Endüstriyel Kaza Araştırmalarına Yönelik Bibliyometrik İnceleme: Tezler Üzerine Bir Çalışma

Yıl 2024, , 85 - 93, 31.08.2024

Emel Güven , Tamer Eren

https://doi.org/10.33720/kisgd.1426403

Öz

Endüstriyel tesislerin karşı karşıya olduğu önemli risklerden bir tanesi de endüstriyel kazalardır. Endüstriyel kazalar hem insan sağlığı hem de çevre için olumsuz etkileri olan ve ciddi oranda maddi kayıplara neden olabilecek kazalardır. Bu çalışmanın amacı endüstriyel kaza alanında yazılan lisansüstü tezlerin çeşitli değişkenlere göre incelenmesidir. Gerçekleştirilen çalışmada Yükseköğretim Kurumu Ulusal Tez Merkezi Arşivi’nden yararlanılmıştır. Araştırmada tarama terimi olarak “Endüstriyel Kaza” ifadesi kullanılmış ve aranacak alan kısmında “Tümü” seçeneği seçilmiştir. Böylelikle çalışmanın çerçevesi geniş tutulmuştur. Tarama sonucunda 83 çalışmaya ulaşılmış olup çalışmaların 11 tanesinin konu ile ilgili olmaması sebebiyle 72 çalışma araştırmaya dahil edilerek bibliyometrik analize tabi tutulmuştur. Erişilen tezler tez türü, tez yılı, tezin yazıldığı üniversite, üniversite türü, enstitü, ana bilim dalı, konu ve yöntemlerine göre incelenmiştir. Araştırma sonucunda yüksek lisans alanında 54, doktora alanında 18 tez olduğu görülmüştür. Tezler otuz üç üniversitede sekiz enstitüye bağlı 32 anabilim dalında hazırlanmıştır. Gerçekleştirilen tez çalışmaları 1993-2018 yılları arasında çok az sayıda ilerlerken 2019 yılında önemli oranda bir artış göstermiştir. Ardından devam eden iki yıl çalışmalarda düşüş yaşansa da 2022-2023 yıllarında çalışmalar yeniden artan seyir izlemeye başlamıştır. Bu durum gösteriyor ki son zamanlarda endüstriyel kazaların zarar verici etkilerine dikkat çekilmeye başlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

endüstriyel kaza, bibliyometrik analiz, lisansüstü tezler

Bibliometric Review of Industrial Accident Research: A Study on Theses

Öz

One of the critical risks faced by industrial facilities is industrial accidents. Industrial accidents negatively affect human health and the environment and cause significant financial losses. This study aims to examine postgraduate theses written in the field of industrial accidents according to various variables. In the study carried out, the Higher Education Institution National Thesis Center Archive is used. In the research, "Industrial Accident" is the screening term, and the "All" option is selected in the field to be searched. Thus, the framework of the study is kept broad. As a result of the screening, 83 studies are reached. Since 11 studies are unrelated to the subject, 72 are included in the research and subjected to bibliometric analysis. Accessed theses are examined according to thesis type, thesis year, the university where the thesis is written, university type, institute, department, subject, and methods. As a result of the research, it is seen that there are 54 theses in the field of master's degree and 18 theses in the field of doctorate. Theses are prepared in 32 departments affiliated with eight institutes in thirty-three universities. While the number of thesis studies progressed very little between 1993 and 2018, there is a significant increase in 2019. Although there is a decrease in the studies in the following two years, the studies started to follow an increasing trend again in 2022-2023. This situation shows that recently, attention has begun to be drawn to the damaging effects of industrial accidents.

Anahtar Kelimeler

industrial accident, bibliometric analysis, graduate theses

Teşekkür

Bu proje YÖK 100/2000 Doktora Projesi kapsamında yazılmıştır.

Kaynakça

• E. Güven ve T. Eren, “İl afet risk azaltma planı çerçevesinde analitik ağ prosesi yöntemi ile kriter ağırlıklandırma: Kırıkkale ili için bir örnek”, Afet ve Risk Dergisi, cılt 6, no. 2, ss. 401-414, 2023.
• E. Güven, M. Pınarbaşı, H. M. Alakaş ve T. Eren, “Doğal afetlerin tetiklediği teknolojik kazaların risk azaltma kriterlerinin ANP yöntemiyle ağırlıklandırılması”, Disaster Science and Engineering, cilt 9, no. 1, ss. 34-42, 2023.
• T. Eren ve E. Akdaş, “Afet ve acil durum yönetiminde arama kurtarma ekiplerinin oluşturulması”, Afet ve risk dergisi, cilt 6, no. 3, ss. 1074-1087,2023.
• İ.H. Çelik, U. Galip, G. Yılmaz ve M. Yakupoğlu, “Türkiye’de yaşanan teknolojik afetler (2000-2020) üzerine bir değerlendirme”, Artvin Çoruh Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, cilt 6, no. 2, ss. 49-57, 2020.
• R. Ege, “Health aspects of disasters and accidents”, Emel Matbaacılık Sanayi, 1986.
• G. Silei, “Technological hazards, disasters and accidents”, In The Basic Environmental History, Cham: Springer International Publishing, ss. 227-253, 2014.
• Ş. Şahin, Ş. ve İ. Üçgül, “Türkiye’de afet yönetimi ve iş sağlığı güvenliği”, Afet ve Risk dergisi, cilt 2, no. 1, ss. 43-63, 2019.
• A. Pritchard, “Statistical bibliography or bibliometrics?”, Journal of Documentation, vol 24, no. 4, pp. 348-349, 1969.
• K. Subramanyam, “Scattering, laws of”, Encyclopedia of Library and Information Science, vol 26, pp. 336-354, 1979.
• G. Murathan, F. Murathan ve E. Bozyılan, “Fiziksel aktivite” konulu tezlerin bibliyometrik analizi (2002-2019)”, Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, cilt 14, no. 2, ss. 158-167, 2020.
• M. Toprak ve A. Erdoğan, “Lisansüstü eğitimde avrupa yaklaşımı.” VI. Ulusal Lisansüstü Eğitim Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, ss. 10-36, 2013.
• E. Karadağ, “Eğitim bilimleri alanında yapılmış doktora tezlerinin tematik açıdan incelemesi”, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, cilt 10, no. 3, ss. 75-87, 2009.
• D. Zeren ve N. Kaya, “Dijital pazarlama: Ulusal yazının bibliyometrik analizi”, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt 17, no. 1,ss. 35-52, 2020.
• N. Ayaz ve B.M. Türkmen, “Yöresel yiyecekleri konu alan lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizi” Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, cilt 2, no. 1, ss. 22-38, 2018.
• A. Tayfun, M. Ülker, Y. Gökçe, E. Tengilimoğlu, Ç. Sürücü ve M. Durmaz, “Turizm alanında yiyecek ve içecek ile ilgili lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizi”, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, cılt 6, no. 2, ss 523-547, 2018.
• H. Köşker, “Coğrafi işaret konusunda yazılmış lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizi”, Journal of Humanities and Tourism Research, cilt 10, no. 4, ss. 775-787, 2020.
• G. Oğuzbalaban, “Termal turizm konulu lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizi”, Türk Turizm Araştirmalari Dergisı, cılt 3, no. 4, ss. 1012-1027, 2019.
• Z. F. Olcay, “Ulusal tez merkezinde yer alan iş kazaları konusunda yazılmış tezlerin bibliyometrik analizi”, Sosyal, Beşerî ve İdari Bilimler Dergisi, cilt 5, no. 3, ss. 286-297, 2022.
• Z. Sarıhan, “Türkiye’ de “Afet İletişimi” temalı çalışmaların bibliyometrik analizi,” Urban 21 Journal, cılt. 2, no. 1, ss. 10-23, 2024.
• V. Yiğitoğlu, “Doğal afetler ve turizm konulu makalelerin bibliyometrik analizi,” Coğrafya, Planlama ve Turizm Stüdyoları., cılt. 3, no. 2, ss. 126-139, 2023.
• F. Alp ve B. Akalın, “Yalın yönetim alanında yürütülen lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizi (1996-2022)”, Sağlık ve Sosyal Refah Araştırmaları Dergisi, cilt 5, no. 1, ss. 114-125, 2023.
• M. Kurbanova ve H. Cavlak, “Blokzincir ve denetim” alanındaki makalelerin bibliyometrik analizi”, TIDE AcademIA Research, cilt 3, no. 2, ss. 213-246, 2021.
• N. Ersoy ve İ. Ekmekçi, “Bibliyometrik yaklaşımla kömürlü termik santraller konusunun analizi”, Dünya Multidisipliner Araştırmalar Dergisi, cılt 6, no.2, ss. 136-151, 2023.
• N. Örnek ve K. Karamustafa, “Turist rehberliği alanındaki lisansüstü tezlerin bibliyometrik analiz ile değerlendirilmesi (1989-2019)”, Turist Rehberliği Dergisi (TURED), cilt 3, no. 2, ss. 115-138, 2020.
• N. Özkaraca ve H. H. Halaç, “Tarihi çevrede sürdürülebilirlik konulu lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizi”, Kent Akademisi Dergisi, cılt 15, no. 1, ss. 203-222, 2022.