Jacques Derrida Düşüncesinde “Dil”

Yıl 2015, Sayı: 1 - 2015, 61 - 81, 27.02.2015

Türkan Fırıncı Orman

Öz

20. Yüzyıl dil felsefesinin önemli filozoflarından olan Jacques Derrida, varlık ile dil felsefesi bağlamında önerdiği yeni kavramlarla fenomenoloji, dilbilim, psikanaliz ve yapısalcılığa yönelik ve temelde ise Batı Metafiziği'ni hedef alan eleştirel bir düşünce izlemiştir. Bu çalışmada, post-yapısalcı ya da postmodern dil anlayışı çerçevesinde Derrida'nın dil felsefesi ile ilgili öne sürdüğü düşünceleri, kullandığı bazı temel kavramlar tanıtılarak konu edilmektedir. Ancak Derrida'nın kullandığı kavramların, hemen her yazısında değiştiği ve bu kavramları sistemli bir biçimde çözümleme girişiminin başarısızlığa uğrayabileceği düşünülmektedir. Bu nedenle Derrida'nın dil anlayışı, genel hatlarıyla bazı erken, geç ve son dönem yazıları temelinde belirlenmeye çalışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Arkeyazı, Differance (ayıram), Eklenti, Konuşma/Yazı, Oyun, Sözmerkezcilik, Yapıbozumu, İz

Kaynakça

• Akay, A. (1999). Yapıbozma ve plastik sanatlar. Toplumbilim, (10), 13-23.
• Akşin, T. (1999). Avrupa kültürü'nün krizi ve Jacques Derrida. Toplumbilim, (10), 41-48.
• Altuğ, T. (2001). Dile gelen felsefe, İstanbul:Yapı Kredi Yayınları.
• Derrida, J. (1982). White mythology: metaphor in the text of philosophy. Margins of Philosophy, (A. Bass, Trans.), Chicago: University of Chicago Press.
• Derrida, J. (1997). Of grammatology, (Gayatri Chakravorty Spivak, Trans.), Baltimor & Lonon: The John Hopkins University Press.
• Derrida, J. (1999a). Differance. Toplumbilim, (Önay Sözer, Çev.), (10), 49-61.
• Derrida, J. (1999b). İnsanbilimlerinin söyleminde yapı, gösterge ve oyun. Toplumbilim, (Özkan Gözel, Çev.), (10), 165-174.
• Derrida, J. (1999c). Japon bir dosta mektup. Toplumbilim, (Medar Atıcı ve Mehveş Omay, Çev.), (10), 185-188.
• Derrida, J. (1999d). Platon'un eczanesi. Torplumbilim, (Zeynep Direk, Çev.), (10), 63-81.
• Eagleton, T. (2003). Edebiyat kuramı, (Tuncay Birkan, Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Ferguson, F. (2007). Jacques Derrida and the critique of the geometrical mode: The line and the point. Critical Inquiry,(33) (Winter), 312-329.
• Hahn, S. (2002). On Derrida, Austtralia & Canada: Wadsworth Inc.
• Kristeva, J. ve Derrida, J. (1999). Göstergebilim ve gramatoloji. Toplumbilim, (Tülin Akşin, Çev.), (10), 175-183.
• Reynolds, J. (2002). Jacques Derrida, The Internet Ancyclopedia of Philosophy. http://www.iep.utm.edu/d/derrida.htm adresinden ulaşılmıştır.
• Sarup, M. (1995). Postyapısalcılık ve postmodernizm, (A. Baki Güçlü, Çev.), Ankara: Ark Yayınları.
• Soysal, A. (1999). Derrida üzerine (bir taslak). Toplumbilim, (10), 37-40.
• West, D. (1998). Kıta Avrupası felsefesine giriş- (Rousseau, Kant, Hegel'den Foucault ve Derrida'ya), (Ahmet Cevizci, Çev.), İstanbul: Paradigma Yayınları.