FARKLILIK YÖNETİMİNİN ÖRGÜTSEL ADALET ALGISI VE ÖRGÜTSEL ÖZDEŞLEŞME ÜZERİNE ETKİSİ: İÇ ANADOLU VE AKDENİZ BÖLGESİNDE YER ALAN ÜNİVERSİTELERDE KARŞILAŞTIRMALI BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2017, Cilt: 9 Sayı: 16, 1 - 19, 23.05.2017

Mustafa Taşlıyan , Bengü Hırlak , Gamze Ebru Çiftçi , Ömer İhsan Yılmaz

https://doi.org/10.20990/kilisiibfakademik.266174

Cited By: 2

Öz

Bu araştırmada, İç Anadolu Bölgesinde ve
Akdeniz Bölgesinde yer alan üniversitelerde görev yapmakta olan
akademisyenlerin farklılık yönetimine ilişkin algılarının örgütsel adalet
algıları ve örgütsel özdeşleşme düzeyleri üzerindeki etkisinin belirlenmesi
amaçlanmıştır. Bu amaçla, bu üniversitelerde çalışan 351 akademik personele
anket uygulanmıştır. Anket sonucu elde edilen veriler kullanılarak t-testi,
korelasyon ve regresyon analizi yapılmıştır. Korelasyon ve regresyon analizi
sonuçlarına göre; farklılık yönetimi ile örgütsel adalet, örgütsel özdeşleşme
arasında anlamlı ilişkilerin olduğu ve farklılık yönetiminin örgütsel adalet ve
örgütsel özdeşleşme algısını olumlu yönde etkilediği tespit edilmiştir.  Ayrıca farklılık yönetimi boyutunun (örgütsel
değerler ve normlar) ve örgütsel adalet boyutunun (dağıtım adaleti)
akademisyenlerin çalıştıkları üniversitelere göre anlamlı farklılık gösterdiği
de tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Farklılık Yönetimi, Örgütsel Adalet, Örgütsel Özdeşleşme, Üniversiteler

Kaynakça

• ADAMS, S. J. (1965). “Inequity in Social Exchange”. Advances in Experimental Social Psychology, (Ed.) BERKOWİTZ, L. New York: Academic Press. 2: 267-299.
• AKDUMAN, G., HATİPOĞLU, Z. ve YÜKSEKBİLGİLİ, Z. (2015). “Medeni Durumuna Göre Örgütsel Adalet Algısı”, Uluslararası Akademik Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(1): 1-13.
• ARDAKANI, M. S., ABZARI, M., SHAEMI, A ve FATHI, S. (2016). “Diversity Management and Human Resources Productivity: Mediating Effects of Perceived Organizational Attractiveness, Organizational Justice and Social Identity in Isfahan’s Steel Industry”, Iranian Journal of Management Studies (IJMS), 9(2) :407-432.
• ASHFORTH, B. E ve MAEL, F. (1989). “Social Identity Theory and the Organization”, The Academy of Management Review, 14(1): 20–39.
• ATALAY, C. G. (2010). Personel Güçlendirme ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Bağlamında İnsan Kaynakları Yönetimi, Ankara, Detay Yayıncılık.
• BALAY, R. ve SAĞLAM, M. (2004). “Eğitimde Farklılıkların Yönetimi Ölçeğinin Uygulanabilirliği”, Burdur: SDÜ Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(8): 32-46.
• BALDWIN, S. (2006). “Organisational Justice”, Institute for Employment Studies, 1-13.
• BARON, R. A., NEUMAN, J. H ve GEDDES, D. (1999). “Social and Personal Determinants of Workplace Aggression: Evidence for the Impact of Perceived Injustice and the Type a Behavior Pattern”, Aggressive Behavior, 25: 281-96.
• BAŞAR, U. (2010). “Örgütlerde Çalışanların Kişilik Özelliklerinin Örgütsel Özdeşleşme Düzeylerine Olan Etkisi: Kamu Sektöründe Bir Uygulama”, Uluslararası 8. Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitabı, 1659-1669.
• BEUGRE, C. D. (2002). “Understanding Organizational Justice and Its Impact on Managing Employees: An African Perspective”, The International Journal of Human Resource Management, 13(7) :1091-1104.
• BIES, R. J. (2001). “Interactional (In) Justice: The Sacred and the Profane”, Advances In Organizational Justice. (Ed.) GREENBERG, J. ve CROPANZANO, R. Stanford, CA: Stanford University Press, 89-118.
• BLACK, J. S ve PORTER, L. W. (2000). Management: Meeting New Challenges, Prentice Hall, New Jersey.
• BROCKNER, J., HEUER, L., MAGNER, N., FOLGER, R., UMPHRESS, E., BOS, K. V. D., VERMUNT, R., MAGNER, M ve SIEGEL, P. (2003). “High Procedural Fairness Heightens the Effect of Outcome Favorability on Self-Evaluations: An Attributional Analysis”, Organizational Behavior and Human Decision Processes, 91: 51-68.
• BUDAK, G. (2008). Yetkinliğe Dayalı İnsan Kaynakları Yönetimi, İzmir, Barış Yayınları.
• CHEUNG, M. F. Y. ve LAW, M. C. C. (2008). “Relationships of Organizational Justice and Organizational Identification: The Mediating Effects of Perceived Organizational Support in Hong Kong”, Asia Pacific Business Review, 14 (2), s. 213-231.
• COLE, B ve SALIMATH, M. (2013). “Diversity Identity Management: An Organizational Perspective”, Journal of Business Ethics, 116(1): 151 - 161.
• CROPANZANO, R ve AMBROSE, M. A. (1996). “Distributive and Procedural Justice are More Similar than You Think: A Monistic View and a Research Agenda”, Paper Presented at the Annual Meeting of the Society for Industrial and Organizational Psychology, San Diego, CA.
• CROPANZANO, R ve WRIGHT, T. A. (2003). “Procedural Justice and Organizational Staffing: A Tale of Two Paradigms”, Human Resource Management Review, 13: 7-39.
• CROPANZANO, R., BOWEN, D. E ve GILLILAND, S. W. (2007). “The Management of Organizational Justice”, The Academy of Management Perspectives, 21(4): 34-48.
• ÇETİNKAYA, M. ve ÇİMENCİ, S. (2014). “Örgütsel Adalet Algısının Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkisi ve Örgütsel Özdeşleşmenin Aracılık Rolü: Yapısal Eşitlik Modeli Çalışması”, Yönetim Bilimleri Dergisi, 12(23): 237-278.
• DOĞAN, S., UĞURLU, C. T., TOPÇU, İ ve YİĞİT, Y. (2015). “Farklılıkların Yönetimi ile Öğrenen Okul Arasındaki İlişkinin Öğretmen Algılarına Göre İncelenmesi”, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 16(2): 121-140.
• DUTTON, J., DUKERICH J ve HARQUAIL, C. V. (1994). “Organizational Images and Member Identification ”, Administrative Science Quarterly, 39(2), 239-263.
• FETTAHLIOĞLU, Ö. O ve KOCA, N. (2015). “Örgütsel Özdeşleşme ve Örgütsel Vatandaşlık İlişkisinde Örgütsel Desteğin Düzenleyici Etkisi”, SOBİDER Sosyal Bilimler Dergisi, 2(4): 218-234.
• FOLGER, R ve CROPANZANO, R. (1998). Organizational Justice and Human Resource Management, Thousand Oaks, CA: Sage.
• GÖKÇEN, A ve ÇAVUŞ, M. (2014). “Farklılık Yönetimiyle Örgütlerde Yabancılaşmanın Önlenmesi: Yazınsal Derleme”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(1): 525-533.
• GREENBERG, J. (1987). “A Taxonomy of Organizational Justice Theories”. Academy of Management Review, 12: 9-22.
• GREENBERG, J. (1990). “Organizational Justice: Yesterday, Today and Tomorrow”, Journal of Management, 16: 399-432.
• GREENBERG, J. (1993). “The Social Side of Fairness: Interpersonal and Informal Classes of Organizational Justice”, Justice in the Workplace: Approaching Fairness in Human Resource Management. (Ed.) CROPANZANO, R. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum, 79-103.
• GREENBERG, J. (1996). The Quest for Justice on the Job: Essays and Experiments, Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• GREENBERG, J ve BARON, R. A. (2000). Behavior In Organizations, Seventh Edition, Prentice Hall, New Jersey.
• GÜRBÜZ, S ve MERT, İ. S. (2009). “Örgütsel Adalet Ölçeğinin Geçerlik Ve Güvenirlik Uygulaması: Kamuda Görgül Bir Çalışma”, Amme İdaresi Dergisi, 42(3): 117-139.
• GÜRBÜZ, S ve ŞAHİN, F. (2014). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri Felsefe-Yönetim-Analiz, Seçkin Yayın, Ankara.
• GÜRİŞ S ve ASTAR, M. (2014). Bilimsel Araştırmalarda SPSS ile İstatistik, DER Yayınları, İstanbul.
• HAYES, B. C., BARTLE, S. A ve MAJOR, D. A. (2002). “Climate for Opportunity: A Conceptual Model”, Human Resource Management Review, (12): 445-468.
• HOMANS, G. C. (1961). Social Behaviour: Its Elementary Forms, London: Routledge & Kegan Paul.
• İŞCAN, Ö. F. (2006). “Dönüştürücü/Etkileşimci Liderlik Algısı ve Örgütsel Özdeşleşme İlişkisinde Bireysel Farklılıkların Rolü”, Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11: 160-177.
• İŞCAN, Ö. F ve SAYIN, U. (2010). “Örgütsel Adalet, İş Tatmini ve Örgütsel Güven Arasındaki İlişki”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(4): 195-216.
• KARADEMİR, T., ÇOBAN, B., DEVECİOĞLU, S., KARAKAYA, Y. E ve YÜCEL, A. S. (2012). “Vıews of the Teachers and Administrators of the High School of Fine Arts and Sports on Diversity Management”, Nigde University Journal of Physical Education and Sport Sciences, 6(1): 62-75.
• KARASAR, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi (Kavramlar–İkeler–Teknikler), Ondördüncü Baskı, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• KEIL, M., AMERSHI, B., HOLMES, S., JABLONSKI, H., LITHI, E., MATOBA, K., PLETT, A ve VON UNRUH, K. (2007). “Farklılıkların Yönetimi İçin Eğitim El Kitabı”, 1-44, http://www.idm-diversity.org/files/EU0708-TrainingManual-tr.pdf, (10.02.2016).
• KELMAN, H. C. (1961). “Processes of Opinion Change”, Public Opinion Quarterly, 25: 57-78.
• KURTULMUŞ, M ve KARABIYIK, H. (2016). “Farklılıkların Yönetiminin Öğretmenlerin Örgütsel Özdeşleşmesine ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi”, International Journal of Human Sciences, 13(1): 1324-1341.
• KÜÇÜKSİLLE, E. (2014). “Basit Doğrusal Regresyon”, Çoklu Doğrusal Regresyon Modeli, (Ed.) KALAYCI, Ş. SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, 6. Baskı, Ankara.
• LAMBERT, E. G., HOGAN, N. L ve GRIFFIN, M. L. (2007). “The İmpact of Distributive and Procedural Justice on Correctional Staff Job Stres, Job Satisfaction, and Organizational Commitment”, Journal of Criminal Justice, 35: 644-656.
• LIND, A. E ve TYLER, T. R. (1988). The Social Psychology of Procedural Justice, New York: Plenum Press.
• LIND, A. E. (1995). “Justice and Authority Relations in Organizations”. (Ed.) CROPANZANO, R ve KACMAR, M. K. Organizational Politics, Justice, And Support: Managing The Social Climate of the Workplace, Westport, CT: Quorum Books, 83-96.
• MAEL, F ve ASHFORTH, B. E. (1992). “Alumni and their Alma Mater: A Partial Test of the Reformulated Model of Organizational Identification”, Journal of Organizational Behaviour, 13: 103-123.
• MCGRATH, J. E., BERDAHL, J. L ve ARROW, H. (1995). Traits, Expectations, Culture and Clout: The Dynamics of Diversity in Work Groups, in Diversity in Work Teams, Eds. JACKSON, S ve RUDERMAN, M. American Psychological Association, Washington DC, 17-45.
• MEMDUHOĞLU, H. (2007). Yönetici ve Öğretmen Görüşlerine Göre Türkiye’de Kamu Liselerinde Farklılıkların Yönetimi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi Teftişi Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı, Doktora Tezi.
• MEMDUHOĞLU, H. B. (2011). “Liselerde Farklılıkların Yönetimi: Bireysel Tutumlar, Örgütsel Değerler ve Yönetsel Politikalar”, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2): 37-53.
• MILLER, V. D., ALLEN, M., CASEY, M. K ve JOHNSON, J. R. (2000). Reconsidering the Organizational Identification Questionnaire, Management Communication Quarterly, 13(4): 626-658.
• MOON, H ve KAMDAR, D. (2008). “Me or We the Role of Personality and Justice as Other-Centered Antecedents o Innovative Citizenship Behaviors within Organizations”, Journal of Applied Psychology, 93(1): 84-94.
• NIEHOFF, B. P ve MOORMAN, R. H. (1993). “Justice as a Mediator of the Relationship between Methods of Monitoring and Organizational Citizenship Behavior”, Academy of Management Journal, 36(5): 527-556.
• NUNALLY, J. C. (1978). Psychometric Theory, McGraw-Hill, New York.
• OKÇU, V. (2014). Öğretmenlerin Algılarına Göre Okul Yöneticilerinin Dönüşümsel ve İşlemsel Liderlik Stilleri ile Okuldaki Farklılıkları Yönetme Becerileri Arasındaki İlişki, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, Educational Sciences: Theory & Practice, 14(6): 2147-2174.
• OLKKONEN, M. E ve LIPPONEN, J. (2006). “Relationship between Organizational Justice, Identification with Organization and Work Unit, and Group-Related Outcomes”, Organizational Behavior and Human Decision Processes, 100: 202-215.
• O-REİLLY III, C ve CHATMAN, J. (1986). “Organizational Commitment and Psychological Attachment: The Effects of Compliance, Identification, and Internalization on Prosocial Behavior”, Journal of Applied Psychology, 71: 492-499.
• ÖZDAMAR, K. (2001). SPSS ile Biyoistatistik, 4. Baskı, Kaan Yayınları, Eskişehir.
• PARKER, R. J ve KOHLMEYER, J. M. (2005). “Organizational Justice and Turnover in Public Accounting Firms. A Research Note”, Accounting, Organizations and Society, 30: 357-369.
• POINT, S ve SINGH, V. (2003). “Defining and Dimensionalising Diversity: Evidence from Corporate Websites Across Europe”, European Management Journal, 21(6): 750-761.
• POLAT, M ve MEYDAN, C. H. (2010). “Örgütsel Özdeşleşmenin Sinizm ve İşten Ayrılma Niyeti ile İlişkisi Üzerine Bir Araştırma”, Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Dergisi, 9(1): 145-172, http://www.kho.edu.tr/akademik/enstitu/savben_dergi/91/Makale8.pdf, (17.03.2016)
• RAWLS, J. (1971). A Theory of Justice, Oxford: Oxford University Press.
• RIKETTA, M. (2005). “Organizational Identification: A Meta-Analysis”, Journal of Vocational Behavior, 66: 358-384.
• TAYLOR, A. J. W. (2003). “Justice as a Basic Human Need”, New Ideas in Psychology, 21: 209-219.
• THIBAUT, J ve WALKER, L. (1975). Procedural Justice: A Psychological Analysis, Hillsdale, NJ: Erlbaum.
• THOMAS, R. R. (1990). “From Affirmative Action to Affirming Diversity”, Harvard Business Review, http://www.diversityresources.stlrbc.org/wp-content/uploads/2013/10/From-AA-to-Affirming-Diversity.pdf (17.03.2016)
• TYLER, T. R. (1990). Why People Obey the Law: Procedural Justice, Legitimacy, and Compliance, New Haven, CT: Yale University Press.
• TYLER, T. R ve LİND, E. A. (1992). “A Relational Model of Authority in Groups”, Advances In Experimental Social Psychology, (Ed.) ZANNA, M. P. San Diego, CA: Academic Press, 25: 115-191.
• URAL, A. ve KILIÇ, İ. (2013). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi, Detay Yayıncılık, 4. Baskı, Ankara.
• VAN KNIPPENBERG, D ve VAN SCHIE, E. C. M. (2000). “Foci and Correlates of Organizational İdentification”, Journal of Occupational and Organizational Psychology, 73: 137-147.
• VISAGIE, J. C ve LINDE, H. (2010). “Evolving Role and Nature of Workplace Leaders and Diversity: A Theoretical and Empirical Approach”, Managing Global Transitions, 8(4): 381-403.
• VON BERGEN, C. W, SOPER, B ve FOSTER, T. (2002). “Unintended Negative Effects of Diversity Management”, Public Personel Management, 31(2): 239-251.
• YILDIRIM, F. (2007). “İş Doyumu ile Örgütsel Adalet İlişkisi”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 62(1): 253-278.
• YILMAZ, E ve KURŞUN, A. T. (2013). “Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılıklarının Okullardaki Farklılık Yönetimi Anlayışı Açısından İncelenmesi”, Akademik Bakış Dergisi, 38: 1-14.
• YÜKSEKBİLGİLİ, Z., ÇÖPOĞLU, M ve GÜR, O. (2015). “Örgütsel Adalet: Bir Büyükşehir Belediyesinde Araştırma”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(55): 45-53.