Öz
XIX. yüzyıl öncesi Anadolu kentleri, iç noktalarda ve nehir vadilerinde kümelenmişti. Liman kentleri azdı. Bu dönemde Karadeniz’in güneyinde Sinop ve Trabzon liman kentleri öne çıkmaktaydı. XIX. yüzyılın ikinci çeyreğinden itibaren Osmanlı’nın serbest ekonomiye geçmesi, Karadeniz’in ticarî fonksiyonunu arttırdı. Bu ise Karadeniz’deki liman kentlerinin ticaret hacmi ve iş kapasitesinin artması sonucunu doğurdu. Ticarî potansiyel, saha ve nüfus açısından büyüyen Trabzon, Samsun, Ordu ve Giresun’da yeni iş alanları oluştu. Kırsal alanda geçim sıkıntısı çekenler aileleriyle birlikte veya yalnız olarak söz konusu liman kent-lerine göç etmeye başladılar. Karadeniz liman kentlerindeki iş sahası kırsal alandan gelenlerin hepsini istihdam edecek kadar büyük ve geniş değildi. Sonuçta, iş bulamayanlar ve işsiz kalanlar ikinci bir göç serü-venine atılmak zorunda kaldı. Karadeniz liman kentlerinde işlerini kaybedenler daha ziyade kamunun altyapı işlerinde istihdam edilen Müslümanlardı. Karadeniz şehirlerini terk edenlerin bir kısmı köylerine dönerken, diğerleri mevsimlik işçi veya sürekli olarak çalışmak üzere Marmara bölgesine veya Kırım, Kafkaslar, Romanya, Bulgaristan ve Amerika gibi sınır ötesine göç ettiler.
Kaynakça
- Tuncer Baykara, Osmanlılarda Medeniyet Kavramı ve Ondokuzuncu Yüzyıla Dair Araştırmalar, İzmir 1992.
- TC. Başvekâlet İstatistik Umum Müdürlüğü, 28 Teşrini evvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri, II, Ankara 1929.
- BOA, İD, Nr. 36128. BOA, MM, Nr. 1189.
- Sevgi Aktüre, XIX. Yüzyıl Sonunda Anadolu Kenti Mekansal Yapı Çözümlemesi, Ankara 1981.
- Nedim İpek, Rumeli’den Anadolu’ya Türk Göçleri, Ankara 1994.
- H. Yıldırım Ağanoğlu, Osmanlı’dan Cumhuriyete Balkanlar’ın Makus Talihi Göç, İstanbul 2001.
- Nedim İpek, Mübadele ve Samsun, Ankara 2000.
- Şerafettin Turan, “Karadeniz Ticaretinde Anadolu Ticaretinin Yeri”, Birinci Tarih Boyunca Karadeniz Kongresi Bildirileri 13-17 Ekim 1986, Samsun 1988.
- Suraiya Faroqhi, Osmanlı’da Kentler ve Kentliler, Türkçesi Neyyir Kalaycıoğlu, İstanbul 1993.
Öz
Kaynakça
- Tuncer Baykara, Osmanlılarda Medeniyet Kavramı ve Ondokuzuncu Yüzyıla Dair Araştırmalar, İzmir 1992.
- TC. Başvekâlet İstatistik Umum Müdürlüğü, 28 Teşrini evvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri, II, Ankara 1929.
- BOA, İD, Nr. 36128. BOA, MM, Nr. 1189.
- Sevgi Aktüre, XIX. Yüzyıl Sonunda Anadolu Kenti Mekansal Yapı Çözümlemesi, Ankara 1981.
- Nedim İpek, Rumeli’den Anadolu’ya Türk Göçleri, Ankara 1994.
- H. Yıldırım Ağanoğlu, Osmanlı’dan Cumhuriyete Balkanlar’ın Makus Talihi Göç, İstanbul 2001.
- Nedim İpek, Mübadele ve Samsun, Ankara 2000.
- Şerafettin Turan, “Karadeniz Ticaretinde Anadolu Ticaretinin Yeri”, Birinci Tarih Boyunca Karadeniz Kongresi Bildirileri 13-17 Ekim 1986, Samsun 1988.
- Suraiya Faroqhi, Osmanlı’da Kentler ve Kentliler, Türkçesi Neyyir Kalaycıoğlu, İstanbul 1993.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 15 Ekim 2006 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2006 Cilt: 1 Sayı: 1 |
