramaturgical approach. For this purpose, this study first explains Goffman's dramaturgical approach. Then, the film is analyzed using the thematic criticism method. The study concludes that the individual in the movie does not have an authentic self and therefore constantly shows different performances.

Anahtar Kelimeler

Goffman, Self, Performance, The Truman Show

Kaynakça

• Baydur, M. ve Baydur, Ö. K. (2021). 1929 Ekonomik buhranı. Erişim adresi: https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/1929-ekonomik-buhrani/
• Branaman, A. (1997). Goffman's social theory. A. Branaman ve C. Lemert (Ed.), The Goffman reader (s. xlv-lxxxii) içinde. Massachusetts: Blackwell.
• Buckland, W. ve Elsaesser, T. (2002). From thematic criticism to deconstructive analysis. Buckland, W. ve Elsaesser, T. (Ed.), Studying contemporary american film: A guide to movie analysis (s. 117-145) içinde. London: Arnold.
• Burns, T. (2002). Erving Goffman. New York: Routledge.
• Gasset, J. O. Y. (2017). İnsan ve herkes. (N. G. Işık, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Goffman, E. (2021). Günlük yaşamda benliğin sunumu (B. Cezar, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• İlic, E. (2019). The Truman Show, Into The Wild ve Hollywood Sinemasının Sahte Eleştirelliği. SineFilozofi, 4 (8), 180-194. doi: 10.31122/sinefilozofi.634907.
• Jagodzinski, J. (2005). The Truman Show: A symptom of our times? Or, a cure for an escape attempt. Psychoanalysis, Culture & Society, (10), 61-78. doi:10.1057/palgrave.pcs.2100030.
• Jakobsen, H. ve Kristiansen, S. (2015). Goffman’s sociology of everyday interaction. H. Jakobsen ve S. Kristiansen (Ed.), The social thought of Erving Goffman (s. 67-84) içinde. New York: SAGE.
• Kavut, S. (2021). Dijital kimliklerin ve The Circle filminin Goffman’ın benlik sunumu kuramı bağlamında analizi. Erciyes İletişim Dergisi, (2), 63-80. doi: https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.971135.
• Kierkegaard, S. (2017) Ölümcül hastalık umutsuzluk. (M. M. Yakupoğlu, Çev.). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Knox, S. (2010). Reading The Truman Show inside out. Film Criticism, 35 (1), 1-23. Erişim adresi: http://www.jstor.org/stable/44019392.
• Lavoie, D. (2011). Escaping the panopticon: Utopia, hegemony, and performance in Peter Weir’s The Truman Show, Utopian Studies, 22 (1), 52-73. doi: 10.1353/utp.2011.0033.
• MacIntyre, A. (2007). After virtue: A study in moral theory. Indiana: Notre Dame.
• Manning, P. (1991). Drama as life: The significance of Goffman's changing use of the theatrical metaphor. Sociology Theory, 9 (1), 70-86. doi: 10.2307/201874.
• Manning, P. (2007). Erving Goffman and modern sociology. Cambridge: Polity Press.
• Medin, B. (2014). Duvara karşı ve zenne filmlerine dramaturjik bir yaklaşım. Selçuk İletişim, 8 (3), 228-246.
• Meyrowitz, J. (1990). Redefining the situation: Extending dramaturgy into a theory of social change and media effects. S. H. Riggins (Ed.), Beyond Goffman (s. 65-97) içinde. Berlin: De Gruyter.
• Poloma, M. (1993). Çağdaş sosyoloji kuramları (H. Erbaş, Çev.). Ankara: Gündoğan Yayınları.
• Ritzer, G. (2012). Modern sosyoloji kuramları (H. Hülür, Çev.). Ankara: Deki Yayınevi.
• Sartre, J. P. (2018) Varoluşçuluk. (A. Bezirci, Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
• Scannell, P. (2020). Medya ve iletişim. (B. Sümer ve O. Taş, Çev.). Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Schwalbe, M. (2016). Situation and structure in the making of selves. C. Edgley (Ed.), The drama of social life a dramaturgical handbook (s. 75-92) içinde. New York: Routledge.
• Smith, G. (2006). Erving Goffman. New York: Routledge.
• Sucu, İ. (2020). Gözetlenen toplumun gözetleyen topluma dönüşmesi: “The Truman Show filmi” örneği. Aksaray İletişim Dergisi, 2 (1), 1-12.
• Trevino, A. J. (2003). Introduction: Erving Goffman and the interaction order. A. J. Trevino (Ed.), Goffman’s legacy (s. 1-49) içinde. Maryland: Rowman & Littlefield.
• Tseelon, E. (1992). Is the presented self sincere? Goffman, impression management and the postmodern self. Theory, Culture, Society, 9 (2), 115-128. doi: 10.1177/026327692009002006.
• Wise, J. M. (2002). Mapping the culture of control seeing through The Truman Show. Television & New Media, 3 (1), 29-47. doi:10.1177/152747640200300103.
• Yapıcıoğlu Ayaz, Y. (2018). Görsel kültürün Frankfurt Ekolü çerçevesinde değerlendirilmesi: Truman Show filmi. Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Düşünceler Hakemli E-Dergisi, (10), 36-52.
• Yıldırım, M. (2018). Simülasyon evreninde ürün yerleştirme uygulamaları: Truman Show analizi. Uluslararası Halkla İlişkiler ve Reklam Çalışmaları Dergisi, 1 (1), 115-129.
• Yiğit, Z. (2009). Medyaya eleştirel bir bakış ve The Truman Show. Humanities Sciences, 4 (4), 258-270.