Covid-19 Salgını ve Sağlık İletişimi Kamu Spotlarının Sağlık İletişimi Bağlamında Kullanımı

Yıl 2024, Sayı: 24, 105 - 126, 30.09.2024

Gamze Ayem

Öz

Bu makale Covid-19 salgını döneminde medyada yayınlanan kamu spotların göstergebilimsel analizini içermektedir.

Anahtar Kelimeler

sağlık iletişimi, kamu spotları, covid-19 salgını, göstergebilimsel analiz

Kaynakça

• Akyurt, N. (2009). Sağlıkta iletişim ve marmara üniversitesi sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin iletişim becerileri. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 4(11), 15-33.
• Arun, Ö. (2021). Lisansüstü Yaşlılık Çalışmaları Kongresi Özet Kitabı. Pandemi ve Yaşlanma: Karantina, Kapatılma, Kriz. Yaşlanma Çalışmaları Derneği Yayınları.
• Avcı, K., & Avşar, Z. (2014). Sağlık iletişimi ve yeni medya. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, (39), 181-190.
• Aytekin, H. (2016). Görsel-işitsel medyada sağlık-güvenlik halleri: Tartışılması gereken bir alan olarak kamu spotu. Selçuk İletişim Dergisi, 9 (3), 249-275. https://doi.org/10.18094/si.37556
• Bayazıt, D.Z. (2023) - Pandemi sürecinde kullanılan kamu spot reklam çekicilik unsurları üzerine bir inceleme. İstanbul Ticaret Üniversitesi Girişimcilik Dergisi, 7(13). https://doi.org/10.55830/tje.1233809
• Berger, J. (2012). Görme biçimleri. Metis Yayınları.
• Bilgüç, B. (2016). Türkiye’de kamu spotu oluşum süreci ve yayın politikaları. İletişim Çalışmaları Dergisi, 1 (2): 25-61.
• Bozkanat, E. (2021). Koronavirüs salgınında medya kullanımı: Küresel raporlar üzerinden bir derleme. Etkileşim, (7), 216-234. https://doi.org/10.32739/etkilesim.2021.7.125
• Büyüköztürk, Ş. vd. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
• Canbazoğlu, A.D. (2020). Türkiye’de Covid-19 yeni koronavirüs hastalığı vakasının ortaya çıktığı ve yayılmaya başladığı ilk günlerde yayınlanan kamu spotu ve reklamların izleyici üzerindeki etkisi. Turkish Studies. eISSN: 1308-2140. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.43904
• Cılızoğlu, G. Y., Dondurucu, Z., & Çetinkaya, A. (2020). Sosyal pazarlama bağlamında Covid-19 salgını sürecinde gsm operatörlerinin Youtube reklamlarının analizi. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6 (1), 280-299.
• Cılızoğlu, G. Y., Dondurucu, Z. B., & Çetinkaya, A. (2021). The Sun ve Hürriyet gazetelerinde Covid-19 konulu haberlerin kültürel farklılıklar bağlamında değerlendirilmesi. Çalışır, G., & Diker, E. (Ed.). Covid-19 Sürecinde İletişimin Değişen Yüzü. (ss.198-232). Eğitim Yayınevi.
• Çağlayan, S., (2024). İnfodemi. İletişim Ansiklopedisi. ISBN: 978-605-71074-1-1. https://doi.org/10.5281/zenodo.13220565
• Çapar, H., & Çakmak, C. (2019). Halk sağlığı bilgi kaynağı olarak gazeteler: Sağlıkla ilgili haberlerin analizi. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 6 (1), 25-33.
• Çelebi, E. & Özgüzel, S. (2021). Covid-19 pandemi sürecine yönelik kamu spotlarının etkinliği üzerine bir araştırma. OPUS Toplum Araştırmaları Dergisi 11(17):3448-3469. https://doi.org/10.26466/opus.810640
• Çınarlı, İ. (2008). Sağlık iletişimi ve medya. Nobel Yayıncılık.
• Del Mar Garcia de los Salmones, M., Dominguez, R., & Herrero, A. (2013). Communication using celebrities in the non-profit sector: Determinants of its effectiveness. International Journal of Advertising, 32(1), 101-119. https://doi.org/10.2501/IJA-32-1-101-119
• Deutsche Welle, (2020). Türkiye'de İlk Koronavirüs Vakası. https://www.dw.com/tr/t%C3%BCrkiyede-ilk-korona vir%C3%BCs-vakas%C4%B1/a-52715690 (Erişim Tarihi: 29 Ekim 2021).
• Dondurucu, Z. B. & Çetinkaya, A. (2020). Uluslararası havayolları şirketlerinin Covid-19 salgını sürecinde Instagram’da marka iletişimi stratejilerinin analizi. Electronic Turkish Studies, 15(4). http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.44479
• Dondurucu, Z.B. & Uran A.B. (2022). COVID-19 pandemisi sürecinde kamu hastanelerinin ve özel hastanelerin Instagram’da dijital sağlık iletişimi çalışmaları üzerine bir içerik analizi. Intermedia International E-journal 9, no. 16: 1-22. https://doi.org/10.56133/intermedia.1022653
• Donohue, G. A., Tichenor, P. J., & Olien, C. N. (1975). Mass media and the knowledge gap: A hypothesis reconsidered. Communication research, 2(1), 3-23. https://doi.org/10.1177/009365027500200101
• Elden, M., & Bakır, U. (2010). Reklam çekicilikleri: Cinsellik, mizah, korku. İletişim yayınları.
• Entwistle, V. (1995). Reporting research in medical journals and newspapers. Bmj, 310(6984), 920-923. https://doi.org/10.1136/bmj.310.6984.920
• Erol, M. (2020). Koronavirüs salgınında kriz iletişimi. Seta-Analiz, 316, 1-20.
• Erol, N., & Bayazıt, D. Z. (2023). Pandemi sürecinde kullanılan kamu spot reklam çekicilik unsurları üzerine bir inceleme. İstanbul Ticaret Üniversitesi Girişimcilik Dergisi, 7(13), 11-38. https://doi.org/10.55830/tje.1233809
• Finset A, Bosworth, H., Butow, P., Gulbrandsen, P., Hulsman, R.L., Pieterse, A.H., Street, R., Tschoetschel, R. & Van Weert, J. (2020). Effective Health Communication- a Key Factor in Fighting the COVID-19 Pandemic. Patient Educ Couns, 103 (5), 873–876. https://doi.org/10.1016/j.pec.2020.03.027
• Fiske, J. (2014). İletişim çalışmalarına giriş. ( S. İrvan, Çev.). Pharmakon Yayınevi.
• Hoşgör, D. G. (2014). İletişim ve Sağlık İletişimi. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Beykent Üniversitesi. https://tez.yok. gov.tr Tez No: 371285 (Erişim tarihi: 10 Kasım 2023)
• Jesus, M.D. (2013). The Impact of mass media health communication on health decision making and medical advice-seeking behavior of U.S. hispanic population, Health Communication, 28 (5), 525-529. https://doi.org/10.1080/10410236.2012.701584
• Kline K.N. (2011). Popular media and health: Images and health. Thompson T.L., Parrott R. & Nussbaum J.F. (Ed.). The Routledge handbook of health communication. Routledge (s.252-267). https://doi.org/10.4324/9781003043379
• Koç Akgül, S., Pazarbaşı, B. & Çağlayan, S. (2021). Sağlık okuryazarlık yetkinliği, internet ve sosyal medya kullanım pratikleri ilişkisi: Covid-19 pandemisi. Pazarbaşı, B., & Akgül, S. K. (eds). İletişim bilimleri bakış açısıyla küresel afet Covid-19 pandemisi. Hiperlink Eğitim İletişim Yayın.
• Kurnaz, A. (2021). The impact of the Covid-19 pandemic on communication studies: Bibliometric analysis. Journal of Selçuk Communication, 14(4): 1521-1545. https://doi.org/10.18094/josc.975982
• Kuru, Ö., Boyraz E. (2021). Pazarlama yönlü sağlık iletişimi unsurları. Malatya Turgut Özal Üniversitesi İşletme ve Yönetimi Bilimleri Dergisi, 2(1), 134-160.
• Lee, Y. I. & Jin, Y. (2019). Crisis information seeking and sharing (CISS): Scale development for measuring publics’ communicative behavior in social-mediated public health crises. Journal of International Crisis and Risk Communication Research, 2(1), 2.
• Lyu, J. C. (2012). How young Chinese depend on the media during public health crises? A comparative perspective. Public Relations Review, 38(5), 799-806. https://doi.org/10.1016/j.pubrev.2012.07.006
• Maden, M. (2020). COVID-19 pandemisi: Sağlık iletişimi, tek sağlık ve biyogüvenlik. Türkiye Klinikleri Veteriner Bilimleri Dergisi. doi: 10.5336/vetsci.2020-76210.
• Maden, S. (2020). Covid-19 salgını ve sağlık haberciliği: Prof. Dr. Erkan Yüksel ile söyleşi. Etkileşim, (6), 205-213. https://doi.org/10.32739/etkilesim.2020.6.83
• Merriam-Webster (2020). Words We’re Watching: Infodemic. Erişim Tarihi: 08.07.2024. https://www.merriam-webster.com/words-at-play/words-were-watching-infodemic-meaning
• Morales-Vives, F., Dueñas, J. M., Ferrando, P. J., Vigil-Colet, A., & Varea, M. D. (2022). Compliance with pandemic COmmands Scale (COCOS): The relationship between compliance with COVID-19 measures and sociodemographic and attitudinal variables. Plos one, 17(1), e0262698. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0262698
• Moriarty, S., Mitchell, N. D., Wells, W. D., Crawford, R., Brennan, L., & Spence-Stone, R. (2014). Advertising: Principles and practice. Pearson.
• Okay, A. (2014). Sağlık iletişimi. Der Yayınları.
• Öğüt, P. (2013). Türkiye'de sağlık haberciliği'nin tarihsel gelişimi ve hürriyet gazetesi örneği. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Anadolu University.
• Parrott, R., & Kreuter, M. W. (2011). Multidisciplinary, interdisciplinary, and transdisciplinary approaches to health communication: Where do we draw the lines?. Thompson, T. L., Parrott, R., & Nussbaum, J. F. (Ed). The Routledge Handbook of Health Communication içinde (ss. 33-47). Routledge.
• Pang, N. (2014). Crisis-based information seeking: Monitoring versus blunting in the information seeking behaviour of working students during the Southeast Asian Haze Crisis. ISIC: The information behaviour conference. Leeds. http://informationr.net/ir/19-4/isic/isic14.html
• RTÜK Radyo ve Televizyon Üst Kurulu RTÜK | Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (rtuk.gov.tr) Erişim Tarihi: 08.07.2024.
• Salman, S. (2021) Covid-19 pandemi sürecine yönelik yayınlanan kamu spotlarının göstergebilimsel yöntemle çözümlenmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 21(4):999-1016. https://doi.org/10.18037/ausbd.1039490
• Schiavo, R. (2007). Health communication: From theory to practice. John Wiley & Sons Inc. Sharma, N., Nahak, F. M., & Kanozia, R. (2019). Identifying the gaps of health communication research: A systematic review. Journal of Content Community & Communication Amity, 10(5), 123-133. https://doi.org/10.31620/JCCC.12.19/13
• Spence, P. R., Westerman, D., Skalski, P. D., Seeger, M., Sellnow, T. L. ve Ulmer, R. R. (2006). Gender and age effects on information-seeking after 9/11. Communication Research Reports, 23(3), 217-223. https://doi.org/10.1080/08824090600796435
• Sulatra, K., Pratiwi, D.P. E., (2020). The ideology within covid-19 public service advertisements: A semiotic approach. Humanis 24(4):350. https://doi.org/10.24843/JH.2020.v24.i04.p02
• Sutton, J., Woods, C. ve Vos, S. C. (2018). Willingness to click: Risk information seeking during imminent threats. Journal of Contingencies and Crisis Management, 26(2), 283-294. https://doi.org/10.1111/1468-5973.12197
• Şeker, M., Özer, A., Tosun, Z., Korkut, C., & Doğrul, M. (Ed.). (2020). Covid-19 pandemi değerlendirme raporu. Türkiye Bilimler Akademisi.
• Tanyıldızı, N.İ. & Soyal, G., (2021). Covid-19 afişlerinin korku çekiciliği bağlamında göstergebilimsel analizi:ABD ve Hindistan’daki afişlerden örnekler. İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi, 7(1). 210-225. https://doi.org/10.22252/ijca.919414
• T.C. Sağlık Bakanlığı (2020) T.C. Sağlık Bakanlığı (saglik.gov.tr). Erişim (10 Kasım 2023). https://saglik.gov.tr/
• T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, (2020). Erişim (10 Kasım 2023). https://shgm.saglik.gov.tr/
• Thomas, R. K. (2006). Traditional approaches to health communication.
• Tichenor, P. J., Donohue, G. A., & Olien, C. N. (1970). Mass media flow and differential growth in knowledge. Public opinion quarterly, 34(2), 159-170. https://doi.org/10.1086/267786
• Türk Dil Kurumu (TDK) (2024). Türk Dil Kurumu Ana Sayfası (archive.org) Erişim (10 Temmuz 2024). https://web.archive.org/web/20160315184517/http:/tdk.org.tr/index.php?option=com_content&view=frontpage&Itemid=1
• Uzuner, A. (2020). Birinci basamak sağlık hizmet sunumunda cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği. Turkiye Klinikleri Family Medicine-Special Topics, 11(3), 78-82 .
• Ünal, M. F. (2016). Göstergebilimin serüveni. Mütefekkir, 3(6), 379-398.
• Ünal, A. (2020). Sağlık hizmetlerinin pazarlanmasında sosyal medya kullanımı: türkiye’deki şehir hastanelerinin kovid-19 öncesi ve sürecindeki durumları. International Conference on COVID-19 Studies Bildiriler Kitabı (ss. 71-91). https://www.researchgate.net/publication/343833729
• Vraga, E. K. & Jacobsen, K. H. (2020). Strategies for Effective Health Communication during the Coronavirus Pandemic and Future Emerging Infectious Disease Events. Special Issue: Symposium on Coronavirus 2019: Social Determinants, Disparities, and Impacts, 12(3), 233-241. https://doi.org/10.1002/wmh3.359,
• Wallace, M. (2019). Saving our bacon: Examining ınformation seeking behaviors following a livestock disease outbreak. Morehead State University.
• World Health Organization (WHO) (1948). https://www.who.int/.(Erişim tarihi: 12 Temmuz 2024)
• Yıldırım, A., & Simsek, H. (1999). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yurttaş, Ö.U. (2021) Covid-19 pandemisi ve kamu spotu reklamları üzerine bir inceleme (2021). The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication – TOJDAC. ISSN: 2146-5193.