Fizik ve Astronomi Bilimlerindeki Gelişmeler Bağlamında Modern Dönem Doğa Tasarımının Oluşumu Üzerine Bir Sorgulama

Yıl 2020, Sayı: 2, 229 - 246, 15.10.2020

Seçil Özdemir

Öz

Modern doğa tasarımının oluşumunu Kopernik ile başlatmak gerekmektedir. Çünkü, onun ortaya koyduğu evren tasarımı, Aristoteles’in ve Batlamyus’un düşüncelerine dayalı evren tasarımının eksikliklerine dikkat çektiği gibi, onların tasarımından kaynaklanan insana, doğaya ve evrene ilişkin yerleşik kabullerin değişmesinin ve yeni kabullerin oluşmasının başat nedenidir. Bundan dolayı ileri sürdüğü yeni evren tasarımı ancak Brahe’nin, Galileo’nun, Kepler’in ve Newton’un çalışmalarıyla tamamlanabilmiştir. Bilimsel gelişmeler ve dönemin düşünce yapısı üzerinde durulmuştur. Bu makalenin amacı da sözü edilen bu gelişimi adı geçen bilim insanlarının başarıları ışığında anlattıktan sonra, modern döneme egemen olan doğa tasarımının belirgin bir resmini oluşturmaktır. Resmin bütünüyle fizik ve astronomideki gelişmeler ışığında oluşturulduğuna dikkat edilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Kopernik, Brahe, Kepler, Galileo, Newton

An Inquiry on the Genesis of Modern Period Idea of Nature in the Context of Developments in Physics and Astronomy Sciences

Öz

It is essential to admit that the genesis of the modern idea of nature starts with Copernicus. The idea of universe he put forward points to the shortcomings of the idea of the universe proposed by of Aristotle and Ptolemy. Also, his ideas led to changes in the established recognitions related to the human, nature and universe, arising from their design, and are the main reason for the genesis of new recognitions. Therefore, the new idea of universe he proposed could only be completed with the works of Brahe, Galileo, Kepler and Newton. Scientific developments and the thought structure of the period are emphasized. The purpose of this article is to depict a clear picture of the idea of nature that dominated the modern period after explaining this development in the light of the achievements of the above-mentioned scientists. It should be noted that the overall discussion is entirely in the light of developments in physics and astronomy.

Anahtar Kelimeler

Copernicus, Brahe, Kepler, Galileo, Newton

Kaynakça

• Ball, R. S. (2015). Büyük Gökbilimciler. (O. Aydın, Çev.) İstanbul: Altın Bilek Yayınları.
• Bernal, J. D. (1995). Modern Çağ Öncesi Fizik. (D. Yurtören, Çev.) Ankara: Tübitak Popüler Bilim Kitapları.
• Berry, A. (1961). A Short History of Astronomy. New York: Dower Publications.
• Bixby, W. (1997). Galileo ve Newton'un Evreni. (N. Arık, Çev.) İsatanbul: Tübitak Popüler Kültür Yayınları & Yapı Kredi Yayınları.
• Collingwood, R. G. (1999). Doğa Tasarımı. (K. Dinçer, Çev.) Ankara: İmge Kitabevi.
• Copernicus, N. (2002). Gökcisimlerinin Dönüşleri Üzerine. (S. Babür, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Cushing, J. T. (2003). Fizikte Felsefi Kavramlar 1. (B. Ö. Sarıoğlu, Çev.) İstanbul: Sabancı Üniversitesi Yayınları.
• Dobbs, B. J., & Jacob, M. (2000). Newton ve Newtonculuk Kültürü. (G. Ezber, Çev.) İstanbul: İzdüşüm Yayınları.
• Fermi, L., & Bernardini, G. (1961). Galileo and the Scientific Revolution. New York: Basic Books.
• Galilei, G. (2008). İki Büyük Dünya Sistemi Hakkında Diyalog. (R. Aşçıoğlu, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Henry, J. (2016). Bilimsel Düşüncenin Kısa Tarihi. (A. M. Şengel, Çev.) Ankara: Akılçelen Kitaplar.
• MacLachlan, J. (2008). Galileo Galilei İlk Fizikçi. (İ. Kalınyazgan, Çev.) Ankara: Tübitak Popüler Bilim Kitapları.
• Mason, S. F. (2001). Bilim Tarihi. (U. Daybelge, Çev.) Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Maury, J. P. (2006). Galilei Yıldızların Habercisi. (A. Berktay, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Newton, I. (1998). Doğal Felsefenin Matematiksel İlkeleri. (A. Yardımlı, Çev.) İstanbul: İdea Yayınları.
• Sobel, D. (2000). Galileo'nun Kızı. (B. S. Şener, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Tekeli, S., Kahya, E., Dosay, M., Demir, R., Topdemir, H. G., Unat, Y., & Koç, A. A. (2001). Bilim Tarihine Giriş (Cilt 3). Ankara, Türkiye: Nobel Yayın Dağıtım.
• Topdemir, H. G. (2011, Temmuz). Apollonios ve Koni Kesitleri. Bilim ve Teknik Dergisi, 44 (524), 88-90.
• Topdemir, H. G. (2011, Şubat). Tarih Boyunca Geliştirilmiş Evren Modelleri-1 Güneş Merkezli Evren Modeli. Bilim ve Teknik Dergisi, 44 (519), 102-106.
• Topdemir, H. G. (2011, Mart). Tarih Boyunca Geliştirilmiş Evren Modelleri-3 Yer- Güneş Merkezli Evren Modeli. Bilim ve Teknik Dergisi, 44 (520), 102-105.
• Topdemir, H. G., & Unat, Y. (2018). Bilim Tarihi (9 b.). Ankara: Pegem Akademi.
• Topdemir, H. G., & Unat, Y. (2019). Bilim Tarihi ve Felsefesi. Ankara: Pegem Akademi.
• Topdemir, H. G., & Yinilmez, S. (2009). Galileo, Dünyayı Döndüren Adam (2. b.). İstanbul: Say Yayınları.
• Unat, Y. (2013). İlkçağlardan Günümüze Astronomi Tarihi (2 b.). Ankara: Nobel Yayınları.
• Ural, Ş. (2016). Bilim Tarihi (9 b.). İstanbul: Çantay Kitabevi.
• Westfall, R. S. (1987). Modern Bilimin Oluşumu. (İ. H. Duru, Çev.) Ankara: V Yayınları.
• Whitfield, P. (2008). Batı Biliminde Dönüm Noktaları. (S. Uslu, Çev.) İstanbul: Küre Yayınları.