Hartmut Rosa’nın Düşüncesinde Rezonans, Yabancılaşma, Yurttaşlık

Yıl 2023, Sayı: 2, 119 - 135, 19.10.2023

Zeynep Savaşçın

Öz

Hartmut Rosa Eleştirel Teori’ye yeni bir soluk getiriyor. Bir yandan “hızlanma” teorisiyle Eleştirel Teori geleneğinin “yabancılaşma” kavramına çağdaş bir içerik kazandırırken, diğer yandan da bu yabancılaşmaya cevap olarak ortaya koyduğu rezonans teorisinde, toplum felsefesini ve eleştirel teoriyi dışarıdan beslemiş olsa da onunla tam olarak buluşmamış bir felsefi geleneği, Maurice Merleau-Ponty’nin düşüncesinde şekillenen fenomenolojik yaklaşımı düşüncesini dayandırdığı ana zemin olarak sunuyor. Rosa bize şeylerle, diğerleriyle ve var olan anlamlarla kurduğumuz çağrı-yanıt ilişkileri içinde dünyamızı her an yeniden oluşturduğumuzu, dönüştürdüğümüzü ve bu karşılıklılık halinin korunması için açacağımız zamana ve mekâna dair imkanların, verilmiş tüm cevaplardan, elde edilmiş tüm kesinliklerden daha hayati olduğunu hatırlatıyor. Bu makale Rosa’nın düşüncesinin eleştirel teoriye getirdiği yeniliği ve bu yeniliğin kamusal alan ve yurttaşlararasılık için taşıdığı anlamı değerlendirmeyi amaçlıyor.

Anahtar Kelimeler

Rezonans, Yabancılaşma, Hızlanma, Eleştirel Teori, Yurttaşlık

Kaynakça

• Arendt, H. (2009). İnsanlık Durumu (B. S. Şener, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınevi.
• Cabanas, E., Illouz, E. (2023). Mutlu Yurttaş İmalatı. Mutluluk Endüstrisi Hayatımızı Nasıl Kontrol Ediyor? (T. Göbekçin, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Çidam, V. (2021). Eleştirel Teorinin (Sol-) Hegelci Revizyonu: Axel Honneth ve Tanınma Kavramı, Alacakaranlıkta Hegel’i Düşünmek. Eleştiri, Özgürlük, Toplum Ontolojisi (K. Gülenç ve Ö.E. Gürel, Ed.) içinde (ss. 222-246). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Deranty, J. P. (2003). Mésentente et lutte pour la reconnaissance: Honneth face à Rancière, Où en est la théorie critique? (E. Renault, Ed.) içinde (ss. 185-199). Paris: Editions La Découverte.
• Direk, Z. (2017). Dünyanın Teni. Merleau-Ponty Felsefesi Üzerine İncelemeler. İstanbul: Metis Yayınları.
• Fischbach, F. (2009). Manifeste pour une philosophie sociale. Paris: Editions La Découverte.
• Honneth, A. (2001). Leiden an Umbestimmtheit: Eine Reaktualisierung der Hegelschen Rechtphilosophie. Stuttgart: Reclam Verlag.
• Honneth, A. (2006). La Société du mépris. Vers une nouvelle théorie critique (O. Voirol, P. Rusch ve A. Dupeyrix, Çev.). Paris: Editions La Découverte.
• Honneth, A. (2013). Un monde de déchirement (P. Rusch, O. Voirol, Çev.). Paris: Editions La Découverte.
• Honneth, A. (2022). Bireysel Özgürlüğün Patolojileri. Hegel’in Sosyal Teorisi (H. D. Özcan, Çev.). İzmir: Livera Yayınevi.
• Müller, J. W. (2022). Liberté, égalité, incertitude. Puissance de la démocratie (C. D. de La Rochère, Çev.). Paris: Premier Parallèle.
• Rancière, J. (2005). Uyuşmazlık. Politika ve Felsefe (H. Hünler, Çev.). İzmir: Aralık Yayınları.
• Rosa, H. (2019). La société de l’écoute. La réceptivité comme essence du bien commun. Revue du Mauss, 53, 361-395.
• Rosa, H. (2020). https://medyascope.tv/2020/08/30/alman-sosyolog-ve-filozof-hartmut-rosa-hiz-kesmek-icin-ender-gorulen-bir-firsatla-karsi-karsiyayiz/ Rosa, H. (2021). Résonance. Une sociologie de la relation au monde (S. Zilberfarb, Çev.). Paris: Editions La Découverte.
• Rosa, H. (2022a). Yabancılaşma ve Hızlanma: Geç Modern Zamansallığına Dair Bir Eleşetirel Teoriye Doğru (B. Konuk, Çev.). İstanbul: Albaraka Yayınları.
• Rosa, H. (2022b). Dünyanın Kontrol Edilemezliği (M. Kaya, Çev.). İstanbul: Albaraka Yayınları.
• Rosa, H. (2022c). Résonance démocratique ou mondes vécus cloisonnés? Réflexions sur les transformations de l’espace public au XXIe siècle à partir de la théorie de la résonance. Réseaux, 235, 73-101.
• Rousseau, D. (1997). Démocratie continu. Espace public et juge constitutionnel. Débat, 96, 73-88.
• Şan, E. (2017). Algıya Göre Düşünmek, Cogito, 88, 63-83.
• Taylor, C. (1996). Çok Kültürcülük-Tanınma Politikası (A. Gutmann, Ed.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Taylor, C. (1995). Modernliğin Sıkıntıları (U. Canbilen, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Taylor, C. (2012). Benliğin Kaynakları: Modern Kimliğin İnşası (S. A. Baş ve B. Baş, Çev.). İstanbul: Küre Yayınları.
• Voirol, O. (2020). Aliénation et résonance. Notes sur la théorie critique de la modernité d’Hartmut Rosa. SociologieS[Çevrimiçi]. URL : http://journals.openedition.org/sociologies/13057