Eğitim Mobilyaları Standardının (TS EN 1729-1) Ergonomik Yaklaşımlara Uygunluğunun Değerlendirilmesi

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 2, 83 - 94, 31.12.2020

Koray Develi Sarp Korkut Sümer

https://doi.org/10.33720/kisgd.690806

Öz

Bu çalışmada, eğitim mobilyaları standardında (TS EN 1729-1) belirtilen sınır değerlerin, ergonomik yaklaşımlar ile uyumunun belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi öğrencileri üzerinde antropometrik ölçüm çalışmaları yürütülmüştür. Antropometrik veriler ve çeşitli araştırmacılar tarafından ortaya konulmuş olan ergonomik yaklaşımlar dikkate alınarak ergonomik eğitim mobilyaları boyutları belirlenmiş, standartta belirtilen değerler ile karşılaştırılmıştır. Öğrenciler için hesaplanan mobilya boyutlarının standartta belirtilen boyutlar ile tam olarak örtüşmediği ve söz konusu uygunsuzluğun %61.90 oranında olduğu belirlenmiştir. Çalışmada ayrıca fakültede bulunan eğitim mobilyalarının ilgili standarda uygunluğu ve ergonomisi değerlendirilmiştir. Eğitim mobilyaları için yapılan değerlendirmede derslik, amfi ve çizim salonu için; ergonomik açıdan uygunluk yüzdeleri sırasıyla %25.00 %12.50 ve %37.50, standarda uygunluk yüzdeleri ise sırasıyla %61.53, %46.15 ve %76.92 olarak hesaplanmıştır. Bu durumun, öğrencilerin derslere motivasyonlarının yanı sıra boyun, sırt, bel ağrısı gibi kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarına neden olabileceği ve Avrupa ülkelerindeki tüm eğitim kurumları için geçerli olan TS EN 1729-1 standardının, Türkiye’de bir 0yükseköğretim kurumunda öğrencilere ait antropometrik özelliklere göre belirlenen ergonomik gereklerin tamamını karşılayamadığı görülmüştür. Sonuç olarak, eğitim kurumlarında mobilyaların standarda uygunluğunun yanı sıra antropometrik özellikler ve ergonomik yaklaşımlar dikkate alınarak tasarımlanması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ergonomi, Antropometri, Öğrenci, Mobilya Standardı

Destekleyen Kurum

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Araştırma Projeleri Birimi

Proje Numarası

FYL-2019-2894

Teşekkür

Bu makale, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Araştırma Projeleri Birimi destekli “FYL-2019-2894” Numaralı ve “Yüksek Öğretim Kurumunda Derslik Ergonomisinin Değerlendirilmesi” başlıklı Yüksek Lisans Tez projesi verileri kullanılarak hazırlanmıştır.

Evaluation of the Compliance of Educational Furniture Standard (TS EN 1729-1) with Ergonomic Approaches

Öz

In this study, it is aimed to determine the compatibility of the limit values ​​specified in the education furniture standard (TS EN 1729-1) with ergonomic approaches. For this purpose, anthropometric measurement studies were carried out on students of Çanakkale Onsekiz Mart University Faculty of Agriculture. The anthropometric data and taking into consideration ergonomic approaches put forward by various researchers, the dimensions of ergonomic education furniture were determined and compared with the values ​​specified in the standard. It has been determined that the furniture sizes calculated for students do not exactly match the dimensions specified in the standard and the incompatibility is 61.90%. In addition, the suitability to the relevant standard and ergonomics of educational furniture in the faculty were evaluated.  In the evaluation made for educational furniture to the classroom, amphi and drawing hall; ergonomic suitability percentages were calculated as 25%, 12.50% and 37.50%, respectively, and suitability to the standard percentages as 61.53%, 46.15% and 76.92%, respectively. In this case the students as well as the motivation to lessons, neck, back, waist pain and the musculoskeletal system can cause discomfort and EN 1729-1 standards which apply to all educational institutions in European countries, It was not found to meet the identified most of ergonomic values for the anthropometric characteristics of students in higher education institutions in Turkey. Therefore, it was concluded that the furniture to be used in educational institutions should be designed not only to the standard but also taking into account the anthropometric features and ergonomic approaches.

Anahtar Kelimeler

Ergonomics, Anthropometry, Student, Furniture Standard

Proje Numarası

FYL-2019-2894

Kaynakça

• Akın, G., Gültekin, T., Bektaş, Y., Önal, S., & Tuncel, E. (2014). Üniversite Öğrencileri İçin Sıra Tasarımı. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 54(1), 269-286.
• Bridger, R. (2003). Introduction to Ergonomics, 2, 58-87. London: Taylor and Francis Group. [Adobe Acrobat Reader Sürümü].
• Sabancı, A., & Sümer, S. K. (2015). Ergonomi (3.bs.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kalınkara, V., Çolakoğlu, H. E., Erturan, G., & Güngör, H. (2011). Yükseköğrenim Yapılarında Eğitim Donanımı Tasarımına Yönelik Antropometrik Ölçülerin Belirlenmesi. Verimlilik Dergisi, 4 ,77-90.
• Tunay, M., & Melemez, K. (2010). An Analysis of Biomechanical and Anthropometric Parameters on Classroom Furniture Design. African Journal of Biotechnology, 7(8), 1081-1086.
• Musa, A. I., & Ismaila, S. O. (2011). Student Anthropometric Data and Furniture Mismatches in Selected İnstitutions in Abeokuta, Ogun State, Nigeria. Theoretical Issues in Ergonomics Science,15(2), 205-213.
• Gouvali, M. K., & Boudolos, K. (2006). Match Between School Furniture Dimensions and Children’s Anthropometry. Applied Ergonomics, 37(6), 765-773.
• Hoque, A. S. M., Parvez, M. S., Akram, W., & Uddin, H. (2016). Ergonomic Design of Classroom Furniture for High School Students of Bangladesh. SSRG International Journal of Industrial Engineering, 3(2), 1-7.
• Dianat, I., Karimi, M. A., Hashemi, A. A., & Bahrampour, S. (2013). Classroom Furniture and Anthropometric Characteristics of İranian High School Students: Proposed Dimensions Based On Anthropometric Data. Applied Ergonomics, 44(1), 101-108.
• Panagiotopoulou, G., Christoulas, K., Papanckolaou, A., & Mandroukas, K. (2004). Classroom Furniture Dimensions and Anthropometric Measures in Primary School. Applied Ergonomics, 35(2), 121–128.
• Kahya, E., Ünlüer, G., Güzeldal, Z., & Demirci, Z. Ö. (2018). Bir Yükseköğretim Kurumunda Öğrenci Sıralarının Uygunluğunun Analizi. Ergonomics, 1(2), 59-77.
• Elibol, G. C., Kılıç, Y., Ulupınar, M., & Burdurlu, E. (2005). 12-15 Yaşlarındaki Öğrencilerin Antropometrik Ölçülerinin Belirlenmesi ve Okul Mobilyalarına Uyarlanması. 11.Ulusal Ergonomi Kongresi, 75-82, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, Türkiye.
• Yazıcıoğlu, Y., ve Erdoğan, S. (2014). Spss uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. (3.bs.). Ankara: Detay Yayıncılık.
• TS EN 1729-1. (2016). Mobilya-Eğitim Kurumları İçin Sandalyeler ve Masalar- Bölüm 1- Fonksiyonel Boyutlar [Türk Standardları Enstitüsü].
• Dizdar, E. N., & Okçu, O. (2007). Yüksek Öğrenim Öğrencileri Antropometrik Boyutlarının Tespiti ile Sıra ve Masa Boyutlarına Uygulanması. 13.Ulusal Ergonomi Kongresi, 1-9, Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
• Fryer, B. & Ignatius, E. (1994). The high cost of keyboard injuries: Blue Cross addresses repetitive strain injuries. PC World, 12(3), 45.
• Tadano, P. (1990). A safety/ prevention program for VDT operators: One company's approach. Journal of Hand Therapy, 3(2) 64-71.
• Bradley, W. (1996). Management and Prevention of on the Job Injuries, AAOHN Journal, 44(8), 402-405.
• Steven S., Marvin, D. & Michael, S. (1990). Promoting Health and Productivity in the Computerized Office: Models of Successful Ergonomic Interventions. Taylor and Francis, London.