Richard Dawkins’te Evrim Teorisinin Natüralistik Yorumu

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 1, 25 - 49, 29.06.2024

Enes Başıbüyük

Öz

Evrim teorisi Charles Darwin tarafından ortaya konulduktan sonra farklı felsefi paradigmalar ekseninde yorumlanmıştır. Bu yorumlamalardan en önemlileri, iki ayrı kutbu temsil eden akıllı tasarımcılar ve doğalcı-natüralist ekol olarak öne çıkmaktadır. Akıllı tasarım ekolü canlılığın var olma sürecinin çok özel ve hassas değişkenlere bağlı olduğunu dolayısıyla bu hassas sürecin doğalcı nedenlerle açıklanamayacak kadar karmaşık bir süreç olduğunu iddia ederek, evrim teorisinin ancak doğaüstü, aşkın bir güç tarafından tasarlandığını öne sürmektedir. Doğalcı-natüralist ekol ise evrim sürecinin sadece doğal nedenlerle açıklanabildiğini ve dolayısıyla aşkın bir güce gerek kalmayacağını iddia etmektedir. Doğalcı-natüralist ekolün en önemli temsilcilerinden biri olan biyolog Richard Dawkins, evrim teorisi ile beraber serimlenen doğal seçilim kavramından hareketle evrimin doğal nedenlerle nasıl açıklanabildiğini göstermeye çalışmaktadır. Bu araştırmada Dawkins’in evrim teorisini natüralist bir perspektif ile nasıl açıkladığı üzerinde durulmuş ve Dawkins’in takip ettiği doğalcı ekol paradigması ekseninde vardığı sonucun tutarlılığı incelenmiştir. Dawkins’in evrim teorisini natüralist perspektiften serimlemesi ile bilimsel bir teori olarak öne çıkan evrim teorisinin teolojik ve metafizik fenomenler hakkındaki pozisyonunu anlaşılacaktır. Aynı zamanda doğalcı paradigmanın evrim teorisi örneğinden hareketle bilimsel fenomenleri ele alış şekli açıklanmış olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Charles Darwin, Evrim Teorisi, Richard Dawkins, Natüralizm, Teleolojik Argüman

Naturalistic Interpretation of the Theory of Evolution in Richard Dawkins

Öz

After the theory of evolution was put forward by Charles Darwin, it has been interpreted in terms of different philosophical paradigms. The most important of these interpretations stand out as the intelligent designers and the naturalist school, which represent two separate poles. The intelligent design school claims that the process of existence of living things depends on very special and sensitive variables, and that this sensitive process is too complex to be explained by naturalistic reasons, and that the theory of evolution was designed only by a supernatural, transcendent power. The naturalist school, on the other hand, claims that the evolution process can only be explained by natural causes and therefore there will be no need for a transcendental power. Biologist Richard Dawkins, one of the most important representatives of the naturalist school, tries to show how evolution can be explained by natural causes, based on the concept of natural selection introduced with the theory of evolution. In this research, we focused on how Dawkins explained the theory of evolution from a naturalistic perspective and examined the consistency of his conclusion on the axis of the naturalistic school paradigm that Dawkins followed. By presenting Dawkins' theory of evolution from a naturalist perspective, the position of the theory of evolution, which stands out as a scientific theory, on theological and metaphysical phenomena will be understood. At the same time, the way the naturalistic paradigm deals with scientific phenomena will be explained, based on the example of the theory of evolution.

Anahtar Kelimeler

Charles Darwin, Richard Dawkins, Naturalism, Smart-design Evolution, Theory of Evolution, Teleological Argument

Kaynakça

• Bakırcı, Çağrı Mert. 50 Soruda Evrim. İstanbul: Bilim ve Gelecek Kitaplığı, 1. Basım, 2020.
• Bakırcı, Çağrı Mert. Evrim Kuramı ve Mekanizmaları. İstanbul: Ginko Bilim, 1. Basım, 2018.
• Çakmak, Mustafa. “Evrim Teorisi Tanrının Varlığı İçin Gerçek Bir Tehdit midir?” Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 22/2 (07 Nisan 2015), 55-81.
• Darwin, Charles. Darwin Correspondence Project, To Asa Gray (Mektup 22 Mayıs 1860). Gray Herbarium of Harvard University (26 and 37a). https://www.darwinproject.ac.uk/letter/DCP-LETT-2814.xml
• Darwin, Charles. Türlerin Kökeni. İstanbul: Alfa Yayınları, 14. Basım, 2020.
• Dawkins, Richard. Ataların Hikayesi, Yaşamın Kökenine Yolculuk. çev. Ahmet Fethi. İstanbul: Hil Yayınları, 4. Basım, 2021.
• Dawkins, Richard. Bir Şeytanın Papazı. çev. Tunç Tuncay Bilgin. İstanbul: Kuzey Yayınları, 2. Basım, 2008.
• Dawkins, Richard. Cennetten Akan Irmak. çev. Sinem Gül. İstanbul: Varlık Yayınları, 2. Basım, 2013.
• Dawkins, Richard. Gen Bencildir. çev. Tunç Tuncay Bilgin. İstanbul: Kuzey Yayınları, 3. Basım, 2010.
• Dawkins, Richard. Kör Saatçi. çev. Melisa Miller. İstanbul: Kuzey Yayınları, 3. Basım, 2028.
• Dawkins, Richard. Olasılıksızlık Dağına Tırmanmak. çev. Melisa Miller. İstanbul: Kuzey Yayınları, 5. Basım, 2019.
• Dawkins, Richard. Tanrı Yanılgısı. çev. Tunç Tuncay Bilgin. İstanbul: Kuzey Yayınları, 2015.
• Dawkins, Richard. Tanrıyı Aşmak. çev. Melisa Miller. İstanbul: Kuzey Yayınları, 3. Basım, 2015.
• Dawkins, Richard. Yeryüzündeki En Büyük Gösteri. çev. İstem Fer vd. İstanbul: Kuzey Yayınları, 3. Basım, 2010.
• Dennett, Daniel C. Darwin’in Tehlikeli Fikri: Evrim ve Hayatın Anlamı. çev. Bahar Kılıç - Aybey Eper. İstanbul: Alfa Yayınları, 2. Basım, 2005.
• Dennett, Daniel C. vd. Dört Atlı. çev. Melisa Miller. İstanbul: Kuzey Yayınları, 3. Basım, 2019.
• Doko, Enis. Metafiziğin Temelleri Analitik Metafiziğe Giriş. İstanbul: Mona Kitap, 1. Basım, 2020.
• Gündoğan, Saim. “Richard Dawkins’in Tanrı’nın Varlığına Yönelik Eleştirisinin Çıkmazları”. İhya Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi 8/2 (2022), 815-847.
• Kılıç, Recep - Mehmet Sait Reçber (ed.). Din Felsefesi El Kitabı. Ankara: Grafiker Yayınları, 2014.
• Mayr, Ernst. Evrim Nedir? çev. Nurdan Soysal. İstanbul: Say Yayınları, 3. Basım, 2018.
• Mayr, Ernst. The Growth of Biological Thought: Diversity, Evolution, and Inheritance. Cambridge: Belknap Press, 6. Basım, 1997.
• Pay, Metin. Teleolojik Kanıt Bğlamında Akıllı Tasarım Kuramı. Ankara: Ankara Üniversitesi, Doktora Tezi, 2014.
• Peterson, Michael vd. Akıl ve İnanç, Din Felsefesine Giriş. çev. Rahim Acar. İstanbul: Küre Yayınları, 2019.
• Petto, Andrew J. - Laurie R. Godfrey (ed.). Yaratılış mı Evrim mi? Bilim İnsanları Yaratılışçılığı Tartışıyor. çev. Çağatay Tarhan vd. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2. Basım, 2017.
• Plantinga, Alvin - Erdem, Engin. “Dawkins Karmaşası: Natüralizm Saçmalığı”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 50/1 (01 Nisan 2009), 179-192. https://doi.org/10.1501/Ilhfak_0000000996
• Taslaman, Caner. Evrim Teorisi Felsefe ve Tanrı. İstanbul: İstanbul Yayınevi, 24. Basım, 2014.
• Yaran, Cafer Sadık. Çağdaş ve Klasik Metinlerle Din Felsefesi. Samsun: Etüt Yayınları, 7. Basım, 2019.