YEREL YÖNETİMİN YERELİ TEMSİLİ AÇISINDAN TRABZON İL VE İLÇE BELEDİYE LOGOLARI

Yıl 2025, Cilt: 19 Sayı: 39, 177 - 204, 06.11.2025

Çağla Yılmaz

https://doi.org/10.18220/kid.1818979

Öz

Belediyeler ulusal ve uluslararası alanlarda görünür olmak için kimi kültürel değerlerden faydalanırlar. Bu değerlerin kendini en iyi şekilde ifade edebilecekleri yer belediyelerin görünen yüzleri olan resmî logolarıdır. Belediye logoları her alanda kendine yer bulan ve insanların belleklerinde ilgili belediyeye dair ilk fikri oluşturan kartvizitlerdir. Belediyeler logolarını tasarlarken logoların bu gücünü göz önünde bulundurmalıdırlar. Yerel yönetimler logolar sayesinde insanların belleklerinde ilk intibanın oluşturulduğunu fark ettikleri takdirde bunu söz konusu yerin tanıtımında işlevsel olarak kullanabilirler. Çalışmada Trabzon Büyükşehir Belediyesi ve on yedi ilçe belediyesinin logoları incelenmiş ve kent kimliğini ne denli yansıttıkları değerlendirilmiştir. Toplam on sekiz logo, bu logoları kullanan belediyeler göz önünde bulundurularak ele alınmış ve logolardan hareketle herhangi bir kimlik oluşturulup oluşturulmadığı ve belediye logolarının kimlik aktarıcısı olarak başarılı olup olmadığı tartışılmıştır. Makalede incelenen logolar internet ortamından edinilmiştir. Belediyelerin internet siteleri ziyaret edilmiş ve bugün kullanılan resmî logolara ulaşılmıştır. Elde edilen logolar betimsel analiz yöntemiyle incelenmiş ve yarı yapılandırılmış görüşmelerde edinilen bilgilerle yorumlanmıştır. Çalışma sonucunda yerel yönetimlerin halk kültürü unsurlarını logolarında temsil etme hassasiyetlerinin fazla olmadığı ve hatta belediyelerin kimilerinin logolarına dair herhangi bir farkındalığa sahip olmadıkları görülmüştür. Trabzon il ve ilçe belediyelerinin logolarında Trabzon kültüründen ne noktada faydalandığı tartışıldıktan sonra önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Belediye , logo , kent imajı , kent kimliği , Trabzon

LOGOS IN TERMS OF LOCAL REPRESENTATION OF LOCAL GOVERNMENT: TRABZON PROVINCIAL AND DISTRICT MUNICIPALITY LOGOS

Öz

Municipalities benefit from certain values to be visible in national and international arenas. The place where these values can best express themselves is the official logos, which are the visible faces of municipalities. Municipality logos are business cards that find a place in every field and create the first idea of the relevant municipality in people's memories. Municipalities should take this power of logos into consideration when designing their logos. If local governments realize that logos create the first impression in people's minds, they can use this functionally in the promotion of the place in question. In the study, the logos of Trabzon Metropolitan Municipality and seventeen district municipalities were examined and the extent to which they reflected the city identity was evaluated. A total of eighteen logos were examined by considering the municipalities that used these logos and it was discussed whether any identity was created based on the logos and whether the municipal logos were successful as identity transmitters. The logos examined in the article were obtained from the internet. The websites of the municipalities were visited and the official logos used today were reached. The logos obtained were examined using descriptive analysis and interpreted using information obtained from semi-structured interviews. As a result of the study, it was observed that local governments were not very sensitive about representing folk culture elements in their logos and some municipalities did not even have any awareness about their logos. After discussing where Trabzon provincial and district municipalities benefited from Trabzon culture in their logos, suggestions were made.

Anahtar Kelimeler

Municipality , logo , city image , urban identity , Trabzon

Kaynakça

• AKINCI VURAL, Z. Beril, Kurum Kültürü ve Örgütsel İletişim, İletişim Yayınları, İstanbul 2018.
• ALİAĞAOĞLU, Alpaslan, “Lakap ve Logolarda Türkiye Şehirleri: Anlamların Coğrafyası”, Doğu Coğrafya Dergisi 12, 2007, ss.263-290.
• ALİAĞAOĞLU, Alparslan-ÇETİNKAYA, Sema, “Türkiye’de Değişen Belediye Logoları: Küreselleşme ve Başka Nedenler”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 25, 2021, ss.44–64.
• ALİAĞAOĞLU, Alparslan-MİRİOĞLU, Güldane, “Balıkesir Kent Kimliği”. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE) 42, 2020, ss.374–399.
• ALİAĞAOĞLU, Aliağaoğlu-UĞUR, Abdullah, “Logolarda Erzurum Kent Kimliği: Yorumlayıcı Anlamaya Yönelik Bir Çalışma”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 22, 2018, ss. 2357- 2379.
• ARIEL MAZLUM, Özge, Güzel Sanatlar Fakülteleri Grafik Bölümü Öğrencilerinin Amblem İnceleme Yoluyla Grafik Değerlendirme Becerilerinin Belirlenmesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara 2009.
• BELGE, Rauf, “Denizli Kent Kimliğini Oluşturan Coğrafi Öğeler”. Ege Coğrafya Dergisi 27, 2018, ss. 167–181.
• BİLİRDÖNMEZ, Tuba-ŞAHİN, Cengiz, “Doğu Karadeniz Bölgesi Şehirlerinin Belediye Logolarındaki Tanıtıcı Sembollerin Analizi”. Maarif Mektepleri Uluslararası Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi 2, 2009, ss. 38-47.
• ÇAKIR, Emine, “Akademik Dünyanın Kentsel İmgelerinden Mitolojik Simgelerine Üniversite Logoları”. Milli Folklor 25, 2013, ss. 53-69.
• ÇAKMAK, N. Münci, “Belediye Logoları Hakkında Bazı Düşünceler”. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 17, 2013, ss. 1315-1326.
• ÇAMDERELİ, Mete-VARLI, Murat-VARLI, Zeynep-GÜRER, Mert, “Kentsel Kimlik Göstergesi Olarak Kent Logoları”. II. Ulusal Halkla İlişkiler Sempozyumu (21. Yüzyılda Halkla İlişkilerde Yeni Yönelimler, Sorunlar ve Çözümler - 27-28 Nisan 2006) Bildiriler Kitabı, 2006, ss. 235-280.
• ERASLAN YAYINOĞLU, Pelin-SUSAR, A. Filiz, Kent, Görsel Kimlik ve İletişim, Umuttepe Yayınları, Kocaeli 2008.
• GEMCİ, Remzi-GÜLŞEN, Gamze-KABASAKAL F. Müge, “Markalar ve Markalaşma Şartları”. Uludağ Üniversitesi Mimarlık ve Mühendislik Dergisi 14, 2009, ss. 105-114.
• KAYPAK, Şafak, “Antakya’nın Kent Kimliği Açısından İrdelenmesi”. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 7, 2010, ss. 373-392.
• KELEŞ, Ruşen, “Kent ve Kimlik Üzerine”. Mülkiye Dergisi 29, 2005, ss. 9–18.
• KÖROĞLU, Ahmet-YAĞCI, Pelin, “Türkiye’deki Şehirleri Simgeleyen Logoların Doğal ve Kültürel Miras Unsurları Açısından Çözümlen¬mesi”, Turizm Akademik Dergisi 5, 2018, ss. 63-85.
• KÖŞKER, Hasan-YILMAZ, Vedat, “Logolarda Kullanılan Yerel Simgelerin Kent Kimliği Üzerindeki Öneminin Değerlendirilmesi: Bitlis Örneği”. Uluslararası Sosyal ve Beşerî Bilimler Araştırma Dergisi 6, 2019, ss. 4482- 4490.
• LYNCH, Kevin, Kent İmgesi, Çev. İ. Başaran, İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2020.
• ÖZTÜRK, Gülay, “Logonun Kurumsal Kimlik Üzerine Etkisi”. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 5, 2006, ss. 1-17.
• SARAÇOĞLU, Hüseyin, “Türk Cumhuriyetleri’nin Bayrakları Üzerine Bir Değerlendirme”. 1. Ulusal Coğrafya Sempozyumu, Erzurum, 28-30 Mayıs 2012, ss. 487-494.
• ŞENOL, Eren, “Logolarda Kullanılan Figürlerin Coğrafi Analizi: Giresun İli, İlçe Belediyeleri Örneği”. Turkish Studies- Social Sciences 15, 2020, ss. 2141- 2169.
• SİYAVUŞ, Ahmet Emrah-BELGE, Rauf, “Belediye Logolarının Coğrafi Analizi: Tokat İli Örneği”. Eastern Geographical Rewiev 28, 2023, ss. 28- 39.
• SİYAVUŞ, Ahmet Emrah, “Üniversite Öğrencilerinin Şehir İmajlarına Yönelik Bir Araştırma”, International Journal of Geography and Geography Education IGGE 42, 2020, ss. 400- 412.
• TEPECİK, Adnan, Grafik Sanatlar, Detay Yayıncılık, Ankara 2002.
• TOSUN, Temuçin, Vakfıkebir ve Yöresi Ağızları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Giresun Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Giresun 2019.
• UÇAR, Tevfik Fikret, Görsel İletişim ve Grafik Tasarım, İnkılap Kitabevi, İstanbul 2004.
• UĞUR, Abdullah, “Belediye Logoları ve Şehir Kimliği: Denizli İli Örneği”, Dr. Kemal Daşcıoğlu’na Vefa Kitabı (ss. 895–916). Pegem Akademi Yayınları, Ankara 2020.
• UZUN, Murat-ÖZCAN, Sibel, “Belediye Logolarındaki Coğrafi Sembollerin Analizi: Kocaeli Örneği”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 7, 2014, ss. 272-288.
• YENİPINAR, Uysal-YILDIRIM, Oya, “Destinasyon Markalaşmasında Yerel Simgelerin Logo ve Amblemlerin Kullanılması: Muğla Araştırması”. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi 13, 2016, ss. 28-46.
• YILDIRIM, Mücahit, “Samsun’un Belediye Logolarında Kullanılan Coğrafi Sembollerin Analizi”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 11/61, 2018, s. 375- 389.
• YILMAZ, Çağla. “Kültürel Tanıtım ve Aktarım Aracı Olarak Futbol Kulüp Armaları”. Millî Folklor 139, 2023, ss. 43- 57.
• ZEREN, Halim Emre, “Stratejik Kent Yönetimi ve Kent Markası Oluşturma Süreci”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 1, 2011, ss. 175-200.
• URL 1: https://www.hurriyet.com.tr/sporarena/eyofa-hamsi-damgasi-18297013
• URL 2: https://ci.turkpatent.gov.tr/cografi-isaretler/detay/6109
• URL 3: https://www.gunebakis.com.tr/haber/15369607/trabzon-belediye-ambleminin-gercekleri-trabzonlular-bu-gecekleri-biliyor-mu
• Kaynak Kişiler
• KK 1: Turhan Bektaşoğlu, Akçaabat Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Müdürü, 17.2.2025
• KK 2: İsmail Küçükdurmuş, Araklı Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Müdürü, 17.2.2025
• KK 3: Arsin Belediyesi Basın, Yayın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü, 18.2.2025
• KK 4: Beşikdüzü Belediyesi, 18.2.2025
• KK 5: Tufan Kabataş, Çarşıbaşı Belediyesi, 17.2.2025
• KK 6: Mehmet Hacıfettahoğlu, Ressam, 17.2.2025
• KK 7: Berat Tosun, Çaykara Belediye Başkan Yardımcısı, 18.2.2025
• KK 8: Dernekpazarı Belediyesi, 18.2.2025
• KK 9: Düzköy Belediyesi, 17.2.2025
• KK 10: Hayrat Belediyesi, 18.2.2025
• KK 11: Ali Aydın, Köprübaşı Belediye Başkanı, 18.2.2025
• KK 12: Maçka Belediyesi, 18.2.2025
• KK 13: Cengiz Bulut, Of Belediyesi, 17.12.2024
• KK 14: Necmi Ardıç, Sürmene Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdür Vekili, 17.12.2024
• KK 15: Refik Kurukız, Şalpazarı Belediye Başkanı, 17.2.2025
• KK 16: Aziz İnce, Tonya Belediyesi, 17.2.2025
• KK 17: Vakfıkebir Belediyesi, 17.2.2025
• KK 18: Şaban Can, Yomra Belediyesi Basın, Yayın ve Halkla İlişkiler, 18.2.2025
• KK 19: Ortahisar Belediyesi Özel Kalem, 18.2.2025