Alasdair Macintyre’s Neo-Aristotelianism in the Face of Contemporary Problems

Yıl 2018, Sayı: 1 - 2018, 39 - 63, 10.04.2018

Barış Mutlu

Öz

Alasdair MacIntyre, with his book After Virtue: A Study in Moral Theory tries to show how we move away from Aristotelianism, and the problems of the moral and political life of modern cultures as a result of this departure. His impressive historical reading in After Virtue continues in his other works with making his Thomistic direction clear. Through his work, he draws attention to the strengths of Aristotelian ethics within rivaling different ethical approaches. His aim in his recent work, Ethics in the Conflicts of Modernity: Essay on Desire, Practical Reasoning, and Narrative is to show that we can handle our life even today by depending on the Aristotelian terms. In this way, he tries to revive Aristotle. For, as he rightly pointed out, the reason of the disappearance of the Aristotelian philosophy from the stage of history is the fact that Aristotelian terms were not able to guide everyday lives of ordinary people. MacIntyre, with paying attention to Marx’s critics of capitalism, wants to revive Aristotelianism. He thinks that the social practices we build with Aristotelian terms will open areas of resistance that do not conform values of advanced modernity, within this modernity. What is important in these practices is “common good”. The agents carry out their potentials, their natures with this common good. What needs to be done is to discipline the wishes, in this good way of life according to goods, that is, to virtues. As the result of this discipline, we learn the reasons to justify what we have decided, what we have done, so that we can make our own doings intelligible for the other members of the community. MacIntyre thinks that we can implement this Aristotelian outline to our lives and gives some important answers to Bernard Williams’s critique of Aristotle, who is one of the most important moral philosophers of this age. In this work, we will consider the reading of MacIntyre’s Neo-Aristotelian reading by paying attention to his latest work.

Anahtar Kelimeler

A. MacIntyre, Neo-Aristotelianism, Moral, Advanced Modernity, B. Williams

Alasdair MacIntyre’ın Çağdaş Sorunlar Karşısında Yeni Aristotelesçiliği

Öz

Alasdair MacIntyre, Erdem Peşinde: Ahlak Teorisi Üzerine Bir Çalışma ile Aristotelesçi ahlak anlayışından nasıl uzaklaştığımızı ve bu uzaklaşma sonucunda modern kültürün ahlaki ve politik yaşam üzerindeki yansımalarını ve sorunlarını göstermeye çalışır. Erdem Peşinde’deki etkileyici tarihsel okumasını, Thomasçı yönü daha belirginleşecek bir şekilde diğer eserlerinde de sürdürür. MacIntyre eserleri boyunca, birbirlerine rakip farklı etik yaklaşımlar içerisinde Aristotelesçi etiğin güçlü yönlerine dikkat çeker ve bizi bu rakip yaklaşımlar konusunda ikna etmeye çalışır. Son eseri Modernitenin Çatışmaları İçerisinde Etik: İstek, Pratik Akıl Yürütme ve Anlatısal/Öyküsel’de amacı; Aristotelesçi terimlere bağlı olarak yaşamımızı ele alabileceğimizi göstermektir. Tüm gayreti Aristotelesçiliği yeniden canlandırmaktır. Çünkü, haklı olarak belirttiği gibi, Aristotelesçi felsefenin tarih sahnesinden bir dönem kaybolmasının nedeni, Aristotelesçi terimlerin rakipleri karşısında bir kenara çekilmesi, sıradan insanların gündelik yaşamlarına rehberlik edememesi olmuştur. MacIntyre, özellikle Marx’ın kapitalizm eleştirilerine de dikkat ile Aristotelesçiliğe bir dönüş çağrısında bulunur. Aristotelesçi terimlerle kuracağımız toplumsal pratiklerin, ileri modernite içerisinde önemli direnme alanları açacağını düşünür. Üzerinde durduğu Aristotelesçi toplumsal pratiklerde temel olan ise “ortak iyi”dir. Failler (agents) kendi potansiyellerini, doğalarını bu ortak iyi ile gerçekleştirirler; faillerin iyi bir yaşam sürmeleri ortak iyiyi bir kenara atmayan pratiklerle mümkündür. Bu pratikler faillerin isteklerini belli iyiler, belli erdemler yönünde disipline edecek, iyi yaşam yolunda daha güvenli yol almalarını sağlayacaktır. Özellikle isteklerimizin disiplini sonucunda yaptığımız ve karar verdiğimiz şeyleri gerekçelendirecek nedenleri öğrenir ve böylece kendi yaptıklarımızı diğer toplumun üyeleri için bilinebilir kılarız. Eylemlerimizi, kararlarımızı gerekçelendirmek toplumsal ve rasyonel bir hayvan olmamızın kaçınılmaz bir parçasıdır. Bizlerin kınanması ya da övülmesi “gerekçeler”le mümkün olacaktır ve gerekçeler de isteklerimizi yönlendirdiğimiz iyilere bağlı verilebilir. İşte MacIntyre Aristotelesçi bir şema ile pratik-istek-iyi ilişkisini tartışır.  En son eseri Modernitenin Çatışmaları İçerisinde Etik’te bu tartışmasını,  günümüzün en önemli ahlak filozoflarından biri olan Bernard Williams’a dikkatle yürütür, onunla hesaplaşarak ilerler. Bu çalışmamızda, MacIntyre’ın en son eserine dikkat ile, Yeni-Aristotelesçi okumasını göreceğiz.

Anahtar Kelimeler

A. MacIntyre, B. Williams, ahlak, ileri modernite, yeni-Aristotelesçilik

Kaynakça

• Ackrill, J. K. (1997). Aristotle on Eudaimonia. Essays on Plato and Aristotle içinde (ss. 179-200). Oxford: Oxford University Press.
• Aristoteles (1998). Nikomakhos’a Etik (S. Babür, Çev.). Ankara: Ayraç Yay.
• Aristotle (1999). Nicomachean Ethics (T. Irwin, Çev. & Sunuş). Indianapolis/Cambridge: Hackett Pub. Company.
• Aristotle (2004). Nicomachean Ethics (R. Crisp, Çev. & Ed.). Cambridge: Cambridge University Press.
• Aytiş, A. (2016). Bernard Williams’a Göre Ahlak Felsefesinin Sınırlılık ve İmkanları. Özne: Kierkegaard Özel Sayısı, 25, 303-317.
• Aytiş, A. (2017). Bernard Williams’ın Faydacı Ahlak Anlayışının Eleştirisi. ETHOS, 10(1), 1-24.
• Bostock, D. (2000). Aristotle’s Ethics. Oxford: Oxford University Press.
• Başok Diş, S. (2016). Bernard Williams’ın Ahlak Kavramı Analizi ve Sistem Eleştirisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Erzurum Atatürk Üniversitesi, Türkiye.
• Beyaz Erkızan, H. N. (2012). Aristoteles’ten Nussbaum’a İnsan. İstanbul: Sentez Yay.
• Kraut, R. (1991). Aristotle on the Human Good. Princeton: Princeton University Press.
• Kenny, A. (1992). Aristotle on the Perfect Life. Oxford: Oxford University Press.
• Knight, K. (2007). Aristotelian Philosophy: Ethics and Politics from Aristotle to MacIntyre. Cambridge: Polity Press.
• MacIntyre, A. (1988). Whose Justice? Which Rationality? Indiana: University of Notre Dame Press.
• MacIntyre, A. (1990). Three Rival Versions of Moral Enquiry: Encylopaedia, Genealogy, and Tradition. Indiana: University of Notre Dame Press.
• MacIntyre, A. (1996). Dependent Rational Animals: Why Human Beings Need the Virtue. Illinois: Open Court.
• Maclntyre, A. (2001a). Erdem Peşinde: Ahlak Teorisi Üzerine Bir Çalışma (M. Özcan, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yay.
• MacIntyre, A. (2001b). Ethik’in Kısa Tarihi: Homerik Çağdan Yirminci Yüzyıla (H. Hünler & S. Zelyüt Hünler, Çev. & Sunuş). İstanbul: Paradigma Yay.
• MacIntyre, A. (2007). After Virtue: A Study in Moral Theory. Indiana: University of Notre Dame Press.
• MacIntre, A. (2009). God, Philosophy, Universities: A Selective History of the Catholic Philosophical Tradition. Paymouth, UK: Rowman & Littfield Publishers.
• MacIntyre, A. (2016). Ethics in the Conflicts of Modernity: En Essay on Desire, Practical Reasoning, and Narrative. Cambridge: Cambridge University Press.
• Mutlu, B. (2015). Moralitenin Bir Eleştirmeni Olarak Williams. Dört Öğe, 8, 173-190.
• Nussbaum, M. C. (1995). Aristotle on Human Nature and The Foundations of Ethics. J. E. J. Altham and R. Harrison (Ed.), World, Mind, and Ethics: Essays on the Ethical Philosophy of Bernard Williams içinde (ss. 86-312). Cambridge: Cambridge University Press.
• Nussbaum, M. C. (2001). The Fragility of Goodness: Luck and Ethics in Greek Tragedy and Philosophy. Cambridge: Cambridge University Press.
• Nussbaum, M. C. (2009). Bernard Williams: Tragedies, Hope, Justice. A. Thomas (Ed.), Reading Bernard Williams içinde (ss. 213-342). Cambridge: Cambridge University Press.
• Ricoeur, P. (2016). Zaman ve Anlatı-1: Zaman-Olayörgüsü-Üçlü Mimesis. M. Rifat-S. Rifat (Çev.). İstanbul: YKY.
• Ricoeur, P. (2010). Başkası Olarak Kendisi (H. Hünler, Çev.). Ankara: Doğu Batı Yay.
• Stocker, M. (1976). The Schizophrenia of Modern Ethical Theories. The Journal of Philosophy, 73 (14), 453-466.
• Stocker, B. (2015). Ethical Life in Kierkegaard and Williams. Kilikya Felsefe Dergisi, 3, 68-82.
• Strawson, G. (2005). Against Narrativity. G. Strawsson (Ed.), The Self? içinde (ss. 63-86). Blackwell Publishing.
• Tengelyi, L. (2004). The Wild Region in Life-History (G. K´allay, Yazar ile ortak Çev.). Evanston: Northwestern University Press.
• Tessitore, A. (1996). Reading Aristotle’s Ethics: Virtue, Rhetoric, and Political Philosophy. Albany: State University of New York Press.
• Williams, B. (1982). Moral Luck. Cambridge: Cambridge University Press.
• Williams, B. (1993). Shame and Necessity. Berkeley & Oxford: University of California Press.
• Williams, B. (2006). Ethics and the Limits of Philosophy. London & New York: Routledge.
• Williams, B. (2017). İçsel ve Dışsal Sebepler (A. Aytiş, Çev.). Arkhe-Logos, 3, 137-151.
• Zelyüt Hünler, S. (1997). Rawls ve MacIntyre İki Adalet Arasında Liberal ve Komunitaryan Düşüncelerin Çatışma Alanı. Ankara: Vadi Yay.